MILIEUJAARPROGRAMMA KLUISBERGEN 2014 GEMEENTE KLUISBERGEN Oppervlakte: 3038ha14a82ca Aantal inwoners: op 01/01/2014: 6.396 Gemeentebestuur Kluisbergen Milieudienst Kluisbergen Parklaan 16 Berchemstraat 55a 9690 KLUISBERGEN 9690 KLUISBERGEN Tel.: 055/23.16.10 Tel.: 055/23.16.43 Fax: 055/23.16.54 Fax: 055/38.50.51 Milieujaarprogramma Kluisbergen 2014 1
INSTRUMENTARIUM Op 13 juni 2005 werd het gemeentelijk splan Kluisbergen 2005-2009 goedgekeurd door de gemeenteraad. Op 20 december 2007 gaf de gemeenteraad zijn goedkeuring aan het algemeen beleidsprogramma 2007-2012, met een belangrijk onderdeel inzake leefmilieu. Op 09 april 2008 gaf de gemeenteraad zijn goedkeuring tot ondertekening van de samenwerkingsovereenkomst tussen de gemeente en het Vlaamse gewest om de gemeente te ondersteunen bij de uitbouw van het voor de periode van 2008-2013 en dit op het basisniveau. Op 18 december 2013 besliste het college om voorlopig geen beroep meer te doen op de minawerkers gelet op de onduidelijkheid m.b.t. de subsidiëring. Op 8 januari 2014 besliste het college om opnieuw beroep te doen op gesubsidieerde minawerkers van zodra het ontwerpbesluit definitief wordt goedgekeurd. In afwachting hiervan dient een onderhandelingsprocedure zonder bekendmaking georganiseerd te worden voor het uitvoeren van milieugerelateerde taken; uitgevoerd door doelgroepwerknemers Op 03 oktober 2012 besliste het college om in 2013 opnieuw twee VTE minawerkers natuur aan te vragen. Op 5 december 2012 besliste het college om in te tekenen op de samenwerkingsovereenkomst voor dienstjaar 2013. Basiselementen 1. gemeentelijke diensten Organisatie De gemeentelijke diensten zijn zodanig georganiseerd dat ze kunnen instaan voor alle zaken welke te maken hebben met: - milieu- en natuurklachtenbehandeling - natuurbehoud - ecologisch bermbeheer - integraal waterbeleid - toezicht op en het verlenen van adviezen in verband met milieu- en natuurvergunningen - afvalbeheer - splanning - medewerking aan milieu- en natuuracties van gewestelijke of provinciale besturen - sensibilisatie rond natuur-, milieu- en duurzaamheidsthema s Milieujaarprogramma Kluisbergen 2014 2
- bijscholing i.v.m. hierboven vermelde thema s Ook zullen de gemeentelijke diensten: - op een geïntegreerde manier uitvoering geven aan de doelstellingen van de samenwerkingsovereenkomst - instaan voor de uitbouw van een milieuloket voor eerstelijns-milieuzorg - de communicatie van het lokale, zowel naar de gemeentelijke diensten, als naar de doelgroepen en de bevolking Daarnaast zullen ook de taken welke door de milieu- en natuurwetgeving aan de gemeenten zijn opgedragen door de gemeentelijke diensten uitgevoerd worden. Personeel Aantal %VTE Functie Niveau Opname in Personeelsbehoeftenplan 1 30% milieuambtenaar A 2 80% Adm. medewerker C Intercommunales en andere samenwerkingsverbanden: De gemeente werkt samen met: ILvA: afvalbeheer SOLVA: streekontwikkeling TMVW Aquario: waterbeleid Regionaal Landschap Vlaamse Ardennen Landschapsbedrijf Vlaamse Ardennen (tewerkstelling 2 VTE minawerkers natuur) Provincie Oost-Vlaanderen via milieucontract Steunpunt erosie van de provincie Erosiecoördinator via het steunpunt erosie Kringwinkel Vlaamse Ardennen Bosgroep Vlaamse Ardennen Centraal meldpunt Het centraal meldpunt voor milieuklachten ligt bij de milieudienst en wordt op regelmatige basis kenbaar gemaakt aan de burgers via het maandblad Kluisbergen. Wat betreft de 24-uur permanentie is het zo dat er een ontwerp van samenwerkingsprotocol opgemaakt werd tussen de politiezone Vlaamse Ardennen en de verschillende gemeenten over de behandeling van milieuklachten en milieu-overtredingen. Dit ontwerpprotocol ligt momenteel bij de politiezone Vlaamse Ardennen voor verdere afhandeling. De gemeente beschikt wel degelijk over een centraal meldpunt voor milieuklachten, namelijk de gemeentelijke milieudienst fungeert als meldpunt. Binnen de kantooruren kunnen bij deze dienst milieuklachten gemeld worden. Buiten de kantooruren kan men bij de lokale politie Vlaamse Ardennen terecht met milieuklachten. De lokale politie beschikt Milieujaarprogramma Kluisbergen 2014 3
zelf over de privégegevens van de milieuambtenaar (GSM, vaste lijn en adres) in geval van dringende gevallen. De lokale politie zorgt voor de 24/24 permanentie. Het centraal meldpunt wordt ook kenbaar gemaakt in het gemeentelijk informatieblad Kluisbergen, is ook terug te vinden op de gemeentelijke website en staat vermeld op de afvalkalender. Systematisch overleg milieuhandhavende en milieuklachten behandelende diensten De milieudienst onderhoudt in het kader van milieuhandhaving en milieuklachtenbehandeling nauwe contacten met volgende diensten: - Milieu-inspectie - Agentschap voor Natuur en Bos - Lokale Politie - Gemeentelijke brandweerdienst 2. Handhaving: Personeel De milieuambtenaar beschikt over een Vlarem-bekwaamheidsbewijs