Tips voor je P.I.P. P.I.P. = Persoonlijk Investering Plan. (P.I.P. is ontwikkeld door de afdeling economie van het Metzo College)



Vergelijkbare documenten
Studeren in Check je geld! Wat je moet weten over studiekosten.

6,2. Werkstuk door een scholier 1803 woorden 11 april keer beoordeeld. Inleiding

Studeren in Check je geld! Wat je moet weten over studiekosten.

Inhoud. Mijn leven. ik ga verhuizen

Bewindvoering: hoe werkt het?

Geldtips van de Geld Universiteit. Een gratis e book gevuld met handige tips om goed met geld om te gaan.

Vroeg wijs met geld. gemeente Informatie over hoe u uw kind helpt slim en verstandig om te gaan met geld

[zelf op te maken en in te vullen > denk hierbij aan het tonen van een foto en/of logo van de bank, je naam etc.

door: R-Newt jongerenwerk de Twern Werkboek Omgaan met Geld

Zó maak je sparen makkelijker! Goed omgaan met Geld, 2017

Ga naar klik bij Test en spel op: Alle tests en spellen Doe de test: Wat voor geldtype ben jij? Uitslag: je bent een

Uitmetkorting.nl. Internet korting ontrafeld

Interview Rob van Brakel

BEN IK BEREIKBAAR Opdrachtenblad Niveau:

Gewoon zo! WONEN: HOE ONTMOET JE BUURTBEWONERS?

OP KAMERS Opdrachtenblad Categorie:

Onderzoek Je wordt 18 jaar en dan? De gevolgen voor je geldzaken

Maak je eigen jaarbegroting

Rapport Kinderen en Geld Enquête (NIBUD en het Jeugdjournaal)

VEILIG OP DE BANK Opdrachtenblad Niveau:

Gewoon zo! Geld: Wat moet je weten als je gaat winkelen? MAKKELIJKLEZENGIDS OVER GELD

BEN IK BEREIKBAAR? Opdrachtenblad Niveau:

VEILIG OP DE BANK Opdrachtenblad Niveau:

Het Studenten Uitgaven Onderzoek is in mei 2014 afgenomen bij 886 respondenten met een leeftijd van jaar. De studenten volgen een HBO- of

Welkom en voorstellen

'IK & Geld' De leerlinggegevens ontvangen wij graag uiterlijk één week voordat je met de lessen wilt beginnen.

Inhoud. Mijn leven. ik regel mijn geldzaken

Dat is een koopje! HOOFDSTUK 8 WOORDEN. Kies het goede woord. Ik ga even naar de... Ik ga sla en tomaten halen. a groenteman b slager

BESTEMMING BEREIKT?! Opdrachtenblad Niveau:

Bedankt voor het downloaden van dit boek!

Bijna elf miljoen Nederlanders kochten vorig jaar. Geen last van opdringerige verkopers. Online winkelen

Uitgebreide versie. Mijn geld in vertrouwde handen. Stichting Beheer Bewonersgelden Pluryn

BESTEMMING BEREIKT?! Opdrachtenblad Niveau:

Lekker op vakantie met Adecco Informatie voor vakantiewerkers

Weet jij wat je uitgeeft en wat er binnen komt? Samen slimmer met geld

Kun jij slim shoppen?

Beslis zelf over je toekomst!

Management en Organisatie. Proefles

Voorblad Wat is geld?

Lesbrief. Schuld Anne-Rose Hermer

Veertien leesteksten. Leesvaardigheid A1. Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek. Ad Appel

Maak je eigen jaarbegroting

(1 m.) Klassikale aftrap Docent stelt jou als gastdocent voor

Is jouw maand ook altijd iets te lang? Onderzoek Jongerenpanel Tilburg

Werkboek Het is mijn leven

Hoofdstuk 2: Kom je ermee uit?

Milieuopdrachten Sarahs Wereld

Rondkomen met uw inkomen

Vakantiegids. De tien beste tips voor telefoneren in buitenland

Expeditie M&M. ontdek avontuurlijk leren. lesbrief. Bijbanen. Foto: Marcel van den Bergh / Hollandse Hoogte

Ik en de maatschappij. Rondkomen

Desiree Piar CMD 1B Docent : James boekbinder Project : vrijwilligers 55+ Doelgroeponderzoeksverslag

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN?

