Ministerie van, Welzijn en Sport > Retouradres Postbus 20350 2500 BD Den Haag Algemene Rekenkamer Sector VWS/SZW mw. S.J. Stuiveling Postbus 20015 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Rijnstraat 50 2515 XP Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340 78 34 www.rijksoverheid.nl Kenmerk Datum 2MEI20U Betreft BestuuHijke reactie op het rapport Toets op de berekening Macrobudget Jeugdwet en Wmo 2015 Correspondentie uitsluitend richten aan het retouradres met vermelding van de datum en het kenmerk van deze brief. Geachte mevrouw Stuiveling, Op 28 april 2014 heeft u het conceptrapport 'Toets op de berekening Macrobudget Jeugdwet en Wmo 2015' aan ons aangeboden voor bestuuhijke hoor en wederhoor. Wij maken graag van de mogelijkheid gebruik om op uw bevindingen te reageren. Allereerst willen wij onze dank en waardering uitspreken voor de door uw College en uw medewerkers verrichte werkzaamheden. Zowel ten aanzien van de snelheid als diepgaandheid waarmee u het onderzoek hebt uitgevoerd, zijn wij u zeer erkentelijk. Mede door uw toets zijn wij in staat om gemeenten in de meicirculaire 2014 helderheid te verschaffen over de omvang van de macrobudgetten voor het jaar 2015 behorend bij de Jeugdwet en de Wmo 2015. De berekening en toedeling van de juiste budgetten naar de verschillende domeinen is een complexe operatie. Voor de Jeugdwet komen middelen vanuit de AWBZ (ZIN en pgb), Zvw en begrotingen van VWS en VenJ (provinciale jeugdzorg en gesloten jeugdzorg) over. Voor de Wmo 2015 is sprake van een overheveling van middelen vanuit de AWBZ (ZIN en pgb) en de VWS-begroting. Het is belangrijk dat gemeenten met de meicirculaire 2014 de hoogte van de macrobudgetten en de verdeling daarvan over de gemeenten voor het jaar 2015 weten. Hiermee wordt het kader waarbinnen gemeenten hun nieuwe verantwoordelijkheden moeten invullen verder gecompleteerd. Overall conclusie Wij zijn verheugd met uw conclusie ten aanzien van de totstandkoming van de macrobudgetten voor de Jeugdwet en de Wmo 2015. ü constateert dat er geen fouten zijn gemaakt bij de berekening en dat deze grotendeels volgens de afgesproken rekenregels zijn uitgevoerd. Daar waar is afgeweken, is een toelichting gegeven. Uw conclusie steunt ons in de overtuiging dat de financiële middelen, volgens afspraak, aan gemeenten worden uitgekeerd. Pagina 1 van 5
In het rapport constateert u dat de mate van onzekerheid in de macrobudgetten beperkt van omvang is, en voor het macrobudget van de Jeugdwet - waar u vorig jaar al een toets op hebt gedaan - sterk is afgenomen. Een deel van de onzekerheden - zoals toevoeging van middelen ten behoeve van de invoering van het adolescentenstrafrecht - zijn onzeker, omdat hier nog besluitvorming over moet plaatsvinden. Voor de meicirculaire 2014 zal deze besluitvorming worden afgerond. De overige door u geconstateerde onzekerheden betreffen inherente onzekerheden; onzekerheden voortkomend uit aannames. Aannames zijn in een aantal gevallen nodig, aangezien benodigde gegevens niet beschikbaar zijn en ook niet op korte termijn beschikbaar komen. U geeft in uw rapport zo veel mogelijk een oordeel over de aannames die gedaan zijn in de totstandkoming van de macrobudgetten. Alvorens afzonderlijk voor de Jeugdwet en de Wmo 2015 in te gaan op specifiek door u benoemde zaken, willen wij nog twee algemene opmerkingen plaatsen. Allereerst gebruikt u in het rapport niet altijd de juiste terminologie passend bij de Jeugdwet of de Wmo 2015. Om verwarring te voorkomen, wijzen wij erop dat er in de Jeugdwet over jeugdhulp in plaats van over jeugdzorg wordt