Voorstel van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu Om een oplossing te bieden aan het stijgend aantal katten heeft de Dienst Dierenwelzijn een ontwerp van meerjarenplan voorbereid. Het doel is katten te castreren en deze castratie gefaseerd in te voeren totdat de toestand effectief verbetert, achtereenvolgend eerst in de asielen, dan bij de fokkers en tenslotte bij de particulieren. Stap 1: alle katten geplaatst door een dierenasiel moeten gecastreerd zijn of worden. Dit wil zeggen dat de castratie gebeurt in het asiel, ofwel na adoptie door een dierenarts gekozen door de adoptant. De gecastreerde katten moeten ook geïdentificeerd worden en geregistreerd in een databank (gemeenschappelijk voor alle asielen). Stap 2: alle katten ouder dan 6 maanden geplaatst door een dierenasiel moeten voorafgaand aan adoptie gecastreerd, geïdentificeerd en geregistreerd worden. Voor de jongere katten blijft stap 1 geldig. Stap 3: ook de katten jonger dan 6 maanden geplaatst door een dierenasiel moeten gecastreerd, geïdentificeerd en geregistreerd zijn vóór adoptie. Stap 4: de katten verkocht door fokkers en handelaar-fokkers moeten vóór verkoop gecastreerd worden, tenzij ze verkocht worden aan een andere erkende fokker. Deze dieren moeten geïdentificeerd en geregistreerd zijn. Stap 5: elke publiciteit voor katten wordt verboden. Stap 6: elke kat geboren na 1/1/2011 moet gecastreerd en geïdentificeerd en geregistreerd worden. De start van het meerjarenplan is voorzien in 2011. Vooraf is telkens een periode van 6 maanden voorzien voor het uitwerken en afhandelen van de wetgevende teksten, van de instructies en van de informatie voor het publiek. De tweede en derde fases zijn voorzien ten vroegste in 2012-2013. De impact van de genomen maatregelen zal telkens gemeten worden aan de hand van de jaarlijkse statistieken die de Dienst Dierenwelzijn bij de asielen inwint. Deze cijfers zijn telkens pas voorhanden in de maand juni van het volgende jaar. Het schema ziet er uit als volgt: 2011 : start van fase 1 2012 : start van fase 2 2013 : start van fase 3 en evaluatie van maatregel van fase 1(statistieken 2012) 2014 : start van fase 4 en evaluatie van maatregel van fase 2(statistieken 2013) 2015 : start van fase 5 en evaluatie van maatregel van fase 3(statistieken 2014) 2016 : start van fase 6 en evaluatie van maatregel van fase 4(statistieken 2015)
Reactie van de FWF: Aangezien de toestand in asielen en opvangcentra dermate dramatisch is, zijn we verheugd dat serieus werk wordt gemaakt rond het overaanbod aan katten. In de onderstaande tekst slaat castratie op het onvruchtbaar maken van zowel kattinnen als van katers. Het castreren moet zoals in het oorspronkelijk voorstel samengaan met verplicht identificeren en registreren. Hierbij enkele bijkomende suggesties voor de verdere uitwerking van het castratieplan: 1. Huiskatten en Zwerfkatten Het grote overaanbod van katten situeert zich vooral op het vlak van HTK's (Huis-Tuin- Keuken katten oftewel de rasloze katten). Deze kittens zijn enerzijds afkomstig van niet gecastreerde katten bij particulieren, anderzijds zijn er veel (gedumpte) zwerfkatten die jongen in het wild of bij particulieren. In het huidige voorstel wordt niet gerefereerd naar deze grote groep zwerfkatten, terwijl vele zwerfkatten in asielen belanden en daar vaker worden ingeslapen dan niet-zwerfkatten. Jaarlijks worden de asielen in de kittentijd ook overstelpt met zwerfkittens. Een verplichting van particulieren om hun kat te castreren zal dan bijgevolg ook gevolgd moeten worden door een verplichting van gemeentes om een degelijk zwerfkattenbeleid uit te werken. Men dient immers ook te vermijden dat asielen vol verwilderde zwerfkatten zullen zitten. De eerste levensweken zijn voor kittens erg belangrijk in hun socialisatie proces naar mensen toe. Er is op dit moment geen zekerheid dat een gedwongen socialisatie bij wilde kitten van 6 weken en ouder geen gedragsproblemen op latere leeftijd zal veroorzaken waardoor er op termijn net meer katten in asielen belanden door gedragsproblemen. Voor een geslaagd zwerfkattenbeleid is het nodig dat mensen ook goed geïnformeerd worden naar de gevolgen van het melden van zwerfkatten. Op dit moment zijn veel mensen niet geneigd om melding te doen van zwerfkatten die in hun tuin bevallen uit angst dat deze katten dan worden ingeslapen of dat ze zonder toekomst op plaatsing toch in asielen worden gezet. Een beleid volgens de TNR methode (trap-neuter-return) waarbij de gezonde katten gecastreerd worden en zoveel mogelijk worden teruggeplaatst, is dan ook te prefereren om mensen te overhalen zwerfkatten aan te geven. 