De Snoeischaar nr. 139 juni 2015 Tuinpark Eigen Hof Sloterweg 1173 1066 CE Amsterdam
DRIE MAANDELIJKS MEDEDELINGENBLAD VOOR DE LEDEN Kopij voor het volgende nummer gaarne Vóór 22 augustus 2015 bij voorkeur digitaal naar snoeischaar@tuinparkeigenhof.nl op de redactieadressen of in de brievenbus van het bestuur van Eigen Hof. Redactieadressen: snoeischaar@tuinparkeigenhof.nl Mevr. D. Broekveldt 020-6193682 Azaleastraat 38 1171 WV Badhoevedorp Mevr. I. Kuipers 020-7760021 Geraniumlaan 61 1171 MA Badhoevedorp ZOMER 2
Bestuur bestuur@tuinparkeigenhof.nl 1e voorzitter Elfriede Henraat tuin 86 0612856583 1e secretaris Wouter van de Westeringh tuin 44 0626158273 Gedelegeerde clubhuiscommissie / bouw en waterstaatcommissie 2e secretaris Helma Hellinga tuin 109 0622712920 Gedelegeerde regelementencommissie Lid/vice voorzitter/1e penningmeester/2e penningmeester Gedelegeerde inkoopcommissie Functie nieuwe bestuursleden nog niet bekend Edo Polak tuin 101 Netta van Poppelen tuin 60 Bestuurszitting: 2e zaterdag van de maand van 13:30 tot 14:30 uur Afmelden voor algemeen werk (met vervangende datum): algemeen.werk@tuinparkeigenhof.nl Tuincommissie/Algemeen werk tuincommissie@tuinparkeigenhof.nl Mevr. L. Beemster tuin 132 0651620028 Bouw Waterstaatcommissie Dhr. J. Wilmans tuin 31 020-7760021 EHBO Veiligheidscommissie Dhr. P. Slop tuin 83 0655381707 Inkoopcommissie Dhr. F. Kool tuin 16 020-6116139 Hakselen Dhr. B. de Vries tuin 22 020-6198602 Clubhuiscommissie Dhr. Th. Gennissen tuin 38 0624620913 Lief en leed Mevr. S. Broekveldt tuin 47 0625321085 3
Beste Tuinleden, lezers van de Snoeischaar en belangstellenden. De Snoeischaar werd bij de drukkerij van de Bond van Volkstuinders gedrukt, de drukkerij stopt met het drukwerk. Daarom is er in de Algemene Ledenvergadering 23 mei jl van tuinpark Eigen Hof voorgesteld de Snoeischaar niet meer te laten drukken. Iedere eerste week van december, maart, juni en september zal de Snoeischaar op onze website staan. www.tuinparkeigenhof.nl onder het kopje archief ziet u het tabje Snoeischaar en daar staan alle Snoeischaren. Voor een enkele die de Snoeischaar niet online kan lezen en printen wordt er bij het mededelingenkastje een aantal exemplaren aangeboden. Het bestuur 4
Uit de Ledenvergadering Op de ledenvergadering van 23 mei is een aantal nieuwe functionarissen gekozen. Het bestuur. Mw. van Poppelen (tuin 060) en dhr. Polak (tuin 101)zijn gekozen als nieuwe bestuursleden. Mw. Henraat (tuin 086) en dhr. Van de Westeringh (tuin 044) zijn herkozen als bestuurslid. Mw. van Ee (tuin 077) heeft afscheid genomen van het bestuur. Ten aanzien van de verkiezingen wil het bestuur graag de volgende toelichting plaatsen: 1. Mw. van Poppelen was al eerder op de ledenvergadering van december 2014 gekozen, maar omdat het verkiezen van nieuwe bestuursleden per abuis niet op de agenda van die vergadering stond, was haar verkiezing niet rechtsgeldig. Bij deze is dat nu dus rechtgezet. 2. Mw. Henraat en dhr. Van de Westeringh waren aftredend en eigenlijk niet van plan zich herkiesbaar te stellen, maar omdat zich naast mw. van Poppelen en dhr. Polak geen nieuwe kandidaten hadden aangemeld waardoor het bestuur te klein dreigde te worden én om de overdracht van de bestuurstaken soepel te laten verlopen en het al gestarte waterleidingproject te begeleiden, hebben zij zich opnieuw als voorzitter (mw. Henraat) en lid verkiesbaar gesteld. Formeel moet dat voor een zittingstermijn van 3 jaar, maar beiden hebben aangegeven na één jaar hun bestuurslidmaatschap definitief te willen beëindigen. De tweede zittingstermijn van mw. Hellinga (tuin 109) is dan ook verstreken. Dit betekent dat zich op de Ledenvergadering van volgend voorjaar minstens 3 nieuwe kandidaten voor een bestuursfunctie aangemeld moeten hebben omdat we anders onder het voorgeschreven aantal van minimaal 5 bestuursleden dreigen te komen waardoor het zelfstandig voortbestaan van ons complex in gevaar komt. De