en wordt belast met het toezicht op de in klasse 2 en 3 ingedeelde hinderlijke inrichtingen. In het college van 16 maart 2011 werd de milieuambtenaar aangeduid als toezichtsambtenaar in kader van het milieuhandhavingsdecreet. Proactieve en reactieve controles De milieudienst voert momenteel 2 soorten controles uit op hinderlijke inrichtingen: 01. controles naar aanleiding van klachten 02. controles in kader van milieuvergunningsaanvragen Daarnaast zal de gemeente ook proberen optimaal in te spelen op de acties welke door de milieu-inspectie opgezet worden. In bijlage 1 vindt u een overzicht van de uitgevoerde controles. Daarnaast stelt de milieudienst in samenwerking met de Lokale Politie ook de overtredingen op de natuurvergunningen en de vrije delicten vast. PV wordt opgesteld door de politie en de milieudienst maakt een verslag op welke toegevoegd wordt aan het PV. Logistieke ondersteuning Aan de milieuambtenaar worden de nodige middelen ter beschikking gesteld om zijn taak als toezichthoudend ambtenaar naar behoren uit te voeren. Samenwerkingsovereenkomsten De gemeente is samen met de andere gemeenten van de politiezone Vlaamse Ardennen bezig met de opmaak van een samenwerkingsprotocol tussen de gemeenten en de politiezone Vlaamse Ardennnen over de behandeling van milieuklachten en milieu-overtredingen. Dit protocol staat sinds 2013 hoog op de agenda van de politiezone: zij willen namelijk op korte termijn dit samenwerkingsprotocol (samen met een protocol omtrent handhaving ruimtelijke ordening) Milieujaarprogramma Kluisbergen 2014 4
gerealiseerd zien en zien dit ook als een soort voortrekkersrol ten aanzien van andere politiezones. 3. MMIS De milieudienst beschikt over een vlotte toegang tot online milieu-informatie. Gegevens invoer databanken: Digitaal loket samenwerkingsovereenkomst: de gemeente ontving nog geen informatie hierover. Webapplicatie nog niet beschikbaar. Pesticiden: het gebruik door de gemeente wordt jaarlijks geregistreerd. De gemeente registreerde voor de vierde maal op de webapplicatie voor pesticiden. Milieuvergunningendatabank: webapplicatie nog niet beschikbaar. De gemeente beschikt wel over een softwarepakket van Schaubroeck voor de behandeling en registratie van de milieuvergunningsaanvragen. MKROS: de milieudienst registreert de relevante milieuklachten via MKROS. Gemeentelijke inventaris risicogronden: de nieuwe webapplicatie is beschikbaar. De nodige gegevens werden ingegeven. Energieprestatiedatabank: de gegevens worden ingevoerd door de dienst ruimtelijke ordening/stedenbouw. 4. Gemeentelijke adviesraad voor milieu en natuur Algemeen De gemeente beschikt over een gemeentelijke adviesraad voor milieu en natuur, welke adviseert over het gemeentelijk milieu- en natuurbeleid en eventueel ook andere acties uitvoert. De milieuraad draagt bij tot het creëren van een draagvlak voor het gemeentelijke milieu- en natuurbeleid en in het stimuleren van het maatschappelijk debat m.b.t. dit gemeentelijke milieu- en natuurbeleid. Statuten De statuten van de milieuraad werden vastgesteld door de gemeenteraad. Bevoegdheden De milieuraad wordt om advies gevraagd over aangelegenheden die te maken hebben met het gemeentelijke en intergemeentelijke beleid inzake leefmilieu, natuur en duurzame ontwikkeling. Daarnaast heeft de raad het recht om op eigen initiatief over alle beleidsdossiers, waarvan zij vindt dat er milieu- en/of natuurbelangen in het geding zijn, advies uit te brengen aan de gemeenteraad of het College van burgemeester en schepenen, hierna de gemeente te noemen. De milieuraad wordt in ieder geval om advies gevraagd: * bij het opstellen van een ontwerp van splan en de rapportering in het kader van deze overeenkomst; * over de gemeentelijke begroting en begrotingswijzigingen voor milieu, voor zover dit niet al is vergezeld van de jaarlijkse rapportering waarover de milieuraad advies gaf. Milieujaarprogramma Kluisbergen 2014 5
Adviesvraag en adviesverlening De gemeente bezorgt aan de milieuraad de agenda's en de verslagen van de gemeenteraden en de nodige informatie om advies uit te brengen. Het advies bevat, naast een duidelijk standpunt of een herformulering, een omstandige motivering. Het advies van de milieuraad maakt steeds deel uit van het desbetreffende dossier. De gemeente brengt de milieuraad binnen drie maanden na de aflevering van het advies op de hoogte van het gevolg dat aan een advies werd gegeven of zal gegeven worden. Als het niet gevolgd wordt, geeft de gemeente een motivering. Samenstelling De samenstelling van de milieuraad is in overeenstemming met art. 4.5. van de samenwerkingsovereenkomst. Werking en ondersteuning De milieuraad komt minimaal drie maal per jaar samen. De milieuraad beschikt tevens over een door de gemeenteraad goedgekeurd huishoudelijk reglement en afsprakennota. De gemeente stimuleert de werking van de milieuraad door voldoende financiële, logistieke en educatieve ondersteuning te verlenen. Jaarverslag In bijlage 2 vindt het jaarverslag van de milieuraad. 4. Gemeentelijk Op 13 juni 2005 werd het gemeentelijk splan Kluisbergen 2005-2009 goedgekeurd door de gemeenteraad. Op 20 december 2007 gaf de gemeenteraad zijn goedkeuring aan het algemeen beleidsprogramma 2007-2012, met een belangrijk onderdeel inzake leefmilieu. Projecten 1. Minawerkers ACTIE NR 001 Minawerkers Link met SO Instrumentarium, project Uitgevoerde handelingen Via het invoegbedrijf Landschapbedrijf Vlaamse Ardennen (LAVA) werden in 2013 opnieuw minawerkers natuur tewerkgesteld in de gemeente Kluisbergen. Milieujaarprogramma Kluisbergen 2014 6
