Niet op de openbare weg gooien a.u.b. / Verantwoordelijke uitgever: Guido Gryseels, directeur KMMA SCHOLEN Programma januari juni 2014
3 POP-UP MUSEUM Kom tijdens de sluiting van het museum naar onze verrassende POP-UP WORKSHOPS in hartje Brussel! Het is zover: het Koninklijk Museum voor Midden- Afrika gaat van start met de grote renovatiewerken waarover iedereen al een tijdje spreekt. Eind november 2013 worden de educatieve workshops in Tervuren stopgezet en sluit het museum zijn deuren voor een periode van drie jaar. De Afrika-activiteiten voor scholen worden weliswaar in Brussel verdergezet. Vanaf januari 2014 kunnen leerlingen van de lagere school een workshop volgen in de nieuwe STUDIO CONGO in BOZAR. Voor de leerlingen van het secundair onderwijs worden er workshops voorzien in het BELvue museum en in het Museum voor Natuurwetenschappen. Ook de vormingen voor leerkrachten blijven op deze plaatsen doorlopen. Het KMMA bedankt alvast haar partners voor hun warme ontvangst. In 2017 wordt Brussel weer ingeruild voor Tervuren en heropent het museum met een volledig nieuw aanbod van educatieve en culturele activiteiten voor kinderen en jongeren.
4 DE RENOVATIE VAN HET KONINKLIJK MUSEUM VOOR MIDDEN-AFRIKA Het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika werd ontworpen door de Franse architect Charles Girault en ingehuldigd in 1910. Vandaag staat het voor de grootste renovatie uit zijn geschiedenis. Deze renovatie is dringend nodig want de infrastructuur is niet meer aangepast aan de noden van een modern museum en de permanente tentoonstelling is sterk verouderd. Zo is er niet genoeg aansluiting met het huidig wetenschappelijk onderzoek en komt hedendaags Afrika te weinig aan bod. Tijdens de renovatie wordt het historisch museumgebouw volledig gerestaureerd. Naast het museum komt een nieuw onthaalpaviljoen waarin functies als onthaal, shop en cafetaria worden ondergebracht. Dit nieuwe paviljoen wordt op harmonieuze wijze geïntegreerd in de groene omgeving en via een ondergrondse tentoonstellingsgalerij verbonden met het museumgebouw. Dankzij het nieuwe toegangsgebouw kan het museum zelf volledig gebruikt worden als tentoonstellingsruimte. Museologen, scenografen, wetenschappers en pedagogen werken al enkele jaren aan een nieuw en origineel scenario voor de nieuwe permanente tentoonstelling. Deze zal aanknopen bij het actuele onderzoek over Midden-Afrika en er wordt resoluut gekozen voor een hedendaagse vormgeving. Het renovatieteam werkt ook samen met kunstenaars en vertegenwoordigers van de Afrikaanse gemeenschappen in België. In het vernieuwde museum zijn aangepaste ruimtes voorzien voor educatieve en culturele activiteiten. Jo Van de Vijver
5 AcTIVITEITEN TIJDENS de sluiting VAN het museum Tijdens de sluiting wil het KMMA zijn activiteiten zoveel mogelijk verderzetten en de band met zijn publiek behouden. Hiertoe werkt het nauw samen met musea in binnen- en buitenland. Heel wat van de topstukken uit de museumcollectie zullen de wereld rondreizen en er zijn reeds tentoonstellingen gepland in New York, Los Angeles, Florida en Parijs. In België gaat het KMMA van start met een POP-UP programma op verschillende locaties. In