Pedagogisch Beleidsplan Kinderopvang De Keet Mei 2012 Kinderopvang De Keet Weelweg 1 1738 BA Waarland www.kdvdekeet.nl info@kdvdekeet.nl 0226720207
Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 Hoofdstuk 5 Hoofdstuk 6 Hoofdstuk 7 Hoofdstuk 8 Hoofdstuk 9 Inleiding Doelstelling en uitgangspunten Locaties Aanname beleid Pedagogische visie Waarden en normen Communicatie en privacy Werkbesprekingen Stagiaires en ondersteuning door andere volwassenen Februari 2013 Pagina 2
Hoofdstuk 1 Inleiding Als directie en medewerkers van Kinderopvang De Keet leveren we kwalitatief goede kinderopvang, en willen dat in de toekomst zo houden. Dat betekent dat wij eisen stellen aan het pedagogisch beleid en de uitvoering daarvan. In het pedagogisch beleid komt tot uitdrukking hoe wij met kinderen omgaan en waarom wij dat zo doen. Het pedagogisch beleid is daarom gebaseerd op een visie, op de ontwikkeling van kinderen en op opvoeden. In dit algemene beleidsplan wordt onze algemene kijk op opvoeden beschreven. Daarnaast hebben we voor elke locatie een werkplan, waarin nauwkeurig per leeftijd en groepsruimte staat beschreven hoe wij handelen. Ook de vier competenties, genoemd in de Wet Kinderopvang, namelijk de emotionele veiligheid, persoonlijke competentie, sociale competentie en de overdracht van waarden en normen, worden in de afzonderlijke werkplannen beschreven. Uiteraard blijft dit Pedagogische Beleidsplan altijd in ontwikkeling. Het wordt aangepast zo gauw er nieuwe afspraken gemaakt worden. Voor de ouders is het Pedagogisch Beleidsplan een ondersteuning om te weten te komen of de opvang bij hen past. Ouders moeten zich vanzelfsprekend ook veilig voelen om hun kind achter te laten. Daarom is het plan altijd beschikbaar op onze website. Hoofdstuk 2 Doelstellingen en uitgangspunten Algemene doelstelling: Het bieden van professionele dagopvang van een goede kwaliteit, voor jonge kinderen in de leeftijd vanaf zes weken tot dertien jaar, door anderen dan hun eigen ouders/verzorgers in een groter sociaal verband dan in een gezin, namelijk in een verticale groep. Pedagogische doelstelling: Ieder kind heeft een eigen zielekracht die het kind zijn unieke ontwikkeling doet doormaken. Het is de taak van de pedagogische medewerkers om hierbij een stimulerende en ondersteunde rol te bieden. Het uitgangspunt van De Keet is dat kinderen het best begeleid kunnen worden in hun weg naar volwassenheid, door volwassenen die zelfverantwoordelijkheid hebben en liefdevol en vol vertrouwen in hun eigen schoenen staan. Een omgeving waarin de volwassenen op een morele wijze met elkaar communiceren, een open sfeer heerst en waar fouten gemaakt mogen worden, vinden wij voor kinderen een juiste basis om zichzelf te kunnen ontwikkelen. Om deze omgeving te creëren is De Keet een Lerende Organisatie, waarin zelfverantwoordelijkheid, betrokkenheid en communicatie speerpunten zijn. Wij zien kinderen als volwaardige personen en behandelen hen ook zo. Kinderen kunnen heel goed keuzes voor zichzelf maken. We stimuleren kinderen om zelf na te denken en geven ze de ruimte om zichzelf te kunnen zijn. Een kind groeit spelenderwijs op. Wij letten er goed op dat kinderen tot spel komen. We laten kinderen daarin redelijk vrij, als pedagogisch medewerker hoef je er niet steeds bovenop te zitten. Onze visie: Wij vinden het belangrijk dat een kind opgroeit tot een mens die zijn eigen keuzes kan maken, die een eigen mening heeft en die op kan komen voor zichzelf. Ook is het belangrijk dat een kind zijn gevoelens kan uiten, eerlijk is en respect heeft voor zichzelf en voor de ander. Februari 2013 Pagina 3