De tewerkstelling van de minawerkers via het invoegbedrijf LAVA verliep goed. Bijlage 3: rapportering, facturatie en planning minawerkers Afhankelijk van de subsidiëring. Milieujaarprogramma Kluisbergen 2014 7
AFVAL Basiselementen 1. afvalpreventie en hergebruik ACTIE NR 002 Thuiscomposteren - antireclamestickers. Link met SO Afval basis art. 1.1. Uitgevoerde handelingen De gemeente verkoopt compostvaten en bijhorende beluchtingsstokken aan respectievelijk 20 en 5 EUR/stuk. De gemeente schenkt een gratis compostvat aan zij die afstand doen van het recht op een gratis GFT-container. Artikel in maandblad september 2013: compostmeesters gezocht. Artikel in maandblad juni 2013: breng uw taxussnoeisel naar het containerpark. Artikel afvalkalender juni 2013: composteren kan je leren Artikel afvalkalender maart 2013: Sorteren: op papier is het makkelijk Of toch niet? De gemeente stelt gratis antireclamestickers ter beschikking (zie ook artikel afvalkalender juli 2013 over gouden gids en reclame in brievenbus). - verkoop compostvaten 2013: 4 stuks - aantal ingeruilde GFT-containers 2013: 0 Matig Nog te bepalen ACTIE NR 003 Samenwerking met de kringwinkel Vlaamse Ardennen. Link met SO Afval basis art. 1.2. Milieujaarprogramma Kluisbergen 2014 8
Uitgevoerde handelingen De gemeente heeft een samenwerkingsovereenkomst met de kringwinkel Vlaamse Ardennen. De kringwinkel werd gepromoot via de afvalkalender en via de afvalgids. Hoeveelheid opgehaalde goederen in OVAMkg In 2013 werd 22.779,59 OVAMkg opgehaald. Goed MIDDELEN Verbruikt budget voor het jaar van uitvoering Gepland budget voor het jaar van planning Idem 3.416,95 EUR 4.240 EUR ACTIE NR 004 Afvalpreventie Link met SO Afval basis art. 1.3. Uitgevoerde handelingen 01/ Zwerfvuilactie 03/03/2013 02/ Via de afvalkalender werden een aantal afvalpreventietips + afvalinzameltips naar de burgers verspreid: - Januari 2013: Wees niet oliedom: breng frituurolie naar het containerpark - Februari 2013: Word rijk met afvalarm winkelen! - Maart 2013: Sorteren: op papier is het gemakkelijk Of toch niet? - April 2013: Enkel zakken die correct zijn dichtgebonden worden meegenomen - Mei 2013: Sorteren is goed, goed sorteren is nog beter - Juni 2013: Composteren kan je leren - Juli 2013: Gouden tip: zonder gouden gids (reclame in brievenbus! - Augustus 2013: Glas: helder uitgelegd! - September 2013: Veilig omgaan met asbest begint thuis Milieujaarprogramma Kluisbergen 2014 9
- Oktober 2013: Maak de cirkel rond in De Kringwinkel - November 2013: De stekker uitgetrokken (AEEA) - December 2013: Door weer en wind, door regen en sneeuw (regels voor inzameling bij sneeuw en ijzel). - Containerpark - De Kringwinkel 03/ Artikel maandblad februari 2013: wijziging afvalkalender vanaf 01/01/2013 04/ Artikel maandblad februari 2013: aankondiging zwerfvuilactie met oproep om de jeugdverenigingen bij te staan. 05/ Artikel maandblad maart 2013: Rare vondsten tussen het zwerfvuil (verslag zwerfvuilactie) 06/ Artikel maandblad april 2013: Gratis naaldcontainertjes voor gebruikte injectienaalden. 07/ Artikel maandblad juli 2013: nieuwe regeling voor nietrecycleerbaar afval op het containerpark vanaf 01/07/2013 08/ Artikel maandblad juli 2013: BEBAT-inzamelwedstrijd 09/ Artikel maandblad september 2013: stukje over verkleinen gft-berg in artikel Compostmeesters gezocht Ok Ook in 2014 zal de gemeente de nodige actie plannen rond afvalpreventie (ondermeer door de eventuele ondersteuning van de zwerfvuilactie van ILvA voor de leerlingen van de 3 e graad lagere school). Milieujaarprogramma Kluisbergen 2014 10