samenwerking met een aantal partnerinstellingen worden er nieuwe tentoonstellingen, culturele evenementen en educatieve workshops ontwikkeld. Op hun beurt krijgen andere Belgische musea de kans om, met objecten uit de collecties van het KMMA, zelf een tentoonstelling te creëren, al dan niet in combinatie met stukken uit hun eigen verzameling. Wie naar het speciaal ontwikkelde online museum surft, kan er de collectie-databank van het KMMA raadplegen, virtuele tentoonstellingen bezoeken en een kijkje nemen op de renovatiewerf. Jo Van de Vijver Schrijf je in op onze nieuwsbrief en volg onze activiteiten op www.africamuseum.be
6 DE EDUCATIEVE WORKSHOPS VAN HET KMMA Het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika heeft heel wat ervaring in het ontwikkelen en organiseren van educatieve workshops voor klassen uit het kleuter-, lager, middelbaar en buitengewoon (type 8) onderwijs. In het BELvue museum, het Museum voor Natuurwetenschappen en BOZAR, zetten we deze traditie verder. Tijdens de workshops maken kinderen en jongeren kennis met het Afrika van vandaag en wordt de interesse voor niet-westerse culturen aangescherpt. De pedagogische aanpak verschilt naargelang de leeftijd van de deelnemers maar de voorkeur gaat steeds uit naar leerprocessen waarbij creatief denken, interactie en dialoog centraal staan. De thema s van de workshops sluiten aan bij welbepaalde aspecten van de leerplannen en eindtermen. Bij elke workshop hoort ook een dossier of website waarmee de leerkracht de activiteit kan voorbereiden of verder zetten in de klas.
7
8
9 WAAR vind je de Pop-UP workshops van het kmma? Brussel BOZAR Ravensteinstraat 23 1000 Brussel www.bozar.be BELvue Museum Paleizenplein 7 1000 Brussel www.belvue.be Museum voor natuurwetenschappen Vautierstraat 29 1000 Brussel www.natuurwetenschappen.be
10 STUDIO CONGO Workshop voor leerlingen van het 2 de tot 6 de jaar lager onderwijs Waar? BOZAR BOZAR Het KMMA krijgt in BOZAR een ruimte ter beschikking voor zijn gloednieuwe STUDIO CONGO. Kinderen van de lagere school kunnen er deelnemen aan een workshop waarin één van de meest tot de verbeelding sprekende landen in het hart van Afrika centraal staat: de Democratische Republiek Congo. In STUDIO CONGO maken kinderen van 7 tot 12 jaar spelenderwijs kennis met de Congolese samenleving en zijn culturele tradities. Daarnaast wordt er ook aandacht besteed aan het regenwoud, de savanne, de Congo-stroom, en de ongewoon rijke biodiversiteit die deze ecosystemen kenmerkt. STUDIO CONGO is opgebouwd uit verschillende speel- en werkstations die de leerlingen individueel, in kleine groepjes of met heel de klas kunnen exploreren. Er wordt ook permanent een selectie van voorwerpen en dieren uit de collecties van het KMMA tentoongesteld. Speciaal voor kinderen van de lagere school is er http://kids.africamuseum.be, een educatieve website die in de klas kan gebruikt worden als voorbereiding op STUDIO CONGO en als follow-up. Naast informatie over de D.R.Congo en het dagelijks leven van de kinderen die er wonen, vind je op deze site ook fijne verhaaltjes en doe-opdrachten. Arno.com STUDIO CONGO is te gast in BOZAR tot de heropening van het KMMA in 2017.
