FAQ Havo/vwo masterclass en havo/vwo Expeditie Inleiding Op het TBL heb je voor havo/vwo-onderwijs de keuze uit havo/vwo masterclass en havo/vwo Expeditie. We bieden deze keuze aan, omdat alle leerlingen van elkaar verschillen. Op deze manier komen we tegemoet aan de verschillende leerstijlen van onze leerlingen. Algemeen Als je een havo-advies hebt én een aanvullend advies van de basisschool om te starten in een havo/vwo-dakpanklas, dan kun je worden toegelaten tot het havo/vwo-onderwijs. In het kort Havo/vwo masterclass is geschikt voor jou als je sturing, controle en feedback nodig hebt. Je krijgt extra begeleiding bij het leren plannen en bij de aanpak van je studie. Binnen het havo/vwo-onderwijs krijg je les in de afzonderlijke vakken. Je wisselt (meestal) na een lesuur van vak, docent en lokaal. Havo/vwo Expeditie is geschikt voor jou als je graag verbanden wilt zien tussen vakken. Je houdt van werken in (project)groepen en van dingen presenteren voor de groep. Je krijgt les in thema s en projecten zoals bijvoorbeeld Media of Maatschappij. Binnen havo/vwo Expeditie word je beoordeeld op kennis, vaardigheden en competenties, zoals zelfstandigheid en initiatief nemen. Vragen over havo/vwo masterclass 1. Kun je als je sturing, controle en feedback nodig hebt maar heel graag Expeditieonderwijs wilt volgen, toch geplaatst worden in de Expeditiebrugklas? Als je heel gemotiveerd bent en jezelf graag wilt ontwikkelen op het gebied van zelfstandigheid, kun je je aanmelden voor havo/vwo Expeditie. Je moet natuurlijk wel voldoen aan de toelatingscriteria. Het is overigens niet zo dat je binnen havo/vwo Expeditie geen of weinig sturing krijgt. Natuurlijk helpen alle docenten je bij het opzetten en uitvoeren van de eindprojecten en is je mentor er om te kijken of je je agenda goed invult, de planners goed volgt, enzovoort. Binnen het normale havo/vwo-onderwijs ligt de nadruk nog meer op dit soort dingen. 2. Wat houdt die sturing, controle en feedback bij havo/vwo masterclass precies in? In je mentorlessen besteden we veel aandacht aan het invullen van je agenda en het maken van huiswerk (leerwerk of maakwerk). 1
Per les krijg je huiswerk op en dit huiswerk wordt regelmatig gecontroleerd. Je krijgt veel voortgangstoetsen. Je mentor houdt de vinger aan de pols en neemt contact op met thuis als er iets niet gaat zoals dat zou moeten. 3. Werk je bij havo/vwo masterclass helemaal niet aan projecten zoals bij havo/vwo Expeditie? Ook bij havo/vwo masterclass werk je aan projecten. Je hebt bijvoorbeeld een poëzieproject bij Nederlands en je maakt een werkstuk voor geschiedenis. Deze projecten zijn meestal niet vakoverstijgend en kleinschaliger, dus overzichtelijker, dan in de Expeditieklassen. We vinden de (onderzoeks)vaardigheden die je ontwikkelt als je aan projecten werkt bijzonder belangrijk! Je leert ook samenwerken met medeleerlingen die je niet zelf hebt uitgezocht. 4. Op welke manier geven we les binnen de havo/vwo-klassen? Bijna alle docenten op het TBL zijn geschoold in activerende didactiek'. In de les geven ze je eerst kort uitleg over de leerstof en daarna ga je zelf aan het werk met een opdracht. Zo word je gedwongen om na te denken over de lesstof. Uit onderzoek blijkt dat een leerling die 50 minuten achter elkaar moet luisteren slechts 10% oppikt van wat de docent vertelt. Een leerling die zelf actief aan het werk gaat met de stof, onthoudt 70% van wat er in de les wordt gedaan. 