Operatieve ingreep bij de ziekte van Dupuytren Inleiding In deze folder vindt u informatie over de ziekte van Dupuytren en de operatieve behandeling. In de folder staat algemene informatie bedoeld als aanvulling op het gesprek met uw arts. De algemene informatie komt misschien niet altijd overeen met uw persoonlijke situatie. Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, dan zal de plastisch chirurg ze graag met u doornemen. Het kan handig zijn uw vragen van tevoren op papier te zetten. Algemeen Wat is de ziekte van Dupuytren? De ziekte van Dupuytren is een veel voorkomende bindweefsel-afwijking aan de hand. Bij deze ziekte ontstaan door vermeerdering van bindweefsel onder de huid strengen en knobbels. Deze strengen kunnen in de gehele handpalm en in alle vingers voorkomen. De strengen kunnen samentrekken waardoor vingers krom gaan staan en niet meer goed zijn te strekken. Deze strengen worden ten onrechte vaak aangezien voor pezen. De oorzaak van de ziekte is nog niet duidelijk, maar is mogelijk erfelijk en komt vaak in meerdere generaties voor. De afwijking begint meestal op middelbare leeftijd maar kan ook veel jonger voorkomen. De ziekte kan een wisselend verloop hebben. De afwijking is genoemd naar de Franse chirurg Dupuytren, die het ziektebeeld voor het eerst beschreef. Locatiegegevens Locatie Utrecht Bosboomstraat 1 3582 KE Utrecht Locatie Zeist Jagersingel 1 3707 HL Zeist Locatie Doorn Bergweg 2 3941 RB Doorn Navigatie ingang en parkeren: Acacialaan T 088 250 5000 www.diakonessenhuis.nl Diakonessenhuis, Plastische chirurgie, folder PC21/ 005 1
De behandeling van de ziekte van Dupuytren De ziekte van Dupuytren is nog steeds niet goed door middel van geneesmiddelen te genezen of te beïnvloeden. Ook injecties met diverse middelen in de hand zijn onvoldoende effectief gebleken. De enige effectieve behandeling bestaat uit het verwijderen van de strengen en de knobbels door middel van een operatie. Er bestaan diverse soorten operaties, variërend van zeer beperkt (uitsluitend doorsnijden van de strengen) tot zeer uitgebreid (verwijderen van al het bindweefsel dat aangetast is of in de toekomst aangetast kan worden). De meeste (hand)chirurgen volgen een tussenweg, waarbij het zichtbaar aangetaste weefsel, zoveel als technisch redelijkerwijze mogelijk is, wordt verwijderd. Het doel van de operatie is de vinger weer zoveel mogelijk te kunnen strekken. Uw plastisch chirurg vertelt u welke ingreep voor u het meest geschikt is. De ziekte kan na een operatie opnieuw tot uiting komen, zowel in de geopereerde vinger als ook in andere delen van de hand, die in eerste instantie niet aangedaan waren. Het kan dus zijn dat tijdens uw leven meerdere operaties moeten worden verricht. Voorbereidingen Voorbereidingen thuis Bloedverdunnende medicijnen Gebruikt u bloedverdunnende medicijnen (zoals Sintrom of Marcoumar), dan kan het nodig zijn deze medicijnen, in overleg met uw arts, tijdelijk te staken. Roken Om de kans op complicaties te verminderen wordt geadviseerd om rondom de ingreep niet te roken. Roken vernauwt de bloedvaten en kan ervoor zorgen dat de wond minder goed geneest. Alcohol U moet tenminste een dag van tevoren stoppen met het drinken van alcohol. Nuchter Op de dag dat u geopereerd wordt, mag u vanaf 6 uur voor de operatie niet meer eten. U mag tot 3 uur voor de operatie helder vloeibare dranken gebruiken zoals water, thee met of zonder suiker, zwarte koffie met of zonder suiker (geen melk erbij!), bouillon, appelsap, druivensap (geen pulp) en limonade van siroop. Meenemen naar het ziekenhuis In de folder Opname in het Diakonessenhuis staat aangegeven welke spullen u moet meenemen naar het ziekenhuis. Verhinderd Bent u verhinderd voor de operatie? Meld dit dan zo spoedig mogelijk bij het Hand- en polscentrum. Het telefoonnummer vindt u achterin deze folder. Diakonessenhuis, Plastische chirurgie, folder PC21/ 005 2