11 Carol Kohen KMMA
12 GROENE AARDE. Landbouw in Afrika Workshop voor leerlingen van het 3 de tot 6 de jaar secundair onderwijs WAAR? Museum voor Natuurwetenschappen Museum voor natuurwetenschappen De bestaande workshop Groene Aarde werd herwerkt met het oog op zijn nieuwe opstelling in het Museum voor Natuurwetenschappen: de inhoud en de voorbereidende fiches werden geactualiseerd en er wordt gebruik gemaakt van nieuw audiovisueel materiaal, een nieuwe maquette en aangepaste educatieve modules. Met behulp van kaarten, foto s en filmmateriaal ontdekken de leerlingen de verscheidenheid aan natuurlijke biotopen, de culturele diversiteit en het belang van de landbouw binnen de Afrikaanse economie. Ze leren de belangrijkste voedings- en exportgewassen kennen: bananen, maniok, suikerriet, palmolie en koffie staan op het menu maar ook voedselzekerheid, de ecologische gevolgen van de ongecontroleerde houtkap en de schommelende koffieprijs op de internationale markt komen aan bod. Met deze informatie trekken de leerlingen naar Nambere, een heuvel in Tanzania. Een maquette van deze heuvel is het spelterrein. Onderverdeeld in families krijgen de deelnemers een akker toegewezen die ze moeten bewerken, rekening houdend met externe factoren zoals erosie, droogte en parasieten. Zal er voldoende geoogst kunnen worden om in de voedselbehoeften van de familie te voorzien, om de kinderen naar school te sturen, enz. Elke groep verdedigt zijn keuze. De workshop eindigt met een korte beschouwing over de millenniumdoelstellingen en de actuele uitdagingen van de internationale ontwikkelingssamenwerking. Deze workshop sluit nauw aan bij het lessenpakket aardrijkskunde van het secundair onderwijs maar past ook in het kader van de lessen economie, sociale vorming of een Noord-Zuidproject. De workshop wordt best voorbereid in de klas met behulp van het voorbereidend dossier (inbegrepen in de prijs en opgestuurd na inschrijving). De workshop GROENE AARDE is te gast in het Museum voor Natuurwetenschappen tot de heropening van het KMMA in 2017.
13 Carol Kohen KMMA
14 CONGO : kolonisatie en dekolonisatie Workshop voor leerlingen van het 5 de en 6 de jaar secundair onderwijs waar? BELvue museum BELVUE museum DEEL 1 Bij het begin van de workshop maken de leerlingen kennis met de context waarin het Europese imperialisme zich ontwikkelde en met de internationale kolonisatiegolf die daarop volgde. Onderverdeeld in groepjes gaan ze daarna in de zalen van het BELvue museum informatie zoeken over de kolonisatie van Congo door België. Ze staan stil bij een aantal sleutelmomenten uit de Congolese koloniale geschiedenis en plaatsen deze gebeurtenissen op een tijdslijn. DEEL 2 De leerlingen verkennen nu de omgeving van het BELvue museum en de nabij gelegen Matongewijk. Omkaderd door de gids en gewapend met een tablet gaan ze op zoek naar historische monumenten en plaatsen die getuigen van ons gedeelde koloniale verleden. Het is mogelijk om enkel voor het eerste deel van de workshop te reserveren. Deze workshop sluit aan bij de eindtermen geschiedenis van de 3 de graad secundair onderwijs en bij het vakoverschrijdende thema van de herinneringseducatie. De begeleidende leerkracht ontvangt het pedagogisch dossier CONGO: kolonisatie/dekolonisatie. De geschiedenis in documenten, waarmee het thema verder kan worden uitgewerkt in de klas. (dossier inbegrepen in de prijs) De workshop CONGO: kolonisatie en dekolonisatie is te gast in het BELvue museum tot de heropening van het KMMA in 2017.