Thema Informatie vragen bij een instelling

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.

Thema Informatie vragen bij een instelling

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door

Utrecht, Het financiële gedrag van kinderen tussen 12 en 18 & de rol van hun ouders

Onderzoek onder kinderen groep 5 t/m 8

Publicatie brochure arboregels vakantiewerker

Gastles: Hoe word ik rijk?

Vragenlijst Budgetcoaching

Stefanie Rohner + Christian Wolf. Spelregels

GOED VERZEKERD Opdrachtenblad Niveau:

Dagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen?

BEWAAR DIT BOEKJE GOED ALLES OVER JE BOEKENPAKKET. VanDijk.nl ALLES VOOR JE STUDIE

VERLENGEN KOPEN RUILEN BETALEN

In uw huis zijn al uw spullen wel verzekerd. Buiten uw huis (nog) niet

Wat is de Kinder Onderzoek Groep?

Omgaan met geld. Budgetteren

In 7 stappen naar een opgeruimd huis Hoe je op een makkelijke manier je opruimachterstanden inloopt

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 7-8. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door

BACK TO SCHOOL ONDERZOEK Een onderzoek uitgevoerd door MWM² in opdracht van Spotta

Op vakantie in het buitenland. Als je ouder bent, kun je met een bankpas overal geld opnemen.

Hoofdstuk 3 Dit hoofdstuk gaat over: het recht op zeggenschap

Vul de enquête in. Bij deze enquête is het belangrijk dat elke vraag wordt ingevuld.

U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen.

Alles onder de knie? 1 Herhalen. Intro. Met de docent. 1 Werk samen. Lees het begin van de gesprekjes. Maak samen de gesprekjes af.

ZAKGELD Breng het in kaart

Lesbrief Laat geen geld liggen

All en gaan wonen of op kot gaan Wat je moet weten als je verhuist

KIEZEN OF DELEN? Opdrachtenblad Niveau:

(Genoemde bedragen gelden vanaf 1 januari Het is mogelijk dat de bedragen iets omhoog gaan per 1 juli.)

Kinderen leren omgaan met geld

Lesbrief Meneer Beer

Wat was het afgelopen schooljaar het meest op jou van toepassing? Doe je deze zomer betaald vakantiewerk? Ik ging naar de middelbare school 53,9%

Met het hele gezin gezond het nieuwe jaar in

Thema In en om het huis

Wat gaan we doen? Kies uit: bijzondere dagelijks gratis aanstaande praktisch. 1 Dick en Anna gaan vrijdag trouwen. Dat is over twee dagen.

Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk?

Thema In en om het huis

Op eigen kracht maar niet alleen

Sparen voor je hartenwens

INHOUD [ 7 ] G E L D W I J Z E R S T U D E N T E N

KIES VOOR JEZELF. Meer tijd voor jezelf in 3 praktische en snelle stappen! Dafne van Benschop Coaching

Les 1 Integratie Leestekst: Een bankrekening. Introductiefase

Colofon blz. 1 Handleiding blz. 3-4 Voorbeeld spaarplan blz. 5-7 Spaarplan 1 blz Spaarplan 2 blz Spaarplan 3 blz Spaarplan 4 blz.

Wil jij minderen met social media?

IT S ABOUT YOUR TIME HI THERE.

2c nr. 1 zinnen met want en omdat

Transcriptie:

Tips voor je P.I.P. P.I.P. = Persoonlijk Investering Plan (P.I.P. is ontwikkeld door de afdeling economie van het Metzo College) Geld en scooters Maak een P.I.P. Met een P.I.P. weet je precies hoeveel je moet sparen om je favoriete scooter te kopen. Je vult in wat je scooter kost en hoeveel tijd je hebt om te sparen. Onderhandel over de accessoires Het bromfietsbewijs, de scooter, de benzine, en de verzekering kosten geld. Daarbij komen nog het slot, een goede helm en beschermende handschoenen. Bij sommige dealers krijg je korting als je de scooter, de verzekering en de accessoires allemaal in een keer koopt. Onderhandel daarover. Verzeker je scooter Je bent verplicht om voor je scooter een WA-verzekering af te sluiten. Daarnaast kun je kiezen voor een cascoverzekering. Je scooter is daarmee verzekerd tegen beschadiging. Verder kun je je scooter verzekeren tegen diefstal. Vergelijk de voorwaarden en kosten van verzekeringen op internet. Beveilig je scooter Je kunt je scooter het best binnen parkeren. Als dat niet kan, zet hem dan altijd vast aan een lantaarnpaal, hek of stalling. Met een kettingslot en een stuurslot. Een goed slot kost wat, maar is een slimme investering. Je kunt ook overwegen om je scooter extra te beveiligen met een alarm. Kijk kritisch naar de scooter Let bij het kopen van een scooter op het merk en het model, het bouwjaar, de kilometerstand, de staat van onderhoud, of het merk en het model nog steeds worden gefabriceerd en of de scooter wel of niet is opgevoerd. Hoe origineler de staat van de scooter - dus hoe minder eraan is gesleuteld - hoe meer hij waard is.

