congres Omgaan met pijn rond lage rug - bekken - bekkenbodem Dinsdag 15 november 2011, Jaarbeurs Utrecht Bestemd voor: fysiotherapeuten (algemeen-, manueel-, bekken-, sport-) en oefentherapeuten Mensendieck en Cesar Met diverse onderwerpen gericht op zowel de psychische kant van pijn als op de fysieke beïnvloeding van bekken(bodem)pijn: Pijnbeleving vanuit neurologisch perspectief Psychomotorische invloed van pijn Bekkenpijn bij mannen Graded activity Inwendig behandelen van triggerpoints Cursussen & Congressen Meer informatie en inschrijven op www.bsl.nl/bekkenpijn
congres Omgaan met pijn rond lage rug - bekken - bekkenbodem Pijn rond lage rug en bekken(bodem) kent specifieke klachten zoals lage rug- en bekkenpijn (al dan niet zwangerschaps-gerelateerd), chronic pelvic pain syndrome (CPPS), stuitpijn en bekkenbodempijn. Inzicht hebben in het ontstaan of in stand houden van pijn en pijngedrag en hoe dit te beïnvloeden, is van groot belang voor het slagen van een adequate behandeling. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat lage rug- en bekkenpijn een grote relatie heeft met bekkenbodemdisfuncties, zowel bij mannen als vrouwen. Bij vrouwen is urineverlies één van de grootste bekkenbodemdisfuncties bij aanhoudende klachten van lage rug- en bekkenpijn. Mannen met chronische lage rug- en bekkenpijn ontwikkelen niet zelden het chronic pelvic pain syndrome (CPPS). Stuitpijn (coccygodynie) kan bij beide seksen ontstaan, vaak in combinatie met zowel een lage rug- en bekkenpijn als een bekkenbodemdisfunctie. Op dit congres krijgt u tijdens de presentaties inzicht in pijnbeleving vanuit een neuro logische en psychologische invalshoek, en in de psychomotorische invloed van pijn. Daarnaast wordt specifiek ingegaan op CPPS bij mannen. In de workshops worden praktische handvaten aangereikt voor de behandeling van mensen met pijnklachten rond lage rug en bekken(bodem). Tevens wordt specifiek aandacht besteed aan de behandeling van stuitpijn (coccygodynie) en lage rug- en bekken(bodem)pijn bij zowel mannen als vrouwen. Voor de KNGF geregistreerd bekkenfysiotherapeuten is een aparte workshop over (de theorie van) het inwendig behandelen van triggerpoints bij bekken(bodem)pijn. dit congres is bestemd voor Fysiotherapeuten (algemeen-, manueel-, bekken-, sport-) Oefentherapeuten Mensendieck en Cesar accreditatie Aangevraagd bij de KNGF en St. ADAP.