Het is hiervoor belangrijk dat een kind zich veilig voelt en met plezier bij ons komt. We proberen daarom een gemoedelijke en huiselijke sfeer te scheppen waarin elk kind zich thuis kan voelen. De kinderen worden opgevangen in verticale groepen, waarin de sfeer van een groot gezin heerst met als centrale waarden respect, ruimte en liefde. In de ochtenden hebben we een aparte peutergroep in de BSO ruimte. We willen het kind zoveel mogelijk zelf dingen laten ervaren en beleven. We zien het als een pedagogische uitdaging om kinderen een stimulerende omgeving te bieden waar ze volop kansen krijgen zich te ontwikkelen in zijn of haar tempo en zich thuis voelen zodat ze zich ook durven ontwikkelen. Dit uit zich in de inrichting van de ruimtes. De kinderen kunnen met veel materiaal zelf aan de slag, kinderen leren zorg te dragen voor hun omgeving door zelf op te ruimen en door deelname in dagelijkse activiteiten zoals de tafel dekken. Omgaan met elkaar, elkaar helpen, bijv. laarsjes aantrekken, zorgt ervoor dat de kinderen betrokken raken met elkaar. Hoofdstuk 3 Locaties Kinderopvang De Keet heeft verschillende locaties. In Waarland is de hoofdvestiging, met twee groepen kinderdagverblijf en twee groepen BSO. In Dirkshorn (De Koet) hebben we een locatie met naschoolse opvang en vakantieopvang op maandag, dinsdag en donderdag. We delen hier de ruimte met de peuterspeelzaal en zitten vast aan de basisschool de Meerkoet. Ook kinderen uit Stroet worden hier opgevangen. In Winkel hebben we een groep BSO en een groep kinderdagverblijf. Elke locatie heeft zijn eigen indeling en regels. Dit staat uitgebreid beschreven in de werkplannen voor iedere locatie. Hoofdstuk 4 Aannamebeleid In principe zijn alle kinderen welkom op De Keet. Voorafgaand aan de inschrijving vindt een kennismakingsgesprek plaats. In dit gesprek komt o.a. het volgende aan de orde: -kennismaking -beleid De Keet -situatie kind -rondleiding gebouw Aanmelden gaat via het aanmeldformulier via onze website. Na ontvangst van het inschrijfformulier wordt er een bevestiging via de mail gegeven. De inschrijving wordt drie maanden voor de aangevraagde plaatsingsdatum in behandeling genomen. Vanaf dat moment wordt er gekeken of er plaats is, op welke groep en dagen, en of definitieve plaatsing mogelijk is. Wanneer er onverhoopt geen plaats is, neemt de directie of locatiemanager contact op. Er wordt dan naar een oplossing gekeken, bijvoorbeeld andere dagen. Als de plaatsing op de aangegeven datum door gaan kan, krijgen de ouders/verzorgers definitieve plaatsbevestiging en wordt het contract verstuurd. Het contract dient ondertekend te worden door de ouders/verzorgers, en bij ons retour te zijn, voordat de opvang van start gaat. Ook wordt er dan een afspraak gemaakt voor een intakegesprek en de wendagen voor het kind. Februari 2013 Pagina 4
Wij staan open om ook kinderen met extra zorg of begeleiding op te vangen, maar zijn geen medisch kinderdagverblijf. Onze medewerkers zijn niet opgeleid om medische handelingen te verrichten, er zijn grenzen aan wat voor zorg wij kunnen verlenen. Voorwaarde voor het opvangen van kinderen met extra zorg dat er goede afspraken met de ouders/verzorgers worden gemaakt. Op regelmatige basis met elkaar in gesprek gaan en verslagen maken van die gesprekken hoort daarbij. Juist kinderen die extra kwetsbaar zijn hebben baat bij intensief contact tussen ouders/verzorgers en