5. Wat bedoelen we met een flexibele brugperiode? De havo/vwo-brugperiode telt op het TBL drie jaar. Dat betekent dat we je drie jaar de tijd geven om te laten zien welk niveau het beste bij je past. Na een afgerond eerste schooljaar ga je verder met een 2 havo route binnen het havo/vwo, of 2 vwo of als dat nog niet duidelijk is, in 2 havo/vwo. Zit je in 2 havo/vwo, dan bekijken we aan het eind van het schooljaar of je het beste de 3 havo-route binnen 3 havo/vwo, 3 havo/vwo of 3 vwo kunt gaan. Ook hier hoef je dus nog niet te kiezen. Pas vanaf het vierde jaar, vanaf de bovenbouw, volg je havo of vwo. 6. Wanneer ga je naar het atheneum en wanneer naar de havo? Volg je in klas 3 havo/vwo-onderwijs, dan krijg je aan het einde van klas 3 een bindend advies van ons voor 4 havo of 4 vwo. Er is dan geen keuze meer. Dit advies is gebaseerd op je cijfergemiddelde en ook op je werkhouding. 7. Op welke manier worden je cijfers weergeven? Als je havo/vwo volgt, krijg je voor een toets zowel een havo-cijfer als een vwo-cijfer. Op je rapport zie je het gemiddelde voor elk vak weergegeven in een havo- en een vwo-cijferlijst. Zo kun je goed zien op welk gebied of niveau je talent zit. Ook weet je op deze manier wat er cijfermatig eventueel nog nodig is om naar het vwo te kunnen. Voor de doorstroom naar een volgend schooljaar is je havo-cijferlijst leidend. Als uit je cijfers en de overgangsnormen blijkt dat je door kunt stromen naar 2 vwo of 3 vwo, dan ga je al in de tweede of derde klas daarmee verder. 8. Hoe kom je erachter welke havo-brugklas bij je past: masterclass of Expeditie? Door deel te nemen aan de proeflessen en de meeloopmiddag en door de open dag/avond en onze informatieavonden te bezoeken, kun je samen met je ouders een goed beeld krijgen van ons onderwijs. Zo kun je een weloverwogen keuze maken. 2
9. Wat is de rol van je mentor in de havo/vwo-brugklassen? Je ontmoet je mentor al vóór de zomervakantie op de kennismakingsmiddag op het TBL. Je ziet hem/haar ook weer met je hele klas op de eerste schooldag na de zomervakantie. Je mentor geeft naast zijn/haar eigen vak elke week een mentorles (contactuur) aan je klas. Tijdens dit uur wordt er aandacht besteed aan het groepsproces in de klas en aan het leren leren', bijvoorbeeld hoe je omgaat met huiswerk en plannen. Ook heb je individuele gesprekken met je mentor. Mocht er iets zijn, op sociaal-emotioneel gebied of met leren, dan neemt je mentor contact op met thuis. We hechten veel waarde aan een goed contact met het thuisfront. We houden de lijnen zo kort mogelijk. We vinden het belangrijk dat je ouders ook snel contact met je mentor opnemen, als zij dat nodig vinden of daar behoefte aan hebben. 10. Kun je na het eerste jaar havo/vwo masterclass nog overstappen naar 2 Expeditie? In principe kies je aan het eind van groep 8 voor havo/vwo masterclass óf havo/vwo Expeditie. We nemen aan dat je hier een bewuste keuze in maakt. Omdat het Expeditieonderwijs een opbouw in kennis, vaardigheden en ontwikkeling kent, is de overstap na een jaar naar havo/vwo masterclass heel lastig. 11. Wat voor extra begeleiding krijg je in de havo/vwo-brugklas om de kans dat je naar het vwo kunt zo groot mogelijk te maken? We begeleiden je in de havo/vwo-brugklas met huiswerk maken en plannen. We hebben het vwo instapprogramma wat inhoudt dat je 1 uur in de week ondersteuning krijgt op diverse gebieden die in een bepaalde periode het beste bij je past. We zorgen voor een fijne sfeer in de klas, waardoor jij je op je plek voelt en het beste van jezelf wilt en durft te laten zien. Deze combinatie zorgt ervoor dat je het maximale uit jezelf haalt. Zo kom je in de bovenbouw terecht op het niveau dat bij je past. 12. Moet je in de brugklas veel huiswerk maken? Dat verschilt per leerling. Sommige leerlingen halen de brugklas zonder veel huiswerk te maken, andere leerlingen besteden er soms wel enkele uren per dag aan. Onze richtlijn voor huiswerk is zo n 20 minuten per vak. Veel langer moet je er niet mee bezig zijn, of het moet om een toets gaan. Vragen over de havo/vwo Expeditie 1. Waarom zijn we op het TBL begonnen met havo/vwo Expeditie? We zijn begonnen