1 Toespraak Commandant der Strijdkrachten, Luitenant-admiraal Rob Bauer Uitreiking Herinneringsmedaille Internationale Missies De Nieuwe Kerk, Den Haag, 2 november 2017 Let op: Alleen gesproken woord geldt! Dames en heren, jongens en meisjes, Secretaris-generaal Siebe Riedstra van Justitie en Veiligheid heeft al het een en ander gezegd over de missies waaraan de hier aangetreden mensen hebben deelgenomen, over de geboekte resultaten en over het belang van een echt samenhangende aanpak. Ik sluit me daar graag bij aan en wil u allemaal bedanken voor uw inzet. Bijzonder werk dat u heeft gedaan in het belang van Nederland! Maar als Commandant der Strijdkrachten spreek ik natuurlijk ook graag tot onze mensen van de Koninklijke Marechaussee. Want zij doen niet alleen - net als alle decorandi - bijzonder werk. Hun inzet is de afgelopen jaren ook behoorlijk toegenomen. Vanwege de recente aanslagen en sterke migratiestromen wordt er zowel in binnen- als buitenland steeds meer van de Marechaussee gevraagd. Van paleizen tot zee- en luchthavens. Van het Binnenhof tot Sint Maarten Van Schiphol tot Irak. Overal heeft de Marechaussee flexibel moeten inspelen op wat er nodig is. Vorige week was ik bij de Wapendag van de KMar. En ook daar heb ik mijn waardering uitgesproken voor de manier waarop de KMar de schaarse capaciteit zo effectief en efficiënt mogelijk inzet. Er wordt nogal wat gevraagd van onze marechaussee-collega s en zij weten het telkens weer te regelen.
2 Dat geldt ook voor de marechaussees die hier vandaag staan aangetreden. Ook zij hebben zich onder bijzondere omstandigheden ingezet; in oorlogs- en crisisgebieden. Soms waren zij mee met een eenheid, en soms waren zij individueel op missie. Dat laatste was bijvoorbeeld het geval in Kosovo. Een land waar een klein incident tussen bevolkingsgroepen de druppel kan zijn die de emmer doet overlopen. Dankzij de inzet van de Marechaussee bij het beschermen van justitie, politie en bestuur krijgt de fragiele rechtsstaat in Kosovo de kans om steeds sterker te worden. Of in Libië. Een nieuwe missie voor de KMar, met veel logistieke onduidelijkheid in de aanloop. Desalniettemin heeft de marechaussee een belangrijke bijdrage kunnen leveren, door de Libische autoriteiten te adviseren over migratie. Via Libië maken namelijk veel migranten de oversteek naar de EU. Daarmee heeft dat vaak ook gevolgen voor ons land. En ook in Somalië is door de marechaussee een belangrijke bijdrage geleverd. Hier ging het onder andere om het ondersteunen van Nederlandse en internationale militairen met vluchtaanvragen, transferopvang en het lokaal aankopen van goederen die nodig waren voor de missie. Verder hebben twee van de marechaussees hier aanwezig in Afghanistan gediend als adviseur van de politie. Daar hebben zij onder andere weten te bewerkstelligen dat de werkzaamheden vanaf het bureau zijn verschoven naar het veld. Weg van het papier en de pc rechtstreeks naar de praktijk. Daarmee is de weg naar het doel, de hulp bij het leggen van de fundamenten voor duurzame vrede, veiligheid en ontwikkeling, in een hogere versnelling gezet. Veel dank daarvoor! En dan is er nog een grote groep van de marechaussee vandaag aanwezig, die in Mali heeft gezeten. Ook daar moet nog flink aan de weg getimmerd worden om stabiliteit en vrede te brengen. Ik zou u het liefst allemaal vragen om naar voren te komen, want dat verdient u, maar omwille van de tijd zal ik slechts twee bijzondere verhalen uitlichten. Ik zal aan twee van u vragen uit te treden. Allereerst Wachtmeester der Eerste Klasse, Joyce Ebben, Wachtmeester Ebben,
3 Tijdens uw uitzending in Mali sliep u niet in het Nederlands-Duitse kamp Castor, maar op het nabijgelegen supercamp van de Verenigde Naties. Dat klinkt overigens mooier dan het is, want de voorzieningen zijn aanzienlijk minder dan op het Nederlands-Duitse kamp... Vanuit dit kamp werkte u aan community policing. Het doel daarvan is dat de Malinese gendarmerie en de politie in de toekomst beter manifesteren als dienaars van de lokale gemeenschap. Dat ze vertrouwd worden door de mensen. Want alleen als dat vertrouwen er is, kun je echt een verschil maken. Maar hoe bouw je dat op? Want de lokale bevolking gaat er vaak vanuit dat de politie corrupt is. Er is veel angst Samen met uw collega s gaf u het goede voorbeeld door keer op keer rustig en duidelijk met mensen het gesprek aan te gaan. Langzaamaan merkte u dat de Malinese gendarmerie en politie steeds handiger werden in dit soort gesprekken. En dat de bevolking hen met minder argwaan bekeek dan voorheen. Dat geeft hoop. Maar soms kwam u tijdens uw bezoeken in het veld ook misstanden tegen, die zeer treurig stemden. Zo ontmoette u in een regionaal hospitaal een lijkschouwer. Of liever gezegd DE lijkschouwer, want in heel Mali is er maar één (!) Deze man had een klein kantoortje waarin al het werk moest gebeuren. Dus het ene moment vond daar een autopsie plaats en het andere moment werd er de administratie gedaan. De slechte faciliteiten en extreme werkdruk zorgden ervoor dat in vrijwel alle gevallen werd vastgesteld dat iemand een natuurlijke dood was gestorven. Terwijl dat overduidelijk niet het geval was. U hebt deze man toen geholpen bij het aanvragen van een nieuw gebouw en betere apparatuur. Dit soort processen zijn soms best complex en kunnen lang duren, maar gelukkig hoorde u nota bene op de dag voor u vertrok dat de aanvraag was goedgekeurd!
