leidraad voor artsen voor het beoordelen en monitoren van cardiovasculaire risico bij het voorschrijven van atomoxetine

Vergelijkbare documenten
Leidraad voor artsen voor het beoordelen en monitoren van cardiovasculaire risico bij het voorschrijven van Atomoxetine

Risicominimalisatie-materiaal over de risico s van atomoxetine voor zorgverleners

Checklist 1: Methylfenidaat (MPH)-checklist voorafgaand aan het voorschrijven

Bijlage III. Wijzigingen die zijn aangebracht aan relevante delen van de samenvatting van de productkenmerken en de bijsluiter

Methylfenidaat als onderdeel van een uitgebreid behandelingsprogramma

Belangrijke Veiligheidsinformatie over prasugrel

HANDLEIDING VOOR DE VOORSCHRIJVER

Bijlage III. NB: Deze Samenvatting van de productkenmerken, etikettering en bijsluiter zijn het resultaat van de referral procedure.

Medische Professionals

Risico-minimalisatiemateriaal betreffende Tasigna (nilotinib) voor voorschrijvers en apothekers

HALDOL tabletten en drank

Mysimba 8 mg/90 mg tabletten met verlengde afgifte. (naltrexonhydrochloride en bupropionhydrochloride)

Propylhexedrine. Eventin. Postfach Ludwigshafen DE Germany. Lid-Staten Registratiehouder Naam van het geneesmiddel

PROTOCOL RIJBEWIJSKEURING CBR

Belangrijke aandachtspunten

Risico minimalisatie materialen betreffende Inflectra (infliximab) voor de voorschrijvers

Belangrijke Veiligheidsinformatie over EFIENT (prasugrel)

Risico-minimalisatiemateriaal betreffende Tasigna (nilotinib) voor voorschrijvers en apothekers

Servier Benelux S.A. PROTELOS. (strontiumranelaat) GIDS EN CHECKLIST VOOR DE ARTS

Risico minimalisatie materiaal betreffende Aripiprazol Sandoz (aripiprazol)

RISICO MINIMALISATIE MATERIAAL BETREFFENDE FLIXABI (INFLIXIMAB) VOOR VOORSCHRIJVERS

Voor langdurige behandeling: bewijs van cardiale valvulopathie als vastgesteld door middel van echocardiografie voorafgaand aan de behandeling.

BELANGRIJKE VEILIGHEIDSINFORMATIE

Wijzigingen in de Samenvatting van de Productkenmerken en Bijsluiter, voorgesteld door het Europees Geneesmiddelenbureau

GIDS VOOR DE VOORSCHRIJVER

BIJLAGE VOORWAARDEN OF BEPERKINGEN MET BETREKKING TOT HET VEILIG EN DOELTREFFEND GEBRUIK VAN HET GENEESMIDDEL TE IMPLEMENTEREN DOOR DE LIDSTATEN

PRAC-aanbevelingen met betrekking tot signalen voor bijwerking van de productinformatie

Bijlage III. Aanpassingen aan relevante rubrieken van de samenvatting van de productkenmerken en bijsluiters

Risicominimalisatiemateriaal betreffende Valdoxan (agomelatine) voor zorgverleners:

Aandachtsklachten en aandachtsstoornissen worden geobserveerd in verschillende volwassen

INFORMATIEBROCHURE VOOR PATIËNTEN / VERZORGERS

INFORMATIEBROCHURE VOOR PATIËNTEN / VERZORGERS

Directe communicatie aan gezondheidszorgbeoefenaars over de associatie van Sprycel (dasatinib) met Pulmonaire Arteriële Hypertensie (PAH)

Educatief materiaal. EFIENT (Prasugrel) Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring.

Informatiebrochure voor patiënten/verzorgers

hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 Hoofdstuk 5

ANNEX III WIJZIGINGEN IN DE SAMENVATTINGEN VAN DE PRODUCTKENMERKEN EN DE BIJSLUITER

Bijgevoegd vindt u de risico minimalisatie materialen.

Hierbij gaat voor de delegaties document D043528/02 Annex.