Koop van een erkende scooterdealer Als je een (tweedehands) scooter koopt bij een erkende dealer, heb je meer kans op een goed onderhouden scooter dan als je hem van een particulier koopt. Bovendien heb je een adres waar je heen kunt als je scooter kapot is. Vaak valt de reparatie onder de garantie. Check dat van te voren. Geld en mobiel bellen Maak een P.I.P., welke telefoon met abonnement wil je Er zijn zoveel mogelijkheden omschrijf uitgebreid in je PIP welke telefoon je wilt met welk abonnement. Hou je belgedrag in de gaten Kijk maandelijks op je rekening, let daarbij vooral op de belduur. Als je veel lange gesprekken houdt, kun je overwegen om voortaan voor lange gesprekken te bellen met Skype via internet. Dat kost niks en is eenvoudig te downloaden op www.skype.com. Vraag op tijd nummerbehoud aan Als je overstapt naar een andere provider kun je je mobiele nummer meestal gratis meenemen. Dien je verzoek om nummerbehoud in bij je nieuwe provider. Doe dat op tijd, want je oude provider houdt jouw nummer maar een maand vast na afloop van het contract. Hou je abonnementstermijn in de gaten Als je abonnement afloopt, krijg je meestal een aanbieding van je huidige provider. Kijk goed of dat echt voordelig is voor jou. Soms zit er een nieuwe telefoon bij de aanbieding. Als je oude mobieltje het nog goed doet, kun je hem als reservetelefoon houden of verkopen.

Zet je voicemail uit in het buitenland Mobiel bellen en gebeld worden over de grens is duur. Ook voor het afluisteren van je voicemail worden extra kosten gerekend als je in het buitenland bent. Zet daarom liever je voicemail uit. Als de beller jou dringend moet spreken, belt hij wel opnieuw of hij stuurt een sms. Vergelijk abonnementen Een abonnement, prepaid of sim-only? Met de belwijzer op www.bellen.com kun je invullen hoeveel je gemiddeld belt en sms t per maand. Vervolgens worden de prijzen van aanbieders vergeleken. Zo kun je bekijken wat voor jou de beste deal is. Geld en vakantie Maak een P.I.P. Met een PIP weet je precies hoeveel je in een bepaalde periode moet sparen om je doel te bereiken. Je vult in wat je vakantie kost en hoeveel dagen je hebt om te sparen. Ga goed verzekerd op reis Je zit er natuurlijk niet op te wachten dat je tas wordt gestolen en je wilt geen ongeluk krijgen. Toch is het goed om je te verzekeren tegen de gevolgen van zulke situaties. Sluit daarom altijd een reisverzekering af. Misschien willen je ouders die wel betalen of hebben ze een doorlopende reisverzekering waar jij nog onder valt. Maak vóór de vakantie een dagbudget Als je uitrekent hoeveel je ongeveer nodig hebt per dag, weet je hoeveel je nog moet sparen voor je vakantie. Bereken altijd wat extra voor noodgevallen. Zo voorkom je een lege portemonnee en een bankrekening zonder saldo tijdens je vakantie. Zoek een vakantiebaantje voordat de vakantieperiode begint. Vakantiewerk kun je vaak maanden voordat de vakantie begint regelen. Dat is handig, want je hoeft niet meer te zoeken in je vakantie. Dat scheelt werkdagen en dan is er vaak nog meer keus. Bereken vooraf hoeveel dagen je moet (en kunt) werken om genoeg geld te sparen voor je vakantie. Begin op tijd met sparen