2. selectieve inzameling en restafval ACTIE NR 005 Selectieve inzameling huishoudelijke afvalstoffen. Link met SO Afval Basis artikels 2.1., 2.3. en 2.4. Uitgevoerde handelingen De gemeente organiseert de selectieve inzameling van: - GFT-afval: huis-aan-huis ophaling - Snoeihout: twee per jaar, bellen voor afspraak - Papier en karton: huis-aan-huis ophaling - Glas: huis-aan-huis ophaling - PMD-afval: huis-aan-huis ophaling - Grofvuil: bellen voor afspraak - Restfractie: huis-aan-huis ophaling - Via containerpark Sinds 19 november 2001 beschikt de gemeente over een vergund containerpark overeenkomstig met de uitbatingsvoorwaarden in het vigerende Uitvoeringsplan Huishoudelijke Afvalstoffen, welke geëxploiteerd wordt door I.L.v.A. De selectieve inzameling van de verschillende fracties gebeurt eveneens door ILvA. Sinds 2004 werd het globaal diftar-syteem ingevoerd (met uitzondering van het betaalsysteem op het containerpark): Vanaf 01.01.2004: Kostprijs restfractiezak van 60 l: 1,50 Kostprijs restfractiezak van 45 l: 1,20 Kostprijs PMD-zak: 0,25 Kostprijs huis-aan-huisinzameling grof vuil: eerste schijf van 20 kg: 6,00 boven 20 kg elke bijkomende schijf van 10 kg: 3,00 Kostprijs huis-aan-huisinzameling groenafval: eerste schijf van 20 kg: 1,00 boven 20 kg per begonnen schijf van 10 kg: 0,50 extra Vanaf 01.04.2004: Kostprijs aanbieden GFT-fractie: aanbieden container 140 l: 1,80 aanbieden container 40 l: 0,90 Vanaf 01.07.2005: Kostprijs per kalenderjaar voor aanbieden afval op containerpark: Milieujaarprogramma Kluisbergen 2014 11
eerste schijf van 100kg: gratis enkel voor uitsluitend recycleerbaar afval (sinds 01/07/2013) vanaf 101kg t.e.m. 2.000kg: 0,05 /kg vanaf 2001kg t.e.m. 5.000kg:0,10 /kg vanaf 5.001kg en meer: 0,20 /kg Sinds 31.03.2008 kan men ook met cementgebonden asbest op het containerpark terecht (eerste 200 kg is gratis). De gemeente stelt gratis naaldcontainers ter beschikking voor de mensen die dat nodig hebben zodat de naalden correct kunnen worden aangeboden op het containerpark. Hoeveelheid restafval per inwoner in 2013: 100,3 kg/inw (restafval = huisvuil + totaal gesorteerd grofvuil + gemeentevuil + PMD-residu) aangeleverd door ILvA hierin zit echter een deel van het gemeentevuil niet inbegrepen, nl. afval gemeentelijke vuilbakjes en zwerfvuil. Dit meegerekend komt de gemeente aan een restafvalcijfer van +/-108,5 kg/inw. Het restafvalcijfer ligt onder de taakstelling. Verder organiseren van de selectieve inzameling van huishoudelijk afval. ACTIE NR 006 Selectieve inzameling Link met SO Afval basis art. 2.2. Uitgevoerde handelingen 01/ Via de afvalkalender werden een aantal afvalpreventietips + afvalinzameltips naar de burgers verspreid: - Januari 2013: Wees niet oliedom: breng frituurolie naar het containerpark - Februari 2013: Word rijk met afvalarm winkelen! - Maart 2013: Sorteren: op papier is het gemakkelijk Of toch niet? - April 2013: Enkel zakken die correct zijn dichtgebonden worden meegenomen - Mei 2013: Sorteren is goed, goed sorteren is nog beter - Juni 2013: Composteren kan je leren Milieujaarprogramma Kluisbergen 2014 12
- Juli 2013: Gouden tip: zonder gouden gids (reclame in brievenbus! - Augustus 2013: Glas: helder uitgelegd! - September 2013: Veilig omgaan met asbest begint thuis - Oktober 2013: Maak de cirkel rond in De Kringwinkel - November 2013: De stekker uitgetrokken (AEEA) - December 2013: Door weer en wind, door regen en sneeuw (regels voor inzameling bij sneeuw en ijzel). - Containerpark - De Kringwinkel 02/ Artikel maandblad november 2013 Selectief slopen en sorteren aan de bron OK Bevolking verder sensibiliseren ACTIE NR 007 Selectieve inzameling Link met SO Afval basis art. 2.5. Uitgevoerde handelingen Het maaien van bermen wordt uitbesteed. Het maaien dient te gebeuren volgens het bermbesluit en de aannemer dient aan te tonen aan de hand van verwerkingsattesten dat het maaisel verwerkt wordt in een hiertoe vergunde inrichting. Idem Milieujaarprogramma Kluisbergen 2014 13
3. opruimen achtergelaten gevaarlijke afvalstoffen MILIEUVERANTWOORD PRODUCTGEBRUIK De Gemeente werkt mee aan de uitvoering van het Vlaamse beleid rond milieuverantwoord productgebruik binnen de eigen gemeentelijke diensten. Daarnaast onderneemt de gemeente ook initiatieven voor de inwoners. Basiselementen ACTIE NR 009 Link met SO Milieuverantwoord productgebruik eigen diensten Milieuverantwoord productgebruik basis 3.2. art.1 Uitgevoerde handelingen De gemeente implementeert het gebruik van duurzaam geëxploiteerd hout in de werking van de eigen gemeentelijke diensten. 2013: - de gemeente gebruikt voor haar afrasteringen in het Kluisbos FSC-gelabeld kastanjehout (afkomstig uit het Kluisbos) Bij inrichtingsprojecten wordt het gebruik van COPRO-gekeurd puin standaard voorzien in de bestekken. Daarnaast wendt de technische dienst ook COPRO-gekeurd puin aan voor allerhande werken van de dienst wegenis. 2013: - gebruik copro-gekeurd betonpuin (+/-32 ton) in kader van herstelwerkzaamheden aan de Knoktstraat (Konijnenpijp). Sinds 2009 beschikt de gemeente nu ook voor een FSCcertificering voor het gemeentelijk Kluisbos. FSC-audit in december 2013 (geen opmerkingen) Gebruik gereycleerd kopieerpapier in de gemeentelijke diensten Milieujaarprogramma Kluisbergen 2014 14