waterstaatcommissie. Mw. Zwart (tuin 125) heeft zich bereid verklaard de Waterstaatcommissie te versterken. Hakselen. Omdat dhr. Kruisman (tuin 019) en dhr. De Vries (tuin 021) om gezondheidsredenen zijn gestopt met het hakselen, bestaat de nieuwe hakselploeg vanaf 1 oktober a.s. uit de heren F. Putters en A. Lopez Mejia (tuin 073). Onderhoud speeltoestellen. Dhr. B. Keizer (092) is vanaf heden verantwoordelijk voor het onderhoud van de speeltoestellen. Het bestuur vindt het verheugend dat zich zoveel mensen hebben aangemeld om een taak te verrichten. Heel hartelijk dank! Het bestuur 5
Vraag voor 1 september 2015 een kapvergunning aan. Wilt u een boom kappen in uw tuin? Voor alle bomen die op 1.30 m hoogte een diameter hebben van meer dan 10 cm (is een omtrek van meer dan 31.4 cm) moet een kapvergunning worden aangevraagd. Dit geldt zowel voor dode als voor levende bomen. De kapvergunningen worden gezamenlijk, via de tuincommissie en het bestuur, aangevraagd bij bestuurscommissie West. Voor het aanvragen van de vergunning is een digitaal formulier en een digitale foto van de boom nodig. Beide kunt u mailen naar kapvergunningen@tuinparkeigenhof.nl. Op de website www.tuinparkeigenhof.nl vindt u onder de knop info voor leden alle informatie en het aanvraagformulier. Heeft u geen toegang tot internet of printer dan kunt u het formulier ophalen tijdens het algemeen werk of de bestuurs-zitting elke 2de zaterdag van de maand. Misschien onnodig om te zeggen maar vanwege de ingewikkelde logistiek worden kapvergunningen die na 1 september binnenkomen niet meer meegenomen in de aanvraag. Wees er dus op tijd bij. Het duurt ongeveer drie maanden voor de vergunning wordt verleend. Zodra dit bekend is krijgt u hier bericht over. Voor die tijd kan dus niet worden gekapt. Bij vragen neem contact op met Lidy Beemster (06-51620028) 6
TUIN II Dit is het heden, ik zie het, ik zit hier: voor het raam en zie het heden waarnaar ik ben teruggekeerd, naar wat er altijd geweest is - al die tijd waarin ik er niet was er is niets gebeurd zegt de tuin in het raam de bomen, de vogels, de zacht waaiende struiken, het gras, het bleef allemaal zijn wat het was, er is geen verleden hier wat er gebeurde is deze tuin. Rutger Kopland uit: 'Toen ik dit zag', 2008 Afscheid van het bestuur Ik moet zeggen dat ik er naar uitkeek. Maar toch is het gek. De laatste bestuurszitting. De laatste bestuursvergadering en voor het laatst achter de tafel tijdens de ledenvergadering. Het gat wordt volledig opgevuld door de tuin, mijn werk, mijn winkel en mijn gezin, maar het blijft vreemd. Ik heb met veel plezier de afgelopen drie jaar in het bestuur gezeten. De vergaderingen waren soms lang maar nooit vervelend. De vraagstukken interessant en de medebestuursleden kundig, betrokken en loyaal. Kortom, het was leerzaam, onderhoudend en leuk en hoewel ik dit van te voren nooit bedacht zou hebben ga ik de maandelijkse vergaderingen stiekem wel missen. Op deze plek wil ik nog een keer een oproep doen om een bestuursfunctie te overwegen. Als we ons mooie park willen behouden is het belangrijk dat er een stabiel en voldoende slagvaardig bestuur is. Projecten genoeg! Wil je meer weten over wat in het bestuur zitten eigenlijk inhoudt kom dan gerust een kopje thee bij me drinken op de tuin (daar ben ik nu immers een stuk vaker). Bellen of mailen mag natuurlijk ook. Tot slot wil ik iedereen bedanken voor de mooie bloemen en natuurlijk het genoten vertrouwen. Zonnige groeten van Margo (tuin 77) 7
8
9
