Profielwerkstuk Biologie De verschillen tussen aap en mens

Vergelijkbare documenten
Werkstuk Biologie Evolutie van de mens

WEST-VLAAMSE ARCHEOKRANT

En toen kwam Darwin. On the origin of species. 1. Het ontstaan van het leven. Fossielen. 2. Getuigen van deevolutietheorie

Profielwerkstuk Biologie Evolutie mens en de externe factoren daarop

WEST-VLAAMSE ARCHEOKRANT

6,8. Werkstuk door een scholier 1479 woorden 24 januari keer beoordeeld. Geschiedenis. Inhoudsopgave:

Ik houd mijn spreekbeurt over de eerste mensen en mensachtigen op aarde, zoals de Neanderthalers.

Spreekbeurt ANW Evolutie van de mens

Weerleggingen van pagina 255

EVOLUTIE VAN OERSOEP TOT OERMENS. College 6 Evolutie mens

EVOLUTIE VAN OERSOEP TOT OERMENS. College 6 Evolutie mens

6,7. Praktische-opdracht door een scholier 2169 woorden 28 juni keer beoordeeld. Inleiding

Praktische opdracht Biologie Evolutie en ordening PO

De steentijd Jagers en verzamelaars

Voor/na het bezoek. Museum voor Natuurwetenschappen.be Vautierstraat, Brussel

1 Belangrijk in deze periode

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken

b. Bekijk het laatste deel van de maquette, de kwelders. Waarom staat daar geen dorpje, denk je?

INHOUD. Inleiding Mensapen Haaien Wolven Walvissen Vleermuizen Kwallen Panda s...

Werkstuk door M woorden 15 juni keer beoordeeld. Wat zijn Pterosauriërs Inleiding:

TIJDLIJN. Een reis door de geschiedenis

Samenvatting Mensen ABC

Inhoud. Inleiding blz. 3. Wat is een fossiel? blz. 4. Hoe fossielen ontstaan blz. 5. Fossielen van zacht weefsel blz. 6. Zeedieren blz.

Werkstuk Levensbeschouwing De prehistorie

geschiedenis van de mens. Deel I jagers en verzamelaars. Boek 1 van Pan tot homo sapiens Woord vooraf

De presentatie rond de trap

Praktische opdracht Biologie Evolutie van de Mens

WESTELIJKE LAAGLANDGORILLA

W.O. Tweede leerjaar Geert DE JAEGER

Veel bezoekers van de dierentuin blijven geboeid voor het verblijf van één van de

11. o f e. d i. Apenrots Leeuwenterras Kleine-Zoogdierenhuis Uilenruïne Californische zeeleeuwen Insectarium

Talentagenda. Groeien vanuit je eigen talent

inhoud 1. Apen 3 2. Gert de gorilla 4 3. Sjors de chimpansee 6 4. Goof de gibbon 8 5. Boris de bonobo Ollie de orang oetan 12 7.

Wat zijn apen? Is een aap mijn oom? Oud en nieuw. Kennismaking met de bende. Groot en klein. Sociaal leven. De koning van de slingeraars

Wilt u laten weten wat u van deze TLPST vond? Hebt u tips voor de volgende aflevering? Mail ons:

Evolutie. Basisstof 4 thema 5

DE ORANG OETAN. Bosmens

4,8. Praktische-opdracht door een scholier 1160 woorden 5 februari keer beoordeeld. Inleiding

Werkblad schedels groep 1

Het Menselijke skelet vertelt

Oerboeren in de Friese Wouden.

Evolutie, wat is dat nu feitelijk?!

HOOFDSTUK 1 HET ONTSTAAN VAN HET LEVEN OP AARDE BLZ 3. HOOFDSTUK 3 DE VELOCIRAPTOR BLZ 5. HOOFDSTUK 4 DE SPINOSAURUS BLZ 6.

