5 NORMCOMMISSIE 26 februari 2015 NEN Bouw&Installatie Postbus 5059 2600 GB Delft Vlinderweg 6 2623 AX Delft bi@nen.nl www.nen.nl 1 Algemene gegevens Nederlands Normalisatie-instituut 1.1 Commissie 1.2 Werkgebied Normalisatie met betrekking tot daglicht en verlichting waaronder kunstlicht en lichttoepassingen in woningen, gebouwen en in de openbare ruimte voor wegen, steden en sporttechnische voorzieningen. 1.3 Belang Doelstelling Verbetering van de eenduidigheid van de gebruikte terminologie, meet- en rekenmethoden en notatiewijze van aan daglicht en kunstlicht gerelateerde onderwerpen alsmede ontwerp richtlijnen aandragen voor functionele veiligheidsen comforteisen van verlichting. Dit is zowel op nationaal als op Europees niveau. Het betreft mede het beïnvloeden van de Europese normalisatie en het in normen vastleggen van door belanghebbende marktpartijen in consensus gemaakte afspraken over licht en verlichting en het actueel houden van deze normen. Veel verlichtingsnormen hebben een directe relatie met het Bouwbesluit 2012 waar de eisen zijn opgenomen. Motivering Op enkele gebieden ontbreken nog richtlijnen voor veiligheids- en comforteisen van verlichting, waarvoor nieuwe normen gemaakt moeten worden. Met het voortschrijden van de techniek moeten de bestaande normen onderhouden worden. De nadruk ligt steeds meer op het onderhouden van normen en het gebruik of de toepassing van de normen te vergemakkelijken. De Nederlandse normen op het gebied van verlichting worden vervangen door Europese normen. Het is dus van belang om te zorgen dat deze Europese normen een goede (technisch acceptabele en praktisch uitvoerbare) basis hebben en de juiste niveaus aangeven. De Europese normalisatie is gericht op uniformering van producten en het wegnemen van handelsbelemmeringen.
2/8 2 Commissiestructuur en relaties 2.1 Nationale structuur Commissie Naam 351-BC Bouw 'Methoden en technieken'(bc-a) 351 005 Verlichting NSVV* NSVV en kernteams Relatie met normcommissie 351 074 Klimaatbeheersing in gebouwen Relatie met normsubcommissie 351 074 021 Energieprestatie van gebouwen Relatie met normcommissie 302 020 Platform ergonomie Relatie met normcommissie 353076 WG 8 Sportvloeren Werkgroep 8 Sportverlichting * In de vergadering van de nationale normcommissie 351 005 "Verlichting" vertegenwoordigen de voorzitters/experts van de NSVV-kernteams Opleiding & Certificatie; Indoor & Outdoor het belang & standpunt van NSVV en brengen een stem uit.. 2.2 Internationale relaties Commissie Naam Binding CEN/TC 169 Light and Lighting P CEN/TC 169/WG 1 Basic tems and criteria P CEN/TC 169/WG 2 Lighting of work places P CEN/TC 169/WG 3 Emergency lighting in buildings P CEN/TC 169/WG 4 Sports Lighting P CEN/TC 169/WG 6 Tunnel Lighting P CEN/TC 169/WG 7 Photometric data for luminiares P CEN/TC 169/WG 8 Photobiology P CEN/TC 169/WG 9 Energy performance of buildings P CEN/TC 169/WG 10 Performance of Optical Materials for Luminiares P CEN/TC 169/WG 11 Daylight in buildings P CEN/TC 169/WG 12- JWG TC 226 Road Lighting P CEN/TC 169/WG 13 Non-visual effects of light on human beings P CEN/TC 169/WG 14 ErP Lighting Mandate Management Group P P is de afkorting voor Participant O is de afkorting voor Observer - is de afkorting voor geen binding met een expert vanuit de nationale schaduwcommissie Leden van de nationale schaduwcommissie zijn gerechtigd een stemadvies te geven op nieuwe onderwerpen voor normen, normontwerpen en commentaren op nationale, Europese en Internationale normen. 3 Commissiesamenstelling en stakeholdercategorieen Ledenbestand per 01-3- 2015