Tweede serie vragen:

ARIPIPRAZOLE TEVA JOUW HANDLEIDING INFORMATIEBROCHURE VOOR PATIËNTEN / VERZORGERS. (door de arts af te geven aan elke patiënt/verzorger)

Bijlage 10: Beschrijving van de in de richtlijn besproken medicijnen

Bijlage I. Wetenschappelijke conclusies en redenen voor de wijziging van de voorwaarden van de vergunning(en) voor het in de handel brengen

Pradaxa is een geneesmiddel dat de werkzame stof dabigatran-etexilaat bevat. Het is verkrijgbaar in de vorm van capsules (75 mg, 110 mg en 150 mg).

Zorgprogramma Lijf & Leven. Beter in je lijf, beter in je hoofd Herstel van psychiatrische aandoeningen door een betere lichamelijke gezondheid.

Studie type Populatie Patiënten kenmerken Interventie Controle Dataverzameling

Polikliniek ADHD voor volwassenen GGNet

ARTERIELE HYPERTENSIE

Bijlage I. Wetenschappelijke conclusies en redenen voor de wijziging van de voorwaarden van de vergunning(en) voor het in de handel brengen

Doen bij Depressie. Module 3 Fase 4 - Behandelen. Medicamenteuze behandeling van depressie bij cliënten van verpleeghuizen.

Het voorkomen van geneesmiddel gerelateerde problemen bij oudere patiënten met polyfarmacie ontslagen uit het ziekenhuis

Risico minimalisatie materiaal betreffende dexamfetamine voor voorschrijvers

Summary of Product Characteristics

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN

Brochure voor de professionele zorgverleners

Gelieve de patiëntenwaarschuwingskaart van Entyvio in te vullen en te overhandigen aan elke patiënt.

INVENTARISATIEFORMULIER IN- EN EXCLUSIE CVRM Versie w1.1 Jan. 2017

Bijlage I. Wetenschappelijke conclusies en redenen voor de wijziging van de voorwaarden van de vergunning(en) voor het in de handel brengen

Inhoud. 5 Chantage (2) Een kritische blik op de verkregen gegevens De tandarts schrijft Slot...56 Literatuur...

Kanker en diabetes Introductie. Co-morbiditeit. Kanker en comorbiditeit. Kanker en diabetes

Bijsluiter: informatie voor de patiënt

Zeldzame juveniele primaire systemische vasculitis

BELGISCHE CARDIOLOGISCHE LIGA HOGE BLOEDDRUK. DUIDELIJKE ANTWOORDEN

III Identificatie van de geneesheer die verantwoordelijk is voor de behandeling (naam, voornaam, adres, RIZIV-nummer):

Handleiding voor zorgprofessionals. Gebruik van LEMTRADA (alemtuzumab) bij patiënten met actieve relapsing remitting multiple sclerose (RRMS)

Hartrevalidatie. CNE 10 mei Anneke Venema-Vos Verpleegkundig coördinator hartrevalidatie Werkgroeplid hartrevalidatie van de NVHVV

Bijsluiter gebruik CVRM (verhoogd risico)- indicatoren in de huisartsenpraktijk

Rationeel voorschrijven bij ontwikkelingsstoornissen. Pieter Hoekstra Kinder en Jeugdpsychiater UMCG en Accare

Dosisgids bestemd voor de arts voor de behandeling van Reumatoïde Artritis (RA) met RoACTEMRA

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN

ANNEX III AANPASSINGEN VAN DE SAMENVATTING VAN PRODUCTKENMERKEN EN BIJSLUITER

BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR GEBRUIKERS. SEDISTRESS Omhulde tabletten. Droog extract van Passiflora incarnata L. (passiebloem)

BIJLAGE III WIJZIGINGSVOORSTELLENEN VOOR DE SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN EN DE BIJSLUITER

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN

INFLECTRA (infliximab) RISICO MINIMALISATIE MATERIALEN BETREFFENDE INFLECTRA (INFLIXIMAB) VOOR DE VOORSCHRIJVERS. Biologics

Dosisgids bestemd voor de arts voor de behandeling van Reumatoïde Artritis (RA) met RoACTEMRA

Uitgevoerd onderzoek in de huisartsenpraktijk

Xylometazoline HCl 0,5 mg/ml Teva, neusspray Xylometazoline HCl 1 mg/ml Teva, neusspray xylometazolinehydrochloride

ADHD en ASS. Bij normaal begaafde volwassen. Utrecht, Anne van Lammeren, psychiater UCP/UMCG

Nederlandse samenvatting

UW NIEUWE COPD BEHANDELING

De medicamenteuze behandeling van ADHD en verslaving bij adolescenten.