15 Carol Kohen KMMA
16 CONGO : kolonisatie en dekolonisatie Vorming voor (toekomstige) leerkrachten WAAR? BELvue museum BELVUE museum Het KMMA organiseert al enkele jaren vormingen voor geschiedenisleerkrachten van het 5 de en 6 de jaar secundair onderwijs. Het complexe thema van de kolonisatie en dekolonisatie van Congo staat hierin centraal. Met deze vorming wil het museum kennis aanreiken met betrekking tot de Belgisch-Congolese koloniale geschiedenis, het actuele wetenschappelijke onderzoek binnen de instelling voorstellen en origineel lesmateriaal aanbieden voor in de klas. Tijdens de vorming maken de deelnemers enerzijds kennis met de workshop Congo: kolonisatie en dekolonisatie en het pedagogisch dossier CONGO: kolonisatie/dekolonisatie. De geschiedenis in documenten. Anderzijds krijgen ze de kans om de sporen die de kolonisatie heeft nagelaten in de buurt rond het Koninklijk Paleis en in de Brusselse Matongewijk, beter te leren kennen. Er is ook ruimte voor het uitwisselen van ervaringen en voor discussie. Aan het einde van de vorming wordt er gekeken hoe Belgisch- Congolese jongeren vandaag een balans opmaken van 80 jaar koloniale overheersing. Elke deelnemer ontvangt het pedagogisch dossier CONGO: kolonisatie/dekolonisatie. De geschiedenis in documenten. KMMA
17 CONGO : kolonisatie/dekolonisatie. De geschiedenis in documenten. Nieuw pedagogisch dossier Voor leerkrachten van het 5 de en 6 de jaar secundair onderwijs Deze publicatie bestaat uit een rijk geïllustreerd handboek en een bijbehorende dvd-rom met een brede waaier aan documenten: foto s, kaarten, schilderijen, propagandateksten, brieven, redevoeringen, getuigenissen, documentaires, enz. Elk document wordt in zijn context geplaatst en geconfronteerd met andere, soms tegengestelde, bronnen. Zo kan de leerkracht de verschillende documenten samen met de leerlingen kritisch analyseren. De uitgave omvat verschillende delen: Een drieledige tijdslijn (Congo, Afrika en de wereld) met een focus op de koloniale periode. Een beknopt overzicht van de vier grote perioden waarin de kolonisatie van Belgisch Centraal-Afrika kan worden opgedeeld: de verovering van het gebied, de Onafhankelijke Congostaat, Belgisch Congo en de dekolonisatie. Een thematische benadering van de koloniale tijd in Congo. Een reflectie over de koloniale beeldvorming. Een appendix met kaarten, een woordenlijst en een uitgebreide bibliografie. Het pedagogisch dossier CONGO: kolonisatie/dekolonisatie. De geschiedenis in documenten kan besteld worden via publications@africamuseum.be en kost 26 + verzendingskosten. De publicatie wordt gratis aangeboden aan leerkrachten die deelnemen aan: de workshop CONGO: kolonisatie en dekolonisatie. de vorming CONGO: kolonisatie en dekolonisatie. KMMA
18 BLIJF OP DE HOOGTE Schrijf je in op de nieuwsbrief voor scholen via de website van het KMMA. Driemaal per jaar licht deze nieuwsbrief je in over workshops, vormingen en andere activiteiten die georganiseerd worden voor scholen en leerkrachten. In deze nieuwsbrief vind je eveneens informatie over alle andere POP-UP evenementen die het museum organiseert en over de renovatiewerken op de werf in Tervuren. www.africamuseum.be
19
20 Praktisch BOZAR Ravensteinstraat 23 1000 Brussel www.bozar.be Workshop // STUDIO CONGO 2 de tot 6 de jaar lager onderwijs Prijs 90 Duur 2u Max. 23 deelnemers Informatie reserveringen betaling 1. Van maandag tot vrijdag van 9u tot 12u en van 13u tot 16u op 02 769 52 46 of reservations@africamuseum.be (minstens 1 maand op voorhand) 2. Betaling per overschrijving op het rekeningnummer van het KMMA, vermeld in de bevestigingsbrief. Bereikbaarheid BOZAR Metro Centraal Station en Park Tram 92, 94 Bus 27, 29, 38, 63, 65, 66, 71, 95 Trein Centraal Station. Op 5 min. wandelafstand van het station. Parking Stuiversstraat (bij de Albertina-bibliotheek), Paleizenplein, Troonplein, Hertogstraat Lunch in het BIP (Brussel Info Plein) Koningsstraat 2-4, 1000 Brussel Cafetaria voor 110 personen, open van 12u tot 14u prijs 0,50 (cash ter plekke te betalen) Verplicht reserveren: info@bip.irisnet.be