2. Fokken van katten Bij het aanvragen van een erkenning als fokker zal men moeten kunnen aantonen door middel van een examen dat men voldoende kennis bezit om katten te fokken. Deze kennis zou ten minste moeten bestaan uit: het herkennen van veel voorkomende ziektes bij katten basiskennis van kattengedrag basiskennis van genetica en veel voorkomende genetische afwijkingen bij bepaalde kattenrassen basiskennis van de mogelijke en nodige testen op ouderdieren en/of kittens van zowel overdraagbare ziektes (vb. FIV, FELV) als van erfelijke aandoeningen
Het FOD stelt hiervoor een (schriftelijke) cursus ter beschikking voor de nieuwe fokkers. Erkende fokkers moeten de mogelijkheid krijgen om aangepaste cursussen te volgen en bij te blijven met de nieuwste inzichten. 3. Vroegcastratie De verplichting om alle kittens te castreren voor plaatsing wanneer de koper geen fokker is, is een uitstekende maatregel tegen broodfok. Kittens verplicht castreren maakt dat broodfokkers moeilijker aan katten voor de fok geraken daar geen enkele fokker zijn kitten naar een broodfokker zal laten gaan. Alhoewel er talrijke studies zijn die aantonen dat er bij katten geen negatieve gezondheids- en welzijnseffecten zijn op gebied van vroegcastratie en deze praktijk al tientallen jaren in het buitenland wordt toegepast, heerst er nog veel onwetendheid en misverstanden rond deze praktijk bij Belgische dierenartsen. Het FOD zou dan ook een wetenschappelijke literatuurstudie moeten laten opmaken over vroegcastratie bij katten, naast de huidige studie die momenteel gaande is aan de UGent. Dikwijls, maar niet altijd, weet men van een kitten of het al dan niet mooi gaat uitgroeien en kan dienen voor de fok. Wanneer zulk kitten naar een fokker gaat, dan is er geen probleem om een kitten open te houden. Echter wanneer een kitten naar een particulier vertrekt die eventueel ooit wil gaan fokken, dan zou de particulier niet meer kunnen fokken met deze kat. Het zou mogelijk moeten zijn dat particulieren een voorlopige erkenning kunnen aanvragen en mogen ze wel ongecastreerde katten houden, maar er niet mee fokken.. Hiervoor betalen ze het volledige bedrag voor een erkenning als fokker. Maximaal één jaar na de aanvraag voor de voorlopige erkenning moet men beslissen of men al dan niet toch wil fokken. Indien men wil fokken, moet men eerst aantonen dat men voldoende kennis bezit. Het bedrag betaald voor de voorlopige erkenning wordt dan gebruikt om de erkenning te betalen. Indien men niet wil fokken, dan krijgt men een deel terug van het bedrag betaald voor de voorlopige erkenning en dient de kat alsnog gecastreerd te worden en moeten alle katten alsnog gecastreerd worden. Deze regeling kan ook een uitweg zijn voor mensen die absoluut niet aan vroegcastratie willen doen, want door de voorlopige erkenning mag de kat open gehouden worden en pas op de gewenste leeftijd gecastreerd worden. 4. Fokken van HTK s Veel mensen kiezen bewust voor een HTK. Deze katten hebben immers een grote verscheidenheid in uiterlijk en karakter, wat veel mensen charmeert. Een grote kritiek op het meerjarenplan is dan ook dat veel mensen op lange termijn vrezen voor het voortbestaan van de HTK. Het zou helpen de paniek hieromtrent weg te nemen door de mogelijkheid te voorzien om met een erkenning HTK s te kunnen fokken. Hierbij zal men wel moeten toezien dat het fokken op een correcte manier gebeurt (testen van de ouders op FIV en FeLV, dierenartsbegeleiding, vaccineren van de kittens, castreren voor plaatsing). Om te vermijden dat mensen een erkenning als fokker gaan aanvragen in plaats van hun kat te castreren, zal toch de eerste jaren een vergunning voor het fokken van HTK s meer moeten kosten dan een castratie en/of dat er een totaal fokverbod op HTK s zal zijn gedurende een beperkte overgangsperiode.