Verder implementeren van milieuverantwoord productgebruik binnen eigen diensten. ACTIE NR 010 Link met SO Sensibilisatie Milieuverantwoord productgebruik Milieuverantwoord productgebruik basis 3.2. art.2 Uitgevoerde handelingen 01/ Via de afvalkalender werden een aantal afvalpreventietips + afvalinzameltips naar de burgers verspreid: - Januari 2013: Wees niet oliedom: breng frituurolie naar het containerpark - Februari 2013: Word rijk met afvalarm winkelen! - Maart 2013: Sorteren: op papier is het gemakkelijk Of toch niet? - April 2013: Enkel zakken die correct zijn dichtgebonden worden meegenomen - Mei 2013: Sorteren is goed, goed sorteren is nog beter - Juni 2013: Composteren kan je leren - Juli 2013: Gouden tip: zonder gouden gids (reclame in brievenbus! - Augustus 2013: Glas: helder uitgelegd! - September 2013: Veilig omgaan met asbest begint thuis - Oktober 2013: Maak de cirkel rond in De Kringwinkel - November 2013: De stekker uitgetrokken (AEEA) - December 2013: Door weer en wind, door regen en sneeuw (regels voor inzameling bij sneeuw en ijzel). - Containerpark - De Kringwinkel Daarnaast werden ook via de afvalgids preventietips verspreid: - papierafval, glasafval, PMD-afval, KGA, AEEA, Grofvuil, snoeihout en ander tuinafval, kunststofafval, en restafval voorkomen - frituurolie of vet - thuiscomposteren - asbest Milieujaarprogramma Kluisbergen 2014 15
- kringloopwinkel Via gemeentelijk infoloket Milieu en Ruimtelijke Ordening werden volgende brochures in verband met Milieuverantwoord Productgebruik: - Een 15-tal verschillende brochures omtrent composteren - Ecologisch tuinieren - Zonder is gezonder - RLVA folder omtrent hoeveproducten in de Vlaamse Ardennen - De milieukoopwijzer - Folder FSC voor een verantwoord bosbeheer wereldwijd - Spaar het hout, koop FSC-hout - Ilva-folder omtrent het gratis naar het containerpark brengen van sommige afvalsoorten - Folders STOOK SLIM-campagne - folders FSC voor een verantwoord bosbeheer wereldwijd - PEFC-label als verantwoord aankoop van hout en papier Daarnaast werkt de gemeente ook mee aan de Fruithappening en hoeve- en streekproductenmarkt van RLVA. Ook op de gemeentelijke website zijn allerhande zaken terug te vinden omtrent milieuverantwoord Productgebruik: - Omtrent composteren - Kringwinkel - Ongeadresseerde reclame liever kwijt - Artikel in maandblad De burger verder proberen te sensibiliseren op gebied van milieuverantwoord productgebruik. Milieujaarprogramma Kluisbergen 2014 16
WATER De gemeente streeft de doelstellingen en beginselen van het decreet integraal waterbeleid na, zoals opgenomen onder artikels 5 en 6 van het decreet integraal waterbeleid en de doelstellingen van het pesticidenreductiedecreet en haar uitvoeringsbesluit. De gemeente voert acties uit van het deelbekkenbeheerplan, ze voert projecten uit en ondersteunt brongerichte maatregelen zoals hergebruik en infiltratie van hemelwater bij haar inwoners. Basiselementen Pesticidenreductie De gemeente dringt het gebruik van bestrijdingsmiddelen verder terug in eigen beheer. De gemeente tracht ook bij (her)aanleg of omvorming van het openbaar domein rekening te houden met het aspect pesticidenreductie (zo werd bvb. bij het ontwerp van de nieuwe groenparking rekening gehouden met een nulgebruik). Daarnaast voert de gemeente - aan de hand van de lijst met gedoogde producten - een risicoevaluatie door. De groendienst is sinds 2009 gestart met de heraanleg van de plantvakken met het oog op een pesticidenvrij beheer ervan. ACTIE NR 011 Pesticidenreductie: hervorming plantvakken Link met SO Water basis 4.4.2. Uitgevoerde handelingen De groendienst is sinds 2009 gestart met de hervorming van plantvakken met het oog op een pesticidenvrij beheer ervan. Alle hervormde plantvakken worden in de toekomst pesticidenvrij beheerd. In 2013 werden volgende plantvakken met boomschors heraangelegd: - boomspiegels Grote Herreweg vanaf de kerk in Ruien tot aan bakker Wim (afslag naar Recreatieoord) + andere plantvakken Grote Herreweg. - rond punt in Ruien - boomspiegels met boomschors Hazestraat - boomspiegels met boomschors in de Nieuwstraat - plantvak Marvijlestraat - boomschors park gemeentehuis - parking aan kerk Berchem Milieujaarprogramma Kluisbergen 2014 17
- muziekschool - plantvakken met boomschors aan technische dienst Voor een totaal van +/- 1232 m² Aantal hervormde plantvakken. goed De groendienst voorziet verder in het hervormen van plantvakken met oog op pesticidenvrij beheer ervan. Risico-analyse en Pesticidentoets: De gemeente voert de nodige gegevens in de databank van de webtoepassing www.zonderisgezonder.be. Passieve sensibilisatie De gemeente heeft ook in 2013 de nodige ondersteuning verleend naar burgers die een hemelwaterinstallatie of een infiltratievoorziening plaatsten. Dit wordt gekend gemaakt naar de burgers via de website, via premiezoeker en via een gemeentelijk overzicht financiële steunmaatregelen voor bouwen, verbouwen, verbeteren en aanpassen van een woning. ACTIE NR 012 Sensibilisatie Link met SO Water basis 4.4.2. Uitgevoerde handelingen Bekendmaking van de subsidie voor aanleg van een hemelwaterinstallatie of een infiltratievoorziening via: - de website - premiezoeker Artikel in maandblad november 2013: Hoe drinkwater besparen? Artikel in maandblad september 2013: Kies voor tuinieren zonder pesticiden! Artikel in maandblad maart 2013: 10 tips voor een gezonde Milieujaarprogramma Kluisbergen 2014 18