gesproken. En bij de Wmo 2015 is het belangrijk om het consequent over Wmo 2015 i.p.v. Wmo te hebben, en over ondersteuning i.p.v. over zorg te spreken. Bij de conclusie in paragraaf 1.2 geeft u aan hoe de onzekerheden financieel moeten worden geduid. Aanvullend op uw uitleg is het zinvol aan te geven dat de door u genoemde bedragen bij onzekerheden de omvang van de totale onzekere categorie uitgaven betreft; bijvoorbeeld het totale bedrag dat gebaseerd is op een aanname. Het betreft dus niet de omvang van de feitelijke financiële onzekerheid. Berekening macrobudget Jeugdwet Uw oordeel over de totstandkoming van het macrobudget voor de Jeugdwet is positief. U adviseert om door u benoemde onzekerheden in de loop der tijd nog weg te nemen. Wij kunnen u melden dat over een aantal posten al nadere besluitvorming heeft plaatsgevonden. Hierop zal in de volgende passages nader worden ingegaan. Over een aantal andere posten zal nog voor de meicirculaire 2014 definitieve besluitvorming plaatsvinden. Wij achten het van groot belang dat gemeenten met de meicirculaire 2014 duidelijkheid krijgen over het budget dat zij voor de uitvoering van de jeugdhulp in 2015 zullen ontvangen. Wij kiezen er dan ook voor, zoals bestuuhijk met VNG is afgesproken, om in de meicirculaire de definitieve budgetten bekend te maken. Inherent hieraan is dat een aantal aannames, welke met de tijd - maar pas na mei 2014 - bevestigd zouden kunnen worden, niet meer aangepast zullen worden na de meicirculaire 2014. Begrotingsgelden VWS en VenJ Ten aanzien van de begrotingsgelden constateert u dat de ministeries de reële uitgaven overhevelen. Ten aanzien van een aantal posten dient nog besluitvorming plaats te vinden. In uw rapport telt u deze onzekere bedragen in het VWSbegrotingsdeel op bij het macrobudget voor de Jeugdwet. In het memo dat door de ministeries aan u is gestuurd ten behoeve van de te toetsen budgetten, zijn Pagina 2 van 6
deze bedragen wel genoemd, maar nadrukkelijk nog buiten het macrobudget gehouden. De reden hiervan was dat het nog te onzeker was of deze bedragen wel of niet aan het macrobudget toegevoegd moesten worden. Hierdoor geeft uw rapport een hoger macrobudget weer dan in het memo aan u is gecommuniceerd. Op een aantal posten heeft ondertussen besluitvorming plaatsgevonden, of is meer duidelijkheid ontstaan over de hoogte, richting of bandbreedte van de onzekerheid. Hieronder informeren wij u daarover. Vertrouwenswerk Ten aanzien van het vertrouwenswerk is met VNG oveheg gevoerd. Vertrouwenswerk is een van de functies die de eerste periode middels collectieve landelijke financiering zal worden bekostigd. Hiertoe zal een bedrag van 7,5 miljoen via het Gemeentefonds aan de VNG worden uitgekeerd. Van de 7,5 miljoen was 5,9 miljoen al aan het macrobudget toegevoegd. Hierop zal het macrobudget gecorrigeerd worden. Transitiekosten incidenteel en weglekeffecten Op artikel 45 Jeugd van de VWS-begroting zijn bedragen opgenomen ten aanzien van tijdelijke transitiekosten en weglekeffecten. Tot op heden zijn deze kosten niet aan zorg uitgegeven. Onlangs is besloten deze posten te reserveren voor de benodigde ondersteuning van instellingen die de continuïteit van zorg niet kunnen garanderen. Het macrobudget, zoals dat in het rapport is opgenomen, dient hierop aangepast te worden. Ten opzichte van het macrobudget dat in het memo van de ministeries is opgenomen, en op basis waarvan u de toets hebt uitgevoerd, verandert er niets. OVA 2014 De OVA 2014 voor het VWS-begrotingsdeel is al gedeeltelijk vastgesteld op 16,6 miljoen. De OVA 2014 van het VenJ-begrotingsdeel is al