Seminarie Duurzaam bouwen Hernieuwbare energie in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Leefmilieu Brussel De nieuwe politieke context voor hernieuwbare energie Ir. Ismaël Daoud Politiek adviseur, Duurzaam bouwen en Energie Kabinet d' en Stadsvernieuwing Brussels Hoofdstedelijk Gewest De nieuwe politieke context voor hernieuwbare energie Ir. Ismaël Daoud Politiek adviseur, Duurzaam bouwen en Energie Kabinet d'evelyne Huytebroeck, Brussels Minister voor Leefmilieu, Energie 1
Aandeel hernieuwbare energie Gering: 1.7% in 2011 Bron : Bilan énergie 2011 -ICEDD Doelstelling voor hernieuwbare energie Moeilijk in stedelijke context Waterkracht, getijdengenerator, golfslag, : uitgesloten Biomassa : uitstoot fijne deeltjes problematisch, transport en opslag van biomassa Wind: beperkt tot enkele plekken verwijderd van bewoning en vliegveld, terugverdientijd voor kleine stedelijke windmolens vrij hoog Zon: beperkt in gebouwde omgeving (beschaduwing, wirwar van kleine daken, dichtheid, ) Geothermie : ondergrond bij bestaande gebouwen moeilijk bereikbaar Warmtenet: buitensporige kostprijs (ong. 1 000 /m in stad tegenover 200 /m op platteland), moeilijk af te schrijven met gegenereerde besparingen, maar desalniettemin interessant bij de bouw van nieuwe wijken (kostenbesparing) 2
Doelstelling voor hernieuwbare energie 4% tegen 2020 in Brussel: ambitieus Doelstelling voor hernieuwbare energie Prioriteiten voor Brussel Elektriciteit PV-panelen: 8.3 MWp in 2011 naar 80 MWp in 2025 Warmtekrachtkoppeling op biomassa : 1 MWe in 2011 naar 20 MWe in 2025 Biomethanisatie: 1 realisatie in 2011 naar 3 (?) projecten in 2025 Wind: 0 MWe in 2011 naar 24 MWe in 2025 (Warmtekrachtkoppeling op aardgas: 29 MWe in 2011 naar 173 MWe in 2025) 3
Groenestroomcertificatenmarkt Grote stabiliteit in Brussel! Bron : BRUGEL 20 september 2013 Groenestroomcertificatenmarkt Evenwicht onder spanning Nombrede CV en RBC 300 000 250 000 200 000 Quotas (29 novembre 2012) CV wallons importés CV bruxellois octroyés 150 000 100 000 50 000 0 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Import 772 000 Waalse GSC 4
Groenestroomcertificatenmarkt Voorrang aan Brusselse producenten Art 18, 2 van het besluit van 19 juli 2007 verplicht de leveranciers om eerst alle Brusselse groenestroomcertificaten, tot ze zijn uitgeput, op te kopen alvorens bij andere nationale of buitenlandse autoriteiten aan te kloppen (momenteel worden enkel de GSC van Wallonië beoogd). Groenestroomcertificatenmarkt Controletools van de overheid 1. Aan de leveranciers opgelegdegroenstroomcertificatenquota: 12%tegen 2025 (besluit 29 nov 2012 Art 1.) 5
Groenestroomcertificatenmarkt Controletools van de overheid 2. Automatische verhoging van groenestroomcertificaten (besluit van 29 nov 2012) Art. 2. Wanneer op 30 november van het lopende jaar Brugel vaststelt dat het aantal toegekende groenestroomcertificaten 5 % hoger is dan het aantal groenestroomcertificaten dat van de leveranciers wordt geëist voor de vier laatste trimesters, licht Brugel de minister hierover in, die het quotum, ten laatste op 20 december van het lopende jaar verhoogt voor de jaren volgend op het betrokken jaar, met een aantal groenestroomcertificaten dat gelijk is aan het vastgestelde boventalige aantal groenestroomcertificaten. Groenestroomcertificatenmarkt Controletools van de overheid 3. Verhoging van de quota voor «grote» projecten (besluit van 29 nov 2012) Art. 3.Wanneer een project voor de oprichting van een productie-eenheid van groene stroom aanspraak kan maken op de toekenning van meer dan 25 000 groenestroomcertificaten op één jaar, licht Brugel de ministerhierover in, die het quotum voor het jaar van de geplande indienststelling van het project en voor de volgende jaren, ten laatste op 30 november van het jaar vorafgaand aan het betrokken jaar, verhoogtmet een aantal groenestroomcertificaten dat gelijk is aan het geraande aantal groenestroomcertificaten dat voor dit project is toegekend. 6