De opname Melden Op de afgesproken tijd en plaats meldt u zich bij de receptie van het ziekenhuis. Daar wordt u de weg gewezen naar de verpleeg-afdeling. Op de verpleegafdeling wordt u door een verpleegkundige verwelkomd. De verpleegkundige heeft een opnamegesprek met u en informeert u over de gang van zaken rond de operatie en het verblijf op de afdeling. Eventuele vragen kunt u dan stellen. Voorbereidingen op de afdeling Voor de operatie krijgt u van de verpleegkundige een injectie ter voorkoming van trombose (stolling van het bloed). Deze injectie krijgt u s avonds nogmaals. Kort voor de operatie krijgt u een operatiejasje en broek aan. Hierna wordt u in uw bed naar de operatieafdeling gebracht door medewerkers van de patiëntenvervoersdienst. Daar stapt u over op een ander bed en wordt u naar de operatiekamer gereden. Van de anesthesist krijgt u een infuus (een dun plastic slangetje in uw bloedvat) waardoor de narcose, vocht en eventuele medicijnen worden toegediend. Anesthesie Het kan zijn dat de behandeling onder plexus-verdoving plaats vindt. U krijgt dan een injectie in de oksel. De arm wordt verdoofd, waardoor deze zwaar aanvoelt. Om de bovenarm krijgt u dan een drukmanchet (vergelijkbaar met een bloeddrukmeting). Er bevindt zich nu tijdelijk geen bloed meer in de arm wat het opereren vergemakkelijkt. Meer informatie over de verdoving vindt u in de folder Algehele en regionale anesthesie. De operatie Tijdens de operatie wordt door verschillende sneden het aangetaste weefsel verwijderd. Een operatie is echter geen garantie dat de vingers helemaal recht komen te staan, omdat na langdurige kromstand ook de gewrichten zijn aangedaan. Soms blijkt tijdens de operatie, dat (meestal na langdurige kromstand van de vinger) de aanwezige huid niet genoeg rek heeft behouden om de wond van de gestrekte vinger te kunnen sluiten. In dat geval moet een huidtransplantaat worden aangebracht ter bedekking. Dit huidtransplantaat wordt meestal genomen van (overtollige) huid uit de liesplooi. U houdt daar dan een klein litteken. Na de operatie De uitslaapkamer U wordt na de operatie wakker op de uitslaapkamer van de operatieafdeling. Wanneer u voldoende wakker bent en uw toestand stabiel is, brengen de verpleegkundigen van de afdeling u weer terug naar uw kamer. Uw contactpersoon wordt dan opgebeld om te vertellen hoe uw toestand op dat moment is. Terug op de afdeling Controles De verpleegkundige komt regelmatig bij u kijken. Mocht u pijn hebben of misselijk zijn, vraag hier dan gerust iets tegen aan de verpleegkundige. U mag weer wat drinken, maar doe het voorzichtig aan in verband met mogelijke misselijkheid. Infuus Het infuus wordt over het algemeen de dag na de operatie, na het ontbijt verwijderd. Diakonessenhuis, Plastische chirurgie, folder PC21/ 005 3
Verband en mitella Na de operatie is de hand en pols verbonden met een beschermend verband. De arm wordt zoveel mogelijk omhoog gehouden om pijn en zwelling te verminderen. De dag na de operatie krijgt u een mitella. Het verband wordt in de meeste gevallen pas tijdens de eerste poliklinische controle verwijderd. Spalk Na het strekken van vingers, die langdurig of ernstig krom zijn geweest, kan het nuttig zijn om gedurende de eerste drie maanden na de operatie s nachts een strekspalk te dragen ter ondersteuning van de vinger(s) in de juiste stand. Per patiënt wordt door de behandelend arts bepaald of dit nodig is. De ergotherapie in het ziekenhuis verzorgt dan een spalk op maat. Fysiotherapie Bij de meeste patiënten treedt als normaal onderdeel van de wondgenezing na de operatie (tijdelijk) enige stijfheid op in het bewegen van hand en pols. Bij de meeste patiënten verdwijnt deze stijfheid vanzelf bij hervatten van het gebruik van de hand. Indien herstel van de beweeglijkheid na de operatie langer duurt dan gewoonlijk, kan nabehandeling door een fysiotherapeut in het ziekenhuis, die gespecialiseerd is in handtherapie noodzakelijk zijn voor een goed eindresultaat. Per patiënt wordt door de behandelend arts bepaald of dit nodig is. Indien er sprake is van een zeer uitgebreide operatie, waarbij bijvoorbeeld de handpalm wordt opengelaten, komt de dag na de operatie een fysiotherapeut bij u langs. Deze therapeut geeft u instructies voor het oefenen van uw hand en het schoonhouden van de wond. Dit is eenmalig waarna u met ontslag kunt. Indien ontslag plaatsvindt in het weekend verzoeken wij u een afspraak te maken op de eerstvolgende werkdag. U kunt hiervoor contact opnemen met het secretariaat van de afdeling fysiotherapie (zie telefoonnummers achterin deze folder). In andere gevallen wordt deze afspraak direct gemaakt door de fysiotherapeut. Risico's en mogelijke complicaties Bij een handoperatie kunnen de gevoelszenuwen van de vingers beschadigd worden en een gedeeltelijke gevoelsstoornis geven. Dystrofie is een zeldzame complicatie, die pijn, zwelling, verkleuring en stijfheid van de vingers geeft. Om functiestoornissen