Overzicht. 1. Wat is PRRSv? 2. Welke ziektebeelden kan je zien? 3. Wat kunnen de financiële gevolgen zijn?

Dierenarts Eva Claeyé 16 september 2016

Overzicht 1. Wat is PRRSv? 2. Welke ziektebeelden kan je zien? 3. Wat kunnen de financiële gevolgen zijn? 4. De PRRSv-status van een bedrijf 5. Wat is uw streefdoel? 6. Definieer de tussenstappen 7. Stel uw bedrijfsactieplan op 8. Evalueer 9. Vraag en antwoord

Wat is PRRSv Porcien Reproductief en Respiratoir Syndroom - virus = Klein, maar uitdagend! WANT

Wat is PRRSv Porcien Reproductief en Respiratoir Syndroom - virus = Klein, maar uitdagend! WANT Hoge graad van mutaties in genetisch materiaal Vorming van nieuwe stammen Veel verschillende stammen! Binnen een regio / Binnen een bedrijf / Binnen één dier

Wat is PRRSv Porcien Reproductief en Respiratoir Syndroom - virus = Klein, maar uitdagend! WANT VIRUS BACTERIE ANTIBIOTICA Ondersteunen Ontstekingsremmers / Koortsremmers Uitzieken PREVENTIE!

Wat is PRRSv Voorkomen In Europa = veldinfectie met Europees type

Wat is PRRSv Voorkomen In België = op bijna alle bedrijven aanwezig (zeugen / biggen / VV) Biggenmonitor DGZ in 2015» Einde van de batterij 79% van de Belgische bedrijven testen POSITIEF [US+ = geen veldinfectie = enkel vaccinstam]

Wat is PRRSv Deel van het ademhalingscomplex Ademhaling varken Ziekteverwekkers HOOFDROL PRRSv Circo Mycoplasma Griep APP Snuffel Wormen Ziekteverwekkers BIJKOMEND Streptokokken Glässer Pasteurella Management en klimaat

Wat is PRRSv Ziekteverloop 3) Varkens kunnen besmettelijk blijven tot 5 maand na infectie

Welke ziektebeelden kan je zien? Klinisch ziek Zeugen Meer verlopers Abortus (<d107) / vroeggeboorte (>d107) Ziekte: hoest of koorts Biggen in de kraamstal Meer doodgeboren / mummies Meer zwakgeboren biggen / meer sterfte Biggenbatterij en vleesvarkens Meer sterfte Hoest Beren Sperma-aantasting

Welke ziektebeelden kan je zien? Subklinisch ziek Zeugen Voortplanting niet optimaal Te weinig melk Biggen en vleesvarkens Meer ziekteproblemen Meer sterfte Verlies in uniformiteit Technische resultaten Dagelijkse groei Voederconversie

Wat kunnen de financiële gevolgen zijn? Varieert sterk tussen onderzoeken en landen Zeugenhouderij tot 150 per zeug per jaar 1 wanneer batterij vrij is van PRRSv wanneer bedrijf reeds bescherming heeft 1 Holtkamp 2015

Wat kunnen de financiële gevolgen zijn? Varieert sterk tussen onderzoeken en landen Zeugenhouderij tot 150 per zeug per jaar 1 Vleesvarkensproductie tot 10 per vleesvarken per besmetting 2 wanneer meerdere infecties bijv. + Circo / griep / Mycoplasma 1 Holtkamp 2015 2 Nieuwenhuis et al., 2015

Wat kunnen de financiële gevolgen zijn? Varieert sterk tussen onderzoeken en landen Zeugenhouderij tot 150 per zeug per jaar Vleesvarkensproductie tot 10 per vleesvarken per besmetting Wageningen 2016 Verlies per afgeleverd VV Sterfte Voederconversie Duur afmest Antibioticumverbruik Dagelijkse groei 1% uitval 0,86 0,01 hogere VC 0,23 1 gram groei 0,025 Dus stel - 50gr groei + 0,10 VC + 1% biggensterfte = 4,41 euro per VV

Wat kunnen de financiële gevolgen zijn? Varieert sterk tussen verschillende onderzoeken in verschillende landen Zeugenhouderij tot 150 per zeug per jaar Vleesvarkensproductie tot 10 per vleesvarken per besmetting Europese Unie: 1,5 miljard euro per jaar 55% 45% Verliezen bij vleesvarkens Worden onderschat! Zeugenhouderij Vleesvarkensproductie

De PRRSv-status van een bedrijf Wat is een PRRSv-status? Hoe gedraagt PRRSv zich op mijn bedrijf? Drie vragen: 1) Is er PRRSv aanwezig op het bedrijf? 2) Is de situatie onstabiel op de batterij? 3) Is het virus actief bij uw vleesvarkens?