Als je vroeg begint met sparen, is het bedrag dat je moet missen veel lager. Daardoor merk je minder dat je spaart. Stort gewoon iedere week een vast bedrag op je spaarrekening. Dan krijg je ook nog rente. Vergelijk aanbiedingen van vakanties met elkaar Er zijn veel bedrijven gespecialiseerd in jongerenvakanties. Op internet kun je eenvoudig prijzen vergelijken. Vaak wordt een vakantie goedkoper naarmate je met meer mensen reist. Soms krijg je korting als je vroeg boekt. Of juist op het laatste moment. Tip van Kyrill Als je zoals ik graag wilt interrailen in de zomervakantie, moet je een tijdje wat zuiniger leven. Ik koop nu minder kleren dan normaal en let goed op mijn geld tijdens het stappen. Zo hou ik wekelijks behoorlijk wat geld over. Dat zet ik opzij voor mijn reis. Geld en uitgaan Watching you! Ben je heel slecht voor je portemonnee? Geef dan je pinpas of portemonnee aan je moeder of andere bekende (die wel met geld kan omgaan!) en zorg dat hij of zij elke week een bepaald bedrag daar vanaf pint en dat aan jou in cash geeft. Je kunt dit ook steeds verder opvoeren, totdat je zelf goed met je geld kunt omgaan. Natuurlijk kun je dit ook in je PIP bijhouden! Neem eten mee Koop geen eten of drinken tijdens het shoppen, in de bios of in de sportschool. Denk er van tevoren aan om zelf een flesje drinken mee en een verpakte koek of zakje snoep. Veel goedkoper en vaak ook gezonder. Scoor cadeautjes in de uitverkoop Het hele jaar door heb je cadeautjes nodig. Verjaardagen zijn vooral erg duur; je kunt niet altijd met iets goedkoops aan komen zetten. De oplossing: scoor een heleboel cadeautjes in de uitverkoop en laat ze direct mooi inpakken. Bewaar deze thuis en haal ze uit de kast als je ze nodig hebt. Ideaal! Feestje thuis Geen geld om op stap te gaan? Houd een party in eigen huis (of tuin!). Nodig een stel vrienden uit en laat hen ook weer vrienden meenemen; zo leer je meteen nieuwe

mensen kennen! En dan de truc: zorg dat ze allemaal hapjes en drankjes meenemen, zodat je op een goedkope manier een knalfeest hebt. Gratis feesten Check de uit-agenda of evenementen-rubriek in kranten & tijdschriften op gratis festivals en feestjes. Elk weekend is er wel wat! Je betaalt weinig en kunt volop genieten. Uit eten voor (bijna) nop Ga je graag uit eten maar wil je er niet al te veel geld aan uitgeven? Check dan de website www.etenvooreentientje.nl. Ja, echt een tientje! Elke stad heeft wel een leuk plekje. Maak een P.I.P. Met een P.I.P. weet je precies hoeveel je moet sparen om uit te gaan. Je vult in wat een avondje stappen kost en hoeveel dagen je hebt om te sparen.. Ga naar een sneak preview Bijna iedere bioscoop vertoont wekelijks een sneak preview: een voorstelling van een nieuwe film tegen een laag tarief. De titel is nog geheim. Zo zie je goedkoop een film voordat de meeste mensen erheen kunnen. Neem alleen cash geld mee Bedenk van te voren hoeveel geld je wilt uitgeven aan uitgaan. Neem dat bedrag mee als je op stap gaat en laat je pinpas thuis. Zo kom je niet in de verleiding om meer uit te geven dan je kunt missen. Organiseer een American party In een kroeg kost een drankje veel meer dan in de supermarkt. Een feestje thuis is dus goedkoper dan in de stad. Nodig je vrienden eens uit voor een American party: iedereen neemt iets mee. Zo blijven de kosten laag. Bekijk last minutes Tickets voor popconcerten worden soms last minute aangeboden door mensen op internet, bijvoorbeeld omdat iemand opeens niet meer kan. Ook kaartjes voor musicals en theatervoorstellingen zijn op het laatste moment vaak veel goedkoper. Zo n ticket kan je veel geld besparen, maar pas op voor bedrog.