Programma 09.00 uur 09.30 uur 10.00 uur 10.30 uur 11.00 uur 11.30 uur 12.00 uur 13.00 uur 14.00 uur 15.00 uur 15.30 uur 16.30 uur ontvangst neurologische invalshoek van pijn - de betrokkenheid van het centraal zenuwstelsel bij chronische lage rugpijn Prof. dr. Jo Nijs, Vakgroep Menselijke Fysiologie, Faculteit Lichamelijke Opvoeding en Kinesitherapie, Vrije Universiteit Brussel, België psychologische aspecten van pijnbeleving Dr. Han Samwel, klinisch psycholoog, Medische psychologie, Academisch centrum Pijn en palliatieve zorg, UMC St. Radboud, Nijmegen graded activity, een methode om te leren actief te blijven met pijn Drs. Albère J.A. Köke, fysiotherapeut/bewegingswetenschapper/epidemioloog, Kenniscentrum Adelante Hoensbroek, Pijnkenniscentrum MUMC+ Maastricht en Hogeschool Zuyd, Heerlen pauze psychomotorische invloeden op pijn Joke Groot, bekkenfysiotherapeut MSPT, Centrum voor bekken- en bekkenbodemzorg Hageman, Heemstede bekkenpijn bij mannen (cpps) Prof. dr. Marijke van Kampen, departement Revalidatiewetenschappen, Katholieke Universiteit Leuven, België lunch parallelsessie ronde 1 pauze parallelsessie ronde 2 einde programma
Parallelsessies U kunt twee van de vier sessies volgen; op het inschrijfformulier op www.bsl.nl/bekkenpijn geeft u uw voorkeur aan. sessie 1 1psychomotorische invloed op pijnbeleving en behandeling in het bekken(bodem)gebied Harma Hoekstra - Liebe, psychotherapeutisch bekkenfysiotherapeut MSPT, Basaal, Waalre Pijn kan leiden tot het verandering in motorisch gedrag, zoals pijnontwijkend gedrag of compensatie strategieën. Bij langdurige of heftige pijn kan echter ook de lage buikregio en het bekkenbodem gebied een belangrijke rol gaan spelen. Gevolg van pijnbeleving kan immers ook liggen in buikdruk verhoging door verhoogde ademhaling of vastzetten adem, en een structurele toename van bekkenbodem spanning kan zich uiten in klachten als obstipatie, moeite met goed uitplassen, pijn bij vrijen of erectiele disfuncties, en zelfs lage rug- en bekkenpijn. Waardoor weer nieuwe klachten kunnen ontstaan. Hoe deze aspecten mee te nemen in uw fysiotherapeutische behandeling, wordt duidelijk in deze workshop. sessie 2 2graded activity Drs. Albère J.A. Köke, fysiotherapeut/bewegingswetenschapper/epidemioloog, Kenniscentrum Adelante Hoensbroek, Pijnkenniscentrum MUMC+ Maastricht en Hogeschool Zuyd, Heerlen Pijn en bewegen gaat vaak slecht samen. Vaak is een patiënt op dagen met minder pijn meer actief en op dagen met veel pijn juist inactief. Dit fluctuerende activiteitenpatroon leidt op termijn tot meer inactiviteit en beperkingen voor de patiënt. De methode Graded activity biedt handvatten om een patiënt met pijnklachten te leren om minder afhankelijk van de pijn te gaan functioneren (tijdcontingent). sessie 3 3behandelen van stuitpijn (coccygodynie) Dorien Bennink, bekkenfysiotherapeut MSPT, Heemskerk Stuitpijn of coccygodynie is een pijnklacht die tevens te maken heeft met de bekkenbodemspieren en ligamenten die invloed hebben op het van nature licht beweeglijke os coccygeus. Verstoring in dit gebied kan mechanisch zijn (val, partus) of indirect via een langdurige toenemende bekken bodem spierspanning. Ook lagerug- en bekkenpijn, heup- of liesklachten of SIG-klachten kunnen hier een relatie mee hebben. In deze workshop wordt ingegaan op de mogelijke oorzaak en gevolg van coccygodynie, en met name hoe deze te herkennen en te behandelen in breed perspectief. sessie 4 4inwendig behandelen van triggerpoints bij bekken(bodem)pijn (alléén voor KNGF geregistreerd bekkenfysiotherapeuten / theoretische workshop) Liesbeth Westerik, bekkenfysiotherapeut MSPT, Medisch Spectrum Twente Myofasciale triggerpoints kunnen een uitstralende pijn veroorzaken. Pijnklachten in het lagerug- en bekken(bodem)gebied, maar ook heup- of liesklachten, kunnen leiden tot pijnlijke triggerpoints in met name het gluteaal gebied en de bekkenbodem regio. De bekkenbodem is hierbij zowel uitwendig te benaderen bij behandeling, als inwendig via de anus of vagina. Deze laatste handeling is echter alleen voorbehouden aan geregistreerd bekkenfysiotherapeuten. Deze workshop is dan ook alléén voor hen bedoeld, en licht een tipje van de sluier op hoe deze diepe triggerpoints benaderbaar en behandelbaar zijn via inwendig handelen. Deze workshop biedt een goede theoretische verdieping voor bekken fysiotherapeuten over de meerwaarde van inwendig handelen bij bekkenbodempijn.