1. Fossielen, dood of levend?

WEST-VLAAMSE ARCHEOKRANT

Werkstuk Biologie De aap

In balans door. centreren

DE WESTELIJKE LAAGLANDGORILLA

1. Ons lichaam, wat een wonder!

OVER CHIMPANSEES LENGTE

Integratie van de vier Hartkwaliteiten en zes Vaardige Middelen

een zee Rendierjagers De rendierjagers leefden in de prehistorie in ons land. Dat is de tijd voordat de van tijd een zee van tijd

Ontdek de topstukken van het Museum voor Natuurwetenschappen. Voor kinderen van 6 tot 8 jaar

De Evolutietheorie Door: Gijs Steur (Jur was ziek) Klas: B2a Docent: ERH Datum:

Andere boeken in deze serie:

Auditieve oefeningen bij het thema: dinosaurussen

ontbossing fragmentatie vlees van bos-dieren handel ebola manier om dieren te vangen illegaal dier dat thuis gehouden wordt

1. Ontstaan van de mens

Kunstgeschiedenis Weten is Zien. Ron Augustus Basiscursus Westerse kunstgeschiedenis 2009

6.4. Boekverslag door V woorden 11 april keer beoordeeld. Inhoudsopgave. Inleiding. Groep van het dierenrijk

Spreekbeurtpakket - het skelet

Europa was de geboorteplaats van de mensheid, niet Afrika, vinden wetenschappers.

Wat zijn apen? Is een aap mijn oom? Oud en nieuw. Kennismaking met de bende. Groot en klein. Sociaal leven. De koning van de slingeraars

Werkstuk Biologie Nijlpaarden

1. Fossielen, dood of levend?

Korte inhoud. De prehistorie

Werkstuk Biologie Erfelijkheid

Voeding. Voor klas 1 en 2 van het voortgezet onderwijs

Kijk je mee? Oerwoud. 2006, Parasol N.V. België

Voeding. klas 1 en 2 van het voortgezet onderwijs

Apen. Inhoud. Orang-oetan. Gibbons. 1. Orang-oetan. 2. Gibbons 3. Handen en voeten 4. Bavianen 5. Zuid-Amerikaanse apen 6. Chimpansees 7.

Samenvatting Mensen DEF

Prehistorie van Europa

Naam: BOTTEN EN SPIEREN Het menselijk lichaam

Werkstuk Biologie De aap

Bottenbeest. Activiteit in de klas Docentblad

Werkstuk Biologie De Pandabeer

Lesbrief BIJZONDERE SCHATTEN OPDRACHT 1 - SCHATGRAVEN IN DE NOORDZEE

Antwoordkernen bij Eureka 1 Prehistorie H. 1 t/m 4

De eerste boeren Het dorp

Levenswijze van jagers-verzamelaars. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

WA A NZINNIGE BOEK OVER JE LICHA AM

DINOSAURIËRS. Marthe Terny

Hunebedden de steentijd

RATELSLANGEN PEKARI S

LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - GESCHIEDENIS OPDRACHTEN OPDRACHT 1 - SCHATGRAVEN IN DE NOORDZEE

WOLF. Huilend roofdier

1 De tropische regenwouden liggen.. de evenaar. 2 Nederland ligt.de evenaar. 3 Het Amazone gebied ligt. de evenaar.

Empathie. Natuurlijk gegeven van een evolutionaire moraal

Samenvatting Biologie Hoofdstuk en Hoofdstuk 13

Inleiding Begrijpend lezen Spelling Woordenschat Grammatica

Cursus Rust. Het Slotervaart, een ziekenhuis met ambitie KINDERGENEESKUNDE TELEFOONNUMMER

Archeologie. Dit werkstuk is gemaakt door: Lonneke Surstedt.