3/8 Naam persoon Werkgever Belanghebbende Rol Categorie stakeholder Philips Nederland B.V. Philips International B.V. Voorzitter 5a Mevr. W. Fokkinga NEN NEN Secretaris - Dhr. E.I.E. de Graaf Coopers Safety NVFN Lid 5a Dhr A. de Winter Rijkswaterstaat Rijkswaterstaat Lid 2a Dhr H. Croes NSVV NSVV Lid 11 Dhr. M. Vreeken Velux Nederland Velux Nederland Lid 6a Dhr N. Erkamp TNO Bouw TNO Bouw Lid 7 Dhr. B. Lie Aerolux BV Aerolux BV Lid 1a en 4a Dhr. T. Drost Dekra Certificatie BV Dekra Certificatie BV Lid 7 Dhr. P. Vierhout Stichting Deltion College Stichting Deltion College Lid 1a Dhr. M. van der Staay City Tec BV City Tec BV Lid 4a Dhr. H.C.D. Bos VSL VSL Lid 7 Dhr. R.J. Gronsfeld Rofianda Consultancy BV Rofianda Consultancy BV Lid 3a Categorieën stakeholders: Categorie 1a 1b 1c 2a 2b 3a 3b 4a 4b 5a 5b Directe gebruikers Brancheorganisaties van directe gebruikers Normkopers Voorwaarden scheppende organisaties/opdrachtgevers Brancheorganisaties van voorwaarde scheppende partijen Adviserende organisaties Brancheorganisaties van adviserende partijen Uitvoerende/toepassende/dienstverlenende organisaties Brancheorganisaties van uitvoerende/toepassende/dienstverlenende partijen Producenten/leveranciers van hoofdproduct Brancheorganisaties van producenten/leveranciers van hoofdproduct
4/8 6a Producenten/leveranciers van aanhangende producten en diensten 6b Brancheorganisaties van producenten/leveranciers van aanhangende producten en diensten 7 Onderzoek en kennisinstellingen 8 Controlerende instanties 9 Wetgevende instanties 10 Bestaande/nieuwe initiatiefnemers 11 Contextbepalers groter geheel Ontbrekende key stakeholderscategorieën: Stakeholder categorie 1b 1c 2b 4a 5b 6b Reden van niet-deelname Niet bekend is het bestaan van een organisatie van directe gebruikers Niet bekend is het bestaan van een organisatie van normkopers Niet bekend is het bestaan van een organisatie van voorwaarde scheppende partijen Deze zijn vertegenwoordigd in categorie 4b Geen bereidheid financiële bijdrage Niet bekend is het bestaan van een organisatie van producenten/leveranciers van aanhangende producten en diensten 8 Niet van toepassing 10 Niet bekend Review belanghebbenden: Laatste review belanghebbende partijen in normcommissie: 2012 Eerstvolgende review belanghebbende partijen in normcommissie: 2015 4 Publicaties Nationaal In 2011 is NEN 2057 en C1: 2011 gepubliceerd. In xxx is EN 12464-1 herzien en vertaald in het Nederlands. In 2015 wordt publicatie verwacht van NEN 1891: Licht en verlichting Meten en bepalen van verlichtingsprestaties in de praktijk. Deze norm gaat de bestaande norm uit 1994. Europees In de werkgroepen 1-13 van CEN/TC 169 Light and lighting wordt gewerkt aan vele normen o.a. Binnenverlichting, Noodverlichting en Straatverlichting.
5/8 In 2015 gaat gewerkt worden aan de herziening van de Sportverlichting ( EN 12193) met actieve inzet van NL experts uit de nationale normcommissie Verlichting. Ook wordt publicatie verwacht van de Europese norm voor Energieprestatie (EN 15193). De serie Europese normen voor Straatverlichting worden ook in 2015 gepubliceerd. In 2015 wordt een ontwerp van een Europese norm voor Daglicht verwacht waarop door de leden commentaar kan worden ingediend. NL is bij de ontwikkeling van deze norm actief betrokken. Internationaal Er zijn nog geen doelen geformuleerd. Het wachten is op het werkprogramma van de nieuw opgerichte ISO/TC 274 "Light and Lighting". Verwacht wordt een NWIP voor Noodverlichting. Er is geen sprake van het publiceren van Nederlandse normen als zelfstandige normen die uitsluitend van toepassing zijn op de Nederlandse situatie en markt. Het werk van normalisatie wordt voornamelijk gedaan op Europese schaal en Internationale schaal. Zowel de Europese als Internationale normen worden overgenomen en als NEN-EN of NEN-ISO gepubliceerd. 5 Werkprogramma, doelstellingen en geplande activiteiten 5.1 Nationaal werk Vorig jaar is ingebracht de herziening NEN 1891 dat dit jaar wordt afgerond en gepubliceerd. Projectvoorstellen 1. projectvoorstel Herziening NEN 1891 Dit project wordt door de NEN-secretaris begeleid waarvoor ook financiering noodzakelijk is naast de projectkosten om het project te kunnen uitvoeren. Het project is in de begroting 2015 opgenomen en goedgekeurd door de leden van de normcommissie. 5.2 CEN werk In CEN/TC 169 Light and Lighting zijn veel actieve Europese werkgroepen die nieuwe Europese normen gaan ontwikkelen of Europese normen herzien. De standpunten worden besproken en bepaald in en met de leden van de nationale normcommissie 351005 "Verlichting". 5.3 ISO werk NL wordt in de ISO/TC 274 "Light and Lighting" vertegenwoordigd. De standpunten worden besproken en bepaald in en met de leden van de nationale normcommissie 351005 "Verlichting".