ZELF GEMAAKT: EEN KRAAMKAMER VOOR INSECTEN workshop bijenhotels maken op Eigen Hof Een meisje houdt gespannen de boormachine vast terwijl ze gaatjes boort in een stuk boomstam, een oudere heer zaagt bamboe-stengels aan stukken en zijn buurvrouw snijdt een stuk klei af van een grote homp die op tafel ligt gebruikte blikjes worden gevuld met dikke holle stengels van Berenklauw of Japanse Duizendknoop. Op 25 april vond de workshop Insectenhotels maken plaats, die gegeven werd door de deskundige Ina Marbus van de AVVN. Iedereen is druk bezig, Ina loopt af en aan om vragen te beantwoorden en tips te geven. Vergeet niet dat het hotel op een zonnige plek moet hangen! roept ze uit, en: het is beter als het hotel niet al te nat wordt, dus onder de rand van het dak is ideaal. Ina Marbus Bij het woord hotel denk je in eerste instantie aan een plek waar insecten kunnen schuilen, aan een bouwsel waarin ze kunnen overnachten. Maar het eigenlijke doel van deze hotels is de voortplanting! Want het gaat slecht met de insecten die ons voedsel bestuiven wist u dat 70% van onze landbouwgewassen afhankelijk is van bestuiving door insecten? En dan hebben we het niet alleen over honingbijen die in een volk leven, die door imkers in kasten worden gehouden. We hebben het ook niet alleen over wilde honingbijen, die een plek in een holle boom of oude schoorsteen zoeken. Heel veel andere insecten zijn ook van belang voor de bestuiving van fruit en groenten: zweefvliegen, solitaire bijen, hommels. Het is tegenwoordig vaak in het nieuws: bijen hebben het moeilijk, de afgelopen jaren vonden imkers steeds meer bijenvolken dood in hun kast een verdrietig beeld. Maar deze bijen worden tenminste nog geholpen, verzorgd door de imkers. De wilde bestuivers staan er alleen voor en ze blijken nog meer schade te ondervinden van bestrijdingsmiddelen (denk aan RoundUp) dan de bijen in hun kast.*) En omdat we ons land en onze leefomgeving zo netjes en opgeruimd houden kunnen ze ook geen plek 10
meer vinden om hun eitjes te leggen. Oude boomstammen, een ingestorte houten schuur? Opgeruimd. Kieren worden dicht gekit, de rand onder de dakpannen is niet meer toegankelijk iets waar bijvoorbeeld ook de gierzwaluw last van heeft. Het is fijn om te merken dat we kunnen helpen en dat mensen ook willen helpen! Het is ook leuk werk om zo n hotel te maken, zo n kraamkamer, en het is nog leuker om te zien dat bijtjes jouw onderkomen bezoeken. Het vrouwtje vliegt talloze keren heen en weer om stuifmeel in een gangetje af te leveren, voedsel voor haar larve. Daarom is het erg belangrijk dat er veel soorten bloeiende planten en bomen in de buurt van het hotel staan. Wanneer er genoeg eten is legt ze haar ei en grendelt ze de gang af met een plaatje van was. Na een jaar heeft de larve al het eten verorberd, daarna heeft het beestje zich verpopt en dan zien we hem uitvliegen: een nieuwe bestuiver. Dus mocht u aan de slag gaan met een hotel, laat het dan rustig een paar jaar hangen schoonmaken hoeft echt niet! Hier vindt u tips voor het bouwen van een insectenhotel: http://www.bijenhotels.nl Geïnspireerd door deze workshop is de werkgroep Natuurlijk Tuinieren begonnen met het maken van een groot insectenhotel, dat een plek zal krijgen in de Heemtuin. Tijdens de plantjesmarkt op 9 mei bouwde Bonne Keijzer de basis, nu is het een kwestie van vullen met materialen. Helpt u mee? Fijn! U kunt dit aangeven bij een van de werkgroepleden. *) zie link: http://www.trouw.nl/tr/nl/4332/groen/article/detail/3946893/2015/04/08/bijengif-doodtveel-meer-insecten.dhtml 11
NATUURLIJK TUINIEREN OP EIGEN HOF? Waarom moeten wij op Eigen Hof zonodig Natuurlijk Tuinieren en streven naar zo n keurmerk van een lieveheersbeestje met stippen? Die vraag wordt nogal eens gesteld. Wandelend door Bentheim, Duitsland, kwamen we bij een archeologische site uit het Bronzen Tijdperk (ca. 5000 jaar geleden). Behalve een nagebouwd lemen familiehuis, een opslag op palen (tegen water- en ongedierteoverlast), lemen bakovens en een rotsblokkenverroller, was er een Bronzen Tijdperk Tuin aangelegd met planten en kruiden die men daar op en in de overblijfselen had gevonden en die men toen dus gebruikte. Er stond gerst, geen hop, maar dat was toen wel bekend, dus bier ook wel waarschijnlijk. Deze tuin groeide daar al 10 jaar zonder al te veel werk, de planten kwamen elk jaar vanzelf terug en konden prima concurreren