Herhalingsles Het lichaam. Ademhaling. Benoem de aangeduide delen op onderstaande tekeningen aan.

vissen amfibieën reptielen zoogdieren dinosauriërs primaten

5.9. Keuzeopdracht door een scholier 1425 woorden 31 mei keer beoordeeld. Inhoud

Wilde zwijnen en varkens

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken

Werkstuk wizard Hulpvragen

Werkbladen Voortgezet onderwijs. Naam leerling:

Transcriptie:

Profielwerkstuk Biologie De verschillen tussen aap en mens Profielwerkstuk door een scholier 3587 woorden 20 maart 2009 5,3 121 keer beoordeeld Vak Biologie Ardipithecus ramidus. Ardipithecus Ramidus. Deze aap had een lengte van 122cm. Dit komt overeen met een kind van tegenwoordig die 7-8 jaar oud is. De chimpansee is op een volwassen leeftijd 63,5 tot 90 centimeter lang. De Ardipithecus Ramidus lijkt sterk op een chimpansee ondanks, uit onderzoek gebleken, ze vaak op twee voeten liepen. De fossielen die zijn gevonden lagen in bossen. Maar later zijn er ook fossielen gevonden in het Savanneklimaat wat er dus ook op duid dat ze op twee voeten konden lopen en dat ze in staat waren om niet zoals de chimpansee alleen in het bos te kunnen overleven. Deze Ardipithecus Ramidus leefde zo ongeveer 4,4 miljoen jaar geleden. De overeenkomsten tussen deze aap en de mens zijn niet gigantisch groot. Sterker nog, deze apen lijken misschien meer op apen dan op mensen. De overeenkomsten tussen de mens van toen en de chimpansee als je kijkt naar de bouw is best groot. Op basis van afmetingen van botten, gaan we ervan uit dat deze mensen dezelfde afmetingen hebben als de chimpansee van nu en dat ze een chimpansee achtig uiterlijk hadden. Dat zie je ook op het plaatje hierboven. Vervolgens gaan we kijken naar de overeenkomsten in het milieu. Apen leven in bossen en in oerwouden; deze mensen leefden ook in bossen. Hun milieu moet er precies hetzelfde uit gezien hebben. Australopithecus anamensis Uit de gevonden botten van deze aapachtige kwam naar voren dat de benen en armen van de Australopithecus Anamensis al verder waren ontwikkeld vergeleken met zijn voorouder Ardipithecus Ramidus. Hierdoor konden wetenschappers vertellen dat zij op twee voeten (konden) lopen. De tanden die in het gebit zaten leken op de tanden van de oudere apen van tegenwoordig. Het gebit hier onderaan de pagina, was het gebit van de Australopithecus Anamensis. Dit hebben onderzoekers gevonden en vergeleken met andere apen en ze kwamen erachter dat de ouderen apen van nu ook een dergelijk gebit hebben. Pagina 1 van 8