4 Een Afrikaanse collega bracht u de persoonlijke dank van de lijkschouwer over. Dankzij de nieuwe faciliteiten kan hij in de toekomst beter zijn werk doen en kan hij aan meer nabestaanden de duidelijkheid geven die zij nodig hebben om het verlies te verwerken. Het zijn slechts twee voorbeelden van uw werk daar, maar het laat wel zien dat je als militair een concrete impact kan hebben. Het zijn al deze daden samen, die er voor zorgen dat een gebied uiteindelijk weer stabiel wordt. Wachtmeester Ebben, beste Joyce, dank voor de inzet en geniet van deze tijd thuis. U kunt intreden. Dan wil ik nu vragen aan Opperwachtmeester Johan Lutjeboer om uit te treden Opperwachtmeester Lutjeboer, Ook u hebt in Mali gediend. Niet in het supercamp, maar juist op het Nederlands-Duitse Kamp Castor. Hier heeft u samen met uw collega s de bewaking van het kamp gedaan. Tijdens uw uitzending kreeg u onder andere te maken met een grote brand in het kamp, waarbij drie containers nagenoeg geheel in vlammen opgingen. Samen met uw collega Kapitein Veul hebt u met succes de oorzaak van die brand weten te achterhalen. Verder kreeg u tijdens uw missie te maken met een staking van 30 lokale medewerkers, waarbij u en uw collega s ineens allerhande klussen moesten opknappen die bepaald niet tot uw normale takenpakket behoorden. Zo blijkt u een talent te hebben voor het maken van vruchtensap? Maar er is nóg iets bijzonders gebeurd tijdens uw uitzending. U bent vader geworden! U heeft een periode van twee weken verlof gekregen om bij de bevalling te zijn, waarbij er een collega uit de voorgaande rotatie terugkwam als invaller. Op 30 juni 2017 5 dagen later dan gepland was het grote moment dan eindelijk daar. Uw tweede kind, Jimi, werd geboren. Uw dochter Iza werd ineens een grote zus. Slechts enkele dagen kon u met z n viertjes doorbrengen. En ik heb het nadrukkelijk over dagen, want het begrip nacht of het begrip slaap kennen jonge ouders niet Grappend zei u hierover dat u in Bamako wel weer zou gaan bijslapen.
5 En inderdaad, na een kleine week ging u terug het missiegebied in. Een grote omschakeling. En erg moeilijk, om zo snel na de geboorte alweer afscheid te moeten nemen. Maar u heeft met succes de rest van uw uitzending voltooid. Opperwachtmeester Lutjeboer, beste Johan, Alle lof voor uw inzet, in deze voor u zo bijzondere periode. En die lof is met name ook voor uw partner Yvonne! U mag intreden. Dames en heren, Het verhaal van Johan en Yvonne laat zien hoe ongelofelijk belangrijk het thuisfront is. Dat ook de partners, familie en vrienden van militairen hun eigen belang opzij zetten om bij te laten dragen aan vrede en veiligheid. Om die reden zullen wij straks aan alle partners een anjer uitreiken en krijgen de kinderen een speciale kindermedaille opgespeld. Daarmee zetten wij hen in het zonnetje. En dat doen wij niet alleen. Dat gebeurt onder meer door de collega s en vrijwilligers van het thuisfront comité. Ook voor hen spreek ik vandaag mijn waardering uit. U weet ervoor te zorgen dat we elkaar op de moeilijke èn op de leuke momenten weten te vinden. Mag ik daarom een heel groot applaus voor u allemaal! Dan geef ik nu graag het woord aan plaatsvervangend secretaris-generaal Willem van Ee van Buitenlandse Zaken. Dank u wel.