De Grote Automobielontwerpers bij GM (deel 21): Chuck Jordan s Favorites By Ruud Gersons In het vorige artikel deel 20 in deze serie hebben we kunnen meebeleven hoe na het vertrek van Irv Ribicky Jordan zijn vleugels heeft kunnen uitslaan. Chuck Jordan aan het hoofd van GM s ontwerpafdelingen als vice president of styling?? Uiteindelijk is het hem dan toch gelukt. Hier heeft hij al decennia lang op gewacht. Nu is het zo ver. Met zijn volle energie gaat hij aan de slag en het ene model na het andere, dat onder zijn leiderschap van de tekentafels komt, vindt waardering bij de grote bazen en gaat in productie. We gaan in dit hoofdstuk eens na wat die paradepaardjes van Jordan dan wel waren. Aan het einde van het vorige hoofdstuk hebben we al een kleine sneak preview gegeven met de 1992 Buick Park Avenue en LeSabre. Bij deze wagens hebben de ontwerpers zich laten inspireren door de 1991 Jaguar XJ6. Zoals de foto s laten zien, doet vooral de grille van de Buick wat aan de Jaguar denken. Maar daar dient een kanttekening bij gemaakt te worden. Want de 1991 Buick Park Avenue heeft in de grille een verticaal thema, dat ook weer enigszins doet denken aan de Buick grilles van vlak na de oorlog. Bijv. van het jaar 1949. (zie foto s) Foto s 3 en 4: Een styling kenmerk dat de Jaguar en de Buick wel gemeen hebben, is het naar achteren steeds smaller worden van de carrosserie bij de kofferruimte. Foto s 5 en 6: De grille van de 1991 Buick Park Avenue heeft verticale verchroomde tanden. Al staan die heel die dicht bij elkaar, toch is te zien dat ook naar de Buick-grille van 1949 is gekeken! L histoire se répète, of te wel: de geschiedenis herhaalt zich. Foto's 1 en 2: met enige fantasie kun je wel zien, dat de Jaguar XJ6 model heeft gestaan voor de Buick Park Avenue 1992 Cadillac Eldorado: Verademing Dan is daar natuurlijk de 1992 Cadillac Eldorado. Na de dramatische teleurstelling over de in 1986 gedownsizede Seville/Eldorado een verademing! We laten nog even de kleine Cadillac Eldorado zien van de vorige generatie. Die is onder het regime van Irv Rybicki tot stand gekomen. De wagen maakt een wat gedrongen en onevenwichtige indruk. De messcherpe, vooruit stekende spatborden zijn verdwenen en ook de verticale achterlichten steken niet
meer uit naar achteren, maar verlopen vlak in de achtersteven. En al snel (in 1988) komen op dit model de vooruit stekende messcherpe spatborden en achteruit stekende verticale achterlichten terug, om de wagen maar langer te laten lijken dan hij in werkelijkheid is. least het gaf de passagiers binnen meer privacy! Foto 10: In 1988 komen de scherpe randen op de achterspatborden terug. Ook is te zien dat de achterlichten nu naar achteren uitsteken. Allemaal om de wagen maar langer te doen lijken. Helpt het ook? Foto's 7 en 8: de gedownsizede Cadillac Eldorado verschijnt in 1986. Voor veel Cadillac liefhebbers een enorme teleurstelling! Weg scherp uitstekende spatborden en scherp uitstekende verticale achterlichten. Wat is hier nog Cadillac aan? Foto 9: vanaf 1988 krijgt de verkleinde Eldorado toch weer scherp uitstekende spatborden (wel minder opvallend dan op de voorgaande serie 1979-1985, maar toch!) Dan komt Jordan met zijn 1991 Cadillac Eldorado; weliswaar een heel ander ontwerp dan we gewend zijn. Voor het kleine achterste zijruitje heeft Jordan