De Australopithecus was een mengeling van primitief en meer ontwikkeld. Dit blijkt uit gevonden voorwerpen die zij gebruikten in het dagelijks gebruik (steentjes, takjes enz.). Wat de bouw betreft komt het nog steeds erg overeen met de aap. De onderzoekers Meave Leakey en de archeoloog Alan Walker hebben een complete onderkaak gevonden van deze aap en die komt erg overeen met de kaak van een chimpansee. Alleen de tanden vonden meer overeenkomsten met die van de mens zeggen de onderzoekers. Dit is de gevonden kaak van de Australopithecus Anamensis. Australopithecus afarensis. De lengte die de Australopithecus Afarensis had varieerde van 107cm tot 152cm. De herseninhoud verschilde van 375 tot 550 kubieke cm. Zijn tanden zijn, in tegenstelling van zijn gezicht, verschillend van de aap. Zijn tanden zijn kleiner dan die van de apen, maar wel weer groter en scherper dan die van de mens nu. Zij liepen beter op hun benen dan hun voorouders ondanks dat de benen bij de knieën naar binnen liepen wat ook wel als X-benen wordt aangeduid. Maar hun vingers en tenen waren nog wel krom en groter dan die van de mensen. Aan de tanden te zien, kunnen we eruit opmaken dat zij vlees aten. De hoektanden zien er scherp uit en de kiezen massief en groot. En omdat we aan de tanden kunnen zien dat ze vlees aten, kunnen we er ook uit concluderen dat zij vaak beneden kwamen om op zoek te gaan naar eten en niet altijd in de bomen bleven hangen. Chimpansee - Australopithecus Aferensis - mens Hierbij zie je dat deze aap nog steeds erg veel op de hedendaagse aap lijkt. Bij de bouw heeft het gezicht van deze aap een laag voorhoofd, een richel bot boven de ogen, een platte neus en geen kin, wat dus allemaal erg met dat van de aap overeenkomt. Ook zie je een overeenkomst in de tenen en de vingers, die zijn krom en groot. De herseninhoud komt overeen met dat van de chimpansee. Australopithecus Africanus. De herseninhoud van de australopithecus Africanus was 400-500 kubieke cm. Zijn lichaam was licht gebouwd waardoor hij tengerder en zwakker was dan zijn voorouderen. De tanden van de Australopithecus Africanus waren achterin groter en voorin kleiner dan van zijn voorouder Afarensis. De tanden waren ook minder scherp wat er op lijkt dat ze fruit en planten als hoofdmaal aten en dus geen vleeseters waren zoals de Afarenisis die zeer scherpen tanden had. Zijn gebit leek op een parabool. Overeenkomsten: Deze Australopithecus Africanus wordt ook wel de schakel tussen de aap en de mens genoemd. In 1924 werd een schedel ontdekt door meneer Dart. Hij vond de schedel in een krat die s ochtends bij hem geleverd werd. De schedel zat onder de breccie (een mengsel van steentjes, schelpen en dergelijke dat door een bindmiddel als kalk aan elkaar plakt)en Dart heeft er een jaar lang over gedaan om dat van die Pagina 2 van 8

schedel af te halen. Toen het breccie er allemaal af was, kwam hij dus tot de conclusie dat dit de ontbrekende schakel was tussen de aap en de mens en schreef vervolgens een artikel in het bekende Britse blad Nature. Dit is de schedel die ontdekt is door Dart. De overeenkomsten tussen deze mensaap en de chimpansee zijn wederom heel groot. Dezelfde soort bouw, omgeving en gedrag waarschijnlijk ook. Over gedrag is nog niet veel duidelijk. Daar kunnen ook niet veel overblijfselen van zijn. Waarschijnlijk hebben ze geen begrafenis rituelen gehad, omdat daar geen overblijfselen van gevonden zijn. Australopithecus robustus en de Australopithecus boisei. De Australopithecus Robustus had een herseninhoud van ongeveer530 kubieke cm. Hun hoofden waren best groot vergeleken met de mens van nu en ze hadden een vlakker gezicht. De kaak van de australopithecus robustus waren voorin klein en achterin massiever. De bouw van deze aap was wat grover en sterker dan hun voorouders. Ondanks dat leken ze op de Africanus. Deze tak is waarschijnlijk uitgestorven vanwege het milieu dat langzaam veranderde en misschien ook wel door het wild om zich heen waar zij zich voor moesten beschermen. De Boisei is de andere kant van de Australopithecus. Over deze tak is weinig informatie gevonden omdat zij niet lang hebben geleefd en aan de overblijfselen die zijn gevonden hebben wetenschappers niet veel kunnen halen. Volgens de wetenschappers at de Australopithecus Robustus vroeger voornamelijk vruchten, noten en zaden. Dat hebben ze aan hun tanden kunnen aflezen. Over de Boisei is weinig gevonden, omdat dit de laatste generatie was van de Australopithecus Robuust. Aan de tanden die ze hebben gevonden, konden wetenschappers wel concluderen dat de Boisei ook voornamelijk vruchten aten, omdat hun kiezen groot waren en de voor- en snij tanden kleiner. Bij de chimpansee is de bovenkaak groter wat bij de Boisei niet zo is. Homo habilis : De Homo Habilis had een lengte van ongeveer 127cm. Zijn herseninhoud was tussen de 500 en 800 kubieke meter. Hun uiterlijk zag er fijn gebouwd uit vergeleken met zijn voorouderen. De Habilis staat bekend als de handige man vanwege de attributen die het had gebruikt. Het opmerkelijke aan deze mens is, is dat zij als eerst konden praten. Dit moet je niet opvatten als praten zoals wij nu doen, maar als kleine woordjes die ze riepen. Ze hadden zo hun eigen taal. De overeenkomsten tussen de aap en de Homo habilis wordt wel al wat kleiner. De beharing op het gezicht en dergelijke is er nog wel in overvloed maar je ziet in het gezicht dat deze mensaap al wat meer menselijke trekjes gaat krijgen. Pagina 3 van 8