21 BELvuE MuSEuM Paleizenplein 7 1000 Brussel www.belvue.be Workshop // CONGO: kolonisatie en dekolonisatie 5 de en 6 de jaar secundair onderwijs Prijs 115 Waneer Op maandag, dinsdag en donderdag Duur 4u (van 10u tot 12u en van 13u tot 15u) Max. 23 deelnemers Het is ook mogelijk om enkel aan het eerste deel van de workshop in het BELvue museum deel te nemen (2u/90 ) Informatie reserveringen betaling 1. Van maandag tot vrijdag van 9u tot 12u en van 13u tot 16u op 02 769 52 46 of reservations@africamuseum.be (minstens 1 maand op voorhand) 2. Betaling per overschrijving op het rekeningnummer van het KMMA, vermeld in de bevestigingsbrief. Vorming // CONGO: kolonisatie en dekolonisatie Voor leerkrachten en toekomstige leerkrachten geschiedenis en humane wetenschappen van het 5 de en 6 de jaar secundair onderwijs Prijs gratis, inschrijving noodzakelijk Datum Dinsdag 25 maart 2014, inschrijven via reservations@africamuseum.be of op 02 769 52 46 (van 9u tot 12u en van 13u tot 16u) Bereikbaarheid BELvue Metro Centraal Station, Park, Troon en Naamse Poort Tram 92, 94 Bus 27, 38, 71, 95 Parking Stuiversstraat (Bij de Albertina-bibliotheek), Paleizenplein, Troonplein, Hertogstraat Lunch in het BIP (Brussel Info Plein) Koningsstraat 2-4, 1000 Brussel Cafetaria voor 110 personen, open van 12u tot 14u prijs 0,50 EUR. (cash ter plekke te betalen) Verplicht te reserveren: info@bip.irisnet.be
22 museum voor natuurwetenschappen Vautierstraat 29 1000 Brussel www.natuurwetenschappen.be Workshop // Groene Aarde. Landbouw in Afrika. 3 de tot 6 de jaar secundair onderwijs Prijs 90 + toegang tot het museum Duur 2u30 Max. 23 deelnemers Informatie reserveringen betaling Er zijn twee reserveringen nodig: 1. Bij het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika: Wat? Workshop Groene Aarde Hoe reserveren? Van maandag tot vrijdag van 9u tot 12u en van 13u tot 16u op 02 769 52 46 of reservations@africamuseum.be (minstens 1 maand op voorhand) Betaling per overschrijving op het rekeningnummer van het KMMA, vermeld in de bevestigingsbrief. 2. Bij het Museum voor Natuurwetenschappen: Wat? Toegangstickets voor het museum: 2.50 euro per leerling (reserveren op voorhand is verplicht) Facultatief: extra activiteiten uit het aanbod van het Museum voor natuurwetenschappen (tijdelijke tentoonstellingen en workshops) Hoe reserveren? Van maandag tot vrijdag van 9u tot 12u en van 13u tot 16u30 op 02 627 42 52 De leerkracht ontvangt een bevestigingsbrief van het Museum voor Natuurwetenschappen die ondertekend moet worden teruggestuurd (per fax of post).
23 Bereikbaarheid Museum voor Natuurwetenschappen Metro Maalbeek en Troon Bus 34 et 80 halte Museum, 38 et 95 halte Idalie Trein Station Brussel-Luxemburg Parking er is geen parking voor bussen. De leerlingen worden best afgezet ter hoogte van de Waversesteenweg nr. 260, in de daarvoor voorziene zone. De bus kan daarna parkeren aan het Jubelpark. Lunch in het Museum voor Natuurwetenschappen Picknickruimte (100 plaatsen): gratis toegankelijk van 11u30 tot 14u30, 30 min. per groep. Reservatie verplicht: 02 627 42 52 Dino café: drank en broodjes, picknick niet toegelaten. Reserveringen: 02 640 21 60 Grafische vormgeving Megaluna Illustraties Bart Deputter Gedrukt door FedoPress Wettelijk depot D/2013/0254/17