Nieuwsbrief Jaargang 2, Editie 5, Oktober November-December 2013 1

Nieuwsbrief Jaargang 2, Editie 5, Oktober November-December 2013 1

Vanaf 1 september moesten we helaas afscheid nemen van Dr. Stefan Morreel, die voltijds voor de collega s van WGC t Spoor in Borgerhout ging werken. We zijn dan ook zeer blij dat we inmiddels een nieuwe arts mochten verwelkomen: Dr. Mieke. Hallo, mijn naam is Mieke Bruynooghe. Ik ben 33jaar en woon in Sint-Katelijne- Waver met mijn man en kinderen. Tijdens mijn studies proefde ik reeds van een WGC door een stage in de Central te Leuven. Het was voor mij een verrijkende ervaring die me is bijgebleven. Vandaar mijn enthousiasme toen er een vacature kwam bij De Zilveren Knoop in Lier, dicht bij mijn woonplaats. Al voor ik aan geneeskunde begon, vond ik dat geneeskunde voor iedereen een recht is en hier wil ik dus graag aan mee werken in dit centrum! Ik kijk ernaar uit om deel uit te maken van dit WGC en als huisarts tijd te kunnen maken voor kleine en grotere kwaaltjes en problemen. Nieuw uurrooster vanaf 1 september 2013 Vrije raadpleging start vanaf nu pas om 9.30u!!! Maandag Vrije raadpleging 9.30u tot 11u Dokter Karen Op afspraak 14.30u tot 18u Dokter Mieke Dinsdag Vrije raadpleging 9.30u tot 11u Dokter Karen Op afspraak 13.30u tot 16u Dokter Karen Woensdag Vrije raadpleging 9.30u tot 11u Dokter Mieke Op afspraak 18 u tot 20 u Dokter Karen Donderdag Vrije raadpleging 9.30u tot 11u Dokter Mieke Op afspraak 13.30u tot 16u Dokter Mieke Vrijdag Vrije raadpleging 9.30u tot 11u Dokter Mieke Op afspraak 15 u tot 18 u Dokter Karen Telefonische halfuurtjes: Voor medische vragen en resultaten van onderzoeken kan u één van onze artsen voortaan bereiken op onderstaande momenten op ons vast nummer 03/298.29.20. Dokter Karen Smets: op maandag en dinsdag 13u-13.30u en op vrijdag 14.30u-15u / Dokter Mieke Bruynooghe: op donderdag 13u-13.30u Uren onthaal : 8.30u tot 19u Voor een afspraak de dag zelf: graag bellen vóór 10u! Voor dringende gevallen is de huisarts beschikbaar tussen 8-19u. via telefoonnummer: 03/298.29.20 Buiten deze uren wachtdienst: 0900/ 70 212 2

Griepvaccinatie geef ook dit jaar griep geen kans! Het zal u niet ontgaan zijn: de griepvaccinaties staan er weer aan te komen. Net als vorig jaar wordt ook dit jaar gewoon een eenmalige vaccinatie gegeven. Wilt u over dit vaccin meer te weten komen, kan u op dinsdag 8 oktober om 14u terecht in het dienstencentrum de Rosmolen (Pettendonk 37/1, 2500 Lier, tel. 03 488 63 88), voor een infomoment (+/- 1u). Een aantal belangrijke, veel gestelde vragen en antwoorden hebben we alvast voor u op een rijtje gezet: De griepprik wordt gratis aangeboden aan kinderen en volwassenen die extra risico lopen om ernstig ziek te worden door griep. Dat zijn: mensen van 60 jaar en ouder; mensen met hartziekten; dit zijn veelal mensen die een hartaanval gehad hebben, mensen die hartklachten hebben zoals hartritmestoornissen, of mensen die een hartoperatie hebben ondergaan; mensen met longziekten zoals astma, chronische bronchitis of longemfyseem; mensen met diabetes (suikerziekte); niet alleen mensen die insuline spuiten, maar ook de mensen die tabletten met bloedsuikerverlagende middelen slikken of een dieet volgen; nierpatiënten; vooral als de nieren door een ziekte niet goed werken (dus niet bij nierstenen); mensen met weinig weerstand door andere ziekten of door een medische behandeling; bijvoorbeeld mensen die recent een beenmergtransplantatie hebben ondergaan, mensen die met HIV zijn geïnfecteerd, mensen met leukemie (bloedkanker) en mensen met kanker die chemotherapie of bestraling ondergaan; kinderen vanaf 6 maanden tot 18 jaar die langdurig salicylaten gebruiken (bijvoorbeeld bij chronische darmaandoeningen); Mensen met een verstandelijke beperking die in een instelling wonen. 3