Groenestroomcertificatenmarkt Controletools van de overheid 4. Zelfaanpassende toekenning van GSC voor PV (besluit van 26 mei 2011) 1000 Ondersteuning bij «constante» productie 900 bleek niet aangepast mbt PV 800 Coût production photovoltaïque VS aide à la production Coût production PV (sur 10 ans) Aide Série2 CV bruxellois (1ère partie) Aide Série3 CV bruxellois (2ème partie) waarbij de kostprijs (zeer)«degressief» is 700 618 /MWh 600 425 /MWh 2 oplossingen : 500 340 /MWh 400 Daling opleggen= Vlaams model en 300 204 /MWh voorstel CWaPE 2011 200 Evolutie volgen (zowel bij stijging als 100 0 daling ) = Brussels model 2008 2009 2010 2011 2012 2013 26 mei 2011 : aanpassing voor PV in Brussel Zelfaanpassende groenestroomcertificaten Doel: een terugverdientijd van 7 jaar garanderen wat er ook gebeurt! Coefficient = ( investpv primespv ) ( 7 0.8) ( prix 0.55) prix Toekennen GSC volgens evolutie van 4 parameters: invest PV = investeringsbedrag ( /kwp) premies PV = eventueel premiebedrag ( /kwp) prijs elek = gemiddelde elektriciteitsprijs eigen verbruik ( /MWh) prijs GSC = gemiddelde verkoopprijs van een GSC ( /MWh) CV élec 7
26 mei 2011 : aanpassing voor PV in Brussel Principe Eén regel voor alle PV installaties Zelfaanpassende groenestroomcertificaten Gegarandeerde toekenning gedurende 10 jaar(zelfs bij evolutie parameters) De waardevan de 4 parameters in de vglaangeleverd doorbrugel Aanpassing op 1ste januari X (publicatie BS voor 1ste oktober X-1) Aanpassingin lopendjaarbijafwijking OF 20% (in voege3 maandna publicatie in BS) Datum inbedrijfsstelling als bewijs(arei) 26 mei 2011 : aanpassing voor PV in Brussel Zelfaanpassende groenestroomcertificaten Voordelen Garantie op redelijke terugverdientijd (7 jaar) Zichaanpassendetoekenningvan GSC (in + of in -) Langetermijnvisie (bv: beslissing in 2012 voor uitvoering in 2015) Transparante vergelijking(gebruik in business plan) 3 maandtijdtussenaankondigingen invoegetreding(voorinstallaties in uitvoering) Vermijdt dat het systeem slachtoffer van eigen succes wordt Nadelen Vereist aanpassing gewoonten van PV-spelers (terugverdientijd promoten en niet aantal GSC) 8
Fotovoltaïsch Groei in Brussel onder controle Marché aux fleurs 700 kwp (2011) Cora 1 500 kwp (2012) Trade Mart 2 200 kwp (sept 2013) Aquiris 3 200 kwp (maart 2013) 9
Fotovoltaïsch Fotovoltaïsch 10
Fotovoltaïsch Fotovoltaïsch Vergeet uw investeringspremie niet! Energiepremies(regime 2013 gelijksinds2010) : Fotovoltaïsch bij passiefnieuwbouw of bij lage energierenovaties Basiscategorie(alle gezinnen of tertiair/industrieel gebouw) : 0.25 /Wp Gezinnen met beperkte inkomsten: 0.5 /Wp Gezinnen met lage inkomsten: 1 /Wp + 10% indien gebouw in Brussel in een prioritaire renovatiezone ligt(rvohs) 11
Nieuw besluit Groenestroomcertificaten (GSC) Op tafel bij de Brusselse regering Administratieve vereenvoudigingen: afname van bijlagen voor de aanvraag van de certificatie van de installatie, vereenvoudigde «goede dimensionering» van WKK bij collectieve huisvesting Versnelde procedures : aanstelling certificatie-organisme voor installaties (dankzij de certificatie kunnen er GSC worden toegekend) Verduidelijkingen: de bovengrens van 1 MW niet van toepassing op fotovoltaïsch, invoer GSC volgens evenredigheidsregels per leverancier Versoepeling: voor de verlengde toekenning van GSC Aankoopgarantie van 65 per GSC Zelfaanpassende GSCvoor warmtekrachtkoppeling in collectieve huisvesting (zoals bij fotovoltaïsch) Faciliteren derde investeerder : betere definiëring van titularis van de installatie Gedifferentieerde ondersteuning bij BIPV (geïntegreerde PV) en voor de kleine PVinstallaties (< 5 kwp) EPB-regelgeving Houdt rekening met hernieuwbaar Fotovoltaïsche zonne-energie realiseert een afname van het primair energiegebruik, door de geproduceerde elektriciteit te vermenigvuldigen met de primaire energieconversiefactor 2,5. 12
EPB-regelgeving Houdt rekening met hernieuwbaar Zonthermische energie komt in mindering van de berekening van de maandelijkse nettoenergiebehoefte aan SWW/verwarming. Daling behoefte => vermindering primair energieverbruik EPB-regelgeving Houdt rekening met hernieuwbaar BIomassavermindert het primair energiegebruik door het maandelijks finaal energiegebruik van het productieapparaat te vermenigvuldigen met de primaire energieconversiefactor 0.32 13