lenteschoonmaak (vermijden van producten met gevaarsymbool, allesreiniger zonder desinfecteermiddel, Artikel in maandblad januari 2013: Op weg naar een tweede generatie waterbeheerplannen: uw mening telt! Projecten Terugbetaling gemeentelijke premies aan particulieren voor hemelwaterinstallaties en infiltratievoorzieningen. De gemeente beschikt sinds 2009 over een nieuw subsidiereglement voor het plaatsen van hemelwaterinstallaties en infiltratievoorzieningen. Dit reglement werd opgesteld op basis van het modelsubsidiereglement zoals vermeld staat op de website van de samenwerkingsovereenkomst en werd in bijlage aan het milieujaarprogramma 2009 toegevoegd. ACTIE NR 013 Subsidie hemelwater en infiltratievoorziening Link met SO Water basis 4.4.2. Uitgevoerde handelingen Toepassen van het subsidiereglement van 29 juni 1999: verlenen van subsidies voor hemelwaterinstallaties en infiltratievoorzieningen. Aantal toegekende subsidies. In 2013: 10 stuks Goed Bijlage 4: Dossiers hemelwaterinstallaties en infiltratievoorzieningen 2013. Milieujaarprogramma Kluisbergen 2014 19
HINDER De gemeente verbindt zich er toe een beleid te voeren welk gericht is om de milieuhinder (geur, geluid, licht, stof, rook en/of roet) die zich voordoet op haar grondgebied te beheersen en zo mogelijk in te perken. Basiselementen Opvolging milieuklachten De gemeente volgt klachten over milieuhinder op via MKROS. Het betreft wel enkel milieuhinder klachten met betrekking tot ingedeelde inrichtingen. Overige klachten, zoals sluikstorten, sluikverbranden, ophaling huisvuil, onderhoud gronden (distels, netels ed.), worden niet geregistreerd via MKROS, maar worden natuurlijk wel altijd met de nodige aandacht behandeld meestal in samenspraak met de lokale politie. ACTIE NR 014 Link met SO Klachtenregistratie MKROS Hinder basis 5.2. art.1 Uitgevoerde handelingen De gemeente volgt klachten over milieuhinder op via MKROS. Aantal ingevoerd klachten: 2013: 9 klachten ingevoerd Ok Verder klachten inzake milieuhinder registreren via MKROS Passieve sensibilisatie ACTIE NR 015 Link met SO Sensibilisatie naar milieuhinder Hinder basis 5.2. art.2 Milieujaarprogramma Kluisbergen 2014 20
Uitgevoerde handelingen De gemeente voerde in 2013 volgende sensibilisatie acties uit i.k.v. milieuhinder: - deelname aan Nacht van de Duisternis door klemtoonverlichting te doven + geleide boswandeling + vuurspektakel - artikels omtrent Nacht van Duisternis + banner op website en in het maandblad - artikel in maandblad maart 2013 : 10 tips voor een gezonde lenteschoonmaak (spuitbussen en luchtverfrissers vermijden, bleekwater nooit mengen met andere producten zoals ontkalker - artikel in maandblad november 2013: Modder op de weg = gevaar op de weg (opkuisen van het wegdek na de oogst) - in maandblad, afvalkalender en op website duidelijke vermelding van het gemeentelijk meldpunt voor milieuklachten - verspreiding folders Stook slim en zonder zorgen - sensibiliseren burgers/landbouwers omtrent het correct verbranden van groenafval Verder sensibiliseren van de burger omtrent milieuhinder. Milieujaarprogramma Kluisbergen 2014 21
ENERGIE De gemeente draagt via haar energiebeleid op een sociaal en economisch verantwoorde manier bij aan de realisatie van de Vlaamse Kyotodoelstelling. Ze realiseert een breed maatschappelijk draagvlak voor rationeel energiegebruik en hernieuwbare energie. Ze vervult een belangrijke sturende, stimulerende en voorbeeldrol waarbij de principes van duurzaam energiebeleid centraal staan. Basiselementen Energieprestatiedatabank Maandelijks stuurt de gemeentelijke dienst Stedenbouw en Ruimtelijke Ordening digitale informatie naar de energiedatabank met daarin een aantal administratieve gegevens en energieprestatiedossiernummers van de werkzaamheden die de afgelopen maand vergund werden en de werkzaamheden die de afgelopen maand geschorst, geweigerd of vernietigd werden. Energieboekhouding De drie gemeentelijke entiteiten met een oppervlakte van meer dan 1000m³ - waarvoor de gemeente een energieprestatiecertificaat heeft opgesteld werden opgenomen in de energieboekhouding COMEET van EANDIS. Het betreft hier meer bepaalt volgende entiteiten: 01. het gemeentehuis 02. het recreatieoord 03. de gemeentelijke basisschool Berchem ACTIE NR 016 Energieboekhouding Link met SO Energie basis 6.2. Uitgevoerde handelingen De gemeente gaf de opdracht aan Eandis om een energie-audit opmaken voor de gemeentelijke feestzaal brugzavel en de bibliotheek. Milieujaarprogramma Kluisbergen 2014 22