met Expeditieonderwijs vanuit de gedachte dat alle kinderen van elkaar verschillen en dat verschillende kinderen verschillende soorten onderwijs nodig hebben. Ook wilden we docenten de mogelijkheid bieden om intensiever met elkaar samen te werken en zo hun krachten te bundelen. De basisgedachte van havo/vwo Expeditie is leerlingen uit hun comfortzone' halen. Dat wil zeggen dat we leerlingen zelf actief willen maken. In gewone lessen hebben leerlingen vaak de neiging om onzichtbaar te willen zijn. In Expeditielessen is dit onmogelijk: je moet jezelf wel laten zien in het groepswerk, in de activerende lessen en in de mentorgesprekken als het over je competenties gaat. 2. Welke thema s zijn er bij Expeditie allemaal? 3
De thema s die aan bod komen zijn zoveel mogelijk vakoverstijgend. Elke periode bieden de verschillende vakken projecten aan die veelal vakoverstijgend zijn of thematisch verbonden. Door samenhang in de lesstof van de verschillende vakken te ontdekken leren leerlingen meer in een contextrijke omgeving waardoor het betekenis krijgt. In de thema s is er natuurlijk aandacht voor kennisoverdracht, maar is er ook veel ruimte voor de vaardigheden die nodig zijn om die kennis te verwerken en toe te passen. 3. Hoe ziet een lesrooster van een Expeditieklas eruit? Een Expeditieklas heeft, naast de gewone vakken ook projecturen waar gewerkt kan worden aan de verschillende projecten onder begeleiding van de mentor. 4. Wat is de rol van de mentor in een Expeditieklas? Een Expeditieklas heeft twee mentoren. Elke mentor heeft ongeveer 12 tot 15 leerlingen onder zijn/haar hoede, afhankelijk van de grootte van de klas. We hebben bewust gekozen voor twee mentoren, omdat de rol van de mentor bij Expeditie heel intensief is. In de eerste en tweede klas is dat één contactuur dat door de mentoren samen wordt gegeven. Elke rapportperiode heb je een gesprek en ga je met je mentor reflecteren. Je mentor heeft ook contact met het thuisfront als dat nodig is. We vragen je ouders op hun beurt contact op te nemen met je mentor als zij (of jij) ergens mee zitten. 5. Zit je de hele week in hetzelfde lokaal? Als je havo/vwo Expeditie doet, heb je inderdaad een vaste basisruimte' op school, je Expeditielokaal. Voor een aantal vakken is het nodig dat je naar een ander lokaal gaat, bijvoorbeeld voor techniek, voor het werken met muziekinstrumenten en natuurlijk voor de gymlessen. Een groot voordeel van je vaste lokaal is dat je geen tijd kwijt bent met het zoeken naar het volgende lokaal; je kunt in je eigen lokaal wachten tot de volgende docent komt. 6. Neemt kennis een minder grote plek in bij Expeditie, omdat er veel tijd besteed wordt aan vaardigheden en competentieontwikkeling? Kennis neemt zeker geen minder grote plek in binnen het Expeditieonderwijs. Onze Expeditieleerlingen stromen straks ook door naar de tweede fase (klas 4 en verder) en hebben daar dezelfde kennis nodig als alle andere leerlingen. De meerwaarde van het Expeditieonderwijs is dat we anders omgaan met de kennisverwerving: niet alle kennis wordt door de docenten aangereikt, je wordt ook uitgedaagd en gestuurd om zelf informatie te zoeken en te verwerken in een grote slotopdracht. Bovendien krijg je zogenaamde kennisdoelen', waarin staat wat je aan het einde van een bepaalde periode allemaal moeten kennen. In de slotopdrachten worden je vaardigheden getraind. Aan de hand van de slotopdrachten voeren wij gesprekken met je over je competentieontwikkeling, bijvoorbeeld: hoe initiatiefrijk heb jij je getoond bij het werken in de groep? Hoe hebben wij dat kunnen zien? Hoe zelfstandig ben jij in deze periode aan het werk gegaan? Kennis neemt dus geen kleinere plek in, maar een andere plek! 7. Hoe zijn de resultaten van de Expeditieklassen tot nu toe? Op dit moment draaien we alweer het negende Expeditiejaar. De eerste Expeditieleerlingen hebben hun diploma gehaald en volgen nu een hbo- of universitaire opleiding. Grofweg kunnen we zeggen dat de resultaten gelijk zijn aan 4