6/8 5.4 Werkzaamheden van NEN Secretariaatsvoering en ondersteuning normalisatie activiteiten Organisatie, informeren normalisatie, agenda, bijwonen & verslaglegging vergaderingen, documentenstroom, contacten, ledenbeheer en financiën. Bewaken kwaliteitseisen Redactie van (concept)normen (conform NEN-eisen), normtechnische adviezen, verwerken commentaar, bewaken onderlinge consistentie van samenhangende normen en relatie met wetgeving, samenstelling en structuur Communicatie Intern tussen normcommissies, extern informeren en betrekken van belanghebbende partijen, normpromotie, persberichten. Coördinatie en deelname nationaal/internationaal Onderhouden netwerk op beleidsmatig en uitvoerend niveau, nationaal en internationaal (ISO+CEN), documenten infrastructuur, NL inbreng m.b.t. normen verzorgen door commentaar leveren, stemmen en participatie, overname normen, inbrengen nieuwe Nederlandse initiatieven in CEN/ISO verband. 6 Lidmaatschappen van werkgroepen 6.1 Lidmaatschappen van Europese werkgroepen Werkgroepnummer Werkgroepnaam Naam expert CEN/TC 169 Light and Lighting CEN/TC 169/WG 1 Basic tems and criteria Dhr. T. Adams Dhr. D. Bos CEN/TC 169/WG 2 Lighting of work places Lid kernteam NSVV Dhr. T. Adams Dhr. P. Vierhout Dhr. A. de Vries * CEN/TC 169/WG 3 Emergency lighting of buildings Lid kernteam NSVV Dhr. E. de Graaf Dhr. P. Vierhout CEN/TC 169/WG 4 Sports Lighitng Lid kernteam NSVV Dhr. T. Adams Dhr. B. Lie CEN/TC 169/WG 6 Tunnel Lighting Lid kernteam NSVV Dhr. T. Adams Dhr. T. Drost
7/8 Dhr. A. de Winter CEN/TC 169/WG 7 Photometric data for luminiares Dhr. T. Adams Dhr. D. Bos Dhr. T. Drost Dhr. M. Schakel * CEN/TC 169/WG 8 Photobiology Dhr. D. Bos Dhr. T. Drost Dhr N. Erkamp CEN/TC 169/WG 9 Energy Performance of Buildings Dhr. P. Vierhout Dhr. A. de Vries * Dhr. N. Erkamp CEN/TC 169/WG 10 Performance of Optical Materials for Luminiares CEN/TC 169/WG 11 Daylight in buildings Lid kernteam NSVV Dhr. M. Cobham * Mevr. T. Hordijk * Dhr. P. Vierhout Dhr. N.Erkamp CEN/TC 169/WG 12 JWG 226 Road Lighting Lid kernteam NSVV Dhr. T. Adams Dhr. A de Winter CEN/TC 169/WG 13 Non-visual effects of light on human beings Lid kernteam NSVV Dhr. J. Meutzner Dhr. L. Schlangen * Dhr N. Erkamp CEN/TC 169/WG 14 ErP Lighting Mandate Management Group Dhr. G. Vanlier * * = vertegenwoordiger namens bedrijf 6.2 Lidmaatschappen van mondiale werkgroepen Werkgroepnummer Werkgroepnaam Naam expert ISO/TC 274 "Light and Lighting" Dhr. K. Rauwerdink
8/8 7 Evaluatie en voortgangsrapportage Vergaderingen 2014 In 2014 heeft de nationale normcommissie 2 keer vergaderd. De jaarlijkse vergadering van CEN/TC 169 is voorbereid. Europees Op 20-21 oktober 2014 heeft CEN/TC 169 vergaderd waar NL was vertegenwoordigd met de voorzitter, secretaris en expert van de normcommissie. Internationaal In 2014 heeft ISO/TC 274 vergaderd.