De Keet. Soms kunnen kinderen m.b.v. een externe zorgpartij hier toch de juiste hulp krijgen. De Keet bepaalt altijd of het kind opgevangen kan worden, of dat de juiste zorg niet geboden kan worden. Hoofdstuk 5 Pedagogische visie In onze kinderopvang gaan we uit van de intrinsieke ontwikkeling van het kind, d.w.z. wat er van het kind zelf uitkomt. Er is een van binnenuit komende zielekracht die het kind zijn of haar eigen en unieke ontwikkeling doet doormaken. De pedagogisch medewerkers hebben hierbij een stimulerende en ondersteunende rol. Alles wat het kind meemaakt aan ervaringen vormt een levensles die opgenomen wordt in het totaal aan leerervaringen. Dit totaal is bepalend voor de geestelijke ontwikkeling waarmee het kind de volwassen wereld ingaat. Dit is afgeleid van de visie van Rudolf Steiner, de antroposofie. Respect voor het kind is hierbij van belang. We zien het kind als volwaardig persoon. We vinden het belangrijk om kinderen zelf dingen te laten ervaren en te beleven. Interventie van pedagogisch medewerkers zal daarom plaatsvinden als zij het nodig achten. Veiligheid voor het kind is hierbij het belangrijkste aspect. Als het kind valt van het trapje waar het zich aan optrekt, bezeert het zich erg? Laat ik kinderen deze ruzie zelf oplossen, of loopt het uit de hand met schoppen of slaan? Daarbij is zelfstandigheid en verantwoordelijkheid heel belangrijk. Dit uit zich in de inrichting van het gebouw. De kinderen kunnen bij veel materiaal, zodat ze het zelf kunnen pakken. Kinderen leren zorg te dragen voor hun omgeving door op te ruimen en door deelname aan dagelijkse activiteiten zoals de tafel dekken. Er is altijd een aantal hoeken voor verschillende activiteiten, zoals een bouwhoek en een huishoek. De ruimte is ook echt de ruimte van de kinderen, er worden eigen werkjes en foto s opgehangen. In onze kinderopvang gaan we ervan uit dat alle kinderen geboren worden met bepaalde interesses en een bepaald karakter. Kinderen weten al op jonge leeftijd wat ze willen. Sommige kinderen houden ervan om met blokken te spelen, andere spelen weer het liefst buiten. Wij stimuleren kinderen dan ook om zoveel mogelijk zelf te kiezen wat ze willen en ze daar in te begeleiden. Als kinderen graag bouwen, helpen we ze een hoge toren te bouwen. Als kinderen graag kleuren, bieden we ze verschillende soorten stiften en potloden aan om ervaring mee op te doen. Desalniettemin willen we kinderen ook de mogelijkheid aanbieden om andere ervaringen op te doen. Onze ruimte is daar goed voor ingericht. Er zijn voor de kinderen aantrekkelijke hoeken waar gespeeld kan worden met blokken, een huishoek met keukentje, een knutselhoek waar verschillende materialen tot de beschikking van de kinderen staan, of waar ze zich even lekker kunnen terugtrekken als ze daar behoefte aan hebben. We zien het als een pedagogische uitdaging om kinderen een stimulerende omgeving te bieden waar ze volop kansen krijgen zich te ontwikkelen in zijn of haar tempo en zich thuis voelen zodat ze zich ook durven ontwikkelen. Spel is een heel belangrijk onderdeel van het kind. Een kind ontwikkelt zich spelenderwijs. Wij letten er goed op of een kind tot spel komt, dat een kind kan spelen. We houden hierbij rekening met de verschillende leeftijden van de kinderen. Een kind van één jaar vindt het prachtig om een blokkentoren om te gooien, terwijl een peuter het mooi vindt om zo hoog mogelijk te bouwen. Dit zal dus niet altijd samen gaan en er wordt rekening Februari 2013 Pagina 5