veel strijd moeten voeren, want men vond dat dit het zicht naar achteren belemmerde. Jordan meende dat dat ruitje zo moest blijven, want het was de verbinding naar de 79-85 Eldorado, die dat ook had en last but not Foto s 11 en 12: de 1991 Cadillac Eldorado uit Chuck Jordan s stal is flink gegroeid en verkoopt beter dan zijn kleine voorganger. Let op het kleine, achterste zijruitje! Jordan s Favorieten Maar er komt nog meer van Jordan s hand: de 1992 en 1996 Pontiac Bonneville, 1993 Chevrolet Camaro/Pontiac Firebird, de 1994 Chevrolet S-10 Blazer en pickup, de vreemde ovaalgevormde 1995 Buick Riviera (ontworpen door Bill Porter, maar onder verantwoordelijkheid van Jordan)
1995 Oldsmobile Aurora en Achieva 1996 J-Cars, zoals de Chevrolet Cavalier en Pontiac Sunfire. We bekijken de foto s van enkele van bovenstaande wagens: Foto 13: 1992-1996 Pontiac Bonneville, absoluut een Chuck Jordan succes. Foto 14: 1993 Pontiac Firebird.. We zien hier (foto onder) een polyester model van de 1985 Buick Riviera, dus een soort concept, dat met enige trots door Bill Porter getoond wordt (geleund tegen de wagen), maar nog niet de wagen zoals die later geproduceerd zal worden. Foto s 16 en 17: de zeer ovaal gevormde 1995 Buick Riviera, ontworpen door Bill Porter, maar onder supervisie van Jordan. De grille heeft evenveel chroomtanden als het model van 1949!! (zie foto 6). Dat kan geen toeval zijn! Er zijn drie portholes op het zijspatbord, maar dat kan evengoed een geintje zijn van de eigenaar van deze wagen. Omgekeerde badkuip Ja, dan is daar de controversiële Chevrolet Caprice, met zijn afrondingen, lang niet zo goed verkoopt als de vlakke en strakke voorganger, uit het Bill Mitchell tijdperk. (Foto hier onder). Deze Caprice zien we in Europa veelvuldig als taxi of begrafeniswagen, maar ook bij particulieren en bedrijven is deze wagen gewild; ook als stationcar! Foto15: De 1995 Buick Riviera. Tegen de wagen geleund Bill Porter, die hoofdzakelijk verantwoordelijk was voor dit ontwerp. Maar dit is een polyester model. Foto 18: De voorganger van Jordan s 1991 Chevrolet Caprice was nog ontworpen onder het regime van Bill Mitchell. Bijna alles wat uit Mitchell's handen kwam, was strak en gelijnd van vorm.
Voor sommigen is die 1991 Chevrolet Caprice een wat gemoderniseerde 1948 Hudson. En die laatste wagen krijgt al gauw de naam omgekeerde badkuip. Als je de foto s van beide wagens bestudeert, zijn de overeenkomsten duidelijk. Zij het dat de Hudson achterspatborden had zonder wieluitsparingen om de stroomlijn niet te onderbreken. Maar over die Hudson werd net zo lacherig gedaan als later over de Chevrolet Caprice van 1991. Foto 19: de 1948 Hudson in een toenmalige tijdschriftadvertentie. De wagen werd een omgekeerde badkuip genoemd! mensen wordt een dag uitgenodigd op de ontwerpafdeling en daar staat een conceptcar; in dit geval dus de 1991 Chevrolet Caprice en die mensen krijgen een lange vragenlijst over de wagen te beantwoorden en mogen zeggen wat ze er van vinden. Dat pakt dus voor de 1991 Chevrolet caprice ongunstig uit. Maar dat de wagen er toch komt, ligt in het feit dat Chuck Jordan met auto-clincis niet veel op heeft. Hij gelooft er niet in. Hij vraagt aan Burger of die op zijn eigen intuïtie wil afgaan, wat hij doet en hij vindt de Caprice er nog niet zo slecht uitzien. Dus