Geothermie: Brussel onderzoekt de toekomst onder zijn voeten

Vergelijkbare documenten
Geothermie als Energiebron

GEOTHERMISCHE SCREENINGSTOOL

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

Smart Geotherm. Afstemming van aanbod, vraag en buffering van (geo-)thermische energie in (middel)grote gebouwen

Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE

Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE

Samenvatting. Geothermische energie uit Trias aquifers in de ondergrond van Noord-Brabant

MIP-event Energie ligt op de straat Energie-wegen, Hoe warmte opslaan en gebruiken?

Toepassing open bronsysteem voor Leefmilieu Brussel op Site Tour & Taxis. S. Verheyen Smet GWT H. Hoes Terra Energy

Hoe in Brussel een fotovoltaïsch systeem in mede-eigendom installeren

Naar de bron van de warmtepomp

Om onze patiënten een duurzame zorg te garanderen.

Geothermische screeningstool & energiepalen

Samenvatting. Figuur 1: Onderzoeksgebied in paars

De potentie van diepe geothermie voor de transitie naar duurzame energie. Technologische kansen voor de Nederlandse industrie

Steunmaatregelen voor geothermische investeringen in het Vlaamse Gewest

Gebruikerscommissie 21/10/2016

De Energie Revolutie

HOE GELD VERDIENEN MET ENERGIE UIT EIGEN BODEM? ONDIEPE GEOTHERMIE: DE DUURZAME ENERGIE-OPLOSSING 4 NOVEMBER 2014 ZWIJNAARDE

WEGWIJS IN WARMTEPOMPEN

Evaluatie van ondiepe en diepe geothermie voor de Parkwijk in Turnhout

Geothermie in de gebouwde omgeving

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Demo Geothermische Screeningstool

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

MICRO-WARMTENETTEN EUROPESE EN BRUSSELSE CONTEXT. Seminarie Duurzaam Gebouw. 18 november 2016

GEOTHERMIE IN VLAANDEREN. Dr. David Lagrou, Geoloog, VITO

De Energie Revolutie. Proof, not promises. Maximale CO2 reductie. Maximaal Rendement

Het Geologisch 3D Model van Vlaanderen. Katrien De Nil

Brugge Ter Potterie GEBRUIKERSCOMMISSIE 10 NOVEMBER 2015

Verplichting aandeel Hernieuwbare Energie (HE) : Voor nieuwe gebouwen van nationale, regionale en lokalen overheden met BA/melding vanaf 1/1/2013

Warmte Koude Opslag. Wat is WKO? Diep onder Drenthe

Leefmilieu Brussel - BIM. Hernieuwbare energie

11/09/2012 CASE 1. kantoor GRONTMIJ - situering - Mechelen

Dilbeek, 14 november 2013 SMART GEOTHERM

2014 GreenPort NHN, All rights reserved. Hier wordt geïnvesteerd in uw toekomst. Dit project is mede

Nulenergie in Brussel: perspectieven?

Boorgat Energie Opslag

HOGE TEMPERATUUR OPSLAG VAN WARMTE IN DE ONDERGROND ONDERZOEK EN DEMONSTRATIE

Sessie Geothermie; Onze nieuwe bron van energie!

Raf Schildermans. Business unit manager IFTech

Inhoud. Hernieuwbare energie voor gebouwen 18/09/2012

15/06/ /06/2012 Geothermie in Limburg: enkele geologische aspecten Matsen Broothaers WAT IS GEOTHERMIE? 15/06/ , VITO NV

De geothermische warmtepomp biedt nieuwe uitdagingen H.Hoes, VITO

Opsporing en winning van aardwarmte

De warmtepomp, een niet te onderschatten potentieel in Brussel!

Is een Geothermisch Warmtenet Haalbaar in Castricum?

Warmtemakelaar Kempen

Cohousing Waasland op zoek naar Circulair. Ervaringen in energietransitie in een cohousinggroep

Mobiliseren van thermische energie-opslag en thermische inertie voor de slimme verwarming en koeling van (middel-)grote gebouwen.

Een nieuw tijdperk van intelligente warmtepompen: flexotherm & flexocompact Green iq

Zonnethermie - sanitair - Installateur hernieuwbare energie

Wordt (diepe) geothermie de nieuwe energiebron voor datacenters? Strukton Worksphere Raymond van den Tempel

Beleid dat warmte uitstraalt. Van warmteopties voor klimaatverbetering naar klimaatverbetering voor warmteopties

Thermische energie uit oppervlaktewater. Kansen voor een aardgasvrij Nederland

RNES Aardwarmte Garantieregeling tegen het risico van misboring. Paul Ramsak/ Gerdi Breembroek RVO.nl

BODEM GEKOPPELD HYBRIDE WARMTEPOMPSYSTEEM

Gent legt BEO-veld aan onder Wintercircus

PREMIE 13 ZONNEBOILER Nieuwbouw + Renovatie

Wat moet de CV installateur met PV PV heeft de toekomst. Door: Richard Ogink

Greenbridge Oostende GEBRUIKERSCOMMISSIE 21 OKTOBER 2014

Innovation Across Borders Forum VBO-FEB Preparation Form Innovation Cases

EfficiEncy Duurzaam. EnErgiEbEsparing. Warmte en koude. KEnnis industrie. energie financiering. instrumenten. GebouwDe omgeving