gehouden dat ieder kind op zijn eigen manier kan spelen. Ook voor de BSO proberen we een gevarieerd aanbod van activiteiten aan te bieden, passend bij de verschillende leeftijdsgroepen. Hier is onze visie op gestoeld. Onze visie luidt: Wij vinden het belangrijk dat een kind opgroeit tot een mens die zijn eigen keuzes kan maken, die een eigen mening heeft en die op kan komen voor zichzelf. Ook is het belangrijk dat een kind zijn gevoelens kan uiten, eerlijk is en respect heeft voor zichzelf en voor de ander. Wij zijn van mening dat een overvloed aan speelgoed niet goed is voor kinderen. We hebben een overzichtelijke hoeveelheid speelgoed van goede kwaliteit die de fantasie prikkelt en die af en toe afgewisseld wordt. Onze buitenruimtes zijn groot en ingericht met verschillende soorten ondergrond, veel groen en struikgewas om je te verstoppen of lekker in te spelen. Daarnaast bieden we de kinderen ook speelmateriaal aan. Kortom, de tuin is een plek vol uitdagingen en mogelijkheden voor de kinderen. Hoofdstuk 6 Waarden en normen Waarden en normen vormen een belangrijk aspect in onze samenleving, en dus ook bij de opvoeding van kinderen. Hoe gaan we met elkaar om? Waarden zijn ideeën of opvattingen die aangeven hoe belangrijk mensen iets vinden. Normen zijn de regels of gedragingen die de waarden vormgeven. Ouders geven in de thuissituatie hun eigen normen en waarden door. Dat gebeurt onder andere door verbaal duidelijk maken welke gedragingen zij goedkeuren en welke niet, door gebaren, lichaamstaal en mimiek. Ouders vormen ook een voorbeeld voor de kinderen. Zij kijken hoe hun ouders en andere volwassenen en kinderen in hun omgeving zich gedragen en nemen dit over. Een kind wordt dus ook gevormd door zijn omgeving. Het spreekt vanzelf dat de pedagogisch medewerkers op het kinderdagverblijf en buitenschoolse opvang ook het goede voorbeeld tonen. Kinderen hebben snel door wanneer iemand de regels niet serieus neemt. De pedagogisch medewerkers hebben een voorbeeldfunctie en tonen respect voor elkaar en de kinderen. Dit uit zich in dingen als bijvoorbeeld de deur voor elkaar open houden, elkaar bedanken en elkaar aanspreken op gedrag i.p.v. achter iemand zijn rug om. De kinderen worden serieus genomen en worden met volwaardigheid behandeld. Ieder kind heeft zijn eigen individualiteit. Het leren omgaan met spullen van het kinderdagverblijf en elkaar, op een juiste manier omgaan met dieren en de natuur zijn waarden die op het kinderdagverblijf gelden. Kinderen die dit van jongs af aan meekrijgen, zullen later beter in staat zijn om begrip te hebben voor anderen en respect te tonen. Uiteraard is dit een einddoel. De kinderen zijn nog te jong om zelf hun eigen normen en waarden te ontwikkelen en hieraan uiting te geven. Gedrag goedkeuren of afkeuren kan op verschillende manieren. Wij proberen zoveel mogelijk positief gedrag te benoemen en negatief gedrag te negeren. Er moet goed rekening worden gehouden met de ontwikkeling en leeftijd van het kind. Een kind van één jaar snapt nee nog niet, en kan oorzaak en gevolg niet overzien. Ook kan het zich niet inleven hoe een ander zich voelt. Wanneer een kind van deze leeftijd iets doet wat van de pedagogisch medewerker niet mag, zal ze nee zeggen, en niet doen. Vervolgens zet ze het kind bij speelgoed waar het wel bij mag spelen of afleiden met wat anders. Vanaf ongeveer een jaar of twee zie je dat kinderen gaan beseffen wat wel en niet mag. Vanaf dat moment leren de kinderen waarom iets niet mag of kan, ze krijgen inzicht in oorzaak en gevolg. Alle kinderen willen het goed doen, en zoeken bij volwassenen bevestiging wat goed is, omdat ze dat zelf nog niet kunnen onderscheiden. Daarom zoeken kinderen grenzen op. Daarmee vragen ze aan volwassenen om die grenzen aan te geven. Het is voor kinderen dan ook heel belangrijk om die Februari 2013 Pagina 6
