EUROPESE COMMISSIE Brussel, 9.1.2018 C(2017) 9017 final GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) /... VAN DE COMMISSIE van 9.1.2018 ter aanvulling van Richtlijn 2014/90/EU van het Europees Parlement en de Raad voor wat betreft de identificatie van specifieke artikelen van de uitrusting van zeeschepen die in aanmerking komen voor elektronische labels (Voor de EER relevante tekst) NL NL
TOELICHTING 1. ACHTERGROND VAN DE GEDELEGEERDE HANDELING In Richtlijn 2014/90/EU van het Europees Parlement en de Raad van 23 juli 2014 inzake uitrusting van zeeschepen en tot intrekking van Richtlijn 96/98/EG van de Raad (hierna de "Richtlijn inzake uitrusting van zeeschepen" genoemd) is als volgt bepaald: "De Commissie voert een kosten-batenanalyse uit met betrekking tot het gebruik van het elektronische label als aanvulling op of ter vervanging van de stuurwielmarkering." Deze analyse werd uitgevoerd aan de hand van een studie, die nu beschikbaar is op de website van de Commissie 1. De conclusie van de studie luidde dat er relatief weinig tijd is om overeenstemming te bereiken over een algemeen aanvaarde en erkende norm voor elektronische labels als aanvulling op of ter vervanging van de stuurwielmarkering, aangezien de sector al begonnen is met deze technologie toe te passen. Hoewel de maritieme sector werkzaam is in een complexe omgeving die het moeilijk maakt om alle toekomstige toepassingen van elektronische labels in te schatten, wordt verwacht dat de tijdige invoering van een (vrijwillig) EU-kader de volgende positieve effecten zou hebben: fabrikanten zijn beter beschermd tegen namaak; scheepseigenaars/-exploitanten kunnen hun uitrusting gemakkelijker volgen en hun voorraden gemakkelijker beheren; markttoezichtautoriteiten krijgen rechtstreekse en eenvoudige toegang tot de relevante gegevensbanken, hetgeen de valideringscontroles van certificaten zal verbeteren. De processen die plaatsvinden gedurende de verschillende fasen van de uitrusting van zeeschepen (goedkeuring, markttoegang en toezicht) en de levenscyclus van schepen (bouw, exploitatie en recycling) werden geanalyseerd en de mogelijke uitdagingen werden geïdentificeerd. Er werden toekomstscenario's opgesteld waarin werd ingeschat hoe de situatie er 10 jaar na de eventuele toepassing van elektronische labels zou uitzien. Het technologische gedeelte van de studie geeft een uitgebreid overzicht van de bestaande gegevensdragers en architecturen voor gegevensuitwisseling; op basis hiervan worden radiofrequentie-identificatie (RFID) en gegevensmatrixlabels aanbevolen als bevoorrechte technologieën voor elektronische labels. Voor de kwantitatieve beoordeling zijn, naast het basisscenario, drie verschillende toepassingsscenario's gedefinieerd; de conclusie luidde dat het duurste scenario ook de meeste potentiële voordelen biedt. De toepassingsscenario's zijn beoordeeld op basis van vier grote kostencategorieën: investerings-, tenuitvoerleggings-, exploitatie- (met inbegrip van opleiding) en onderhoudskosten. De mogelijke voordelen die werden beoordeeld, zijn snellere gegevensverzameling, beperking van marktschade, meer gerichte terugroepingen van producten en een effectievere identificatie van nagemaakte producten. Het basisscenario is een voortzetting van de huidige situatie, zonder elektronische labels. In scenario 1 is de identificatie alleen gebaseerd op het certificaatnummer van de uitrusting van zeeschepen. In scenario 2 wordt, naast het certificaatnummer van de uitrusting, ook een 1 https://ec.europa.eu/transport/sites/transport/files/2017-04-electronic-tag-marine-equipment.pdf NL 2 NL
bedrijfs- en artikelcode gebruikt. Scenario 3 gaat nog een stap verder door ook informatie toe te voegen die de identificatie van elk afzonderlijk product van een fabrikant mogelijk maakt. De kosten zijn beoordeeld door een inschatting te maken van de kosten per belanghebbenden (d.w.z. fabrikant en markttoezicht) en per eenheid die nodig is voor de tenuitvoerlegging; er is ook rekening gehouden met artikels als labelprinters, lezers en software-interfaces, en met opleidingen. Bij de beoordeling van de kosten en baten is uitgegaan van een afschrijvingstermijn van 5 jaar; dit zou moeten volstaan om de maatregel vrijwillig ingang te doen vinden. Het basisscenario brengt geen extra kosten met zich mee, maar biedt ook geen extra voordelen. De totale extra kosten van scenario 1 worden geraamd op 710 000 euro (over vijf jaar) en de baten op 28,7 miljoen euro; voor scenario 3 worden de extra kosten geraamd op 89 miljoen euro (over vijf jaar) en lopen de baten op tot bijna 150 miljoen euro. In scenario 2 worden de kosten geraamd op 5,5 miljoen euro en de baten op 32,7 miljoen euro. Er zij ook op gewezen dat de wetgever niet van plan is om de invoering van elektronische labels verplicht te stellen. De marktdeelnemers mogen zelf beslissen of ze al dan niet gebruik maken van de voordelen hiervan. Dit betekent dat zij ook zelf kunnen bepalen of ze bereid zijn meer te investeren in deze technologie om hogere baten op te strijken. 