De nodige stappen ondernemen ter realisatie van in de energieaudits voorgestelde energiebesparende maatregelen. Passieve sensibilisatie ACTIE NR 017 Link met SO Sensibilisatie duurzaam energiegebruik Energie basis 6.2. art.3 Uitgevoerde handelingen Via de gemeentelijke website: - bekendmaking verschillende subsidiemogelijkheden duurzame energie (Eandis, Vlaamse Gewest, Gemeentelijke subsidies, ) Via gemeentelijk infoloket Milieu en Ruimtelijke Ordening: - verspreiden van de verschillende brochures/folders omtrent duurzame energie (Eandis, Vlaamse Gewest, Gemeentelijk premieoverzicht, het provinciaal premieoverzicht, ) - informatieverstrekking omtrent de verschillende premies - algemene informatieverstrekking omtrent duurzame energie Via maandblad: - artikel maandblad maart 2013: Word burgerambassadeur (oproep om door een lokaal initiatief de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen) Wie is ROB? - artikel maandblad april en september 2013: Kies voor goedkopere groene energie (deelname groepsaankoop 100% groene stroom) - artikel maandblad mei 2013: Energiemobiel zoekt energiemeesters! (bemannen mobiele tentoonstelling ivm energiebesparende maatregelen en hernieuwbare energie) - artikel maandblad november 2013: De juiste bandenspanning = 1 gratis tankbeurt/jaar. Milieujaarprogramma Kluisbergen 2014 23
Deelname gemeente groepsaankoop groene stroom en aardgas, georganiseerd door de provincie Oost-Vlaanderen. De burgers konden ook terecht op de milieudienst voor de V- test van de VREG. Verder sensibiliseren van de burger omtrent duurzame energie. Milieujaarprogramma Kluisbergen 2014 24
MOBILITEIT De gemeente verbindt er zich toe een beleid te voeren dat erop gericht is integratie te bevorderen van het, het mobiliteitsbeleid en het ruimtelijke ordeningsbeleid. Op die wijze tracht de gemeente bij te dragen tot een vermindering van de druk op het leefmilieu uitgeoefend door de sector verkeer en vervoer. Basiselementen Passieve sensibilisatie ACTIE NR 018 Link met SO Sensibilisatie Mobiliteit Mobiliteit basis 7.2. art.1 Uitgevoerde handelingen In 2013 realiseerde de gemeente volgende passieve sensibilisatie mbt mobiliteit: - Herstel van een aantal voetwegen in Ruien + publicatie in maandblad januari en juni 2013 - Enkele verkeersvrije straten in de zomer - Inrichting Kloosterstraat en Berchemstraat als woonerf (+ publicatie artikel in maandblad april 2013) - Artikel maandblad november 2013: Mobilititeitsplan Vlaanderen - artikel maandblad november 2013: De juiste bandenspanning = 1 gratis tankbeurt/jaar. - op het gemeentehuis en in de bibliotheek is er een infopunt van De Lijn Verder sensibiliseren ondermeer door het inrichten van een autovrije zondag op 21 september 2014. ACTIE NR 019 Milieujaarprogramma Kluisbergen 2014 25
Link met SO Mobiliteit Mobiliteit basis 7.2. art.1 Uitgevoerde handelingen Verbreden en verdiepen van het mobiliteitsplan Kluisbergen: De gemeente is volop bezig met het verbreden en verdiepen van het gemeentelijk mobiliteitsplan. Het ontwerpplan werd ondertussen voorlopig goedgekeurd door de gemeenteraad en in het voorjaar 2014 zal het openbaar onderzoek opgestart worden. Het plan zal afgewerkt worden in de loop van 2014. Finaliseren beleidsplan. Gemeentelijke Begeleidingscommissie Zowel de schepen van Leefmilieu als de milieuambtenaar maken deel uit van de Gemeentelijke Begeleidingscommissie die werd opgericht in kader van het mobiliteitsconvenant. Milieujaarprogramma Kluisbergen 2014 26
NATUUR De gemeente voert een beleid welk gericht is op de zorgplicht voor de natuur en het stopzetten van het verlies van de biodiversiteit, met inbegrip van de genetische diversiteit, door instandhouding, ontwikkeling en herstel van de natuur en het natuurlijk milieu en door het duurzaam gebruik van ecosystemen en soorten. Basiselementen Toepassing van de code van goede natuurpraktijk Algemeen: De milieudienst is verantwoordelijk voor de behandeling van de natuurvergunningsaanvraag en ook voor de controle van de gestelde vergunningsvoorwaarden, zoals de heraanplanting. Daarnaast fungeert de milieudienst ook als contactpersoon/meldpunt van natuurmisdrijven. Iedere melding wordt opgevolgd en behandeld. Hierbij wordt ook steeds samengewerkt met het Agentschap voor Natuur en Bos en met de lokale politie. 