Neem een Cultureel Jongeren Paspoort (CJP). Met je CJP krijg je korting bij bioscopen, musea, festivals. En op dvd's, games & reizen. In Nederland en op meer dan 150.000 plekken in het buitenland. Een CJP kost maar 15 per jaar, dat heb je er vaak zo weer uit. Lees meer op http://www.cjp.nl/. Geld en gadgets Kortingsbonnen Surf eens op het internet naar websites voor kortingsbonnen. Ook veel tijdschriften hebben regelmatig aanbiedingen en kortingsbonnen voor attractieparken, beurzen, musea, zwembaden en nog veel meer. Waarom veel geld aan de deur betalen als je via een andere manier veel goedkoper kan gaan?! Kleingeld helpt Twintig cent lijkt niet veel, maar 100 keer twintig zet is alweer een heleboel. Stop daarom al het kleingeld dat je terugkrijgt in een speciaal potje. Na een tijd, bijvoorbeeld een maand of een halfjaar, maak je hem open en tel je alles op. De bank of een kleine winkel is er blij mee, en jij hebt weer flink extra cash! Lees goedkoper Koop geen losse tijdschriften meer. Zeg eventuele abonnementen op. Ga lekker naar de bibliotheek of leen ze van vrienden. Je kunt ook samen een abonnement nemen! Daarnaast zijn veel kranten ook gratis te verkrijgen (bijvoorbeeld op het station) of online te lezen. Record it Ben je film- of serie-gek, verveel je je 's avonds snel en ren je daarom gauw naar de videotheek voor dure dvd's? Besef eens hoeveel leuks er op televisie is als je er niet bent. De truc: opnemen! Veel tv's hebben tegenwoordig een opnamefunctie, en anders is er altijd nog de good-old video- of dvd-recorder. Neem allerlei leuke programma's en films op; je hebt gegarandeerd dagenlang weer wat te kijken. Maak een P.I.P. Met een PIP weet je precies hoeveel je moet sparen om jouw gadget te kopen. Je vult in wat een ipod kost en hoeveel maanden je hebt om te sparen.

Koop niet op afbetaling Schaf alleen die nieuwe gadget aan als je er het geld voor hebt. Laat je niet verleiden tot nu kopen, later betalen. Dat kost uiteindelijk veel meer geld, omdat je rente moet betalen bovenop het aankoopbedrag. Let op bij online shoppen Koop geen nepproducten. Omdat je de spullen op internet niet kunt zien, is het verstandig om alleen op betrouwbare websites te shoppen. En te betalen met ideal of MiniTix. Check of webwinkels het keurmerk Thuiswinkel Waarborg hebben. Dubbelcheck je inkopen Check of je extra kosten moet betalen als je iets (online) koopt. Denk bijvoorbeeld aan verzend- of bezorgkosten. Let bij het kopen van artikelen in het buitenland op dat er geen verborgen belastingen of invoerrechten op zitten. Gebruik je bedenktijd Omdat je producten online niet goed kunt bekijken, is het lastig om te beslissen of je het echt wilt kopen. Daarom heb je een wettelijke bedenktijd. Die is standaard zeven werkdagen. Binnen die periode kun je het artikel terugsturen. Als je al hebt betaald, moet de leverancier het geld binnen 30 dagen terugstorten. Onderhandel Koop het artikel dat je op het oog hebt niet meteen. Wacht liever op een aanbieding. Of ga naar de winkel en probeer te onderhandelen. Vooral op elektronica valt vaak wat af te dingen. Zeker als je er twee koopt, samen met een vriend. Tip van Boris Verkoop je oude spullen. Om mijn nieuwe Playstation 3 te kunnen kopen, heb ik eerst mijn oude spelcomputer verkocht via marktplaats.nl met de spellen erbij. Daar was ik toch op uitgekeken. Verder heb ik in de buurt oude boeken ingezameld en verkocht via bol.com. Weinig moeite en goed voor je bankrekening. Tip van Shirley Onderhandel met je ouders. Spreek bijvoorbeeld af dat je in plaats van zakgeld, kleding en verjaardagscadeautjes, de kinderbijslag krijgt die zij voor jou ontvangen van de overheid. Dan kun je zelf bepalen wat je belangrijk vindt om te kopen.

