1 Belangrijk in deze periode

Transcriptie

1 1 Belangrijk in deze periode Het is niet zo makkelijk voor de wetenschappers om het leven van de eerste mensen correct voor te stellen. Het is ook al heel lang geleden. De mensen van toen lieten geen dagboeken of brieven na, want schrijven deden ze niet. Archeologen moeten dus zoeken naar voorwerpen, zoals stukken aardewerk, delen van een bijl of Een bewerkte steen lijkt op het eerste gezicht niet zo bijzonder, maar archeologen zijn zo opgeleid dat ze er veel informatie kunnen uit halen. Zo kunnen ze aan de rand van een steen afleiden waarvoor hij diende. Een werktuig om vlees te snijden? Kon je er iets mee opgraven? Is het een schraper om dierenhuiden te bewerken? Misschien wel een werktuig waarmee je een ander werktuig kon maken? Archeologen moeten die vragen proberen op te lossen. Soms, heel soms, hebben ze geluk.

2 GEVONDEN: LUCY IN THE SKY WITH DIAMONDS! 30 november 1974, Hadar, Ethiopië De archeologen Donald Johanson en Tom Gray vonden enkele dagen geleden grote delen van een mensachtig skelet terug in de streek van Hadar, Ethiopië. Zij schatten dat het ongeveer 3,2 miljoen jaar oud is. Dit is een ongelofelijke ontdekking. De vondst noemen ze Lucy naar het bekende liedje van de Beatles Lucy in the sky with diamonds dat ze vaak draaien. Lucy is een mensachtige. Ze schatten dat Lucy slechts 1,10 meter groot was en amper 28 kilo woog. Lucy is een aapmens. Ze liep al rechtop, maar kon ook nog vlot in de bomen klimmen. Donald Johanson aan het werk met een bot van Lucy De gevonden botten van Lucy Reconstructie van het skelet

3 2 Niet te vergeten: belangrijke gebeurtenissen! Het begin van de mensheid Wanneer begint nu de voorgeschiedenis of pre-historie van de mens? Die start vanzelfsprekend wanneer de eerste mensen opduiken. Dat gebeurde niet plots op één dag. Dat was een lange evolutie. Wij, mensen, stammen af van de mensapen. Welke soort we nu precies de eerste mens mogen noemen, daarover verschillen de wetenschappers van mening. Zo n 2,4 miljoen jaar geleden begon de homo habilis de eerste werktuigen te maken. Die handige mens maakt dus een goede kans op de titel van eerste mens! De ontdekking van het vuur De eerste mensen ontdekken het vuur per toeval, wellicht toen er ergens een bliksem insloeg. Dat vuur nemen ze overal mee naartoe. Later ontdekken ze hoe ze zelf vuur kunnen maken met vuurstenen of een vuurstok. Dat is een belangrijke ontdekking, want het vuur is een heel handig hulpmiddel. Met vuur kunnen ze - hun voedsel koken en roosteren - zich warm houden - verlichting hebben in het donker - zich beschermen tegen wilde dieren.

4 De eerste nederzettingen rond 5000 v. C. In de periode van de eerste mensen verandert het klimaat vaak. In de koude ijstijden hebben de natuur en de mens het niet makkelijk. In warmere periodes zijn er planten en dieren in overvloed. Rond 8000 v. C. krijgen onze streken het uitzicht zoals wij dat nu kennen. Het klimaat wordt zachter. Dieren en planten die wij nu kennen, duiken op. Geleidelijk aan verandert de mens van een voedselzoeker in een voedselproducent. Hij wordt boer. Hij temt en kweekt dieren, zaait en oogst gewassen. Hij moet niet langer rondtrekken, maar blijft op een plaats, in een nederzetting. Soms moet de stam toch nog verhuizen, omdat hij te groot wordt of omdat de landbouwgrond toch uitgeput raakt. Maar de eerste boeren leren vlug bij. Ze produceren vaak meer dan ze nodig hebben. De overschotten ruilen ze tegen andere goederen. Zo ontstaat de eerste ruilhandel. Ötzi, de ijsmummie De spullen van Ötzi Vroeger & zo (15min.)

5 De uitvinding van het wiel rond 3500 v. C. Laat maar rollen! Voor de mens het wiel gebruiken, moet hij alles slepen of dragen. Kun je je dat voorstellen? Rond 3500 v. C. gebruiken de mensen voor het eerst karren met wielen in het verre oosten. Die prachtuitvinding komt later naar onze streken. De uitvinding van het schrift rond 3300 v. C. Schrijf het op! Zolang mensen samenleven in kleine groepen, kunnen ze alles zo afspreken en bijhouden. Wanneer de groep alsmaar groeit, wordt dat veel moeilijker. De voorraden moeten worden bijgehouden, afspraken genoteerd en contracten getekend. Het schrift is nodig om dat allemaal te kunnen doen. In het begin gebruikt men eerst tekens. Later worden dat letters, zoals wij die nu kennen.

6 De uitvinding van het ijzer rond 2000 v. C. De eerste mensen bewerken stenen tot werktuigen. Later ontdekken ze metaalertsen. Ze gebruiken koper, tin, goud en zilver voor werktuigen, wapens, sieraden Vanaf 2000 v. C. kan de mens ijzererts smelten. Die grondstof komt veel meer voor en ijzer is sterker. De ijzersmid wordt een belangrijk persoon in het dorp. Ijzeren werktuigen of delen van Koperen voorwerpen Katern p3-4