De PRRSv-status van een bedrijf Wat is een PRRSv-status? Drie vragen Via aantonen aan- / afwezigheid PRRSv in verschillende leeftijdsgroepen Antistoffen Virus zelf ANTISTOFFEN = afweer aangemaakt door het varken = na besmetting / contact / vaccinatie Bij gevaccineerde biggen zoeken naar het virus zelf

De PRRSv-status van een bedrijf 1) Is er PRRSv op een bedrijf aanwezig? = Vinden we ergens op het bedrijf antistoffen terug? Gelten of zeugen of beren of biggen of vleesvarkens 1) JA = POSITIEF 2) NEE = NEGATIEF = Zeldzaam in België

De PRRSv-status van een bedrijf POSITIEF bedrijf 2) Is de situatie onstabiel op de biggenbatterij? = Vinden we antistoffen in de biggen? of het virus zelf (gevaccineerde biggen) JA ONSTABIEL PRRSv Onstabiel

De PRRSv-status van een bedrijf POSITIEF bedrijf 2) Is de situatie onstabiel op de biggenbatterij? = Vinden we antistoffen in de biggen? of het virus zelf (gevaccineerde biggen) Vroege infectie JA ONSTABIEL» Vroege of late infectie? Vroeg = eerste helft batterijperiode Laat = tweede helft batterijperiode Late infectie

De PRRSv-status van een bedrijf POSITIEF bedrijf 2) Is de situatie onstabiel op de biggenbatterij? = Vinden we antistoffen in de biggen? of het virus zelf (gevaccineerde biggen) JA ONSTABIEL Financiële gevolgen PRRSv-infectie wanneer batterij vrij is van PRRSv! NEE STABIEL = Belangrijk streefdoel! PRRSv Stabiel

De PRRSv-status van een bedrijf POSITIEF bedrijf STABIEL 3) Is het virus actief bij uw vleesvarkens? = Vinden we antistoffen / virus in de vleesvarkens? JA ACTIEF NEE INACTIEF PRRSv Stabiel Actief PRRSv Stabiel Inactief

De PRRSv-status van een bedrijf Samenvatting PRRSv-Status = Drie vragen 4 mogelijke statussen: Antistoffen of virus aantonen in verschillende leeftijden

Wat is uw streefdoel? De PRRSv-status van uw bedrijf is gekend ONSTABIEL met milde ziekte kort na spenen Wat nu? Wat is uw gewenste PRRSv-status? onstabiel zonder ziektebeeld stabiel actief stabiel inactief

Wat is uw streefdoel? De PRRSv-status van uw bedrijf is gekend ONSTABIEL met milde ziekte kort na spenen Wat nu? Wat is uw gewenste PRRSv-status? stabiel actief DOWNLOAD Wat is de volgende logische stap? PRRSv-statusboom

Het PRRSv-Actieplan PRRSv Actieplan Bijvoorbeeld Bepaal uw status Onstabiel sluimerend + vroeg Wat is de gewenste status Stabiel actief Wat is de volgende logische stap Vroege Late infectie Hoe bereik ik dit 1) Vaccinatie 2) Bioveiligheid Nooit enkel vaccinatie zonder aandacht voor bioveiligheid!

Het PRRSv-Actieplan PRRSv Actieplan Bijvoorbeeld Bepaal uw status Onstabiel sluimerend + vroeg Wat is de gewenste status Stabiel actief Wat is de volgende logische stap Vroege Late infectie Hoe bereik ik dit 1) Vaccinatie 2) Bioveiligheid Financiële gevolgen PRRSv-infectie wanneer bedrijf reeds bescherming heeft

Het PRRSv-Actieplan Vaccinatie Wat willen we bereiken? We willen de gevoelige diergroepen beschermen om zo de circulatie van het virus op het bedrijf te beperken. Jonge dieren - afweer nog niet optimaal ontwikkeld - nog geen eerder contact gehad Bijvoorbeeld biggen in de kraamstal en de batterij Gelten - eerste contact met PRRSv-stam van het bedrijf - kan een nieuwe stam meedragen - Door stress = uitscheiding en gevoeligheid (transport en nieuwe hokgenoten) Zeugen = basisbescherming van uw bedrijf

Het PRRSv-Actieplan Vaccinatie Wat mogen we verwachten? 1) Verspreiding van het virus beperken Infectie van niet-gevaccineerde biggen aantal dagen besmettelijk Aantal dieren besmet Infectie van gevaccineerde biggen Rose et al. in 2014

Het PRRSv-Actieplan Vaccinatie Wat mogen we verwachten? 1) Verspreiding van het virus beperken 2) Minder ziekte na besmetting door de paraatheid van het afweersysteem 1 Ernst van de klinische symptomen 1,2 Sterfte 1,2 Technische resultaten 2 (dagelijkse groei en voederconversie) (voortplanting zeug) 1 Roessen, 2011 2 Geldhof, 2013

Het PRRSv-Actieplan Vaccinatie Wat mogen we verwachten? 1) Verspreiding van het virus beperken 2) Minder ziekte na besmetting 3) Kruisbescherming tussen verschillende stammen Sneller beschermende antistoffen Minder lang virus in het bloed Minder lang koorts Minder lang verspreiding virus [ 7 dagen griep vs 1 dag verkouden ] Trus et al. in 2014