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN. Medikinet CR 5 mg, capsules met gereguleerde afgifte, hard 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

isotretinoïne 10 mg en 20 mg zachte capsules Preventie van zwangerschap & blootstelling van de foetus

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

GIDS VOOR VOLWASSE N E N M E T A D H D HET T RA JECT VAN UW B E H A N D E L I N G

BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIK(ST)ER

Informatie voor patiënt, ouders en/of verzorgers van de patiënt

BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIK(ST)ER Levocetirizine 2HCl Aurobindo 5 mg, filmomhulde tabletten

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN

Voorlichtingsbrochure voor patiënten

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN

Hemlibra (emicizumab) Subcutane injectie Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Informatiebrochure voor de patiënt/verzorger

Bijlage III. Wijzigingen in de relevante rubrieken van de Samenvatting van de Productkenmerken en de Bijsluiter

Overzicht van alle aanbevelingen in de Multidisciplinaire Richtlijn Hartrevalidatie 2011 (nieuwe vetgedrukt)

Bijlage III Wijzigingen van de samenvattingen van productkenmerken en bijsluiters.

Hypertensie. Huug van Duijn Spiegelavond 15 april 2013

samenvatting de belangrijkste vraagstellingen van dit proefschrift zijn:

Package Leaflet

Transcriptie:

Atomoxetine HCl Aurobindo 10, 18, 25, 40, 60, 80 en 100 mg, harde capsules RVG 121282, 121287, 121290, 121293, 121294, 121295, 121297 Module 1.8 1.8.2 armm Rev.nr. 1905 Pag. 1 van leidraad voor artsen voor het beoordelen en monitoren van cardiovasculaire risico bij het voorschrijven van atomoxetine Atomoxetine is geïndiceerd voor de behandeling van aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit (Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder, ADHD) bij kinderen van 6 jaar en ouder, bij jongeren tot 18 jaar en bij volwassenen als onderdeel van een breed behandelprogramma. De diagnose behoort te worden gesteld in overeenstemming met de actuele criteria van de DSM of richtlijnen van de ICD. De behandeling moet worden gestart door een medisch specialist in de behandeling van ADHD, zoals een kinderarts, kinder- en jeugdpsychiater of psychiater. Bij volwassenen dient te worden bevestigd dat symptomen van ADHD reeds aanwezig waren in de kindertijd. Bekrachtiging door een derde partij is wenselijk en er dient niet met atomoxetine begonnen te worden als het bewijs van ADHD symptomen in de kindertijd onzeker is. De diagnose kan niet alleen worden gebaseerd op de aanwezigheid van een of meer symptomen van ADHD. Gebaseerd op klinische beoordeling dienen patiënten ten minste matig ernstige ADHD te hebben, gekenmerkt door ten minste matige functionele beperking in 2 of meer milieus (bijvoorbeeld op het gebied van sociaal, academisch en/of beroepsmatig functioneren), die verscheidene aspecten van iemands leven beïnvloeden. Een breed behandelprogramma omvat doorgaans psychologische, educatieve en sociale maatregelen en is gericht op het stabiliseren van patiënten met een gedragssyndroom dat wordt gekenmerkt door symptomen zoals: chronisch kort de aandacht kunnen vasthouden, makkelijk afgeleid zijn, emotionele labiliteit, impulsiviteit, matige tot ernstige hyperactiviteit, lichte neurologische symptomen en abnormaal EEG. Het leren kan wel of niet verstoord zijn. Farmacologische behandeling is niet geïndiceerd bij alle patiënten met dit syndroom en het besluit om atomoxetine te gebruiken dient te zijn gebaseerd op een zeer grondige beoordeling van de ernst van de symptomen en beperkingen van de patiënt in relatie tot diens leeftijd en de persistentie van de symptomen. Volledige informatie over de veiligheid en werkzaamheid van atomoxetine wordt gegeven in de samenvatting van de productkenmerken (See www.cbg-meb.nl). Deze handleiding bevat specifieke informatie voor voorschrijvende artsen met betrekking tot prescreening en voortdurende monitoring van de cardiovasculaire veiligheid. Artsen moeten zich ervan bewust zijn dat atomoxetine de hartslag en de bloeddruk kan beïnvloeden. De meeste patiënten die atomoxetine gebruiken, ervaren een lichte stijging van de hartslag (gemiddeld <10 slagen/minuut) en/of stijging van de bloeddruk (gemiddeld <5 mm Hg) (zie rubriek 4.8 Bijwerkingen). Gecombineerde data uit gecontroleerd en niet-gecontroleerd klinisch onderzoek naar ADHD laten echter zien dat ongeveer 8-12% van de kinderen en jongeren tot 18 jaar en 6-10% van de volwassenen meer geprononceerde veranderingen van de hartslag (20 slagen per minuut of meer) en bloeddruk (15-20 mm Hg of meer) ervaren. Analyse van deze gegevens uit klinisch onderzoek laten zien dat ongeveer 15-26% van de kinderen en jongeren tot 18 jaar en 27-32% van de volwassenen die zulke veranderingen in bloeddruk en