5. Occasionele fokkers en hobbyfokkers Men dient rekening te houden met het feit dat veel fokkers meestal meer gedreven zijn door een passie dan dat ze geld verdienen. Doordat ouderdieren regelmatig getest worden en kittens omringd worden met de beste zorgen, maken niet veel fokkers winst. Meer dan één fokker werkt eerder met verlies. Voor veel mensen is dit eerder een hobby die nu zware gevolgen heeft op financiëel vlak. Het statuut als zelfstandige in bijberoep zou in samenwerking met het FOD Financiën herzien moeten worden voor catteries. Bijkomstig zou ook de BTW op de verkoop van katten (aangezien het de bedoeling is dat ook voor HTK s betaald zal moeten worden) en dierenvoeding naar 6% verlaagd kunnen worden. Alle fokkers dienen een erkenning aan te vragen, ook de occasionele fokkers. De erkenning voor occasionele fokkers zou echter een aantal specifieke kenmerken moeten hebben die rekening houden met het occasionele karakter (zoals minder strenge voorwaarden aan infrastructuur). Wel zou er ook bij occasionele fokkers een meldingsplicht bij een nestje moeten zijn en kan er ook controle gebeuren bij een occasionele fokker. De vereisten voor de 3 soorten fokkers (occasioneel, hobby en professioneel) zouden meer uitgewerkt moeten worden. Zo is bijvoorbeeld bij een occasionele fokker geen regelmatige controle van een dierenarts nodig, wel eventueel een controle bij een nestje. De administratie zou vereenvoudigd moeten worden en via een gebruiksvriendelijke website mogelijk moeten zijn. 6. Nestoverschotten en fokdieren uit de fok Indien fokkers (HTK of raskat) nestoverschotten en/of fokdieren naar asielen brengen, zouden de registratie en castratie op kosten moeten zijn van de fokker. Om tegen te gaan dat die nestoverschotten worden gedood/gedumpt zal men elk nestje binnen een aantal dagen na geboorte moeten melden via een website (of telefoonnummer met registratiesysteem). Controles van fokkers in het kittenseizoen zouden frequenter moeten gebeuren en fokkers met niet-aangegeven nestjes moeten beboet worden. Het overlijden van kittens en fokdieren zal eveneens vermeld moeten worden met een doodsoorzaak vastgesteld door een dierenarts. Indien kittens in de cattery verblijven van een andere fokker (zoals bijvoorbeeld een surrogaat moederpoes voor weeskittens) moet dit eveneens gemeld worden binnen de 5 dagen na de komst van deze kittens. De fokker vanwaar de kittens vertrekken meld dit ook binnen de 5 dagen na het vertrek van de kittens. 7. Verbod op alle reclame Op dit moment is het alleen nog toegestaan om reclame voor katten te maken als men een erkenningsnummer als fokker of asiel heeft of als men in gespecialiseerde pers reclame maakt. Een verbod op alle reclame zal zeker het werk van asielen en opvang bemoeilijken. Veel asielkatten vinden immers een nieuwe eigenaar via de huidige websites zoals pets.be. Mensen die een kat willen adopteren zullen dan ook via deze websites vaak asielen ver buiten hun regio bezoeken op zoek naar een kat. Een reglementering die enkel reclame toestaat voor inrichtingen met een erkenningnummer en een verbeterd toezicht op het naleven van deze reglementering zou voldoende moeten zijn. Posters met gratis kittens zijn momenteel nog te courant te vinden in het straatbeeld of in
winkels. Het ophangen van zulke posters zou aanleiding moeten geven tot een administratieve boete. Eveneens als het adverteren met een vals HK nummer. Reclame zou enkel mogelijk mogen zijn door erkende instellingen en fokkers. Reclame van particulieren in gespecialiseerde pers zou ook verboden moeten worden. Immers, wanneer fokken verboden is zonder erkenningsnummer, zou dit in principe ook niet meer nodig moeten zijn. Men dient wel op te merken dat de laatste tijd er een tendens is dat de kitten/katten kopers advertenties plaatsen op zoekertjes sites waarin gevraagd wordt naar kittens/katten. Op die manier zal het voor veel particulieren met kittens ook na 2016 nog steeds makkelijk zijn om deze kittens geplaatst te krijgen. 