met andere planten. Er zaten overal bijen en andere insecten op. O.a. onze welbekende stinkende gouwe en wilgenroosje, die wij in onze tuinen overal zien opduiken op plekken waar ze ons niet goed uitkomen: ze stonden daar in keurige bossen als geneeskrachtige kruiden met veel donkerder blad dan onze exemplaren: komt door ons hoog Amsterdams grondwaterpeil (vaak tot op een 1/2 m) zei de archeo-tuinman. De waterstand daar: vaak tot 2 m onder de grond. Oh, is dát het, dacht ik. Tja, dan kun je er wel van alles aan gaan doen met kunstmest en zo: maar dat grondwater is onontkoombaar een eigenschap van ons moerassig veen in Amsterdam, waar niet voor niets alles op palen wordt gebouwd. Natuurlijk Tuinieren dan maar? Accepteren dat de grond is wat ie is en daar mee werken in plaats van tegenin. Hoe doe je dat dan? Alleen maar water- en moerasplanten? Het blijft tuinieren: dus wij doen tóch van alles om tóch allerlei planten en gewassen te kweken die er misschien niet direct thuis horen, maar zich er best thuis kunnen voelen met een klein beetje hulp van extra grondbestanddelen: je eigen compost met soms wat organische (koeien-/kippen)mest, soms wel eens wat kalk (schelpen) en scherp zand (ook wel brekerszand/metselzand genoemd): een ½ -hele kuub per jaar op je tuin en na 10 jaar is het een stuk verbeterd, het maakt je grond veel beter doorlaatbaar en hoger : het water zakt beter weg en er is meer lucht voor de planten/bodemdieren. Woelmuizen en mollen zorgen natuurlijk ook voor lucht in 12
de grond. Vaak best wel handig die beluchtingsbrigade, maar niet voor de liefhebbers van grastapijt en planten met (voor woelmuizen) overheerlijke wortels. Natuurlijk Tuinieren Tip van de stadsecoloog van Noord: Ben je de Mol zat? Zoek de in - en uitgangen op en leg er een hondendrol in: vluchten ze weg, naar de buren of zo. Gezien de alom aanwezige hondenpoep op Eigen Hof moet dat geen probleem zijn: een mooi voorraadplekje (bijv. bij de ingang met een duidelijk verbodsbord voor de honden van (natuurlijk) niet Eigen Hofse bazen) en de hondloze tuinders zijn ook meteen geholpen. Wel zijn mollen heel nuttige bodemdieren, dus heb je geen grastapijtje maar een wild veldje: laat ze svp in je tuinreservaat! Wat is nu weer een TUINRESERVAAT? Dat staat heel goed beschreven in De Tuinliefhebber nr. 2 van 2015 In de Zomer op blz. 27: iedereen kan daaraan meedoen: check je tuin of het een goede thuisplek is voor planten en dieren en als je voldoet, meld je je aan als tuinreservaat. Geen internet? Vraag de tuincommissie je te helpen(op za bij het alg. werk/briefje in de tuincommissiebus): die vragen het wel weer aan Natuurlijk Tuinieren. Krijg je alles op papier. Wat er in het Bronzen Tijdperk allemaal niet was: kunstmest, chemische bestrijdingsmiddelen, luchtverontreinigng door uitstoot, plastic, kunststof, veel mensen en al helemaal niet de moderne mens met zijn moderne schoonmaakmiddelen. Dat scheelde enorm! Toch zijn die planten zichzelf gebleven en in hun eigen omgeving doen ze het nog steeds geweldig! Er zijn natuurlijk ook veel verdwenen: heel heel vroeger ca. 1500 eetbare gebruiksplanten op je menu, nu nog 50! Maar sommige overlevers staan nu toch op een rode lijst: zie de catalogus van Vivara Natuurbeschermingsproducten (met van alles: van allerlei prachtige diervriendelijke planten tot allerlei dierverblijven en soorten voederbakken en voer natuurlijk) en dan de planten van Natuurmonumenten (www.vivara.nl). Bijv. het knikkend nagelkruid, de echte (slanke) sleutelbloem, de stengelloze sleutelbloem: ze staan overal in onze tuinen en in de heemtuin. De sleutelbloemen zijn nu vrijwel uitgebloeid. Het knikkend nagelkruid is volop bezig met bloeien: je kunt dat weghalen op plekken waar hij overwoekert, maar doe het dan wel op de composthoop: blijft de plant wel behouden. Ons grondwater is dus niet alleen hoog, maar ook niet écht schoon, ook in ons parkje niet. Wij produceren met z n allen toch heel wat van al die dingen die er in de Bronstijd niet waren. We willen dat niet erger maken dan het is: dus geen bestrij- 13