Voor deze mensen is het belangrijk dat zij jaarlijks tussen half oktober en half november de griepprik halen. Dat geldt ook voor vrouwen uit bovenstaande groepen die zwanger zijn. Er is geen reden om de griepprik dan over te slaan. De griepprik maakt de kans om griep te krijgen veel kleiner. Als u toch griep krijgt, verloopt de ziekte meestal minder ernstig. Bovendien verkleint de griepprik de kans dat u complicaties krijgt zoals longontsteking of dat uw eigen ziekte verergert. Mocht u zichzelf herkennen in een van bovengenoemde groepen, en toch geen oproep van de huisarts hebben ontvangen, dan verzoeken wij u contact op te nemen met de huisartsenpraktijk. Mocht u zich niet herkennen in bovenstaande groepen en toch een oproep hebben ontvangen, verzoeken wij u natuurlijk ook contact op te nemen. 4

Vervolg van de voedingsdriehoek: Groenten & fruit. De actieve voedingsdriehoek toont de verhoudingen wat je per dag zou moeten eten om voldoende voedingsstoffen op te nemen en hoeveel je per dag moet bewegen. De actieve voedingsdriehoek bestaat uit 7 lagen: 8 delen voedingsmiddelen en één deel lichaamsbeweging. Voor een goede gezondheid is dagelijks bewegen en evenwichtig en gevarieerd eten essentieel. Per nieuwsbrief zullen we dieper ingaan op een item(s) uit de actieve voedingsdriehoek. In deze editie gaan we het onderwerp groenten en fruit verder bekijken.. 5

Groenten & Fruit Groenten vormen een belangrijk onderdeel van onze dagelijkse voeding. Groenten leveren koolhydraten, voedingsvezels en afhankelijk van de groentesoort mineralen zoals ijzer, kalium, calcium en vitaminen zoals vitamine C, vitamine B1, vitamine B2, foliumzuur, bètacaroteen en vocht. Omdat niet alle groenten dezelfde soort en hoeveelheid vitaminen en mineralen bevatten, is afwisseling heel belangrijk. Broccoli, bloemkool en paprika zijn bijvoorbeeld rijk aan vitamine C, wortelen zijn eerder rijk aan bètacaroteen. Geef de voorkeur aan seizoengroenten. De aanbeveling voor de groep groenten is 300 gram groenten per dag eten. Onderstaande tabel geeft de voedingsaanbeveling groenten weer per leeftijdsgroep. Leeftijdsgroep Aanbeveling groenten Aantal gram Aantal groentelepels Peuters (1,5-3 jaar) 50-100 gram = 1 tot 2 groentelepels Kleuters (3-6 jaar) 100-150 gram = 2 tot 3 groentelepels Kinderen (6-11 jaar) 250-300 gram Jongeren (12-18 jaar) 300 gram Volwassenen (19-59 jaar) 300 gram Ouderen (60+) 300 gram Om dagelijks voldoende groenten te realiseren in de praktijk: vul de helft van het bord bij een warme maaltijd met groenten (minstens 200g); neem groenten bij de broodmaaltijd (50-150g); groentesoep kan helpen om de aanbevolen hoeveelheid groenten te eten (50-100g); geef ook tussendoortjes en het ontbijt regelmatig een groentetintje. 3. Indelingscriteria van de producten van de groep groenten Wat is de ideale aanbeveling voor rauwe en gekookte groenten? Het is belangrijk om dagelijks voldoende groenten te eten, gemiddeld 300 gram. Dat kunnen zowel rauwe als gekookte groenten zijn. Omdat vitaminen zeer gevoelig zijn voor warmte, zitten er in gekookte groenten doorgaans wat minder vitaminen dan in rauwe groenten. Bij het koken gaat soms 20 tot 50% van de hoeveelheid vitaminen verloren. Het verlies van vitaminen kan beperkt worden door een goede bewaar- en kooktechniek en door de kooktijd in het oog te houden. Het voordeel van gekookte groenten in vergelijking met rauwkost is dat men er gemakkelijker meer van kan eten. Om 300 gram per dag in te nemen is het vooral combineren om een gedeelte rauw te eten, bijvoorbeeld bij de boterham, en een gedeelte gekookt bij de warme maaltijd of via soep. Dat draagt ook bij tot de variatie. PRAKTISCH: 300 gram groenten, bijvoorbeeld 6