Geld en kleding Houd foldertjes in de gaten! Houd altijd folders van grote winkelketens in de gaten. Via sommige websites kun je deze ook online bekijken (scheelt papier!). Misschien is de ene week je favoriete shampoo wel in de aanbieding bij de ene drogist, en de volgende week je vaste merk ondergoed bij een andere winkel. Als je ze goed bij houdt, is het koopjes jagen bijna een sport. Ruilhandel Ruilen is hip! En als je het goed doet, komt er ook geen huilen meer van. Ruil kleding, gadgets of make-up die je niet meer gebruikt met vrienden. Wat jij niet meer wil hebben, kan een ander fantastisch vinden. En het kost niemand iets! Wat is er nog in? Doe een grote schoonmaak in je kast. Wie weet vind je nog wel een oud item dat nu weer heel goed kan. Zo kun je de komende winkeltocht weer even uitstellen! Profiteer van de uitverkoop! In de uitverkoop, die in Nederland tegenwoordig steeds vroeger begint, vind je natuurlijk de beste items voor een lagere prijs. Koop je basics (zoals jeans, ondergoed, basic truitjes, een goede tas, kwalitatieve schoenen) in deze uitverkoop. Ook al lijken de aankopen in eerste instantie overbodig; een paar maanden later heb je het wellicht nodig en moet je het voor de volle prijs kopen. Combineer duur met goedkoop Een (dure) merkbroek kun je bijvoorbeeld heel goed combineren met een goedkoper shirt of blouse. Het geheel ziet er dan prima uit, zonder dat het een hoop geld kost. Maak een P.I.P. Met een P.I.P. weet je precies hoeveel je in een bepaalde periode moet sparen om je doel te bereiken. Je vult in wat je droomjas kost en hoeveel dagen je hebt om te sparen. Reserveer elke maand wat Duurdere kledingstukken kun je misschien niet betalen van je maandelijkse kleedgeld. Wel als je steeds iets opzij zet. Misschien heb je nu nog niets bijzonders op het oog. Maar als je straks mooie sneakers ziet, kun je ze meteen kopen.

Kijk op verschillende plaatsen Op internet en in tweedehands winkeltjes vind je veel kleding. Misschien staat op ebay wel precies het T-shirt dat jij graag wilt hebben, voor de helft van de prijs in de winkel. Zeker de moeite van het kijken waard. Pas op met impulsaankopen Soms zie je een kledingstuk dat je meteen wilt kopen. Maar heb je het echt nodig? Misschien vind je het morgen al niet meer zo leuk. Slaap er nog een nachtje over, en beslis daarna of het een slimme aankoop is of niet. Maak afspraken met je ouders Als je kleedgeld krijgt, is het verstandig om de afspraken met je ouders op papier te zetten. Zorg dat duidelijk is welke kledingstukken je zelf moet betalen en welke je ouders voor hun rekening nemen. Wie betaalt bijvoorbeeld jassen, schoenen en sportkleding. Maak een overzicht Bereken de gemiddelde prijs van alle kledingstukken die je nodig hebt. Bedenk wanneer je welke kleren ongeveer moet kopen. Zet alles in een schema. Zo kun je per maand zien hoeveel geld je nodig hebt voor kleding. Geld en werk Maak een P.I.P. Met een P.I.P. weet je precies hoeveel je in een bepaalde periode moet werken om jouw doel te bereiken. Je vult in hoeveel geld je over hoeveel dagen wilt hebben. Verdien genoeg Spreek van te voren af met je werkgever wat je gaat verdienen. Vanaf je vijftiende heb je recht op het minimumjeugdloon plus een vakantietoeslag van 8%. Je werkgever is verplicht je het minimumloon te betalen. Méér mag natuurlijk wel! Kijk op http://home.szw.nl voor het minimumloon bij jouw leeftijd. Ga werken in je favoriete winkel Is muziek jouw grote hobby? Ga op zoek naar een winkel waar ze mooie muziek verkopen en vraag of daar werk is. Vaak kunnen werknemers producten kopen met korting. Bovendien wordt werken op deze manier ook een beetje ontspanning. Vraag een jaaropgave aan je werkgever Met je jaaropgave kun je wellicht geld terugkrijgen van de Belastingdienst. Op www.belastingdienst.nl is een Tj-biljet te downloaden. Vul het in en stuur het op. De

