DOMINEESZOON DIE VAN DE MUZIEK ZIJN RELIGIE MAAKTE 54 Golf & Lifestyle juni 2009
Tekst Pieter Schut / Fotografie Pieter Vincent Markant Kunstenaars zijn markante persoonlijkheden. Zij hebben vaak een eigen visie en levensstijl van waaruit hun werk is ontstaan. In deze editie Hans Roelofsen, een ondernemende musicus uit Bussum Hans Roelofsen is een kunstenaar. Zo ziet hij er uit, zo filosofeert hij ook. Maar wie hem ontmoet bij zijn riante villa in Bussum, denkt aan de buitenkant eerst te maken te hebben met de zoveelste grootverdiener in deze riante wijk Het Spiegel. Toch is dat niet zo, zegt Roelofsen: Kijk maar op mijn bankrekening! Golf & Lifestyle juni 2009 55
Rijkdom zit tussen de oren BUSSUM -Thuis in die grote Tindalvilla in Bussum, kan hij er uren over praten. Over Friesland, de vrijzinnige preken van zijn vader, architectuur, de ruimte die je nodig hebt, de mooie dingen van het leven. En de rol die de muziek in dit alles voor hem speelt. Tientallen anekdotes komen langs. Ja, dat vind ik nou rijkdom. Rijkdom zit niet in geld, maar in schoonheid. Rijkdom zit dus tussen de oren. Ik heb het in elk geval nooit geassocieerd met Het Kapitaal. Dat gevoel werd ontwikkeld in Friesland: We woonden op een flatje in Harlingen en toen werd mijn vader part-time predikant in Kimswerd. Hij moest er eens in de drie weken preken en in ruil daarvoor mochten wij met ons gezin in de pastorie wonen. Een groot huis met een koetshuis en een boomgaard er achter. We zagen vanuit het huis de Elfstedentocht voorbij komen. Wat een sfeer! Dat gevoel van dat huis ben ik nooit kwijtgeraakt. Ik dacht: dat wil ik ook! Mijn ouders hadden geen strenge regels. Ik moest niet onder dwang mee naar de kerk. Na de dienst kwamen de gastpredikanten bij ons op de koffie. Met humor werd over tegenstrijdige bijbelteksten gediscussieerd, het was geestrijk, woordrijk. Het idealisme van Ghandi en Martin Luther King stond centraal, het was hedel inspirerend. De Tindalvilla in Bussum. Talent Mijn eerste ontmoeting met de muziek kwam ook in dat huis in Kimswerd. Mijn moeder kon ontroerend mooi zingen. Uit Das goldene Buch der Lieder bijvoorbeeld. Zij was een natuurtalent. En mijn vader speelde daar piano bij. Ontroerend, ja. En toen werd ik geronseld voor de fanfare in Kimswerd. Ik speelde bügel. Toch werd de bügel niet zijn instrument. Nee, de Beatles gaven de doorslag. Ik vond de muziek van Lennon en McCartney opwindend en raak. Dat kwam ook, omdat naast de muziek de tekst bij de Beatles belangrijk was. Voor mij is de combinatie van muziek en tekst van groot belang. Het is genieten én het geeft stof tot nadenken. Roelofsen ging spelen en zingen in een bandje en koos voor de basgitaar. Daarnaast kon en kan hij heel aardig piano spelen, puur op het gehoor. Dat ging dermate aardig dat hij al snel gevraagd werd voor het grotere popwerk: Toen Herman Brood weer eens vastzat, vroegen ze of Hans hem wilde vervangen bij Cuby and the Blizzards. Een eervolle uitnodiging, maar hij weigerde. Daar was ik nou toch net weer te veel domineeszoon voor. Ik wilde niets met die hele drugsscene te maken hebben. Op mijn eenentwintigste dronk ik nog appelcider en ik heb helemaal nooit gerookt. De muziek werd mijn drug. Niet naar Cuby and the Blizzards dus, maar wel naar het conservatorium in Groningen. Muziek is wat mij motiveert. Voor de rest was ik tamelijk lui. Dus ik dacht: ik moet van de muziek mijn vak maken. Golf & Lifestyle juni 2009 57
Drugs? Muziek is mijn drug! Eigenlijk kwam ik bij toeval in de wereld van de klassieke muziek terecht. Tegenwoordig wordt klassiek behandeld als een soort fossiel uit oude tijden. Nu lijkt het of op de conservatoria pop belangrijker wordt gevonden dan klassiek. Maar in die tijd kón je helemaal geen pop studeren. Dus ik pakte de contrabas maar aan. Ik had nog nooit een strijkstok in handen gehad. Net als zijn moeder bleek Hans een natuurtalent. Hij studeerde cum laude af en was de eerste winnaar van de Nederlandse Muziekprijs (1981), de hoogste onderscheiding die in ons land aan een musicus wordt gegeven. Het was het begin van een carrière, die al meer dan dertig jaar duurt en waarin Roelofsen één van de meest gevraagde solisten van de bas werd en kamermuziek speelde met topmusici uit de hele wereld. Architectuur Muziek is voor mij veel meer dan mooie tonen. De architectuur van de klassiek muziek spreekt me aan. Kameruziek is intimiteit en creativiteit. Ik heb een brede interesse voor de schoonheid van het leven. En hoewel Hans dan geen dominee werd, mag hij wel graag preken: Ja, ik heb als domineeszoon van de muziek mijn religie gemaakt. Dat deed hij jarenlang in orkesten, zoals het Nederlands Filharmonisch Orkest en als solist, wat op de contrabas vrij bijzonder is. Nu