Deze mensapen konden al gereedschappen maken en gebruiken, vandaar zijn naam handige man. Het skelet lijkt nog wel vooral op dat van de aap. Ze hadden een meer naar voren uitstekende onderkaak en vrij grote tanden en voeten. Zijn achtertanden waren kleiner dan die van de chimpansee maar groter dan die van ons. De chimpansee mist een stukje DNA waar het gen in staat van spreek vaardigheid. De chimpansee houdt het bij geluiden maken. Ze leefden in groepen bij elkaar en trokken zo door het bos. Het rollenspel was hier ook van toepassing: de mannen zorgen voor het eten en de vrouwen passen voornamelijk op de kinderen. Homo Erectus. Homo erectus had een herseninhoud van 750 tot1225 kubieke cm. De Homo Erectus was een nakomeling van de Homo Habilis. Ze hadden net als de chimpansee een grote bovenkaak en opvallende wenkbrauwwallen. De Homo Erectus was kleiner dan de mens van nu. Hun armen, bekken en borstkas waren voornamelijk kleiner. De Erectus had verschillende soorten in de familie: Afrika en Europa: zij waren lang en slank. Het lichaam had van uiterlijk nu meer weg van ons, de moderne mens, dan de aap. Deze soort liep efficiënter dan de andere soorten in zijn familie. Azië: zij waren in tegenstelling met de Europeanen en afrikanen, klein en stevig. Java: de Java mens was zeer primitief. Peking mens: was, voor zover bekend, de eerste die de een primitieve taal sprak. Zij hadden een herseninhoud van 1055 kubieke cm en uit opgravingen is gebleken dat zij vroeger vuurplaatsen hadden. Dus zij waren de eerste mensen waar we van weten dat ze vuur hadden gebruikt. Homo Sapiens De homo sapiens hadden een herseninhoud van 1200 cm3 en de tanden waren kleiner en minder robuust. Dat betekent, weer een stapje dichterbij de mens. Ze hadden een (groot) voorhoofd en een rond hoofd. Deze mensen leefden ongeveer 500.000 jaar geleden. De overeenkomsten tussen de aap en de Homo Sapiens, zijn dus meteen ook alweer wat kleiner. Ze hadden wel, net als de aap, een grote neus, en een toch wat behaarder gezicht. Ze liepen ook nog enigszins krom, wat de aap nu ook heeft. Dit is een gevonden schedel van de homo sapiens. Daaraan zie je dat het net tussen de mens en de aap in zit. Pagina 4 van 8