grenzen aan te geven. Dit gaat niet altijd zonder slag of stoot, sommige kinderen kunnen driftbuien krijgen. Door steeds op dezelfde manier te reageren en consequent te zijn, krijgt een kind op een gegeven moment door hoe het werkt. Het geeft de kinderen een veilig gevoel te weten waar de grens ligt. Als een kind zo n driftbui krijgt, laten de pedagogisch medewerkers het kind uitrazen en negeren dit gedrag zo veel mogelijk. Soms wordt een kind even apart gezet om af te koelen. Wanneer het kind weer rustig is gaan ze er naar toe om te troosten. Gedragen de kinderen zich goed, dan geven de pedagogisch medewerkers hun blijk van waardering; ik vind het gezellig als iedereen zo goed meedoet. Zo proberen we kinderen zo min mogelijk afhankelijk te maken van onze goedkeuring. Een knuffel of even lekker op schoot zitten, horen er ook bij. Soms doen kinderen elkaar pijn. Jonge kinderen kunnen bijv. bijten of knijpen. Meestal gebeurt dit uit frustratie omdat ze zich nog niet voldoende in woorden kunnen uiten. Soms gebeurt het ook bewust. We zetten dit kind dan apart en negeren het even. Het kindje wat pijn heeft geven we op dat moment positieve aandacht. Kinderen in een groep leren veel van elkaar. Ze leren hoe jij je sociaal moet opstellen, welk gedrag wel of niet geaccepteerd wordt, ze leren onderhandelen en samen delen. De kinderen van de BSO zijn ouder, het geweten begint zich te ontwikkelen. Ze gaan leren wat goed is en wat niet en leren dat te beargumenteren. Het is dus nog belangrijker om normen en waarden te stellen. Het is belangrijk dat iedereen weet wat de regels zijn en wat er van hem of haar verwacht wordt. Hiervoor zijn er huisregels opgesteld. Hoofdstuk 7 Communicatie en privacy Communicatie met de ouders, maar ook tussen de medewerkers vinden wij heel belangrijk. De sfeer op de opvang wordt mede bepaald hoe de medewerkers met elkaar omgaan. Bij De Keet heerst er mede door de kleinschaligheid een open en gemoedelijke sfeer waar alles bespreekbaar is. Voor de ouders is er altijd een mogelijkheid om één van de pedagogisch medewerkers of iemand van de directie te spreken. Communicatie over het kind is enorm belangrijk. Zijn er bijzonderheden, hoe voelt het kind zich? Dat zijn punten die van belang zijn voor de medewerkers als zij het kind opvangen. Daarom is er voor de ouders s morgens gelegenheid om alle bijzonderheden betreffende hun kind aan de pedagogisch medewerker over te dragen. Ook schrijven ouders in het schriftje van hun kind punten die voor de pedagogisch medewerkers van belang zijn. Aan het eind van de dag kunnen de pedagogisch medewerkers mondeling al veel van wat er die dag gebeurd is overdragen, de rest schrijven zij ook in de schriftjes. De medewerkers schrijven voor de baby s dagelijks bijzonderheden in de schriftjes. Ouders kunnen zich één keer per jaar opgeven voor de 10 minuten gesprekken met een van de pedagogisch medewerkers. Daarnaast worden ouders één keer per jaar uitgenodigd voor een ouderavond. Aan deze avond is een thema verbonden. Alle gegevens van de kinderen en hun gezin die wij bezitten, worden zorgvuldig bewaard. Alleen de pedagogisch medewerkers en de directie hebben inzage in deze stukken. De