Single hole geothermische systemen

Het bevorderen van Geothermische stadsverwarming systemen in Europa

Jos Van Steenwinkel. Bestuurder. IF Tech

HET POTENTIEEL VAN DIEPE GEOTHERMIE VOOR LOMMEL EN DE CRUCIALE ROL VAN WARMTENETTEN. LOC Ontbijtsessie - 05 oktober 2017

De Energie Revolutie. Proof, not promises. Maximale CO2 reductie. Maximaal Rendement

25/03/2013. Overzicht

DE HAALBAARHEIDSSTUDIE, SLEUTELELEMENT TER ONDERSTEUNING VAN DE BESLISSING

Groen gas. Duurzame energieopwekking. Totaalgebruik 2010: 245 Petajoule (PJ) Welke keuzes en wat levert het op?

De succesvolle marktintroductie van ondiepe geothermie in Nederland: een terugblik Aart L. Snijders

WARMTEPOMPEN. WINST VOOR U, EN VOOR ONZE AARDE

Potentieel geothermie gemeente Den Haag. Datum: 15 november Guus Willemsen, Rob Kleinlugtenbelt en Nick Buik Gecontroleerd door: Marc Koenders

Provinciaal Proefcentrum voor de Groenteteelt, Kruishoutem

Eerste fase renovatie Wintercircus start voor bouwverlof

Het technische rendement van zonnepanelen Opdracht 2.5 Warmteopslag Aquifer, WKO Ondergrondse warmte en koudeopslag

Q&A (ultradiepe) geothermie in Utrecht

Diepe geothermie Nationaal Onderzoek Programma Geothermie (NOPG) Waarom geothermie en waarom het NOPG?

Factsheet Diepe Geothermie

Energyville te Genk GEBRUIKERSCOMMISSIE 21 OKTOBER 2016

Probleemstelling. Probleemstelling. Probleemstelling. Richting zelfvoorzienende huizen? Stand der techniek voor energie-opslag in woningen

Geothemie. Nieuwe kansen voor het warmtenet

Inventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2015

GEOHEAT app Toelichting Activiteit 1 Geologische potentieel

Monitoring en simulatie van een GEOTABS kantoorgebouw nabij Brussel: doorgedreven opvolging bevestigt en verbetert de verwachte performantie

Boringen in rots t.b.v. geothermische toepassingen

Janssen Pharmaceutica. Handelsmissie min. Muyters, min. Turtelboom

DE ENERGIEPRESTATIES EN HET BINNENKLIMAAT VAN GEBOUWEN (EPB)

Baas in eigen Bodem? Green Spread, september 2010

Koelen en verwarmen: de bodem als energiebron

HAALBAARHEIDSSTUDIE VOOR EEN WARMTENETWERK MET

Een goed ontwerp voor 50 jaar bedrijfszekerheid

a spin off company by met de warmtepomp

STIMULANSEN VOOR KWALITEIT IN DE BOUW

BRINE/WATER WARMTEPOMPEN PROFESSIONAL. alterra pro. De professionele manier, om energie uit de bodem te benutten!

WKO Uw grondwater is goud waard

Manifest voor bevordering van geothermie van de provincie Zuid-Holland en Platform Geothermie, 7 december 2010

Opleiding Duurzaam Gebouw : Duurzaam bouwen van A tot Z

Transcriptie:

Uitgegeven door Hernieuws (http://www.renouvelle.be) Home > Geothermie: Brussel onderzoekt de toekomst onder zijn voeten Geothermie: Brussel onderzoekt de toekomst onder zijn voeten Michel HUART, Jean CECH, 21 March 2017 In welke mate en op welke manier kan het Brussels Gewest haar geothermisch potentieel benutten om het hoofd te bieden aan de klimaat- en de energie-uitdaging? Een eerste stap in de goede richting is het Brugeo project 2016-2020. In welke mate en op welke manier kan het Brussels Gewest haar geothermisch potentieel benutten om het hoofd te bieden aan de klimaat- en de energie-uitdaging? Een eerste stap in de goede richting is het Brugeo project 2016-2020. Geothermie in het Brusselse Gewest om zijn klimaatdoelstellingen te halen? Je maakt een grapje: we zitten niet in IJsland of in Toscanië! Hoe het ook zij, we spreken hier niet van diepe geothermie, maar ondiepe boringen: minder dan 250 meter. Er zijn al 35 geothermische putten van dit type in de ondergrond van de hoofdstad, bijvoorbeeld in het ziekenhuis Delta Chirec dat in aanbouw is (foto onder). En deze putten zijn operationeel. Men zou volgens de initiatiefnemers van Brugeo, een project om het Brusselse geothermische potentieel te ontwikkelen, zelfs veel verder kunnen gaan. Want we hebben het over een potentiële hernieuwbare energiebron die kan instaan voor de verwarmings- of koelingsbehoefte van bepaalde gebouwen. En op het gebied van geothermische projecten, staat België nog in zijn kinderschoenen. Je moet enkele duizenden meters diep gaan om temperaturen te bereiken die hoger liggen dan 80 C, de minimumtemperatuur om elektriciteit te kunnen produceren. Er zijn al een aantal diepe geothermieprojecten in Wallonië, St Ghislain en Dour; terwijl in Vlaanderen VITO een project van diepe geothermie plant voor 2019. Maar op de korte termijn zal geothermie in België waarschijnlijk worden ingezet voor thermische toepassingen op lage temperatuur: verwarming of koeling. De EGEC, Europese Federatie van geothermische energie, identificeert de grote kantoorgebouwen, woningen en landbouwserres, als veelbelovende voorbeelden voor de uitvoering van kosteneffectieve geothermische projecten. Ook de gebouwen van het Brussels Gewest komen hiervoor in aanmerking.