EPB-regelgeving Houdt rekening met hernieuwbaar De warmtepomp vermindert het maandelijks finaal energieverbruik door de seizoensperformantiefactor toe te passen op de verwarmings/sww-behoefte EPB-regelgeving Houdt rekening met hernieuwbaar Een biomassawarmtekrachtkoppeling heeft impact op meerdere niveaus 14
Financiële ondersteuning in BHG BATEX-Voorbeeldgebouwen (2013) : 100 /m 2 Energiepremies(2014) : Hernieuwbaar wordt flink ondersteund PV: tot 1 /Wp(enkel voor nieuwbouw passief of lage energierenovatie) Warmtepomp: tot 4 750 /wooneenheid Zonthermischepanelen: tot3 500 /4m 2 Warmtekrachtkoppeling: tot 4 500 x vermogen Biomassa, wind : 25% van de investering(enkel voor tertiair) Groenestroomcertificaten: 84 /groenestroomcertificaatin Brussel (terugverdientijd van max 7 jaar voor PV) New : certificatie voor installateurs van HE-systemen Operationeel vanaf 2014 Europees systeem overgezet en geharmoniseerd in de 3 gewesten Enige operator aangesteld via overheidsopdracht: (www.rescert.be) Principe : Fysieke personen Verplichte opleiding en slagen voor examen Tweetypes : bovende 3 jaarervaring, en de andere(«kandidaten» genoemd) Reeksverplichtingen naleven: «Kwalitatieve» installaties plaatsen(volgens voorschriften bepaald door de minister) Beschikken over de juiste kennis/technische middelen/ IT-middelen Een kwalitatieve dienst naverkoop In orde met verzekeringen BA, fiscale en sociale wetgeving Aanvaardendatzijnprestatiesgecontroleerd wordendooreenkwaliteitscontrôle Orgaan In voorkomend geval ook de opleiding«recyclage» volgen 15
New : certificatie voor installateurs van HE-systemen Betrokken installaties: 1. PV-installaties; 2. Zonthermische installaties voor sanitair warm water; Operationeel vanaf 2014 3. Zonthermische installaties voor ondersteuning ruimteverwarmingen en voor SWW; 4. Decentrale biomassa-installaties(kachels); 5. Centrale biomassa-installaties (CV ketels met of zonder SWW); 6. Warmtepompinstallaties (verwarmingmet of zondersww) met uitzondering van de horizontale geothermische systemen; 7. Horizontale geothermische installaties. Horizon 2020 COBRACE (2 mei 2013) Art 2.2.3. Nulenergie -verbruik 3. Vanaf1/1/2021 moetennieuwbouwepb-eenhedenbeantwoordenaande «nulenergie» EPB-eis. Art 2.1.1. 8 «Zero energie verbruik» : geen of zeer laag energieverbruik, verkregen dankzij een hoge energie-efficiëntieen die in zeer aanzienlijke mate dient te worden geleverd uit hernieuwbare bronnen, met name de energie die ter plaatse of dichtbij uit hernieuwbare bronnen wordt geproduceerd; Art 2.4.2 3. Als de persoon voor wiens rekening de werken worden uitgevoerd, een publieke instantie is, moeten nieuwbouw EPB-eenheden beantwoorden aan de «nulenergie» EPB-eis vanaf 1/1/2019. 16
Conclusies Gunstige en stabiele context in Brussel (Zeer) beperkt potentieel gezien «dicht» stedelijke karakter»: doelstelling van 4% tegen 2020 Ambitie : 10 keer meer groene elektriciteit tegen 2025 (vs 2011) Ondersteuningsmechanisme onder controle (groenestroomcertificaten, premies) in Brussel (cf. controletools Brusselse regering) Nieuw besluit GSC: vereenvoudigingen en garanties Langetermijnvisie (2025 voor groenestroom, 2020 voor nulenergie) Vooruitziende toekenning voor fotovoltaïsch, zelfaanpassend (7 jaar) en transparant Brussel klaar voor grid parity bij PV (geïntegreerd in de formule) De EPB houdt rekening met bijdrage hernieuwbare energie Kwaliteit nog beter door certificatie installateurs SHE Samen op weg om van Brussel een duurzame stad te maken Ir. Ismaël Daoud Beleidsadviseur Duurzaam bouwen en Energie Cel Energie, Lucht, Klimaat, Duurzaam bouwen en Groene economie @ : idaoud@huytebroeck.irisnet.be Tel: +32 (0)2 517 14 34 Fax: +32 (0)2 517 14 90 www.evelyne.huytebroeck.be Evelyne Huytebroeck, Ministre bruxelloise de l'environn ement, de l'energie et de la Rénovation urbaine 17