Vrijwilligers bij het beheer van in situ religieus erfgoed. De Monumentale Kerken Antwerpen als case-studystudy Expertenforum CRKC / Uit de kast Heverlee 23 mei 2013

Monumentale Kerken Antwerpen Onze-Lieve-Vrouwekathedraal Sint-Andrieskerk Sint-Carolus Borromeuskerk Sint-Jacobskerk Sint-Pauluskerk

Monumentale Kerken Antwerpen De vijf kerken beschikken over een uitzonderlijk waardevol patrimonium. Het is de opdracht van de kerken dit patrimonium te beheren, te conserveren en te beschermen, en dit volgens de museumstandaarden van vandaag.

Bezoekersaantallen 2012 Kathedraal 285500-2,5 % Sint-Andrieskerk 16136-17,4 % Sint-Caroluskerk 232705 + 11,6 % Sint-Jacobskerk 9473 + 32,8 % Sint-Pauluskerk 76565-10,6 % Totaal 620.379 +1,1 %

VZW MKA Opgericht op 12 april 2005 Algemene vergadering: 15 leden 3 leden per kerk: pastoor, voorzitter kerkfabriek, verantwoordelijke toerisme Raad van Bestuur: 5 leden 1 raadslid per kerk: voorzitters kerkfabriek Dagelijks bestuur: directeur Christian Devos Coördinator Claire Baisier Stuurgroep MKA Stad Provincie

Beleidsplan MKA Ondersteuning van de kerken op 5 terreinen 1. Roerend erfgoed 2. Archief 3. Onroerend erfgoed / monumentenzorg 4. Publiekswerking 5. Evenementen

Roerend Erfgoed Inventarisatie Digitalisering Reproductiefonds Restauratiedossiers Depots Verzekeringen Beveiliging

Vrijwilligers Toezicht Ontsluiting Inventarisatie / Digitalisering Fotografie Behoud en Beheer Veiligheid

Vrijwilligers: toezicht Kathedraal: betaalde toezichters Sint-Andrieskerk: vrijwilligers van Sint-Andries 2000 Sint-Carolus Borromeuskerk (kerk + kantkamer): vrijwilligers Sint-Jacobskerk: deels vrijwilligers Sint-Pauluskerk: vrijwilligers van Sint-Paulusvrienden

Vrijwilligers: ontsluiting Vrijwilligers van TOPA (Toerismepastoraal Antwerpen) Educatieve werking van de Kathedraal

Vrijwilligers: Inventarisatie Registratie van de inventarissen (geschat op 12.000 fiches) in de online CRKC-databank Er wordt gestreefd naar een volledige invoering van alle collecties tegen eind 2014.

Vrijwilligers: Inventarisatie Door vrijwilligers die van thuis uit werken. Kathedraal: Jan Van den broeck Sint-Andrieskerk: Jos Aerts Sint-Carolus Borromeuskerk: Jos Aerts Sint-Pauluskerk: Jos Aerts (Catharina Berkhout en Georges De Witte) Vrijwillige fotografen zorgen voor afbeeldingen Marc Segers (Sint-Andrieskerk) Maria Cock (Sint-Carolus Borromeuskerk) Marc Segers (Onze-Lieve-Vrouwekathedraal)

Vrijwilligers: Inventarisatie Er wordt gestreefd naar een volledige invoering van alle collecties tegen eind 2014. Nu: reeds 10.983 fiches ingevoerd Onze-Lieve-Vrouwekathedraal Sint-Andrieskerk Sint-Carolus Borromeuskerk Sint-Jacobskerk Sint-Pauluskerk : 2479 fiches : 1903 fiches (volledig) : 1948 fiches (volledig) : 3045 fiches (volledig) : 1608 fiches (volledig)

Vrijwilligers: Fotografie Digitalisering van de foto s (12.000 fiches) in de online CRKC-fotodatabank Tot hiertoe volledig door vrijwilligers Wordt dit jaar aangevuld met een opdracht aan professionele fotograaf Voor de Kathedraal: aan te vullen met 925 ingescande ekta s Provincie

Vrijwilligers: Fotografie Er wordt gestreefd naar foto s voor alle objecten tegen eind 2016. Nu: reeds 9486 digitale foto s Onze-Lieve-Vrouwekathedraal Sint-Andrieskerk Sint-Carolus Borromeuskerk Sint-Jacobskerk Sint-Pauluskerk : 582 foto s : 2317 foto s : 1917 foto s (volledig) : 2370 foto s (volledig) : 2300 foto s (volledig)

Vrijwilligers: veiligheid ECCE-traject van 9 maanden gestart in oktober 2007 en officieel afgesloten op 13 oktober 2008 Elke kerk beschikt nu over een calamiteitenplan Wordt verder geactualiseerd en opgevolgd door het MKA- veiligheidsteam

MKA-veiligheidsteam Een veiligheidsverantwoordelijke per kerk Kathedraal Sint-Andrieskerk Sint-Caroluskerk Sint-Jacobskerk Sint-Pauluskerk : Maarten van Zanten : Jan Hubert : Marc Hesbain : Guy Wyffels : Leo Janssens

MKA-collectieteam Opgestart in zomer 2011 met vacature gepubliceerd via FARO en vrijwilligerspunt 16 kandidaten met opleiding kunstwetenschappen of conservatie/restauratie 4 geselecteerd en aan de slag sinds januari 2012 Doel: de kerkfabriek bijstaan bij zware taak behoud en beheer van grote collectie Taken: inventarisatie, restauratiedossiers, bruiklenen,

MKA-collectieteam Een collectiebeheerder per kerk Kathedraal Sint-Andrieskerk Sint-Caroluskerk Sint-Jacobskerk Sint-Pauluskerk : Leen Evens : Elisabeth Mertens : Erik van Alsenoy : Edward Van Vre : Caroline De Wever

Europa Nostra Award De werking van de vzw MKA in 2011 bekroond met een Europa Nostra Award in categorie 4: Onderwijs, opleiding en bewustmaking Officiële overhandiging van de prijs in het Concertgebouw van Amsterdam 9-10 juni 2011 21 november 2011: viering rond de drie Antwerpse laureaten van de European Union Prize for Cultural Heritage / Europa Nostra Awards, met Europees Commissaris Androulla Vassiliou

Vrijwilligers Hartelijk dank! Zij zijn onmisbaar voor het openhouden van de kerken en voor tal van taken die bijdragen tot het tot standhouden van ons rijk kerkelijk patrimonium.

MKA-coördinator: dr. Claire Baisier tel 03-338338 81 90 gsm 0474-930 911 fax 03-338338 81 99 claire.baisier@mkaweb.be www.mkaweb.be