komt de wagen er. Nu moeten we wel bedenken, dat Chevrolet bij GM altijd voor grote verkoopaantallen moet zorgen. Nu de Caprice het niet zo goed doet, krijgt Jordan veel kritiek en wordt hij gesommeerd om de auto-clincs serieuzer te nemen. En sindsdien is dat ook het geval, tot op de dag van vandaag bij GM! Toch is het vreemd, dat de grote Buick Roadmaster er wel aantrekkelijk uitziet, terwijl die (onderhuids) uit exact hetzelfde hout is gesneden als de Chevrolet Caprice/Impala. Waar dat verschil aan ligt, zullen we eens onder de loep nemen. (zie volgende foto) Foto 20: de 1991 Chevrolet Caprice. Niet meer strak en vlak als het vorige model, maar afgerond en onhandig groot. Dit model verkoopt dan ook minder goed. Robert D. Burger, toenmalig general manager bij Chevrolet, geeft het groene licht voor dit model, ondanks de waarschuwingen That it clinicked poorly. Foto 22: De Buick Roadmaster is vrijwel identiek aan de Chevrolet Caprice, maar verkoopt aanmerkelijk beter. Ik denk dat vooral de formele daklijn van de Buick de kopers meer aansprak. Foto 21: de sterk afgeronde 1991 Chevrolet Caprice had wel iets weg van de 1948 Hudson. Een clinic is een beoordeling van een nieuw model door een breed publiek. Een aantal Foto's 23 en 24: Oldsmobile Achieva Concept. Ook uit de ontwerpstal van Chuck Jordan.
Cliffhanger Een andere wagen waar Jordan zich sterk voor maakt, is de Oldsmobile Achieva Concept car. (foto s hier boven). Aan de Achieva wordt gewerkt in één van GM s advanced studios, wat zoveel wil zeggen als dat daar zeer vooruitstrevende- en op de toekomst gerichte modellen werden ontwikkeld. Maar dan nadert ook voor Chuck Jordan het einde van zijn periode als Vice President of Styling en zal ook hij met pensioen (moeten) gaan. Daar schijnt hij niet veel zin in te hebben, want hij blijft als een bezetene nieuwe automodellen tevoorschijn te toveren uit de ontwerphoed. Hij is gespannen en soms ronduit chagrijnig. Foto 25: V.l.n.r. Dave North, Charley Stewart, Chuck Jordan, zijn goede vriend Dave Holls, tijdens de bezichtiging van de Oldsmobile Achieva in concept vorm. Niet in de laatste plaats, omdat hij er een beetje alleen voor is komen te staan, want een van zijn beste vrienden van de ontwerpstudio s, Dave Holls, besluit met vervroegd pensioen te gaan Het loopt tegen het einde van de herfst van 1992. De bladeren aan de bomen tonen hun fel goudgeel, want ze weten dat ze door de novemberstormen van hun takken gerukt zullen worden. Ze lichten nog één keer fel, op en laten een ongekende bladerenpracht zien, voordat het afgelopen is en koning winter komt met daarna een nieuwe lente. En dat is een prachtig beeld voor hoe het in de ziel van Chuck Jordan toegaat. Ook hij is zéér zichtbaar door alles wat hij nog een laatste glans van zijn ontwerptalent mee geeft. Een stortvloed van nieuwe ontwerpen laat hij het daglicht zien, voordat het onvermijdelijke gaat gebeuren: ook Chuck Jordan zal een opvolger krijgen en hij zal zich gedwongen moeten terug trekken, omdat zijn pensioen voor de deur staat te rammelen. Wie die opvolger zal worden? Dat geheim onthullen we in een volgend artikel in deze serie. Dus nu even een cliffhanger! Intussen: happy motoring and see ya next time! Bron: A century of Automotive Style, 100 Years of American Car Design by Michael LAMM & Dave Holls