dingsmiddelen staat er in het reglement van Eigen Hof. Ook geen gewasbeschermingsmiddelen. Ook die zogenaamd natuurlijke nieuwe niet van Bayer en die echte bestrijders van allerlei van Ecostyle. Er zijn nu een aantal oude verboden die langzamerhand verdwijnen, dus komt men met natuurlijke : nieuwe chemische verbinding, zuren etc. Dat is net als de medicijnen: zelfde middel, andere samenstelling pil, ander merk. Hoe gezond voor je grond is een middel waar in 3 uur tijd een plant of mos aan overlijdt en totaal vergeeld tussen je tegels hangt? Waarschijnlijk net zo gezond als een overdosis vingerhoedskruid voor een mens of taxus voor een paard (1 takje en weg paard). Natuurlijk Tuinieren gaat over tuinieren met de kringloop van de natuur: eten en gegeten worden, planten naast elkaar zetten die elkaar niet wegpesten, maar juist steunen en helpen groeien, je tuin zo inrichten dat al die kleine en grotere dieren zich er thuis voelen: veel lijsters in je tuin? Geen slakken meer. Lijsters in je tuin halen? Plant een lijsterbes of andere zaken die ze lekker vinden, zorg voor nestgelegenheid. Veel vogels eten insecten, insecten eten weer andere insecten (vandaar het keurmerk lieveheersbeestje : bekend van zijn enorme luizeneetlust en tegenwoordig overal in de land- en tuinbouw ingezet als opruimkracht). Die kringloop doen wij na met zaaien, wieden, oogsten, op de composthoop gooien en nadat al die diertjes (en schimmels en bacteriën) daar heel hard van gegeten hebben, dat weer als aarde toevoegen aan de bodem: kan de natuur zoveel mogelijk zijn gang gaan en blijven bestaan ondanks ons. We zorgen voor woonplekken voor die diertjes en zo schoon mogelijk water door natuurlijke schoonmaakmiddelen, en zij trekken rond om onze gewassen te bestuiven en te ontdoen van ongewenste andere diertjes. Zo doen wij aan preventieve gewasbescherming : zie de 10 regels voor de moestuin (maar ook de bloementuin) uit het Natuurlijk Tuinierenboekje van de AVVN (hier achteraan toegevoegd). Kunnen wij ook blijven eten! Bijvoorbeeld lijnzaad in onze yoghurt voor onze stoelgang, afkomstig van die goeie ouwe Huttentut (Camelina Sativa, dederzaad, vlasdodde, vlasdotter) die nu nog in de Bronstijdtuin staat te bloeien! Werkgroep Natuurlijk Tuinieren Lucy Schothorst 14
15
In april 2014 is er een bijenvolk op ons eigen 'Eigen Hof' gearriveerd. Inmiddels staan er twee grote kasten en twee zesramers. Vanuit de Heemtuin heb je goed zicht op de bijen. Lente / zomer. Dit is hét jaargetijde waarin de bijen hun wintervoorraad verzamelen en opslaan als honing. Vanaf de evenaar naar het noorden toe wordt het steeds belangrijker om jezelf met een voorraadje honing door de winter heen te helpen. Want daar dient honing in eerste instantie voor. Als je een bij bent tenminste. In de tropen is de evenknie van onze winter de regentijd. Dan is het handig om honing in de proviandkast te hebben, maar noordelijker met de winterse kou erbij wordt het duidelijk dat het onontbeerlijk is voor overleven. Raat met eitjes en enkele larven. Maar er gebeurd meer in het bijenvolk. De koningin legt in de periode april / juni tot wel 1.500 eitjes per dag. Dat is ook nodig want er zijn talloze taken die moeten worden uitgevoerd voor het voortbestaan van de kolonie. En in de zomer leven de werkbijen kort. Na een ijverig drietal weken in de kast, komen ze eruit om de resterende drie weken als transporteur te slijten. Daarbij wordt nectar, water, stuifmeel en propolis naar de kast gehaald. Veel werkbijen sneuvelen tijdens deze haaltocht; b.v. een regenbuitje waardoor de bij verkleumd of een hongerige koolmees en de bij komt jammerlijk om. 16