8. Tijdelijke verhoging van capaciteit in asielen Wanneer de verplichting tot castratie ingaat, moet men zorgen dat men in die periode een tijdelijke extra capaciteit in asielen vrijmaakt. Het is immers niet ondenkbaar dat veel mensen liever hun kat kwijt willen dan de kat te laten castreren. Een samenwerking met de Prins Laurant stichting is nodig om ook financieel minderbedeelden in staat te stellen aan de castratie en registratie te voldoen en de betrokkenen op de hoogte te brengen van deze instantie. 9. Controleren van castratie en registratie Zonder enige controle van de overheid, zal een verplichting tot castratie en registratie onvoldoende nageleefd worden. Katteneigenaars moeten zich bewust zijn dat ze een bewijs (bv. boekje van dierenarts) in hun bezit moeten hebben waarin het registratienummer van de chip en informatie over het al dan niet gecastreerd zijn van de kat staat. Het zou mogelijk moeten zijn dat wijkagenten/inspecteurs deze informatie kunnen opvragen en verifiëren bij de betrokken dierenarts bij twijfel. Het niet naleven van de verplichting zou een boete moeten opleveren die hoger is dan de prijs van een castratie en registratie. Naast een random controle van de overheid, stelt men best een telefoonnummer en e- mailadres ter beschikking waar particulieren anoniem melding kunnen maken van ongecastreerde katten die overlast bezorgen. De politie is hiervoor niet geschikt als aanspreekpunt omdat zulke stap voor veel mensen te moeilijk is. De mensen die ze aangeven zijn immers vaak buren, kennissen, vrienden of familie. Een dergelijk meldpunt werkt drempelverlagend, zodat de sociale controle zal toenemen. Een controle bij fokkers zal met de uiterste zorg gebeuren om geen besmetting binnen te brengen in de catteries. Wanneer er jonge kittens aanwezig zijn, is beschermende kledij vereist. Asielen en opvangcentra moeten de bevoegdheid of de medewerking van de politie krijgen om eigenaars van gevonden dieren na een verhuis op te sporen. Wanneer een verhuis nu niet is doorgegeven aan de registratie van de chip, wordt het opsporen van het nieuwe adres bemoeilijkt door de privacywetgeving.
10. Verlaging kostprijs voor castratie en sterilisatie De kosten van castreren zouden tijdens het meerjarenplan verlaagd moeten worden. Dit om vooral de kosten bij particulieren met meerdere katten beter draagbaar te maken. Asielen zouden ook moeten kunnen rekenen op subsidies, vooral bij de aanvang van het meerjarenplan omdat er eerst ook een mentaliteitswijziging moet komen bij de mensen dat een kat niet langer gratis is. 11. Fasering van verplichte castratie van katten door particulieren De maatregel op castratie van alle katten bij particulieren gaat in op 1/1/2016 en zal gelden voor alle katten geboren na 1/1/2011. Niettemin, weten veel mensen niet hoe oud hun kat is. Daarbij is het ook niet mogelijk voor een dierenarts om precies te kunnen vaststellen of een kat al dan niet voor of na die datum is geboren. Daarom is het misschien beter om te pleiten voor een castratie van alle katten bij particulieren vanaf 1/1/2016, of een vroegere datum. Een groot aantal mensen heeft meer dan één kat. Om te vermijden dat de kosten om alle katten ineens te castreren en te chippen te hoog zou oplopen bij meerkatshuishoudens, kan men overwegen om meer tijd toe te kennen voor particulieren met meerdere katten. (bijvoorbeeld: 1 4 katten: alles gecastreerd tegen eind 2017; 5 9 katten: minstens 3 katten tegen eind 2017, alles tegen eind 2018; ) 12. Uitzondering op de verplichting van castratie Buiten dat katten niet gecastreerd moeten worden als ze naar andere fokkers gaan of naar een particulier met een voorlopige erkenning, zijn eigenaars niet verplicht om hun kat te castreren als de operatie te veel risico inhoudt voor de kat (hoge leeftijd, slechte gezondheid,...). Dit wordt opgetekend door de dierenarts in het boekje