te voorkomen dient deze afwijking vroegtijdig behandeld te worden. Bij elke operatie kunnen complicaties optreden, zoals een nabloeding, wondinfectie, wondgenezingsproblemen, narcoseproblemen, trombose of een longontsteking. Deze complicaties komen zelden voor. Zij kunnen vrijwel altijd goed behandeld worden, al zult u daarvoor misschien enkele dagen langer in het ziekenhuis moeten verblijven. Ontslag Naar huis Over het algemeen mag u de dag na de operatie weer naar huis. Voordat u naar huis gaat, vertellen de verpleegkundige en de plastisch chirurg u wat u de komende tijd kunt verwachten (met betrekking tot pijn/ herstel) en wat u wel en niet mag doen. Diakonessenhuis, Plastische chirurgie, folder PC21/ 005 4
De plastisch chirurg komt bij u aan bed en kijkt eventueel naar de doorbloeding van de vingers. Met eventuele vragen kunt u dan bij de arts terecht. Het is verstandig om deze vragen van tevoren op te schrijven. Voor uw ontslag houdt de verpleegkundige een ontslaggesprek met u door middel van een ontslagformulier dat u voor het gesprek ontvangen heeft en invult. Ook krijgt u van de verpleegkundige een mitella en verduidelijkt hij/zij eventueel de adviezen van de plastisch chirurg. U krijgt een afspraak mee voor de eerste poliklinische controle. Adviezen voor thuis - Het is verstandig de hand de eerste dagen hoog te houden in een mitella of op een kussen. Hiermee wordt zwelling van de hand zo veel mogelijk voorkomen. - Wanneer u weer kunt gaan werken, hangt af van het werk dat u doet en de wondgenezing. De arts zal dit met u bespreken. - Indien nodig wordt de nabehandeling worden gecombineerd met fysiotherapie en/of ergotherapie (spalken). - De eerste dagen na de operatie kunt u een lichte temperatuursverhoging hebben. Mocht dit na een week nog zo zijn, of mocht dit hoger worden dan 38.5 graden Celsius, dan moet u contact opnemen met het ziekenhuis. Problemen Als zich s avonds of in het weekend problemen voordoen, kunt u contact opnemen met uw huisarts. De huisarts zal, indien nodig, met het ziekenhuis overleggen. Meer informatie Vragen Tijdens uw verblijf in het ziekenhuis zullen de verpleegkundigen en de arts steeds toelichten wat er gaat gebeuren. Zij zijn bereid al uw vragen te beantwoorden. Heeft u dus nog vragen, stel deze dan gerust. Klachten Het Diakonessenhuis streeft ernaar optimale zorg te verlenen. Toch kan het voorkomen dat u niet tevreden bent. Wij stellen het op prijs als u uw klacht of ongenoegen met ons bespreekt. U kunt zich wenden tot de direct betrokken medewerker of de leidinggevende. Als u het om welke reden dan ook niet prettig of wenselijk vindt de klacht direct met de betrokkene te bespreken, dan kunt u terecht bij de klachtenfunctionaris. Zij heeft een adviserende en bemiddelende rol. De klachtenfunctionaris zal zich onafhankelijk opstellen en uw klacht vertrouwelijk met u bespreken. U kunt de klachtenfunctionarissen van het Diakonessenhuis bereiken via 088 250 6143, via e-mail klachten@diakhuis.nl of via het klachtenformulier op www.diakonessenhuis.nl. Opmerkingen over de tekst Ontbreekt er informatie of is iets onduidelijk beschreven, dan horen wij dat graag. Met medische vragen over uw behandeling kunt u bellen met de betrokken afdeling via de telefoonnummers achter in deze folder. Opmerkingen over de tekst kunt u doorgeven aan de afdeling Communicatie via telefoonnummer 088 250 9705 of via info@diakhuis.nl. Diakonessenhuis, Plastische chirurgie, folder PC21/ 005 5
Tot slot Over het Diakonessenhuis Utrecht, Zeist, Doorn Het Diakonessenhuis, opgericht in 1844, is een vooruitstrevend algemeen ziekenhuis op drie locaties in de regio Utrecht. Onze medewerkers zetten zich dagelijks in om patiënten de beste zorg dichtbij te bieden. Kwalitatief hoogwaardige, veilige, tijdige en persoonlijke zorg in een prettige omgeving staan voorop. Het ziekenhuis ontvangt hiervoor regelmatig erkenningen van patiënten en onafhankelijke instanties. Algemene voorwaarden Op de dienstverlening van het Diakonessenhuis zijn algemene voorwaarden van toepassing. U vindt de voorwaarden op www.diakonessenhuis.nl/kosten-en-vergoedingen Bronvermelding Deze folder is gebaseerd op voorlichtingsmateriaal van de Nederlandse Vereniging voor Plastische Chirurgie (NVPC). Voor overige informatie kunt u terecht op de website www.nvpc.nl. Telefoonnummers Hand- en polscentrum 088 250 9888 Diakonessenhuis, Plastische chirurgie, folder PC21/ 005 6