2. RAADPLEGINGEN VOORAFGAAND AAN DE VASTSTELLING VAN DE HANDELING De belanghebbenden werden geraadpleegd in het kader van een effectbeoordeling van de herziening van de richtlijn inzake uitrusting van zeeschepen in 2012 en in het kader van de in 2017 uitgevoerde kostenbatenanalyse van de opties voor elektronische labels. Tijdens de effectbeoordeling van de herziening van de richtlijn inzake uitrusting van zeeschepen in 2012 2 werd rekening gehouden met de vrijwillige invoering van elektronische labels in de beoordeelde beleidspakketten. Dit initiatief maakt dus deel uit van de beleidskeuze die al gemaakt is ten tijde van de vaststelling van de richtlijn. In artikel 11 van de richtlijn inzake uitrusting van zeeschepen wordt de Commissie verzocht een kostenbatenanalyse uit te voeren. In deze analyse zijn de verschillende opties voor de invoering van elektronische labels onderzocht. Ze is beschikbaar op de website van de Commissie. Tijdens de kostenbatenanalyse werd iedereen die een belang heeft bij de richtlijn inzake uitrusting van zeeschepen geraadpleegd, namelijk de lidstaten (in de deskundigengroep inzake uitrusting van zeeschepen [E02653], andere relevante belanghebbenden, de subgroep inzake markttoezicht, ADCO MED, en het Comité voor maritieme veiligheid [COSS, C09400]), aangemelde instanties, fabrikanten van uitrusting van zeeschepen, controleambtenaren van vlaggenstaten en havenstaten, markttoezichtautoriteiten en scheepsexploitanten. De belanghebbenden werden gewezen op de raadpleging via de MarED-website, waar meer dan 10 000 geïnteresseerden zijn geregistreerd. Ten slotte vonden ook drie workshops voor belanghebbenden en twee praktische demonstraties plaats, waarvan één tijdens een belangrijke beurs voor deze sector en één op een ferry in de Baltische Zee. Het grote publiek zal weldra worden geraadpleegd via de gebruikelijke, vier weken durende openbare raadpleging over gedelegeerde handelingen/uitvoeringshandelingen. 2 http://eur-lex.europa.eu/legal-content/en/txt/pdf/?uri=celex:52012sc0438&from=en NL 3 NL
3. JURIDISCHE ELEMENTEN VAN DE GEDELEGEERDE HANDELING In de gedelegeerde handeling wordt opgesomd welke onder Richtlijn 2014/90/EU vallende uitrusting van zeeschepen in aanmerking komt voor elektronische labels. Uit de raadpleging van belanghebbenden is gebleken dat het technisch mogelijk is om alle soorten uitrusting van zeeschepen te labelen door gebruik te maken van verschillende manieren van labeling. Technisch is het dus mogelijk een elektronisch label aan te brengen op alle types uitrusting van zeeschepen die aan boord van een EU-schip zijn geïnstalleerd of zullen worden geïnstalleerd en waarvoor de goedkeuring van de overheid van de vlaggenstaat vereist is uit hoofde van de in artikel 2 van Richtlijn 2014/90/EU vermelde internationale instrumenten. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk om, naast een label op de verpakking, ook een label aan te brengen op een wand van het schip die geverfd is met een verf die is goedgekeurd overeenkomstig de richtlijn inzake uitrusting van zeeschepen, teneinde aan te tonen dat de verf in overeenstemming is met de eisen van de richtlijn inzake uitrusting van zeeschepen. Specifieke artikels van de uitrusting van zeeschepen mogen derhalve niet worden uitgesloten van het toepassingsgebied van deze richtlijn. Door een verordening vast te stellen, worden de doelstellingen van de richtlijn inzake uitrusting van zeeschepen, die afhankelijk zijn van de preventie van namaak en efficiënt markttoezicht, op uniforme wijze bereikt in alle lidstaten, hetgeen rechtszekerheid verschaft aan alle belanghebbenden, met inbegrip van fabrikanten van uitrusting van zeeschepen, bevoegde autoriteiten, scheepsbouwers en scheepsexploitanten. Een verordening garandeert een samenhangend kader voor alle marktdeelnemers en is de beste garantie op een gelijk speelveld en uniforme concurrentievoorwaarden. Ze zorgt er ook voor dat de lijst van specifieke uitrusting die in aanmerking komt voor elektronische labels direct toepasselijk is. Aangezien een verordening niet hoeft te worden omgezet op nationaal niveau, krijgen de overheidsdiensten van de lidstaten bovendien te maken met minder administratieve rompslomp. NL 4 NL
GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) /... VAN DE COMMISSIE van 9.1.2018 ter aanvulling van Richtlijn 2014/90/EU van het Europees Parlement en de Raad voor wat betreft de identificatie van specifieke artikelen van de uitrusting van zeeschepen die in aanmerking komen voor elektronische labels (Voor de EER relevante tekst) DE EUROPESE COMMISSIE, Gezien het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, Gezien Richtlijn 2014/90/EU van het Europees Parlement en de Raad van 23 juli 2014 inzake uitrusting van zeeschepen en tot intrekking van Richtlijn 96/98/EG van de Raad 3, en met name artikel 11, lid 3, Overwegende hetgeen volgt: (1) Om het vrijwillige gebruik van elektronische labels door marktdeelnemers mogelijk te maken, om gemakkelijker toezicht te kunnen houden op de markt en om de namaak van specifieke artikelen te voorkomen, machtigt Richtlijn 2014/90/EU de Commissie om gedelegeerde handelingen vast te stellen teneinde te bepalen welke specifieke artikelen van de uitrusting van zeeschepen in aanmerking komen voor elektronische labels. (2) Het is belangrijk ervoor te zorgen dat de doelstellingen van Richtlijn 2014/90/EU op uniforme wijze worden bereikt in alle lidstaten. Een verordening is hiervoor het meest geschikt. Dit instrument biedt immers rechtszekerheid aan alle belanghebbenden, met inbegrip van fabrikanten van uitrusting van zeeschepen, bevoegde autoriteiten, scheepsbouwers en scheepsexploitanten. Een verordening garandeert een samenhangend kader voor alle marktdeelnemers en is de beste garantie op een gelijk speelveld en uniforme concurrentievoorwaarden. Ze zorgt er ook voor dat de lijst van specifieke uitrusting die in aanmerking komt voor elektronische labels direct toepasselijk is. Aangezien een verordening niet hoeft te worden omgezet op nationaal niveau, krijgen de overheidsdiensten van de lidstaten bovendien te maken met minder administratieve rompslomp. (3) Overeenkomstig Richtlijn 2014/90/EU moet de Commissie een kostenbatenanalyse uitvoeren van het gebruik van elektronische labels als aanvulling op of ter vervanging van de stuurwielmarkering. (4) Uit de kostenbatenanalyse is gebleken dat elektronische labels voor uitrusting van zeeschepen tot gevolg hebben dat fabrikanten beter beschermd zijn tegen namaak, dat scheepseigenaars en -exploitanten in staat zijn hun uitrusting gemakkelijker te volgen en hun voorraad gemakkelijker te beheren, en dat de markttoezichtautoriteiten directe en eenvoudige toegang krijgen tot de relevante gegevensbanken, hetgeen de valideringscontroles van certificaten zal verbeteren. 3 PB L 257 van 28.8.2014, blz. 146. NL 5 NL
(5) De kosten-batenanalyse kwam tot de conclusie dat de totale investeringen laag zullen zijn in vergelijking met de verwachte voordelen, en dat de kosten voor de autoriteiten en de sector betaalbaar zijn door een eventuele stapsgewijze vrijwillige tenuitvoerlegging. Verdere publieke en private investeringen kunnen aanvullende voordelen opleveren. (6) In het kader van de kostenbatenanalyse heeft de Commissie diverse raadplegingen, workshops en demonstratieprojecten met deskundigen en belanghebbenden uit de lidstaten georganiseerd. (7) Tijdens dat overleg waren de belanghebbenden het erover eens dat het technisch mogelijk is om een label aan te brengen op uitrusting van zeeschepen die aan boord van een EU-schip is geïnstalleerd of zal worden geïnstalleerd en waarvoor de goedkeuring van de overheid van de vlaggenstaat vereist is uit hoofde van de in artikel 2 van Richtlijn 2014/90/EU vermelde internationale instrumenten, door gebruik te maken van verschillende manieren van labeling. Dergelijke uitrusting komt dus in aanmerking voor elektronische labels. HEEFT DE VOLGENDE VERORDENING VASTGESTELD: Artikel 1 De specifieke artikelen van de uitrusting van zeeschepen die zijn opgesomd in de bijlage bij deze verordening komen in aanmerking voor elektronische labels. Artikel 2 Deze verordening treedt in werking op de twintigste dag na die van de bekendmaking ervan in het Publicatieblad van de Europese Unie. Deze verordening is verbindend in al haar onderdelen en is rechtstreeks toepasselijk in elke lidstaat. Gedaan te Brussel, 9.1.2018 Voor de Commissie De Voorzitter Jean-Claude JUNCKER NL 6 NL