van de kat. Chippen en registreren blijft wel verplicht. Andere suggesties voor een verbeterde wetgeving voor kattenwelzijn: 1. Verhogen van de scheidingsleeftijd bij kittens Op dit moment schrijft de Belgische wetgeving voor dat vanaf 7 weken kittens van de moeder mogen worden gescheiden. Onderzoek naar de socialisatie en het leerproces van katten toont echter aan dat op 7 weken dit proces nog niet volledig is. In Zweden is recentelijk de wet aangepast en is de leeftijd van scheiding opgetrokken naar 12 weken. In Nederland zijn er inmiddels ook voorstellen om deze leeftijd op te trekken. Asielen mogen een uitzondering maken op deze maatregel indien ze de kittens per twee plaatsen of wanneer een kitten geplaatst wordt waar al een andere sociale kat aanwezig is. 2. Verplichting tot quarantaine en vaccinatie in asielen Quarantaine in asielen is bedoeld om te verifiëren dat schijnbaar gezonde dieren daadwerkelijk ook gezond zijn. Daar in de meeste asielen katten in gemeenschappelijke ruimtes worden gehouden is quarantaine van nieuwe katten dan ook een noodzaak in de preventie van grootschalige ziekte-uitbraken. Ook moeten asielen een degelijk vaccinatie programma opzetten vooral met het oog op ziektepreventie in de asielen zelf. De Nederlandse wetgeving verplicht quarantaine (voor alle niet-gevaccineerde katten) en vaccinatie (indien
kat niet gevaccineerd is, binnen 5 werkdagen na ontvangst) (artikel 21 honden- en kattenbesluit, 1999). Zieke dieren krijgen een adequate behandeling. 3. Professionalisering van asielen Een groot probleem van het dumpen van huiskatten tot zwerfkatten is ten dele te wijten aan de toestand van de Belgische asielen. Mensen horen de berichten over asielen die onvoldoende werken, hebben al negatieve ervaringen gehad met asielen en laten bijgevolg bewust hun katten liever overleven in het wild dan dat ze de katten naar een asiel brengen. Hierbij dient men op te merken dat het niet louter een perceptie is van onvoldoende asielen, maar dat dit ook de werkelijkheid is. Het ontbreken van een goed asielbeleid is een voorname oorzaak van de toename van volwassen huiskatten in de zwerfkattenpopulatie en van de talrijke advertenties op het internet voor het herplaatsen van katten. Om een asiel te beginnen heeft men in België geen bekwaamheidsbewijs nodig en is er geen verplichting dat het dagelijks management onder een gediplomeerde toezichter staat. Er is nochtans een aanzienlijk verschil tussen het zorgen voor een paar dieren en het zorgen voor een hele groep dieren. De heersende kennis in asielen varieert dan ook tot een uitgebreide kennis over de verzorging van dieren tot een ontoereikende kennis die het welzijn en de gezondheid van dieren in gedrang brengt. Op gebied van katten kan men aanhalen dat vooral de verzorging van flessenkittens vaak gebeurt zonder de nodige kennis hierover wat dan vaak leidt tot het overlijden van deze kittens. Asielen zouden moeten ondersteund worden om zoveel mogelijk met opvanggezinnen te werken bij kittens. Opmerkelijk is de vaststelling dat men zich vaak niet bewust is van het feit dat de eigen kennis ontoereikend is en men bijgevolg geen advies vraagt bij de dierenarts of een gedragsdeskundige. Dat maakt dat de verzorging van de dieren niet verbetert, maar ook dat bij minder courant voorkomende dieren de verzorging ondermaats is (praktijkvoorbeeld een groentendieet voor een fret). Daarnaast zijn ook maatregelen voor ziektepreventie specifiek voor grote groepen vaak onvoldoende. Dierenartsen zijn niet constant in het asiel om de dagelijkse verzorging op te volgen en bij te sturen indien nodig. Ze moeten kunnen vertrouwen op de asielmedewerkers voor de nabehandeling. Dierenartsen zijn verantwoordelijk voor de gezondheid van de dieren, maar zien in de praktijk dat hun aanbevelingen en behandelplannen genegeerd worden. Dit veroorzaakt dan ook vaak conflicten tussen dierenartsen en asielmedewerkers. Daarenboven hebben niet alle asieluitbaters en medewerkers goede economische capaciteiten. Mede daardoor ervaren veel dierenartsen in asielen ook conflicten. Enerzijds zou de overheid dus een meer ondersteunende rol moeten spelen in asielen en asielen meer moeten bijstaan in hun dagelijkse werking, aanvullende cursussen organiseren en een samenwerking tussen asielen promoten. Anderzijds studeren er elk jaar vele dierenverzorgers af die het op de arbeidsmarkt niet gemakkelijk hebben. Deze mensen beschikken wel over de nodige kennis die in verschillende asielen ontbreekt. Bachelors