draagt hij zijn kennis graag over. In muzieklessen, als artistiek leider van de Tindalstichting (waarmee hij concerten organiseert) en in lezingen. Hans Roelofsen, bevlogen kunstenaar. Lezingen houdt hij onder meer over de Mattheus Passion van Bach. Onlangs werden er in zijn villa opnames gemaakt voor het televisieprogramma Mattheus Masterclass. Hierin werden Nederlandse popsterren als Rob de Nijs, Jim en Hind opgeleid voor een rol in de Mattheus. Over de teksten van de Mattheus Passion was Goethe volgens Roelofsen terecht weinig vleiend: Buss und Reu. Knirscht das Sündenherz en zwei. Dat is toch lachwekkend? Knibbel-knabbel-knuisjetaal! Maar dan die muziek van Bach. Die is geweldig! De Mattheus is een voorbeeld van een meesterwerk. Een meesterwerk kun je wel honderden keren horen. Dat blijft genieten. En Bach is het bewijs dat er leven na de dood is. Hij is na zijn dood vele malen beroemder geworden dan hij bij zijn leven ooit was. Droom Hans Roelofsen is getrouwd met Reina Boelens. Niets is natuurlijk toeval: Reina is ook actief in de wereld van de muziek. Ze won met een viertal jaargenoten het Camerettenfestival in het jaar dat ze aan de Kleinkunst Academie afstudeerde en ze voltooide een opleiding als klassiek zangeres. Ze zingt zowel als solist (sopraan) als in het Nederlands Golf & Lifestyle juni 2009 59
Kamer - en Omroepkoor. Gevraagd naar zijn favoriete muziek antwoord Roelofsen: Wij houden allebei erg van afwisseling, daardoor geniet je ook meer. Witlof met ham is heerlijk. Maar niet als je het elke dag moet eten. Zo zie ik dat ook met muziek. Toen wij hier met concerten begonnen in de Tindalvilla, vond ik vanaf het begin die afwisseling belangrijk. Dus niet alleen maar strijkkwartetten, piano of zangrecitals. Alles kan hier, als het maar kwaliteit heeft. Ik geniet daar al 23 jaar van, elke dag. In het begin moesten we natuurlijk alles opbouwen, letterlijk. We begonnen met het uitnodigen van alle volgende Nederlandse Muziekprijs winnaars: Ronald Brautigam, Pieter Wispelwey, Arno Bornkamp, Janine Jansen, maar ook winnaars van het Lisztconcours in Utrecht en Budapest. De rollen waren al gauw omgekeerd. Ik word regelmatig benaderd door gerenommeerde musici die mij vragen: mag ik ook eens in de Tindalvilla spelen? Nou dan kan ik toch wel zeggen dat daarmee een droom werkelijkheid is geworden. Sloop Maar het blijft toch wel een kast-van-een-huis om in te wonen, die Tindalvilla. Menig kunstenaar zal jaloers op hem zijn. Hans Roelofsen beaamt dat, maar heeft ook zijn verhaal: Toen ik het huis wilde kopen, in 1986, heb ik een enorm gevecht moeten leveren. Niet voor het geld, want dit huis was een bouwval, nadat het jarenlang een school geweest was. De gemeente wilde het slopen en doordat ik van de familie van de in 1984 overleden eigenaresse de voorkeur kreeg vanwege mijn culturele plan konden we de projectontwikkelaar de loef afsteken en heb ik het huis voor de sloop kunnen behoeden. Nu is het een rijksmonument en probeer ik het successievelijk terug te brengen in de oude staat. Gelukkig wordt dat nu weer in brede kring gewaardeerd. Maar die ruimte die we hier hebben is ook echt nodig. Muziek is voor het overgrote deel studie. Zelfstudie, repeteren. En daar zijn wij en vele anderen hier dagelijks mee bezig. Dan is het natuurlijk wel prettig als je niet steeds hoeft te denken: vinden de buren dit wel prettig? Kamermuziek-aan-huis De Tindalstichting is genoemd naar Louis Adrianus Tindal, die in 1901 de fraaie villa in Bussum liet bouwen, waarin Hans Roelofsen en zijn vrouw Reina Boelens wonen en werken. De stichting werd in 1987 opgericht en heeft als doel kamermuziekconcerten te organiseren en ten gehore te brengen in een zelfde ruimte en ambiance als waarin ze ontstond, in de tijd van Schubert, Schumann, Brahms en Mendelssohn. Hans Roelofsen is de artistiek leider van de Tindalstichting en wist in de afgelopen jaren veel internationale muzikale grootheden naar zijn villa te halen voor een bijzonder concert in een bijzondere sfeer. In de suite van de monumentale villa is ruimte voor ongeveer honderd toeschouwers. Voor concerten in grotere bezetting wijkt de Tindalstichting uit naar een kerkje elders in Bussum, waar ongeveer 200 mensen kunnen meegenieten. Golf? Of ik iets heb met de golfsport?. Hans Roelofsen heeft snel een antwoord klaar: Om dit huis ligt een Engelse tuin. Daar moet je eigenlijk golfen, in een Engelse tuin. Mooi aangelegd, lekker buiten. Ik vind het jammer dat golf vaak geassocieerd wordt met bulken van het geld. Maar dat je die sport beoefent in de vrije natuur vergoedt voor mij veel. www.tindal.nl Als je spreekt over leven na de dood is Bach daarvan het bewijs Hans Roelofsen, ondernemende musicus. Golf & Lifestyle juni 2009 61