Waarom horen peulvruchten niet thuis in de groep groenten? Gedroogde peulvruchten (witte bonen, rode bonen, bruine bonen, linzen, kikkererwten) behoren niet tot de groep groenten. Peulvruchten bevatten meer eiwitten en worden daarom in de groep vlees, vis, eieren en vervangproducten geplaatst. Omdat peulvruchten een onvoldoende hoeveelheid van het essentiële aminozuur methionine bevatten, moeten ze als vleesvervanger gecombineerd worden met granen, zaden of ei. Waarom hoort een groenteburger niet thuis in de groentegroep? Voorgebakken of gepaneerde groenteburgers brengen vaak ook veel vet en zout aan. Groenteburgers horen dus niet thuis in de groentegroep of in de groep vlees, vis, eieren en vervangproducten. Het zijn samengestelde producten en afhankelijk van de samenstelling moeten de ingrediënten verdeeld worden over verschillende groepen of wordt de groenteburger in de restgroep geplaatst. Waarom groentesappen, groentesoepen en blikgroenten als middenweg kiezen? Deze producten kiezen we als middenweg vanwege het hogere zoutgehalte. Bij groentesoepen zijn de voedingswaarde en de aanbreng van groenten of zout afhankelijk van de bereiding. Of groentesoepen een plaats krijgen als voorkeur of bij de middenweg, is afhankelijk van het gehalte aan natrium en de hoeveelheid groenten in de soep. Fruit 1. Omschrijving Fruit levert net zoals groenten koolhydraten, vitaminen, mineralen, voedingsvezels, vocht en antioxidanten. Daar waar groenten een meerderheid meervoudige koolhydraten bevatten, bevat fruit eerder enkelvoudige koolhydraten. Fruit is rijk aan kalium, vitamine C, bètacaroteen en vitamine B6. Groenten en fruit onderscheiden zich verder door de aanwezigheid van verschillende soorten en hoeveelheden voedingsstoffen. Daarom moeten we dagelijks zowel groenten als fruit eten. 2. Praktische aanbeveling De dagelijkse aanbeveling is 250 tot 375 gram fruit. In de praktijk komt dat ongeveer overeen met twee tot drie stukken fruit. Per stuk fruit wordt ongeveer 125 gram gerekend. In volgende tabel wordt de aanbeveling voor fruit per leeftijdsgroep weergegeven. Fruit kan als tussendoortje, als broodbeleg en als dessert gegeten worden. Gebruik liever vers fruit dan blikfruit of gedroogd fruit. Leeftijdsgroep Aanbeveling fruit Aantal gram Peuters (1,5-3 jaar) Kleuters (3-6 jaar) Kinderen (6-11 jaar) Jongeren (12-18 jaar) Volwassenen (19-59 jaar) Ouderen (60+) 1 stuk fruit (100 gram) 1 tot 2 stukken fruit (100-200 gram) 2 stukken fruit (250 gram) 3 stukken fruit (375 gram) 2 stukken fruit (250) gram 2 tot 3 stukken fruit (250-375 gram) 7