Dierenzorg zijn immers specifiek opgeleid op het vlak van management, herkenning van ziektes, dagelijkse verzorging, gedrag, anatomie en onderhoud en ontsmetting van dierenverblijven. Daardoor zijn zij de ideale personen voor het dagelijkse beleid van asielen. Dit beleid zou vanuit de overheid georganiseerd kunnen worden, zodat de asielen geprofessionaliseerd worden en efficiënter met de werkingsmiddelen wordt omgegaan. Het overmatige aanbod van katten is een complex probleem dat op meer dan één gebied aangepakt moet worden om te vermijden dat er enkel een verschuiving in de problematiek gaat plaatsvinden. Het aanpakken van particulieren en fokkers alleen is onvoldoende en kan leiden tot een oververtegenwoordiging in asielen van wilde zwerfkittens, die vaak moeilijk te plaatsen zijn en niet meer als huisdier kunnen leven. Het aanpakken van het zwerfkattenprobleem op zich is enerzijds voorkomen dat zwerfkatten reproduceren en anderzijds dat mensen hun huiskatten afzetten in de natuur of andere daartoe gekende plaatsen. Hiervoor dient men het vertrouwen van de maatschappij in asielen te herstellen door een professionalisering van asielen na te streven. 4. Specialisatie van asielen Niet elk asiel is even goed uitgerust of bezit de nodige kennis om bepaalde dieren te kunnen opvangen. Vooral de laatste jaren is het houden van reptielen populairder geworden en worden asielen ook meer geconfronteerd met diersoorten waarvoor ze geen expertise hebben. Er zou een systeem van doorverwijzen tussen asielen opgezet moeten worden voor deze minder courante diersoorten. 5. Landelijke database van vermiste katten Veel katten raken zoek. Zelfs indien katten gechipt zijn, moet een kat toch eerst in een asiel belanden voor men de kat met de eigenaar kan herenigen. Veel mensen herkennen de nieuwe kat in de buurt immers niet altijd als een verloren gelopen kat, waardoor die kat dan ook vaak in een zwerfkattenpopulatie terechtkomt. Op dit moment zijn er talrijke sites waar men zijn kat als vermist op kan zetten. Een landelijke database waar men fotos kan plaatsen van zijn vermiste kat met nuttige informatie en met promotie rond die database, zou helpen om meer katten terug met hun eigenaars te herenigen. Buren die een nieuwe kat in hun buurt zien kunnen dan makkelijk verifiëren of deze kat geen verloren kat is. 6. Verbod op het houden van katten in kooien met oog op verkoop Bij kweker-handelaars ziet men vaak nog dat kittens in kooien zitten voor de verkoop. Nochtans is het belangrijk dat kittens een goede socialisering doormaken daar dit het risico verlaagt op latere gedragsproblemen. Kittens in kooien houden met het oog op verkoop rijmt dan ook niet met kattenwelzijn, evenmin is dit in het belang van de kopers die meer risico hebben op katten met gedragsproblemen. 7. Ruimingdiensten moeten katten nakijken op chip Wanneer de ruimingsdienst een overleden kat moet ruimen (verkeersslachtoffer) zou de kat op een chip gecontroleerd moeten worden zodat de eigenaars op de hoogte gebracht kunnen worden van het overlijden van hun huisdier. Eigenaars kunnen dan nog beslissen wat er met de stoffelijke resten van hun huisdier moet gebeuren.
De Feline Welfare Foundation is steeds bereid verdere toelichting over deze voorstellen te geven, alsook om constructief mee te werken aan het bedenken van mogelijk oplossingen voor het overaanbod van katten.