Het heeft nog steeds vrij grote wenkbrauwwallen, net als de aap en uitstekende jukbeenderen. De Homo Sapiens was dus al was minder robuust en hun tanden waren al wat kleiner. Wat erop kan wijzen dat hij van de vruchten en noten langzaam afstapt en richting kleine insecten gaat. De kin is er nog niet, maar in wording. Je kunt hier goed de verschillen zien met een chimpansee. Het hoofd wordt groter en de mond vervormd langzaam. De homo sapiens waren een soort nomaden, ze vertrokken van hun plaats, niet ver van hun vorige plaats, maar toch verder omdat het eten op was of er te veel gevaar dreigde. Homo Neanderthalensis Hun lengte is dus zeer groot tegenover de chimpansee, 160cm. Het gewicht schommelde rond de 70 kilogram. Ze zijn vergeleken met ons kleiner en zwaarder voor hun lengte. De herseninhoud van de Neanderthalensis was van 1300-1700 kubieke cm, wat wij tegenwoordig ook dus ongeveer hebben. Het voorhoofd is wel terugwijkend, maar minder erg dan die van de Homo Sapiens. Zijn gezicht stak wel weer uit naar voren wat bij de chimpansee alleen de mond is. De kin is hier ook nog niet helemaal als een kin te zien, maar komt steeds meer naar voren. Zijn neus was groot en gezwollen. Hun botten die wij gevonden hebben waren zwaarder en gedrongen, de gewrichten waren groter en steviger net als de spieren in hun lichaam. Het lichaam zelf was lang ten opzichte van zijn voorouders, de benen waren wel aan de korte kant. Het liep volledig rechtop ondanks zijn bovenlichaam een stuk groter en zwaarder was dan zijn benen. De Neanderthalensis leefde in een koud klimaat, in kleine groepen waar het veel voorwerpen maakten. Zoals de gevonden speerpunten, messen, beitels, boortjes en schrabbers die ze gebruikten voor het voorbereiden van eten, jagen en misschien zelfs ook wel om hun haar af te snijden dat steeds langer werd op hun hoofd. Ze aten vlees en planten. De mannen jaagden en de vrouwen zochten vruchten en noten. De vrouwen deden ook het overige werk op de thuis basis(van de huiden kleding maken, koken, schoonmaken enz.). Het vuur dat zij gebruikten, dankzij de Peking mens, werd voornamelijk benut bij het opwarmen van hun lichamen, het bereiden van vlees en het ontdooien van de voorraad dat ze bewaarde. Het vuur werd soms ook nog wel gebruikt om gevaar op afstand te houden. In tegenstelling tot de chimpansee die het liefst in het bos boven in de bomen woont, woonden de Neanderthalensis in grotten waar ze elkaar verzorgden en ook vaak verbleven tijdens hevige weersomstandigheden. Uit opgravingen kwam naar boven dat zij de doden begroeven in de buurt van hun verblijfplaats. Dit wijst erop dat de Neanderthalensis de eerst mens is waarvan we kunnen zeggen dat het rituelen gebruikten. Dankzij de laatste ijstijd zijn de Neanderthalensis die in het koude klimaat bleven wonen uitgestorven. Sommigen zijn door het opkomen van het koude klimaat naar warmere gebieden vertrokken, maar omdat het daar een heel ander klimaat was dan ze gewend waren, zijn er toch nog vele overleden door de ziektes die ze daar opliepen. Overeenkomsten: Dit is een plaatje van de bouw van een Homo Neanderthalensis. Komt bijna geheel overeen met de bouw Pagina 5 van 8