Kan fruit groenten vervangen? Fruit kan niet systematisch groenten vervangen vanwege de verschillende soorten vitaminen en mineralen die fruit en groenten aanbrengen. Wanneer bij de warme maaltijd bijvoorbeeld appelmoes wordt gegeten, moet er nog een portie groenten gegeten worden bij een andere maaltijd. Waarom hoort zoet broodbeleg zoals confituur niet in de fruitgroep? Zoet broodbeleg op basis van fruit, zoals confituur en stroop, worden in de restgroep geplaatst. Deze producten zijn gemaakt op basis van fruit maar kunnen fruit niet vervangen wat het gehalte aan voedingsvezels, vitaminen en mineralen betreft. Vers fruit is een zeer goed broodbeleg. Voor wie graag zoet eet op het brood, is vers fruit zoals schijfjes banaan, aardbeien in het seizoen, perzik, kiwi of nectarine aan te raden. Waarom behoren noten niet tot de fruitgroep? Noten worden in vele landen tot de groep fruit gerekend, maar niet in de actieve voedingsdriehoek. Noten bevatten relatief veel eiwitten (8-21 g eiwit/100 g) en zijn energierijk door het hoge vetgehalte (33-76 g vet/100g). Door hun aanbreng van eiwitten en ijzer kunnen noten in combinatie met andere vervangproducten zoals peulvruchten, melk en ei volwaardig vlees vervangen. Noten en zaden worden dan ook in de groep vlees, vis, eieren en vervangproducten geplaatst. Stukken, porties, hoe rekenen? Als standaardportie voor fruit wordt 125 gram vers fruit gerekend. Bepaalde soorten fruit bevatten meer of minder vocht en zijn al of niet energierijker dan een gemiddelde appel of peer. Kan gedroogd fruit vers fruit vervangen? Gedroogd fruit bevat meer dan 1,5 g vezels/100 kcal en is ook erg energierijk doordat het water aan het fruit onttrokken is. Dagelijks maximaal een handvol gedroogd fruit per dag (25 g) is voldoende. Voor wie er een dag op uittrekt, te voet of met de fiets, is een handvol gedroogd fruit vaak een goed tussendoortje. Kan fruitsap vers fruit vervangen? Fruitsap bevat evenveel energie als frisdrank. Fruitsap bevat bepaalde mineralen zoals kalium en magnesium en vitaminen. Sinaasappelsap en pompelmoessap zijn bijvoorbeeld rijk aan vitamine C. Eén glas fruitsap bevat het sap van ongeveer twee stukken vers fruit. Het bevat relatief veel energie en door het persen gaan zowel vezels als vitaminen verloren. Hierdoor is fruitsap, ook al is het vers geperst, niet de eerste keuze fruitvervanger. Fruit geeft meer verzadiging en is belangrijk voor de kauwfunctie. Vers fruit geniet dus nog steeds de voorkeur. Drink niet dagelijks fruitsap en matig de hoeveelheid tot één glas. 8

Seizoensgroenten Seizoensgroenten Oktober Aardappelen Andijvie Artisjok Aubergine Bleekselderij Bloemkool Broccoli Chinese kool Courgette Groene selderij Knolselderij Koolrabi Kropsla Paddenstoelen Paprika Pastinaak Pompoen Prei Prinsessenbonen Raap Raapstelen Radijs Rammenas - Rode biet - Rode kool Savooikool - Schorseneren - Snijbonen Sperziebonen Spinazie Spitskool Spruiten Tomaat Uien Veldsla - Venkel Warmoes Witlof - Witte kool - Wortelen. Seizoensgroenten November Aardappelen Andijvie Bleekselderij Bloemkool Broccoli Chinese kool Courgette - Groene selderij Knolselderij Paddenstoelen Pastinaak Pompoen Prei Raap Rammenas Rode biet Rode kool Savooikool Schorseneren Spruiten Uien Veldsla Venkel Witlof Wittekool - Wortelen Seizoensgroenten December Aardappelen Andijvie Groene selderij Knolselderij Paddenstoelen Pastinaak - Pompoen Prei Raap Rammenas Rode biet Rode kool Savooikool Schorseneren Spruiten Uien - Veldsla Witlof Wittekool - Wortelen Seizoensfruit: Seizoensfruit Oktober Appelen Bananen Bramen Druiven Frambozen Kiwi Mandarijnen Mango Meloenen Pompelmoes Peren - Sinaasappelen Seizoensfruit november Ananas - Appel - Avocado - Banaan - Citroen - Druif - Grapefruit - Mandarijn - Peer - Pompelmoes - Appelsien Seizoensfruit december Ananas - Appel - Avocado - Banaan - Citroen - Kiwi - Mandarijn - Peer - Appelsien 9