die van de reguliere havo/vwo-klassen. De leerlingen stromen met gemak het reguliere onderwijs in. In het algemeen geldt dat Expeditieleerlingen vaardige en zelfstandige leerlingen zijn, die zelf snel actie ondernemen als dat nodig is. 8. Kun je toch geplaatst worden in de Expeditieklas, als je nog niet goed kunt samenwerken of presenteren voor de klas? Ja, dat kan, maar je moet je wel willen ontwikkelen op die gebieden. Je hoeft natuurlijk nog niet alles te kunnen als je naar school komt. 9. Wat voor projecten moet je bij Expeditie maken? Je werkt aan vakoverstijgende projecten. Een voorbeeld van een onderwerp bij geschiedenis en aardrijkskunde is de prehistorie'. In dit project beschrijf je een week uit een dagboek van een prehistorisch mens. In dit dagboek moeten de levensvisie (levensbeschouwing), de klimatologische omstandigheden (aardrijkskunde) en de manier van leven van de toenmalige mens duidelijk worden gemaakt. Bij Nederlands schrijf je gedichten. Eén van deze gedichten ga je verwerken tot een kunstwerk en een muziekstuk. Het kunstwerk en de muziek presenteer je in de TOP-week (Toetsen, Overleggen en Presenteren). 10. Hoe ervaren de huidige leerlingen het Expeditieonderwijs? De groep Expeditieleerlingen die nu in de brugklas zit, vindt het heel normaal om op deze manier les te krijgen. Ze vinden de projecten leuk en vinden het de normaalste zaak van de wereld om in een gesprek hun ontwikkeling te bespreken met de mentor. De docenten ervaren de Expeditieleerlingen als mondig, energiek en prettig in de omgang. Bovendien zijn het leerlingen die vrij goed naar zichzelf kunnen kijken of dat in elk geval aan het leren zijn. 11. Moet je een motivatiebrief schrijven als je toegelaten wilt worden tot de Expeditiebrugklas? Ja, we ontvangen graag een motivatiebrief van je als je havo/vwo Expeditie wilt gaan volgen. Het is overigens niet zo dat we je op basis van deze brief wel of niet aannemen. 12. Kun je na één jaar Expeditie overstappen naar 2 havo/vwo masterclass of naar 2 havo of 2 atheneum? In principe kies je voor een tweejarige brugperiode bij Expeditie. Als er iets bijzonders aan de hand is, bijvoorbeeld als je merkt dat het Expeditieonderwijs niet bij je past of als het tempo in de havo/vwo klas te hoog ligt, dan geven we jou en je ouders al ruim voor de zomervakantie een advies voor 2 havo/vwo masterclass. 13. Kun je met een eenduidig vwo-advies via havo/vwo Expeditie naar het vwo doorstromen, als je dat graag wilt? Als je een eenduidig vwo-advies hebt, adviseren wij je ook te gaan kijken bij de gymnasium en atheneum masterclass op het TBL. Als je heel graag naar Expeditie wilt, omdat je dat het beste bij jou vindt passen, is er geen enkel bezwaar. De focus op de vaardigheden is een meerwaarde voor veel leerlingen. Je kunt via Expeditie gewoon doorstromen naar 3 atheneum. De docenten zorgen er in hun lessen en toetsing voor dat je goed voorbereid bent op 3 atheneum. Er zijn elk jaar leerlingen met een eenduidig vwo-advies die toch kiezen voor de weg via Expeditie op het TBL, omdat deze onderwijsvorm hen zeer aanspreekt. Ook 5
merken de docenten in 3 atheneum dat deze leerlingen vaak heel vaardig zijn op het gebied van onderzoeken en presenteren. 14. Heb je bij Expeditie minder of meer huiswerk dan bij havo/vwo regulier? In principe heb je bij Expeditie ongeveer evenveel huiswerk als andere havo/vwoleerlingen op onze school. Het soort huiswerk kan wel anders zijn; je moet immers aan het einde van periodes ook in groepen werken aan projecten. Naast het werken aan projecten moet je ook gewoon woordjes leren en wiskundesommen maken. 6