hartslag tijdens behandeling met atomoxetine ervaarden, aanhoudende of progressieve verhogingen hadden. Aanhoudende langetermijn veranderingen in de bloeddruk kunnen mogelijk bijdragen aan klinische consequenties zoals myocardhypertrofie.

Ten gevolge van deze bevindingen moeten patiënten die in aanmerking komen voor behandeling met atomoxetine een nauwkeurige anamnese (inclusief beoordeling van gelijktijdige medicatie, vroegere en huidige co-morbide medische aandoeningen of symptomen, alsmede elke familiegeschiedenis van plotselinge cardiale of onverklaarbare dood of kwaadaardige aritmie) en lichamelijk onderzoek ondergaan om te beoordelen of ze een hartziekte hebben. Zij moeten een verdere specialistische evaluatie van het hart krijgen als de eerste bevindingen een dergelijke anamnese of ziekte doen vermoeden. Aanbevolen wordt om regelmatig de hartslag en bloeddruk te meten en te noteren tijdens de behandeling, na iedere dosisaanpassing en daarna ten minste iedere 6 maanden. Voor pediatrische patiënten wordt het gebruik van een percentielgrafiek aanbevolen. Voor volwassenen dienen de laatst verschenen richtlijnen voor hypertensie gevolgd te worden. Atomoxetine dient voorzichtigheid te worden gebruikt met antihypertensieve middelen en vasopressoren of geneesmiddelen waardoor de bloeddruk kan stijgen (zoals salbutamol). De hulpmiddelen die in deze handleiding worden gegeven, moeten helpen bij het screenen en monitoren van patiënten. Atomoxetine dient te worden gebruikt in overeenstemming met nationale klinische richtlijnen voor de behandeling van ADHD, indien beschikbaar. De noodzaak voor het voortzetten van de behandeling na 1 jaar dient opnieuw geëvalueerd te worden, in het bijzonder als de patiënt een stabiele en bevredigende respons heeft bereikt.