Vergeten groenten Eigenlijk wordt er bedoeld dat bepaalde groenten die vroeger door veel mensen werden gegeten nu niet meer bekend zijn bij zulke grote groepen. Laat staan dat ze bij hen op het menu staan. Hoe het komt dat we ze vergeten zijn is niet met een antwoord te beantwoorden. Het is een compleet pakketje dat er voor zorgde dat we deze groenten nu niet meer zo vaak tegen komen. Als eerste: de smaak en het mondgevoel van sommige van de vergeten groenten past minder bij wat sommige mensen tegenwoordig prettig vinden. Vroeger vonden mensen dat misschien ook niet zo prettig of lekker, maar was er niets anders. We willen vergeten groenten niet meer vergeten. Er zijn namelijk naast de nadelen ook nogal wat voordelen. De eerste reden is: andere smaken proeven. Vele van de vergeten groenten hebben een echt nieuwe smaak voor ons. Ze smaken lekker. Lekker anders. De tweede reden is: meer variatie. Door meer smaken in je keuken, in je gerechten toe te laten krijg je meer variatie in je eetpatroon. Waarschijnlijk vanuit het idee dat we graag verschillende smaken op ons bord hebben en dat we snel verveeld raken als we dagelijks aardappels met groente en vlees moeten eten. Fusion, Mexicaans, Surinaams, Antilliaans, Chinees, Italiaans, Spaans, zijn maar een paar voorbeelden van de soorten keuken, met de daarbij behorende smaaksensaties die we regelmatig op ons bordje leggen. Dat veel van de vergeten groenten gewoon in ons land goed kunnen groeien is voor veel mensen ook belangrijk. Geen duur en milieuverslindend vervoer. Gewoon eerlijk eten dat ons land ons geeft. De derde en laatste reden is: Van sommige vergeten groenten is de smaak beter dan van de groenten die we in de supermarkt kunnen kopen. Het toevoegen van snijbiet of winterpostelein aan een salade maakt die onvergetelijk. Maar ook het toevoegen van pastinaak aan een traditionele hutspotschotel, geeft een verassend lekker effect. Belangrijke redenen dus om de vergeten groenten in huis te halen, ze te koesteren en vooral te gebruiken en ervan te genieten! 10

Een lijst met vergeten groenten, 7 stuks met uitleg. Pastinaken: Ook wel pinksternakel of witte peen genoemd. Het is een hele oude groente die sinds kort weer in ons land wordt verbouwd. Bewaar pastinaak niet te lang. Drie dagen in de groente la is maximaal. De wortel wordt anders slap. De witte wortel is niet zo zoet als de wortel die we kennen. Pastinaak is heel smakelijk. Heerlijk in stamppot zoals hutspot of als smaakmaker door aardappelpuree. De kooktijd is iets korter dan voor gewone wortel. Winterpostelein: Winterpostelein is gemakkelijk te herkennen aan de schotelvormige bladeren. Het kan rauw gegeten worden als salade of als smaakmaker door een salade of rauw door een stamppot in plaats van rauwe andijvie. Het is een bron van vitamine C, calcium, ijzer en magnesium. Snijbiet: Ook wel warmoes genoemd. Is in vele kleuren verkrijgbaar zoals rood, wit, geel en groen. Smaakt heel erg als spinazie, maar is leuk serveren vanwege de kleuren. De dikke stengels liever niet opeten, maar het blad van de stengels af rissen. Net als spinazie mag het niet worden opgewarmd. Aardpeer: Ook wel topinambour genoemd. Deze knol is familie van de zonnebloem. Aardpeerknollen zijn voedzaam en licht verteerbaar. De smaak is bijzonder en heel goed. De groente is ook erg gezond. Door de vele belangrijke bouwstoffen is het heilzaam bij verstopping, reuma en jicht. Ook voor mensen met diabetes, want bij de vertering komt geen glucose vrij. Raapstelen: Ook wel kelen genoemd. Dit is het jong geoogste blad van de Chinese kool. Meestal wordt het hele plantje met worteltjes geoogst. Soms wordt het aan de grond afgesneden. Uitgegroeide raapstelen vormen een knolletje. Wortelpeterselie: Ook wel peterseliewortel genoemd. Ideaal voor in soepen en ragouts. De stengel is als gewone peterselie te gebruiken. De witte wortel ligt qua smaak een beetje tussen pastinaak en knolselderij in. De groente is rijk aan vitamine A1, B2 en C. Brave Hendrik: Brave Hendrik is ook een hele oude groente. De naam is afgeleid van een plant die Boze Hendrik heet. De smaak van Brave Hendrik is zacht. Je maakt de bladeren klaar als verse spinazie. De nerven zijn wat grover en het blad wat stugger. De jonge bladeren zijn heerlijk. Bij de oudere bladeren is het verstandig de moeite te nemen de harde stukken deels weg te snijden. Ook de Brave Hendrik is goed voor de gezondheid. Helpt goed bij darmstoornissen. 11