Aanbevolen boeken BekkenbodemFit Voorkomen en verminderen van bekken(bodem)klachten Helga Hentzepeter-van Ravensberg ISBN 978 90 313 7494 6 Prijs 32,95 Dit boek beschrijft de relatie tussen stabilisatie van de onderrug en het bekken en bekkenbodem(dis)functies, buikdrukregulatie, ademhaling en ontspanning. Het gaat uitgebreid in op (fysio)therapeutische oefeningen en biedt oefenvoorbeelden en criteria voor de uitvoering. BekkenbodemFit-oefeningen zijn bruikbaar tijdens reguliere oefentherapie en in afzonderlijke beweegprogramma s. Graded Activity Een gedragsmatige behandelmethode voor paramedici Van 30,95 voor 22,50 Albère Köke ISBN 978 90 313 5094 0 22,50 Graded activity beschrijft een gedragsgeoriënteerde behandeling die de kwaliteit van het leven van een (te) grote groep mensen met chronische pijn kan verbeteren. De hulpverlener leert om de cliënt te motiveren tot gedragsverandering en de cliënt leert om te gaan met de problematiek van zijn klachten. Pijneducatie Een praktische handleiding voor (para) medici Jo Nijs en Paul van Wilgen ISBN 978 90 313 8068 8 Prijs 32,50 Inclusief CD-Rom met tests en educatiemateriaal Het boek bevat informatie over de neurofysiologie van acute en chronische pijn (centrale sensitisatie), het toepassen van pijneducatie, de voorwaarden voor en de effectiviteit van pijneducatie. Het is een praktische handleiding bij het geven van pijneducatie. Het draagt bij aan een succesvolle behandeling van patiënten met chronische pijn. Bekkeninstabiliteit diagnostiek en therapie Van 52,95 voor 37,50 Jan Mens ISBN 978 90 313 6200 4 37,50 Dit boek biedt een vrijwel compleet overzicht van de actuele kennis op het gebied van bekkeninstabiliteit. Aan de orde komen de pathogenese, de epidemiologie, de symptomatologie, de diagnostiek en de therapie. Hierbij is een belangrijke rol weggelegd voor fysiotherapeutische behandeling.
Praktische informatie datum en locatie Het congres Omgaan met pijn vindt plaats op dinsdag 15 november 2011, van 09.00 uur tot 17.00 uur in de Jaarbeurs Utrecht. kosten De kosten voor deelname aan dit congres bedragen 255,- (incl. btw). Leden van de NVFB (Nederlandse vereniging voor Fysiotherapie bij Bekkenproblematiek) betalen slechts 205,- (incl. btw). De deelnamekosten zijn inclusief congresmaterialen, koffie/thee en lunch. inschrijven U kunt zich inschrijven via www.bsl.nl/ bekkenpijn. Na inschrijving voor het congres ontvangt u een bevestiging en separaat een factuur. Ongeveer twee weken voorafgaand aan de bijeenkomst ontvangt u een routebeschrijving en verdere informatie. verhinderd? Annulering dient uitsluitend schriftelijk te gebeuren. Bij annulering t/m 1 november 2011 wordt 35,- administratiekosten in rekening gebracht. Na 1 november 2011 kunnen wij geen restitutie verlenen. Vervanging van deelnemers is altijd mogelijk. meer informatie Bohn Stafleu van Loghum Cursussen & Congressen (030) 638 36 38 congressen@bsl.nl www.bsl.nl/cuco Bohn Stafleu van Loghum Postbus 246 3990 GA Houten www.bsl.nl www.bsl.nl/ergotherapie www.bsl.nl/bekkenpijn