van de mens. De overeenkomsten tussen de aap en deze mens, wordt ook steeds kleiner. Bijna geen zelfs. Ze hadden dezelfde herseninhoud als de mensen van nu en de lengte komt ook meer overeen. Cro-Magnon Mens. De Cro Magnon Mens leefde 30.000 jaar geleden, de man was 1,80 meter lang en de vrouw ongeveer 1,65 meter lang. De wenkbrauwwal is minder groot en lijkt nu op die van de mens tegenwoordig. Deze mensen hebben ook een kin, nog niet zoals die van ons, maar wel al een vooruitstekend stukje bot onder de kaak. De mannen hadden sterke spieren, dat komt omdat zij de groep moesten beschermen tegen de wilde dieren. De Cro-Magnon mens begon met gewassen verbouwen en vlees bewaren wanneer dit niet op ging. Ze hadden in vergelijking met de voorouderen meer monden te voeden. Dit is een schedel van een Cro-magnon mens. De overeenkomsten tussen deze mens en de chimpansee van nu, zijn eigenlijk hetzelfde als de overeenkomsten tussen de mens van nu en de aap van nu. Het zijn namelijk weinig overeenkomsten. Hoewel we in DNA toch maar weinig verschillen De mens van nu of de Homo Sapiens Sapiens. De mens loopt volledig op twee benen, de gewrichten en spieren zijn zo ontwikkeld dat er gemakkelijk voortbewogen kan worden. De hersenen zijn zo ontwikkelt dat we ons kunnen concentreren op verdere ontwikkelingen, later zelfs ook in de technologie, geneeskunde en landbouw. De Homo Sapiens Sapiens spreekt al (bijna)voluit tegen elkaar, het enige dat ze nog niet kunnen is met andere groepen mensen praten die uit andere delen van de wereld kwamen. In deze tijd hebben de Homo Sapiens Sapiens ook het schrift gemaakt. Ook was er door het opkomen van de urbanisatie ruimte om aan religie, technologie en wetenschap te doen. Vergeleken met de chimpansee zijn de mensen naar elkaar toe getrokken en erachter gekomen dat samen werken een goed idee is. Zo zijn er verschillende mensen in een gebied gekomen. Zij gingen met dieren werken en zo heeft het de dieren gedomesticeerd. De chimpansee is al die tijd in het bos gebleven en hebben zich niet verder geëvolueerd zoals de mens. De reden dat wij mensen kunnen praten met elkaar en over elkaar en de chimpansee niet, zit hem in het DNA, in de 3 HOX genen. Slechts 2,7 procent verschil in het DNA moet ons nog gaan vertellen waarom wij wel kunnen praten en sommige ziektes wel krijgen en ons naaste verwanten niet. Het regelen van de afweer, reukzin en vorming van spermacellen wordt bij ons anders geregeld dan bij de chimpansee. De hersenen van een mens zijn meer ontwikkeld dan bij een chimpansee het geval is. De mens heeft onderling geen verschil in regelingen in de hersenen maar er zit wel verschil tussen het werken van de hersenen tussen mens en chimpansee, terwijl er maar 2,7 procent verschillen. Het meeste verschil in ons DNA zit in de eiwitten die worden gemaakt. En omdat de ziektes, die door bacteriën en virussen in ons lijf zitten na verloop van tijd kunnen veranderen van samenstelling, hebben we steeds andere eiwitten nodig die de ziektes te lijf gaan. Aangezien de aap sommige ziektes niet kan krijgen en wij wel, hebben wij daarom ook Pagina 6 van 8