2013: In 2013 werden er geen natuurvergunningsaanvragen/meldingen ingediend. (ps. voor het kappen van bomen wordt steeds de procedure voor een stedenbouwkundige vergunning gevolgd. Hierbij wordt ook steeds advies gevraagd aan het Agentschap voor Natuur en Bos). Bermbeheer De uitvoering van het maaien van de bermen in Kluisbergen wordt uitbesteed. De bepalingen van het bermbeheerplan werden toegepast in 2013 waarbij de wettelijke verbodsbepalingen werden gerespecteerd: - bermtypes 2: eerste maaibeurt tussen 15 juni en 15 juli enkel de eerste meter en tweede maaibeurt tussen 15 september en 15 oktober volledige oppervlakte - bermtypes 7&8: één maaibeurt na 15 september, daarna om de 3 jaar tweemaal maaien (15/06-15/07 en 15/09-15/10) - bermtypes 2, 4 &9: tweemaal maaien (15/06-15/07 en 15/09-15/10) - bermtype 1: tweemaal maaien (1 e maal vanaf 1 juni, 2 e maal vanaf 1 september) - geen gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen - geen beschadiging van ondergrondse plantendelen en houtige gewassen - bij alle maaibeurten werd het maaisel afgevoerd naar een erkend verwerker Geraamde oppervlakte gemaaide berm: 1 e maaibeurt 235.000m², 2 e maaibeurt 265.000 m² Totale hoeveelheid bermmaaisel: 346,94 ton Het Bermbeheerplan werd in 2012 gefinaliseerd en goedgekeurd (zie bijlage 5). Milieujaarprogramma Kluisbergen 2014 27
Het bermbeheerplan kan geconsulteerd worden op de website van de gemeente en in het maandblad van mei 2013 en september 2013 werd hierover een artikel gepubliceerd. Streekeigen soorten De gemeente promoot het gebruik van streekeigen soorten en autochtoon plantmateriaal. ACTIE NR 020 Link met SO Streekeigen soorten en autochtoon plantmateriaal Natuur basis 8.2. art.2 Uitgevoerde handelingen In 2013 promootte de gemeente streekeigen soorten en autochtoon plantmateriaal door: - Medewerking te verlenen aan de boomplantactie van Regionaal Landschap Vlaamse Ardennen (verkoop streekeigen en zoveel mogelijk autochtoon plantgoed). - Subsidieverlening voor onderhoud en aanleg kleine landschapselementen, waarbij enkel streekeigen soorten worden gesubsidieerd. - Indien bij de milieuvergunningen of bij de stedenbouwkundige vergunningen de aanleg van een groenscherm wordt opgelegd, dan wordt steeds verplicht om dit groenscherm te laten bestaan uit streekeigen soorten. - Artikel in maandblad over het Landschapsloket Vlaamse Ardennen. - Artikel maandblad maart 2013: medewerking actie Verbijsterende bijen - Artikel maandblad april 2013: uitnodiging Vlaamse Ardennendag - Artikel in maandblad september 2013: Fruithappening in Lierde. - Promoten landschapsloket RLVA via artikel in maandblad maart 2013 (Van knotbomen en landschap) - Gemeente ondertekent Belgische gedragscode invasieve planten (+ artikel hierover in maandblad juli 2013) - - - Milieujaarprogramma Kluisbergen 2014 28
- Organisatie boomplantactie op 14 november 2013 met de 3 e graad van de lagere scholen van Kluisbergen. 1100 stuks hoofdzakelijk autochtoon plantgoed werd aangeplant. Verder promoten. Code van goede natuurpraktijk De gemeente maakt gebruik van de code van goede natuurpraktijk. Projecten Bermbeheerplan ACTIE NR 021 Link met SO Bermbeheerplan Natuur basis 8.2. art.2 Uitgevoerde handelingen Bijlage 5 Het bermbeheerplan Kluisbergen werd reeds opgemaakt in 2011. Op 22/11/2012 werd het bermbeheerplan na advies minaraad goedgekeurd door de gemeenteraad. Uitvoering bermbeheerplan. Milieujaarprogramma Kluisbergen 2014 29
BODEM De gemeente werkt mee aan de uitvoering van het Vlaamse bodembeleid binnen de eigen gemeentelijke diensten. Daarnaast onderneemt de gemeente ook initiatieven voor de inwoners. De gemeente streeft hierbij naar een coherent bodembeleid. Basiselementen Inschakelen van een erkend bodemsaneringsdeskundige De gemeente kan voor het inschakelen van een erkend bodemsaneringsdeskundige naar aanleiding van een acuut geval van bodemverontreiniging aanspraak maken op een financiële ondersteuning. In 2013 werd er 1 geval van bodemverontreiniging vastgesteld. Tijdelijke grondopslagplaatsen (TOP) De gemeente zal bij het vergunnen van een TOP zich baseren op de code van goede praktijk opgesteld door de OVAM. Milieujaarprogramma Kluisbergen 2014 30
DUURZAME ONTWIKKELING De gemeente werkt mee aan de uitvoering van de Vlaamse Strategie Duurzame Ontwikkeling. Daarnaast zal de gemeente initiatieven ondernemen en ondersteunen die het bewustzijn en de kennis van duurzame ontwikkeling bij bewoners en doelgroepen verhogen. Passieve sensibilisatie ACTIE NR 022 Link met SO Sensibilisatie Duurzame Ontwikkeling Duurzame ontwikkeling basis 10.2. art.1 Uitgevoerde handelingen In 2013 ondernam de gemeente volgende sensibilisatie met betrekking tot duurzame ontwikkeling: - via het infoloket ruimtelijke ordening milieu worden heel wat folders/brochures omtrent duurzame ontwikkeling (duurzaam bouwen, duurzaam energiegebruik, klimaatverandering, ) ter beschikking gesteld. - Artikel maandblad maart 2013: Word burgerambassadeur (oproep aan de bevolking) - Artikel maandblad mei 2013: Energiemobiel zoekt energiemeesters! (oproep aan de bevolking voor het volgen van de opleiding) - Medewerking gemeente aan BEBAT-actie (artikel maandblad juli 2013) - Medewerking gemeente aan campagne groepsaankoop groene stroom (artikel maandblad september 2013) Verder sensibiliseren. Milieujaarprogramma Kluisbergen 2014 31