In het voorjaar breekt de tijd aan om te vertrekken. De nestholte wordt te krap met al die nieuwe werkbijen. De oude koningin vertrekt met een gedeelte van het volk. Dit wordt voorzwerm genoemd. Als het weer het toelaat vertrekt de voorzwerm meestal zodra de nieuwe jonge koninginnen zich gaan verpoppen. Na hun geboorte verlaten ook de jonge koninginnen één voor één het volk. Door middel van geluidsignalen wordt voorkomen dat er tegelijkertijd twee jonge koninginnen in het volk rondlopen. Dit is belangrijk omdat de koninginnen elkaar anders zouden doden. De vertrekkende jonge koninginnen nemen telkens een gedeelte van het volk mee. Dit wordt nazwerm genoemd. Het nazwermen houdt aan totdat achterblijvende bijen het genoeg vinden (het volk wordt dan te klein) en alle resterende jonge koninginnen (op één na) doodmaken. Bijenzwerm. Na het vertrek uit de oude woning landen er, op enkele tientallen tot honderden meters afstand, verspreid groepjes zwermbijen (meestal hangend aan takken). De bijen groeperen zich rondom de koningin. Zij verspreidt een geurstof (feromoon) die alle andere zwermbijen aantrekt zodat er uiteindelijk één zwermtros wordt gevormd. Hierna beginnen speurbijen met het zoeken én kiezen van een nieuwe bijenwoning. Overigens is zwermen niet zonder risico. Uit waarnemingen bij bijenvolken bleek dat slechts 24% van de volken die zich nieuw hadden gevestigd, de eerste winter overleefden. En 78% van reeds in voorgaande jaren gevestigde volken het voorjaar haalden. 17
In het geval van een nazwerm volgt na het vinden van een nieuwe woning nog een extra spannende periode. Een nazwerm heeft immers een jonge koningin die eerst nog moet paren voordat zij eitjes kan leggen. De jonge koningin zal zich daartoe eerst op de nieuwe locatie oriënteren om daarna, zodra ze bronstig is, op bruidsvlucht te gaan. Hierbij kan nog van alles mis gaan. De meeste bijenhouders proberen het vertrek van natuurzwermen te voorkomen. Met name biologisch-dynamische imkers laten hun bijen wel zwermen, omdat zij vinden dat dit een natuurlijke verloop der dingen is. Imker Jan 18
Welkom bij Kerkzicht Per 1 januari 2013 hebben Eric en Myra cafe restaurant Kerkzicht overgenomen. Wij zijn van dinsdag t/m zondag open vanaf 15:30 uur. Wij heten iedereen welkom voor een hapje of een drankje, onze keuken is open tot 22.00 uur. Kom een kijkje nemen in ons vernieuwde cafe restaurant. U kunt reserveren via onze website www.caferestaurant kerkzicht.nl of even bellen naar 020 6153904 Cafe restaurant Kerkzicht Sloterweg 1209 1066 CG Amsterdam 19
Welke vaste planten, heesters en loofbomen gedijen goed in veen-en kleigrond. De structuur van veen en kleigrond is te verbeteren door er veel zand en organisch materiaal doorheen te werken. Daardoor kan s winters een te veel aan vocht dieper wegzakken en zal de grond s zomers beter vochtig blijven. Onder die condities kunnen talloze vaste sierplanten prima in veen en kleigrond groeien. De mogelijkheden zijn dan vrijwel onbegrensd. Planten die op vruchtbare veen en kleigrond groeien, hebben ook minder extra voeding nodig dan planten,die bijv. op zandgrond staan. Vaste planten: Aconitum x cammarum Bressingham Spire - Monnikskap Ajuga reptans Multicolor - Zenegroen Alchemilla mollis - Vrouwenmantel Anemone x hybrida Honorine Jobert - Japanse anemoon Aquilegia div. soorten kleuren - Akelei Aruncus dioicus - Geitenbaard Aster novae Angeliane (rood) - Herfst aster novi-belgii (wit) - herfst aster Aster x Frikartii Jungfrau - zomer aster Astilbe Hybriden - Spirea Astrantia major ( rood en wit ) - Zeeuws knoopje Bergenia-hybriden - Schoenlappersplant Brunnera macrophylla - Kaukasische vergeet- mij- niet Ampanula lactiflora Loddon Anna - Celtis bladklokje Centaurea macrocephala - Korenbloem Cimicifuga simplex White Pearl - Zilverkaars Cisium rivulare Atropurpureum - Spaanse distel Darmera peltata - Schildblad Delphinium Elatum groep purple Sky - Ridderspoor Epimedium x perralchicum Frohnleiten - Elfenbloem Eupatoririum manuculatum Atropurpureum - Leverkruid Geranium macrorrhizum Ingwersen s Variety - Ooievaarsbek Helenium Moerheim Beauty - Zonnekruid Helianthus decapetalus Capenoch Star - Zonnebloem 20