andere eiwitten in ons lichaam. Een stel Chimpansees. Een stel mensen. Op het gebied van bouw lijken chimpansees en mensen ook heel veel op elkaar. Natuurlijk hebben we allebei benen en armen die ook dezelfde functie hebben. Alleen de chimpansee loopt nog steeds op handen en de mensen hebben een fijnere motoriek dan de chimpansee. Het skelet zit hetzelfde in elkaar. Hieronder zie je beide skeletten. We hebben op dezelfde plekken de heupen, de schouders, en op dezelfde manier zijn de benen gebouwd. Alles is op dezelfde manier gebouwd. Alleen bijvoorbeeld de schouders van deze aap zitten iets hoger dan die van de mens. Het heeft nauwelijks een nek en de handen en de voeten van de chimpansee zijn groter dan die van de mens. De mens is ook gebouwd om rechtop te lopen en de aap nog steeds om krom te lopen. Vandaar ook dat de mens een langer ruggenmerg heeft. De chimpansee heeft wel de mogelijkheid om zijn grote teen op en neer te kunnen bewegen. Dat is te vergelijken met de duim van de mens. Alleen wij kunnen dat niet met onze grote teen. Het bovenste skelet is van de mens en het onderste van de aap. Lachen is één van de velen overeenkomsten tussen de aap en de mens. Een aap lacht hetzelfde als een mens. Ze doen hun mond open en laten hun tanden zien. Zo zijn er nog meer gezichtsuitdrukkingen die overeenkomen. Mensen communiceren niet alleen met praten en taal. Ze communiceren ook met gevoel en dus gezichtsuitdrukkingen. Dat is, behalve dan dat praten, bij apen precies hetzelfde. Als wij apen horen praten, klinkt het allemaal hetzelfde. Natuurlijk verstaan wij er niets van, maar ons gehoor zegt dat het allemaal hetzelfde klinkt. Maar uit Japans onderzoek blijkt, dat apen, net als mensen, ook dialecten hebben, afhankelijk van het gebied waar ze in leven. " tussen het onderlinge geklets van apen zijn net zoals dialecten bij mensen", aldus hoofdonderzoek Nubuo Masataka van de universiteit van Kyoto. Masakata en het team waar hij mee werkte, heeft tien jaar lang de stemmen en de taal van de aap onderzocht van hetzelfde primatensoort. De ene groep van 23 apen leefde op het Zuid- Japanse eiland Yakushima. De andere groep van 30 apen was zo ongeveer 50 jaar geleden van de andere groep afgesplitst en was verhuisd naar het centrum van Japan. Leefgebied van de mens. Leefgebied van de chimpansee. Zoals je hier kunt zien, zijn er niet veel overeenkomsten. Veel groen bij de apen en veel nieuwbouw bij de mens. Natuur bij de chimpansee, en dat totaal niet bij de mens. Meer verschillen dan overeenkomsten dus. Wel hetzelfde is het in groepen leven. Zowel mensen als chimpansees leven in groepen. Een hele lange tijd hebben een heleboel mensen gedacht, of dachten te weten dat de overeenkomst tussen het DNA van de mens en de chimpansee 95 tot 98,5% zou zijn. Maar na onderzoek van de Amerikaanse Morris Goodman blijkt de overeenkomst veel en veel meer te zijn, dat het bijna 100% met elkaar overeenkomt. De bonobo en de gewone chimpansee zijn eigenlijk geen apen maar mensen. Het DNA verschilt namelijk genetisch maar een half procent! Om hierachter te komen was een wat afwijkende methode nodig. Namelijk in plaats van stukjes DNA te onderzoeken, bestudeerde hij de genen. Die zorgen voor erfelijk materiaal en genen zijn ook minder veranderlijk dan DNA. Het is nu ook logisch dat nu we weten dat de overeenkomsten nog groter zijn dan we dachten, het des te korter geleden is dat de aap en de mens van elkaar gesplitst zijn. En Goodman komt dan ook tot de conclusie dat de mens, de chimpansee en de bonobo s ongeveer vijf os zes miljoen jaar geleden zijn ontstaan. Zijn opgesplitst. Dat is Pagina 7 van 8

dus ongeveer1 of 2 miljoen jaar korter terug dan we dachten. Al een tijdje rekenen we de chimpansee tot familie van de mens. Ook wordt de mens wel de derde chimpansee genoemd, dat door de ecoloog Jared Diamond. Alleen het vervelende is dat mensen die (vernederende) gedachten niet kunnen hebben of verdragen. Maar er zijn ook wetenschappers die het er niet altijd mee eens zijn, dat we zo veel verschillen: Natuurlijk hebben we allerlei dingen gemeen met de chimpansees, verklaarde bioloog Walt Brown tegenover persbureau AP. Maar er zijn ook verdraaid veel verschillen. Pagina 8 van 8