Goede afspraken zorgen voor een vlotte werking.. *Meldt u altijd eerst aan bij de balie en neem uw SIS kaart mee zo voorkomen we misverstanden. *Voor een afspraak op dezelfde dag nog belt u voor 10.00u voor een afspraak. Er geldt natuurlijk een uitzondering voor medische urgenties. *Komt u met meerdere personen tegelijk op consultatie zeg dit aan de balie zodat de nodige tijd wordt voorzien. Er wordt 1 afspraak gemaakt per patiënt. *Kinderen en jongeren tot 14 jaar worden niet gezien zonder aanwezigheid van een meerderjarig familielid. *Verwittig op tijd als u niet naar uw afspraak kan komen dan kunnen we iemand anders verder helpen. *Kom op tijd als u een afspraak hebt, kom dan 5 minuten vroeger om u in te schrijven aan het onthaal. *3 keer te laat op afspraak dan kan u gedurende 6 maanden geen afspraak meer maken en enkel nog op vrije raadpleging komen. *Als u onvoldoende Nederlands kan neem dan een tolk mee om te vertalen, deze dient min. 14 jaar oud te zijn. Ba-bel kan gebruikt worden als alternatief. *We komen bij u op huisbezoek als u te ziek bent om tot hier te komen. *U kan niet naar uw werk of naar school want u bent ziek kom dan naar de raadpleging tijdens de dag en niet s avonds. *U hebt graag rust in de wachtzaal anderen ook. Zet uw gsm af of stil in de wachtzaal en tijdens de consultatie. Voor kinderen is stil zitten niet gemakkelijk, maar zorg wel dat het rustig blijft. *U bent verhuisd breng ons hiervan spoedig op de hoogte. Dan brengen wij de nodige papieren in orde zodat u verder bij ons of elders terecht kan. *U wilt zich uitschrijven geef dit dan op tijd door want het duurt minstens een volledige kalendermaand vooraleer u volledig uitgeschreven bent. 12

Nuttige Info U kunt bellen voor een consultatie of afspraak tussen 8.30u en 19u. Voor dringende gevallen zijn we al telefonisch bereikbaar vanaf 8.00u. Deze informatie zal ook altijd doorgegeven worden door onze onthaalmedewerkers wanneer je een afspraak maakt. Onze gegevens: WGC De Zilveren Knoop Brouwerijstraat 3 2500 Lier 03/298.29.20. info@dezilverenknoop.be (alleen voor algemene informatie, niet voor afspraken, voorschriften of medische vragen) Indien u verpleegkundige zorgen nodig hebt.. neem je best zo snel mogelijk contact op met het wijkgezondheidscentrum. Chantal zal er dan voor zorgen dat er onmiddellijk met de behandeling (thuis of in het centrum) kan gestart worden. Je mag dus zelf geen beroep doen op de diensten van het Wit-Gele Kruis of andere thuisverplegingsdiensten. Indien nodig nemen wij zelf contact op met een dienst waarmee we samenwerken. Van zodra je bent ingeschreven in het wijkgezondheidscentrum moet je dus beroep doen op de verpleging van het wijkgezondheidscentrum. Als je dus zelf contact opneemt met een thuisverplegingsdienst, zal je ook zelf de rekening hiervan moeten betalen! Een verwittigde patiënt is er twee waard! Neem ook eens een kijkje op onze website: www.dezilverenknoop.be 13

Feestdagen oktober/november/december, internationale themadagen en andere.. 4 oktober Werelddierendag 5 oktober Actiedag 'Meld Geweld' 10 oktober Werelddag van de Geestelijke Gezondheid 16 oktober Wereldvoedseldag (en Wereldmaaltijd-dag) 17 oktober Internationale Dag voor bestrijding van Armoede Wereld Armoede Dag 1 november Allerheiligen WGC GESLOTEN 9 november Internationale Dag tegen Fascisme en Antisemitisme 10 november Dag van de Mantelzorg 11 november Wapenstilstand WGC GESLOTEN 12 november Dag van Respect, sinds 2006 14 november Wereld Diabetes Dag 20 november Internationale Dag van de Rechten van het Kind 25 november Internationale Dag van uitbanning van geweld tegen Vrouwen 29 november - Internationale dag van solidariteit met het Palestijnse volk 1 december Wereld Aidsdag 5 december Internationale Vrijwilligersdag 10 december Internationale Dag van Mensenrechten 18 december Internationale Dag van de Migrant 25 december Kerstmis WGC GESLOTEN Zomertijd wintertijd: In de nacht van zaterdag 26 oktober 2013 op zondag 27 oktober 2013 mogen we de klok een uurtje terugdraaien. We kunnen dus een uur langer slapen! De volgende nieuwsbrief verschijnt op 6 januari 2014. 14

Kleurplaat herfst 15