Heliopsis helianthoidus (div. soorten ) - Zonneoog Hemerocallis Apple Tart - Dag lelie Hosta x tardiana June div. soorten - Hartlelie Houtthuynia cordata - Houttuynia Inula helenium - Alant Kirengeshoma palmata - Japanse wasbloem Laminum ovala - Dovenetel Liqularia (dentata ) / div. soorten - Kruiskruid Macleaya cordata - Pluim papaver Melissa officinalis Aurea - gele citroenmelisse Mentha spicata Chrispa - Kruizemunt Monarda Cambridge Scarlet - Bergamotplant Paeonia Lactiflora groep div. - Pioen roos Persicaria amplexicaulis Speciosa - Duizendknoop Polomonium caeruleum div. soorten - Jacobsladder Primula denticulatlata - Kogelprimula Prunella grandiflora - Brunel Bijen korfje Pulmonaria saccharata High Down (blauw) - Longkruid ( ook roze en wit) Rodgersia aesculifolia - Rodgersia Rodgersia podophylla - Rodgersia (groter blad ) Rudbeckia fulgida var. Daemii - Zonnehoed (50-100cm) Rudbeckia fulgida Goldsturm - Zonnehoed (60cm) Sanguisorba officinalis - Grote pimpernel Saponaria officinalis - Zeepkruid Silphium perfoliatum - Zonnekroon Solidago Golden mosa - Guldenroede Stachys grandiflora Superba - Andoorn Veronica gentianoides - Gentiaan ere prijs Een hele lijst vaste planten: voor kleur, hoogte, zon, halfschaduw, schaduw kunt u terecht in tuinboeken, op de computer en /of tuin centra. De volgende keer zal ik u berichten over de heesters en loofbomen, die t goed doen op veen en kleigrond. Lidy Beemster ( tuin 132) 21
22
23
24
25
26
27
Een mooie, doordeweekse dag in april. Speenkruid, late narcissen en de blauwe en roze bloemen van het longkruid, en de belofte van nog veel meer komende verrassingen. Anna koesterde zich in de zon. Veel vogeltjes, overvliegende ganzen met hun opgewekte geluid. Wat zouden ze toch aan elkaar mededelen? Waar een veilige plaats is met genoeg te eten, uit de buurt van Schiphol? Ze besloot naar de heemtuin te gaan, om te zien wat daar in bloei staat. Kievitsbloemen, roze en wit, dotters, veel sleutelbloemen. En weer luidruchtige groepjes ganzen in de lucht. Anna was daar alleen, ze ging op een bankje zitten om om zich heen te kijken. Wat een wonder, dacht ze, zo vlakbij de bebouwing van Amsterdam en tal van snelwegen, en dan dit rustgevende deel van Eigen Hof. Waterhoentjes die, zich al knikkend voortbewegend, druk in de weer waren met takjes en verdorde rietstengels. Hommels. Ze kreeg er geen genoeg van. Anna had een glas en een kleintje witte wijn meegenomen, wat het genoegen vergrootte. Langs de buitensingel liep ze terug naar haar eigen tuin. En zo stuitte ze op een verrassing. Achter het gereedschappenhuisje zag ze een vers paadje van houtsnippers. Dat leidde naar het brede water daar. Natuurlijk kende ze die watervlakte van het algemeen werk, maar dat paadje? Zij volgde het, en kwam terecht bij het mooiste bankje van Eigen Hof. Met het meest intrigerende uitzicht. Water, een eilandje, tal van die ijverige meerkoeten, de nu overgroeide muur die ooit was gemaakt om gierzwaluwen een huisvesting te bieden. En een paar ganzen, nu niet overvliegend, maar zich kennelijk veilig voelend in het water. Maar Anna's grootste verrassing was de naam van het bankje: 'Martine'. Dat wil zeggen, een bankje ter nagedachtenis aan Martine. Martine had het bij testament geschonken aan Eigen Hof, dat wist ze uit de notulen van de jaarverslagen. Op Martines bankje gedacht zij haar. Anna kende Martine in eerste instantie als de schrijfster van lieflijke stukjes in De Snoeischaar. Daarin deed zij verslag van al de grote en kleine genoegens die haar tuin op Eigen Hof haar bood. Vooral haar liefde voor de vogels in haar tuin viel daarin op. Het leek wel alsof zij een persoonlijke band had met haar roodborst, de pimpel- en koolmezen, haar boomklever. Terwijl ook de mollen op haar belangstelling en zelfs liefde konden rekenen. Natuur is 28