gedeeltelijk vastgesteld op 6,5 miljoen. Hiermee zal het macrobudget opgehoogd worden. Voor beide begrotingsdelen dient de bijstelling van de werkgeverslasten nog vastgesteld te worden. Hier zal voor de meicirculaire een besluit over genomen worden. Zvw - Jeugd-GGZ Ten aanzien van het bedrag jeugd-ggz dat vanuit de Zvw wordt toegevoegd aan het Gemeentefonds is uw oordeel dat de onderbouwing hiervan sterk verbeterd is ten opzichte van uw vorige toets. Er is nog slechts een deel van het budget dat onzekerheden kent. Hieronder zal op een aantal onzekerheden nader ingegaan worden. Groei aandeel Jeugd-GGZ in verhouding tot totale GGZ Belangrijke slag om de arm die vanuit het ministerie van VWS is gedaan betreft het aandeel Jeugd-GGZ in de totale GGZ-uitgaven. Onlangs van Vektis ontvangen cijfers duiden op een onverwacht forse groei in 2012 ten opzichte van het aandeel Jeugd in 2011 (van 20,8% naar 22,3%). Het lijkt aannemelijk dat deze groei voor een belangrijk deel samenhangt met de beleidsmaatregel van invoering van een eigen bijdrage van volwassenen in de tweedelijns-ggz. Deze eigen bijdrage heeft slechts één jaar bestaan en is in 2013 weer afgeschaft. Er wordt nog bezien welke invloed dit op het macrobudget heeft. Pagina 3 van 5
Waardering overloop DBC'S Er wordt met de belanghebbende partijen nog bezien hoe het best met jaargrensoverschrijdende DBC's kan worden omgegaan. Ondertussen is wel meer inzicht in de aanpassing die hiertoe mogelijk op het macrobudget 2015 zal moeten plaatsvinden. Het betreft een bedrag van maximaal - 5 miljoen. volksgezondheid Nominale groei De nominale groei voor 2014 (die bestaat uit de OVA 2014 en de prijsbijstelling 2014) zoals die nu wordt voorzien is circa 2,15%. Op basis van de definitieve uitkering en het aandeel jeugd, zal het bedrag van de nominale bijstelling kunnen worden berekend. Het macrobudget zal hiermee nog voor de meicirculaire opgehoogd worden. Jeugd-AWBZ Het derde onderdeel waaruit het macrobudget Jeugdwet is opgebouwd, betreffen de middelen die vanuit de AWBZ aan het Gemeentefonds worden toegevoegd. Ook de totstandkoming van dit deel van het budget heeft u getoetst. Uw conclusie is dat ook deze berekening sterk verbeterd is ten opzichte van uw toets in 2013. Desondanks zijn er toch nog een aantal onzekerheden. De meeste onzekerheden komen voort uit het ontbreken van precies de goede gegevens. Hierdoor heeft het ministerie op bepaalde onderdelen aannames, gebaseerd op andere bronnen, moeten doen. U geeft aan in veel gevallen de logica achter de gevolgde werkwijze te kunnen volgen. AWBZ -ZIN en pgb In de tijd dat u uw toets hebt uitgevoerd, is door het ministerie van VWS op verschillende wijze geprobeerd de cijfers nog te verbeteren. Momenteel wordt er aan diverse punten gewerkt, en is er nadere informatie beschikbaar gekomen. Op basis daarvan zal bezien worden of de gemaakte aannames nog beter onderbouwd kunnen worden. Indien hierdoor een aanpassing in het budget benodigd is, dan zal dit nog voor de meicirculaire 2014 plaatsvinden. Nominale groei 2014 De nominale groei 2014 bedraagt voor het Jeugd-AWBZ-deel 36 miljoen. Berekening macrobudget Wmo 2015 Ook uw oordeel over de totstandkoming van het macrobudget Wmo 2015 is positief. U geeft aan dat dit een zo actueel en volledig mogelijk beeld geeft als op dit moment haalbaar is. U constateert nog enkele onzekerheden als gevolg van het ontbreken van informatie. Budget uit VWS-begroting en overige posten Voor dit onderdeel van het macrobudget constateert u geen onzekerheden. Volledigheidshalve wijzen wij erop dat de omvang van dit budget 345 miljoen betreft en enkel het budget afkomstig van de CER, de doventolk en uitvoeringskosten premiegeld betreft. Pagina 4 van 6