Het PRRSv-Actieplan Vaccinatie Is er een verschil tussen levende en dode vaccins? (Voor PRRSv) LEVEND VACCIN PRRSv Gevoelige diergroepen beschermen Verspreiding van het virus beperken Minder ziekte na besmetting Minder dagen besmettelijk Kruisbescherming verschillende stammen DOOD VACCIN PRRSv Gevoelige diergroepen beschermen? Verspreiding van het virus beperken Minder ziekte na besmetting* Minder dagen besmettelijk Kruisbescherming verschillende stammen? *Voortplantingsstoornissen zeugen en gelten Geldhof, 2013 Roessen, 2011

Het PRRSv-Actieplan Vaccinatie Wat moeten we nog weten? 1) Vaccinatie VOORKOMT de infectie NIET 2) In Europa kiezen we voor een EU stam 3) Keuze tussen vaccinatie in de spier (IM) of in de huid (ID) Trus et al., 2014

Het PRRSv-Actieplan PRRSv Actieplan Bepaal uw status Wat is de gewenste status Wat is de volgende logische stap Hoe bereik ik dit 1) Vaccinatie 2) Bioveiligheid

Het PRRSv-Actieplan Bioveiligheid Waar moeten we rekening mee houden?

Het PRRSv-Actieplan Bioveiligheid Waar moeten we rekening mee houden? A) Intern = Circulatie PRRSv binnen een bedrijf tegengaan.

Het PRRSv-Actieplan Bioveiligheid Waar moeten we rekening mee houden? A) Intern = Het ontstaan van nieuwe stammen binnen een bedrijf tegengaan.

Het PRRSv-Actieplan Bioveiligheid Waar moeten we rekening mee houden? A) Intern ÈN B) Extern = Intrede van nieuwe stammen van buitenaf tegengaan.

Het PRRSv-Actieplan Bioveiligheid - INTERN Wat moeten we weten? 1 Morrow, 2001 2 Rose et al., 2014 3 Baker et al., 2012 uur overleeft PRRSv op kledij, materiaal, stof,.. 10 viruspartikels zijn voldoende om een varken te besmetten 1 varkens worden besmet door één niet-gevaccineerd varken 2 dagen overleeft PRRSv in een vochtige omgeving 1 100 % overdracht na aanprikken van een besmet dier met de naald 3

Het PRRSv-Actieplan Bioveiligheid - INTERN Wat doen we met deze kennis? 1 Morrow, 2001 2 Rose et al., 2014 3 Baker et al., 2012 uur overleeft PRRSv op vector Materiaal en kledij per diergroep (Z vs B vs VV) 10 viruspartikels 1 varkens BESMETTEN 2 Overbezetting is uit den boze Mengen van tomen beperken Scheiding van de leeftijden dagen in vocht 1 Reinigen, ONTSMETTEN én DROGEN 100 % overdracht met de naald 3 Naalden verwisselen per toom OF naaldloze oplossingen

Het PRRSv-Actieplan Bioveiligheid - EXTERN Wat moeten we weten? / Wat doen we met deze kennis? Le Potier et al., 1997 Otake et al., 2010 AANKOOP QUARANTAINE ADAPTATIE 56% 21% VUILE WEG PROPERE WEG 3% = overig Luchtfiltratie 20% KI-centrum

Het PRRSv-Actieplan Download onze bioveiligheidsposter DOWNLOAD

Evalueer PRRSv Actieplan Ondersteuning MSD Bepaal uw status Wat is de gewenste status Wat is de volgende logische stap Hoe bereik ik dit 1) Vaccinatie 2) Bioveiligheid BEN IK GOED BEZIG?! / IS MIJN ACTIEPLAN EFFECTIEF?!

Evalueer Ben ik goed bezig? Monitoring Definitie Metingen om veranderingen in de bedrijfssituatie op te volgen. Synoniem online Bewaking Up to date blijven over bedrijfssituatie Infecties niet altijd visueel zichtbaar Belangrijk voor PRRSv - Klein maar uitdagend - Actieplan = investering van energie en geld Financiële gevolgen PRRSv-infectie wanneer meerdere infecties Controleren van uw investering en bijsturen waar nodig

Evalueer Ben ik goed bezig? Belangrijk streefdoel = vrij houden van de biggenbatterij 2 leeftijden onderzoeken in de biggenbatterij = onderscheid vroege of late infectie Via speeksel of bloed Virus zelf zoeken Financiële gevolgen PRRSv-infectie wanneer batterij vrij is van PRRSv! Ander streefdoel = andere staalname Bijv. vleesvarkens vrij van PRRSv

PRRSv Eindconclusie Complex!! Gebruik maken van de kennis die we hebben Beheersing en bestrijding van PRRSv op maat van uw bedrijf 1) Bepaal UW PRRSv-status en stel uw actieplan op samen met uw dierenarts TOOLS Download de PRRSv-statusboom Download de bioveiligheidsposter 2) Monitoring - Ben ik goed bezig? - Moet ik bijsturen?

Dank u voor uw aandacht Zijn er vragen?