natuur, dacht zij. Later leerde Anna Martine iets beter kennen. Ze kwamen elkaar soms tegen op de halte van bus 145 en liepen samen op, op weg naar hun tuinen. Martine had op het laatst problemen met een heup, liep ongemakkelijk, maar liet zich bezoeken aan haar geliefde tuin niet ontgaan - voor zolang dat ging. Anna ziet haar nog zo voor zich, een rijzige, kaarsrechte gestalte met een lief gezicht, zonder zelfbeklag. In haar werkende leven was zij verpleegkundige. En nu zat ze, op deze mooie voorjaarsdag, op het bankje 'Martine'. Ze genoot van alles wat ze zag, en dacht aan haar. Op het bankje staat, dat Martine in 2007 is overleden. Anna kan zich nauwelijks voorstellen dat dat alweer zo lang geleden is. Hoeveel voorjaren, en nieuwe lichtingen roodborstjes, mollen, hommels en bijen en mollen zijn sindsdien wel niet voorbij gegaan zonder dat Martine daar verslag van heeft gedaan? Anna zat op Martines bankje en dacht van alles. Weer op haar eigen tuin aangekomen schreef Anna in haar tuinboekje over Martine en haar bankje. In gedachten maakte ze een diepe buiging voor haar. 'Natuur is natuur', zo dacht zij nuchter. Ook de mollen en de veldmuizen en de uilen die die muizen opaten, konden rekenen op haar aandacht. En op een mooi stukje in De Snoeischaar. Ook al ruïneerden die dieren haar uitgeplante zaailingen. In haar eigen tuin overzag Anna het slagveld. Honderden jonge springbalsemienen hadden bezit genomen van ieder vrij plekje. Wachten tot ze groter zijn geworden, en ze dan allemaal, op een enkeling na, uit de grond rukken? Natuurlijk moet dat gebeuren, dacht Anna. En die duizenden in de herfst gevallen bladeren van haar gigantische eik? Ze afvoeren, of ze gewoon laten liggen, want in een echt bos gaat dat toch ook zo? Wat zou Martine hebben gedaan? Wat zou ze hebben geadviseerd? Denkend aan haar schonk Anna zich nog maar eens een glas witte wijn in. Een ding wist ze zeker: ze zou nog vaak over het boomschorspaadje naar dat bankje gaan, en daar vooral mijmeren. En mijmeren. En zich erover verbazen dat ze Martines bankje pas zo kortgeleden had ontdekt. Anna tuin 159 29
30
De Reuzenberenklauw. De Reuzenberen klauw is een Exoot.. Komt oorspronkelijk uit Oost- Europa. Door zijn grote bladeren neemt hij veel licht weg, waardoor de andere planten geen kans krijgen om te groeien. Deze zie vooral in gebieden waar weinig wordt gemaaid, zoals bermen, oevers en langs spoorwegen.! Bij ons in de heemtuin en op de oost en west singel. Hij groeit hard, kan 4 m hoog worden en heeft bloemschermen van een halve meter doorsnee. Zijn stengel is zo stevig als bamboe en kan 10cm dik worden. De plant zet veel zaad, waardoor hij zich gemakkelijk verspreidt.! De Reuzenberenklauw heeft nog een hinderlijke eigenschap! Als je zijn sap, dat in de stengel en aan de haartjes op de stengel zit op je huid krijgt, wordt je huid een dag of drie allergisch voor zonlicht. Het sap is fototoxisch, zoals dat heet. Je kunt er brandblaren van krijgen, waar je littekens van overhoudt. Als je sap in je ogen krijgt, kan je zelfs blind worden.! Als je door een veld met Beren klauwen loopt, zorg dan altijd, dat je lichaam bedekt is en een bril draagt. Komt er toch sap op je arm, spoel het er dan meteen af en hou je huid een paar dagen bedekt, zodat er geen zonlicht bij kan. Als hij midden in de zomer in bloei staat is hij t agressiefst. Insecten zijn er dol op. Toch streven wij erna de Berenklauwen al vroeg in t voorjaar als ze nog klein zijn te verwijderen. Maar zijn ons vaak te slim af. En zijn ineens hard gegroeid. Zoals op de West singel. Langs de paden worden deze zo snel mogelijk door de tuin cie. verwijderd! En de zaaddozen worden getopt en is aan te raden om 4x per jaar de wortel door te steken. Wil je toch genieten van deze bijzondere plant? Op de Heemtuin (aan de oost zijde) aan de overkant van t water vind je er heel veel. Als ik er zelf langs loop, op een middag met zon en ik kijk naar de overkant, verbeeld ik daar een plek voor elfen en kabouters. Veel plezier! Lidy Beemster. (tuin 132) 31
32