Belastingdienst kijkt of er te veel loonheffing is ingehouden en stort het bedrag waar je recht op hebt op je bankrekening. Wit werken loont Zwartwerken lijkt voordelig. Maar wie zwartwerkt, is niet verzekerd, heeft geen recht op vakantiegeld en kan zonder reden ontslagen worden. Weet je niet zeker of je wit werkt? Vraag een loonstrookje aan je werkgever. Neem het initiatief Stap gewoon eens binnen bij een leuke zaak en vraag of ze mensen kunnen gebruiken. Bellen kan natuurlijk ook. Al hebben ze niet meteen werk voor je, laat toch je telefoonnummer achter. Misschien hebben ze over een maand wél iemand nodig. Tip van Amber Spreek met je ouders of grootouders af dat je af en toe wat huishoudelijke klusjes doet of in de tuin werkt. In ruil daarvoor krijg jij wat geld. Maak een puntenlijst waarop per klusje staat hoe veel het waard is. Tip van Kyrill Zoek een bijbaantje met flexibele werktijden, dan kom je niet in de knoop met dingen die je voor school moet doen. En als het even kan, regel dan werk waarbij je fooi krijgt van klanten. Ik bezorg pizza's, het bedrag aan fooien is meestal meer dan m n loon. Tip van Kyrill Bedenk waar je goed in bent en doe daar iets mee. Ik ben de gitarist van mijn band, gitaarspelen is m'n hobby. Dus geef ik gitaarles. Met het geld dat ik daarmee verdien, spaar ik voor een nieuw instrument. Tip van Boris Zoek werk dat je in de zomervakantie kunt doen. Je verdient in korte tijd veel geld, zo kun je weer even vooruit. Ik heb een tijdje tomaten geplukt in een kas. Dat verdiende behoorlijk goed. En ik leerde er andere leuke jongeren kennen. Tip van Wouter Zoek slimme bijbaantjes die je goed kunt doen naast je school. Ik werk twee avonden per week in de supermarkt, geef op zaterdagochtend zwemles aan kleine kinderen, en werk op zondag in een winkel. Op die dag krijg ik 150% uitbetaald.

Tip van Shirley Kijk goed naar wat je al hebt en bedenk daarmee een creatieve oplossing. Mijn eigen paard kost mij bijvoorbeeld veel geld, dus heb ik bedacht dat mensen tegen betaling een ritje op het strand mogen maken. Daar is veel belangstelling voor. Geld en school Lees tweedehands boeken Boeken zijn duur. Lenen bij de bibliotheek is veel goedkoper dan kopen in de winkel. Boeken voor je leeslijst kun je vaak voordelig bestellen in een pakket, bijvoorbeeld via www.lijsters.nl. Lenen van vrienden of ruilen kan natuurlijk ook. Kost helemaal niks. Vraag op tijd studiefinanciering aan Volg je een opleiding in het voortgezet onderwijs, dan kun je vanaf je achttiende in aanmerking komen voor een tegemoetkoming scholieren. Vraag je tegemoetkoming op tijd aan, bij voorkeur drie maanden voor je achttiende verjaardag via DUO-IBgroep.nl. Pak af en toe de fiets Fiets eens naar school in plaats van de bus of brommer te nemen. Het kost niks en je hoeft niet op de bus te wachten. Bovendien werk je meteen aan je conditie. Dat scheelt weer een abonnement bij de sportschool. Neem je eigen lunchpakket mee naar school Maak thuis al je lunchpakket. Dat kost je veel minder dan een broodje op school en is vaak minstens zo lekker. En zorg ook voor voldoende fruit, dan kom je niet zo snel in de verleiding een - ongezond en duur - tussendoortje te kopen. Wees creatief met kaften Gebruik in plaats van kaftpapier eens oude tijdschriften, reclamefolders of kranten. Dat kost niks en kaftpapier is duur. Nog een voordeel: niemand anders heeft dezelfde boekenkaften als jij en het ziet er grappig uit. Papier recyclen is natuurlijk ook beter voor het milieu. Tip van Amber Maak duidelijke afspraken met je ouders over wat zij betalen aan schoolspullen, kleding en zakgeld. En wat daar wel en niet onder valt. Dan weet je precies wat je moet bijleggen om die nieuwe agenda te kunnen kopen of die fijne lipgloss. Kun je doelgericht sparen.