zakelijke informatie is alleen ter inzage voor de directie. In het personeelsbeleid staat dat de pedagogisch medewerkers geen informatie naar buiten mogen brengen over de kinderen en hun familie die bij De Keet worden opgevangen. De directie van de Keet heeft met haar medewerkers afgesproken dat informatie betreffende de werknemers zoals adres en telefoonnummers nooit worden afgegeven aan derden. Wanneer we het vermoeden hebben dat een kind onvoldoende verzorgd wordt, of wanneer we denken aan verwaarlozing en/of mishandeling bespreken we onze vermoedens eerst met de ouders Februari 2013 Pagina 7
uit. Wanneer er geen verbetering in de situatie komt of wanneer ons vermoeden juist blijkt, volgen we het Protocol Kindermishandeling en nemen we contact op met het AMK. We kiezen voor het welzijn en de veiligheid van de kinderen. Hoofdstuk 8 Werkbesprekingen Werkbesprekingen zijn van belang zodat de pedagogisch medewerkers goed met elkaar blijven communiceren. Dit is van belang, zodat iedereen dezelfde werkwijze en regels hanteert. Er zijn verschillende werkbesprekingen bij De Keet. Sommige zijn voor het hele team. Hierin wordt meestal een thema genomen waar we dieper op ingaan, zoals communicatie, gesprekken of de ontwikkeling van kinderen. De BSO heeft tevens aparte werkbesprekingen. Hierin worden activiteiten voor een vakantie besproken, kindbespreking en het werkplan. De pedagogisch medewerksters van het kinderdagverblijf hebben elke acht weken kindbespreking met de locatiemanager. Elke maand heeft de hoofdleidster overleg met de locatiemanager over tal van zaken. Daarnaast zijn er nog de scholingsbijeenkomsten, zoals bijvoorbeeld voor VVE, KinderEHBO en BHV. Hoofdstuk 9 Stagiaires en ondersteuning door andere volwassenen Het is belangrijk dat nieuwe mensen worden opgeleid tot pedagogisch medewerker. Bij De Keet werken wij daarom regelmatig met stagiaires. We werken met stagiaires op verschillend niveau, PW2, PW3 en PW4. Stageperiodes variëren van een half jaar tot een jaar, twee of drie dagen in de week. Er wordt onderscheid gemaakt tussen BOL-leerlingen en BBL-leerlingen. BOL-leerlingen zijn boventallig, hebben een mentor (een van de pedagogisch medewerkers) die ze begeleidt. Afhankelijk van het leerjaar en het niveau kunnen taken, zoals kinderen de fles geven, een activiteit zelfstandig uitgevoerd worden. BBL-leerlingen worden volledig ingezet als pedagogisch medewerkers. Daarnaast hebben zij taken uit te voeren vanuit de opleiding. Ook deze leerlingen worden begeleid door een mentor. Voor stagiaires is een beleid opgesteld. Daar staat in wat er van ze verwacht wordt, wat voor handelingen ze mogen uitvoeren op de groep en belangrijke zaken die ze moeten weten over De Keet. Daarnaast hebben we regelmatig maatschappelijke stagiaires over de vloer. Dit zijn leerlingen die op het voortgezet onderwijs zitten, en een korte stage van een week, twee weken of een dagdeel volgen. Deze leerlingen doen een stage in het kader van kennismaking met het vak of een maatschappelijke stage. Ondersteuning door andere volwassenen geschied op incidentele basis. Daarbij kunt u denken aan het inzetten van vrijwilligers, of de hulp van ouders of directieleden bij een uitstapje. Als er vrijwilligers worden ingezet, dienen zij ook een Verklaring Omtrent het Gedrag aan te vragen en te overleggen aan De Keet. Ouders hoeven dit niet te doen, er is wel een protocol aanwezig wat ouders wel en niet mogen, en wat wij van hen verwachten als we hun hulp vragen. Februari 2013 Pagina 8