Het ziekenhuis Chirec Delta benut één van de 35 operationele geothermische putten in Brussel. Het oost-west geologisch profiel van het Brussels Gewest In Brussel wordt geothermie enkel gebruikt voor lage temperatuurstoepassingen in zeer ondiepe ondergrond (<10 m) en ondiepe ondergrond (10 300m). In ondiepe gebieden, afhankelijk van de diepte en ligging van de site, zullen geothermische putten aquifers exploiteren die gelegen zijn in drie geologische zones: de grondwaterlaag in het Brusselse zandlaag (in de hoogste zone van Brussel), de grondwaterlaag in de Landense zandlaag (zandlaag Hannut), en dieper in de onderliggende rotslagen.

Bron : G. Van Lysebetten (CSTC) Een bewezen technologie Voor lage temperatuurssystemen is de warmte onttrokken uit de Brusselse ondergrond in de orde van 15 C gedurende het hele jaar. Een warmtepomp kan perfect zorgen voor de verwarming (en koeling) van een gebouw (kantoor of flatgebouw) dat goed geïsoleerd is volgens de nieuwe regionale bouwnormen. De technologie open of gesloten systemen wordt nu perfect beheerst. Er is enkel een gebrek aan gedetailleerde kennis van de Brusselse ondergrond om de installaties zo juist mogelijk te kunnen dimensioneren in functie van de plaats en aard van de bodem (thermische geleidbaarheid van verschillende lagen, parameters van de aquifers, enz.). Dit is de belangrijkste doelstelling van het project Brugeo, gelanceerd over vier jaar (2016-2020) door het Brussels Gewest met de steun van het Europees fonds EFRO: het in kaart brengen van de geothermische situatie in Brussel om een beter inzicht te krijgen in de potentiële waarde. Diverse wetenschappelijke en technische partners bundelen hun vaardigheden in een samenwerking: ULB (Service BATir), VUB (Departemen Hydrologie en Hydraulica), geologen van het IRNSB (Koninklijk Instituut voor Natuurwetenschappen van België), Leefmilieu Brussel, CSEC (Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor de Bouw),... Doelstellingen : bundelen van gegevens over de Brusselse ondergrond; uitvoeren van nieuwe tests in het laboratorium en op het terrein (er zijn momenteel twee nieuwe proefboringen aan de gang in het Ter Kamerenbos foto hieronder); realiseren van een kaart met een schatting van de energie die kan worden geleverd of worden geabsorbeerd door de ondergrond op één plaats afhankelijk van de diepte van de boring en het gekozen geothermische systeem; actualiseren van de wetgevend kader voor dit type installatie verbeteren van informatie voor de bedrijven, de burgers en de administratie over de nog onbekende voordelen van deze technologie.

Wantrouwige professionals Oorzaak, een diepe onwetendheid van de gebruikte technologieën. Het grote publiek kent vooral de diepe toepassingen die meer spectaculair zijn Terwijl de professionals (architecten, studiebureaus, putboorders, installateurs) moeite hebben met geothermische projecten. Omdat ze over het algemeen niet vertrouwd zijn met de wetten van de thermodynamica (velen begrijpen de 'magische' werking van een warmtepomp niet goed), ze zijn nog steeds terughoudend zijn om voor deze technologie te kiezen. De technische en administratieve implicaties in verband met boringen lijken hen onoverkomelijk, de werking van dubieuze warmtepompen, hun onzekere betrouwbaarheid op lange termijn, misleidende terugverdientijden in termen van overschatte kosten, etc. Kortom, (bijna) elke keer, geven professionals de voorkeur aan, volgens hen, meer bewezen en betrouwbare oplossingen. Vandaar de nadruk in Brugeo op informatie en communicatie.

Afspraak binnen drie jaar om de toekomst van geothermie in Brussel voor te stellen. Source URL: http://www.renouvelle.be/nl/technologies/geothermie-brussel-onderzoekt-de-toekomst-onder-zijn-voeten