Geld en studeren Belangrijk: blijf sparen Ook al heb je nog zoveel extra uitgaven, maak er een gewoonte van om iedere maand wat geld opzij te zetten, al is het maar 10. Dan heb je altijd iets achter de hand als het écht nodig is. Misschien is automatisch sparen een optie? Maak een overzicht Zet alle kosten op een rij. Reken uit hoeveel je straks kwijt bent aan collegegeld, verzekeringen, huur, boodschappen en kleding. Op www.nibud.nl staat een indicatie van gemiddelde studentenuitgaven. Daar is ook de Geld-Wijzer Studenten te koop. Handig voor onderhandelingen met je ouders. Zoek een bijbaan die aansluit bij je studie Als je werkt doet dat past bij jouw studie, verdien je geld, doe je ervaring op, en leg je alvast nuttige contacten voor als je straks bent afgestudeerd. Ga je rechten studeren? Zoek werk als secretaresse op een advocatenkantoor. Vraag naar studentenkorting Op veel plekken krijg je korting op vertoon van je Studenten OV-chipkaart. Bij de bioscoop bijvoorbeeld. Of bij de zonnebank. Sommige reisorganisaties, kranten, sportscholen en musea geven ook korting aan studenten. Vraag gewoon naar de speciale studentenkorting. Koop tweedehands boeken Niet voor ieder vak heb je de nieuwste studieboeken nodig. Vaak kun je boeken van het jaar daarvoor ook gebruiken. Vraag het even na bij je opleiding. Tweedehands boeken vind je onder andere op tweedehandsstudieboeken.nl en www.bol.com. Dat scheelt een hoop geld. Neem contact op met DUO - IB-Groep DUO - IB-Groep verzorgt studiebeurzen (studiefinanciering) en de Studenten OVchipkaart. Die krijg je automatisch als je studiefinanciering ontvangt voor mbo, hbo of universiteit. Kijk op www.ib-groep.nl voor meer informatie en tips. Oriënteer je goed Weet je nog niet wat of waar je wilt studeren? Bezoek open dagen van scholen en universiteiten. En loop een dagje mee met een student. Kun je hem of haar meteen alles vragen over studeren. Wat het ongeveer kost bijvoorbeeld.

Geld en auto's Maak een P.I.P. Met een P.I.P. weet je precies hoe lang je moet sparen om je eerste auto te kopen. Je vult in wat jouw auto kost en hoeveel tijd je hebt om te sparen. Win goed advies in Ga je een auto kopen? Neem iemand mee die veel verstand heeft van auto s. Vraag naar de geschiedenis van de auto. Er bestaan handige boekjes met richtprijzen van tweedehands auto s of kijk eens op de autokoerslijst op www.anwb.nl. Hoeveel garantie krijg je en staat de garage goed aangeschreven? Neem de juiste verzekering Vergeet niet een verzekering af te sluiten. Voor een nieuwe auto is een allriskverzekering interessant. Voor een tweedehands auto is een WA-verzekering meestal voldoende. Die vergoedt alleen schade die jij toebrengt aan anderen, dus niet de schade aan jouw auto. Maak een overzicht van de kosten Auto s zijn duur. Je hebt benzine nodig, maar denk ook aan verzekeringen, onderhoud, reparatie, parkeergeld en belastingen. Die zijn afhankelijk van het gewicht en de uitstoot van je auto. Auto's zijn namelijk behoorlijk milieubelastend. Kijk ook op autokosten.rekenwijzer.com. Neem theorieles Heb je weinig discipline? Neem theorieles bij je rijschool. Daar wordt de achtergrond van de regels uitgelegd, waardoor je ze beter kunt onthouden. Examenkandidaten die theorieles volgen bij hun rijschool hebben een veel grotere slagingskans dan kandidaten die leren in hun eentje. Wees kritisch op je rijschool Zoek een erkende rijschool in jouw buurt. Onderhandel over de prijs van de rijlessen. Zorg dat je op papier hebt staan hoeveel lessen je krijgt en welke lesmethode wordt toegepast. En regel dat je examen op tijd wordt aangevraagd. Tip van Kasper Bied je diensten aan bij het bedrijf waarvan je iets wilt hebben. Ik wil graag mijn rijbewijs halen, dus heb ik aangeboden om de rijschool te helpen met hun nieuwe

website. In ruil daarvoor krijg ik nu een flinke korting om mijn rijlessen. Goed geregeld. Veel succes met je P.I.P.