A WBZ - ZIN Bij de Zorg in Natura wijst u op twee onzekerheden. De eerste betreft de verdeling van de zorg die is geleverd in de experimenten. De informatie van alle experimenten is nu beschikbaar en zal ook worden benut voor de vaststelling van de budgetten in meicirculaire. volksgezondheid De tweede onzekerheid betreft de onzekerheid ten aanzien van de extramuralisering. In het zorgakkoord dat medio april naar de Tweede Kamer is verstuurd is het tempo van extramuralisering verzacht. De effecten van deze maategel zullen worden verwerkt in de vaststelling van de budgetten in meicirculaire 2014. AWBZ - pgb Op hoofdlijnen zijn uw opmerkingen over het pgb-aandeel in de uitgaven bij de Wmo 2015 vergelijkbaar met de Jeugdwet. Wij verwijzen dan ook naar de opmerkingen die wij onder het onderdeel jeugd hebben gemaakt. Omvang korting eigen bijdrage De genoemde C 58 miljoen betreft het resultaat van een berekening waarbij de aanname van het totaal aan eigen bijdragen voor het deel aan eigen bijdragen samenhangend met de huidige AWBZ-functie begeleiding (groep en individueel) en de eigen bijdragen voor pgb's dat in mindering is gebracht op het totale over te boeken budget volgens de verhouding gerealiseerde uitgaven versus het beschikbare budget (stand VWS november 2013) samenhangend met begeleiding groep (inclusief inloopfunctie GGZ), begeleiding individueel (inclusief kortdurend verblijf) en het deel persoonlijke verzorging dat aan het Gemeentefonds wordt toegevoegd. Het eerste inzicht in het macrobudget Wmo 2015 dat eind januari met gemeenten is gedeeld bevat geen correctie voor eigen bijdragen voor het deel dat overkomt uit de AWBZ. Aan de hand van de geactualiseerde gegevens over 2013 zal de omvang van het te corrigeren bedrag voor eigen bijdragen worden bepaald. Deze correctie dient tevens te bestaan uit een nader te bepalen bedrag voor eigen bijdragen voor beschermd wonen en het deel persoonlijke verzorging. Kleine onzekerheid door aanname onderaanbesteding De afgelopen drie jaar is de afwijking van het onderbestedingspercentage niet groter geweest dan 1%. U neemt dit aan als onderbouwing om een onderzekerheid van 1% te hanteren. Ondanks dat deze 'onzekerheid' van geringe budgettaire omvang is, willen wij u erop wijzen dat omdat de afwijking de afgelopen drie jaar niet groter is dan 1% dit niet wil zeggen dat de afwijking automatisch ook 1% is. Nominale groei 2014 Wmo-AWBZ-deel De nominale groei 2014 bedraagt voor het Wmo-AWBZ-deel in 2014 120 miljoen. Tot slot Zoals wij deze bestuurlijke reactie begonnen zijn, willen wij hem ook graag eindigen. Wij willen u en uw medewerkers bovenal danken voor uw toets op de totstandkoming van de macrobudgetten voor de Jeugdwet en de Wmo 2015. Dankzij uw toets zijn wij in staat om gemeenten in de meicirculaire 2014 helderheid te verschaffen. Pagina 5 van 6
Deze bestuuhijke reactie op uw rapport maakt inzichtelijk dat in de tijd dat de toets is uitgevoerd, het gelukt is om een aantal onzekerheden weg te nemen. De komende weken, voor het uitkomen van de meicirculaire 2014, zullen wij onze uiterste best doen om het aantal onzekerheden nog verder te verminderen. De VNG en gemeenten zullen daar te zijner tijd over geïnformeerd worden, opdat helder is hoe de macrobudgetten voor de Jeugdwet en de Wmo 2015 tot stand zijn gekomen. Uw rapport vormt hierbij het uitgangspunt. Hoogachtend, de Staatssecretaris van, Welzijn en Sport, ^trs^'taj^van Rijn de Minister van Veiligheid en Justitie, ina 6 van 5