Checklist voor acties die genomen moeten worden vóór het voorschrijven/verstrekken of het toedienen Patiënt ID Datum Een specialist in de behandeling van ADHD heeft de initiële diagnose gesteld voor uw patiënt in overeenstemming met de criteria van de DSM of de richtlijnen van de ICD. Een zorgvuldige medische anamnese is uitgevoerd, inclusief: - Comedicatie.... Opmerking: atomoxetine moet met voorzichtigheid worden gebruikt met bloeddrukverlagende middelen en met vasocontrictors of geneesmiddelen die mogelijk de bloeddruk kunnen verhogen, zoals salbutamol - Familigeschiedenis:. Opmerking: een familiegeschiedenis van plotselingen cardiaal/onverklaarbaar overlijden of maligne aritmie zijn een risicofactor voor cardiovasculaire aandoeningen Comorbide medische stoornissen of symptomen in het verleden en het heden:.. Een lichamelijk onderzoek is uitgevoerd Opmerkingen:. Er is een baseline evaluatie gedaan van de cardiovasculaire status van de patiënt, inclusief het meten van de bloeddruk en hartslag. (Voor kinderen wordt aanbevolen om deze metingen vast te leggen op een percentiel grafiek. Wanneer een percentiel grafiek niet beschikbaar is dan kan de bijgevoegde kaart worden gebruikt.) Evaluatie laat geen ernstige cardiovasculaire of cerebrovasculaire aandoening zien - Een aantal voorbeelden van patiënten waarvan verwacht wordt dat zijn een kritische verslechtering van hun reeds bestaande cardiovasculaire of cerebrovasculaire conditie ervaren zijn diegene met de volgende aandoeningen: ernstige hypertensie, hartfalen, arteriële occlusieve ziekte, angina, hemodynamische significante aangeboren hartziekten, cardiomyopathieën, myocardinfarct, potentieel levensbedreigende aritmieën, kanalopathieën (aandoeningen veroorzaakt door het disfunctioneren van ionkanalen), cerebrale aneurysma s en beroerte.

Een aanvinken Initiële bevindingen uit de geschiedenis en het lichamelijk onderzoek van de patiënt suggereren geen enkele cardiovasculaire of cerebrovasculaire aandoening Initiële bevindingen uit de geschiedenis en het lichamelijk onderzoek van de patiënt suggereren een cardiovasculaire of cerebrovasculaire aandoening en een cardioloog heeft geadviseerd dat de behandeling met atomoxetine kan worden gestart als dit gebeurt onder zorgvuldige monitoring van de patiënt. OF Alle boxen moeten zijn aangevinkt voordat u verder kunt met het starten van de behandeling van uw patiënt

Checklist voor het monitoren om cardiovasculaire risico s met een behandeling met atomoxetine te beheren Patiënt ID Datum Als het 6 maanden geleden is sinds de laatste beoordeling van uw patiënt of als u de dosis heeft aangepast, zijn bloeddruk en hartslag gemeten en geregistreerd (Voor kinderen wordt aanbevolen dat deze metingen worden geregistreerd op een percentielgrafiek, als een percentielgrafiek niet beschikbaar is, kunnen metingen in de bijgevoegde kaart worden genoteerd.) Opmerkingen Uw patiënt heeft GEEN tekenen / symptomen van een nieuwe cardiovasculaire aandoening ontwikkeld of verslechtering van een reeds bestaande cardiovasculaire aandoening Een aanvinken OF Uw patiënt heeft tekenen / symptomen van een nieuwe cardiovasculaire aandoening ontwikkeld of verslechtering van een reeds bestaande cardiovasculaire aandoening en na verder onderzoek een cardioloog heeft geadviseerd dat de behandeling met atomoxetine kan worden voortgezet Opmerkingen Uw patiënt heeft GEEN nieuwe neurologische tekenen / symptomen ontwikkeld Een aanvinken OF Uw patiënt heeft nieuwe neurologische tekenen / symptomen ontwikkeld en de specialist heeft geadviseerd dat de behandeling met atomoxetine kan worden voortgezet Opmerkingen

Uw patiënt wordt korter dan 1 jaar behandeld met atomoxetine Een aanvinken OF Uw patiënt wordt langer dan 1 jaar in behandeling met atomoxetine en een herevaluatie van de noodzaak voor therapie heeft plaatsgevonden door een specialist op het gebied van de behandeling van ADHD Opmerkingen Bij elk bezoek tijdens de behandeling moet elke box aangevinkt worden

Patiënt ID Kaart voor het documenteren van de metingen Datum Reden voor het documenteren (meting voorafgaand aan de behandeling, 6 maanden interval, dosisaanpassing, enz.) SBD / DBD (mm Hg) Bloeddruk Hartslag Genomen acties (doorgaan/stopzetten van de behandeling, verhogen/verlagen van de dosis, raadplegen van de cardioloog, enz.) SBD / DBD binnen normaal bereik? (J/N) HR of pols (bpm) HR binnen normaal bereik? (J/N)