EMIGREREN NAAR SPANJE

EMIGREREN NAAR SPANJE

Emigreren naar Spanje Hans Mantel, Eric Jan van Dorp ISBN 9789461852038 Redactie: I. op den Orth, A. Koorn Vormgeving: E. Singer, E.J. van Dorp Afbeeldingen: K. Hovenkamp, S. Mantel, Shutterstock.com, Coverfoto: Bastian Ribbeck on Unsplash Uitgeverij Grenzenloos een imprint van VanDorp Uitgevers Postbus 42 3956 ZR LEERSUM info@vandorp.net / www.vandorp.net / www.grenzenloos.nl Kijk voor meer emigratieboeken op www.emigratieboek.nl Copyright 2018 VanDorp Uitgevers Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd in welke vorm dan ook zonder uitdrukkelijke en schriftelijke toestemming van de uitgever. 2

HANS MANTEL, ERIC JAN VAN DORP EMIGREREN NAAR SPANJE UITGEVERIJ GRENZENLOOS

EMIGREREN naar SPANJE ALGEMENE INFORMATIE HET LAND VAN DON QUIJOTE 13 Het land Spanje 15 Bestuurlijke indeling 16 Geografie 16 Natuurparken 17 Klimaat 20 Demografie 22 Taal 23 Munt 23 Economie 25 Toerisme 27 Industriegebieden 28 Wijn 28 Infrastructuur 31 Geschiedenis 32 Politiek 33 Religie 34 Feestdagen 35 Naamdagen REIZEN NAAR SPANJE 36 Met het vliegtuig 37 Met de auto 37 Met de trein 5

VESTIGEN IN SPANJE WAAROM EMIGREREN NAAR SPANJE? 39 Waarom Spanje? 39 Voor- maar ook nadelen HUISVESTING 40 Op zoek naar een woning 42 Een woning huren EEN WONING KOPEN 43 Woningbeurs 45 Makelaars 49 De gestor 50 De notaris 51 Hypotheekverstrekking EEN HUIS LATEN BOUWEN 53 Een droomhuis op maat 57 Het NIE-nummer DE VERBLIJFSVERGUNNING 57 Nieuwe regelgeving 58 Inschrijving in het gemeenteregister DE VERHUIZING 60 De auto 6

EMIGREREN naar SPANJE WERKEN IN SPANJE WERK ZOEKEN 61 De arbeidsmarkt 62 Werk zoeken 65 Spaans voor buitenlanders 65 Erkenning van diploma s 66 Tijdelijk werk 67 Arbeidsvoorwaarden 69 Salariëring 71 Zwangerschapsverlof 71 Vakbonden 72 Staken 72 Solliciteren EEN EIGEN BEDRIJF BEGINNEN 74 Papierwerk 78 Ondernemingsvormen 79 Een bedrijf overnemen 79 Appartementen verhuren 80 Subsidies en tegemoetkomingen 7

LEVEN IN SPANJE ONDERWIJS 83 Basisonderwijs 85 Vervolgonderwijs 85 Het beroepsonderwijs GEZONDHEIDSZORG 86 Ziektekosten 88 Geboorte 89 Trouwen 90 Scheiden 91 Overlijden 93 Erfrecht 94 Artsen 95 Apotheken 95 De gepensioneerden 97 Pensioenen 98 Belastingen BANKZAKEN 100 Een bankrekening openen VERKEER 101 SOCIALE LEVEN 102 Gebruiken en gewoonten 103 Eten en drinken 8

EMIGREREN naar SPANJE 105 Winkelen 105 Kosten van levensonderhoud SPORT EN RECREATIE 105 Sport 106 Recreatie 107 Bezienswaardigheden DE MEDIA 109 Kranten 110 Televisie 110 Radio 111 Telefonie 111 Post ZAKEN DIE IN NEDERLAND GEREGELD MOETEN WORDEN BELASTING 113 M-biljet 113 Waar belasting betalen? 114 Conserverende aanslag SOCIALE ZEKERHEID 115 AOW 116 Pensioen 116 ANW 9

117 AWBZ 117 Levensverzekering 117 Verzekeringen tijdens het emigratieproces FINANCIËLE ZAKEN 118 Bankzaken 118 Wat moet er opgezegd worden? BURGERZAKEN 119 Nederlanderschap 119 Nationaliteit van uw kinderen 119 Stemmen vanuit het buitenland 120 Uw burgerlijke staat 120 Erfrecht EMIGREREN MET KINDEREN 120 De kinderen vertellen 122 Onderwijs 122 Nederlands taalonderwijs in Spanje VOORBEREIDEN OP DE EMIGRATIE 123 Het leren van het Spaans 123 Uw huis verkopen in Nederland 124 Uw huis aanhouden in Nederland 125 De verhuizing 125 Uitschrijven in Nederland 10

EMIGREREN naar SPANJE HET EMIGRATIEPROCES 127 Ben ik uit het juiste hout gesneden? 129 Fase van dromen en orienteren 130 Fase van plannen maken, afwegen en besluiten 132 Fase van voorbereiden en regelen 134 Fase van afscheidnemen en vertrekken 135 Fase van aankomen en aarden ADRESSEN EN WEBSITES 137 AANBEVOLEN LITERATUUR 143 11

ALGEMEEN 12

EMIGREREN naar SPANJE ALGEMENE INFORMATIE HET LAND VAN DON QUIJOTE Het land Spanje Het koninkrijk Spanje beslaat ruwweg tachtig procent van het Iberisch schiereiland. Spanje is bijna dertien keer zo groot als Nederland. Na Rusland, Frankrijk en de Oekraïne is Spanje het vierde grootste land van Europa. Bovendien behoren ook de eilandengroep de Balearen in de Middellandse Zee en de Canarische Eilanden in de Atlantische Oceaan tot het Spaanse grondgebied. Ook Spaans zijn de twee enclaves, Ceuta en Melilla die langs de noordkust van Marokko liggen. Deze steden hebben sinds 1995 een autonome status. Het vasteland van Spanje wordt langs de noordwestkust begrensd door de Atlantische Oceaan en langs de oostkust door de Middellandse Zee. Tussen de Atlantische Oceaan en de Middellandse Zee strekken zich langs de noordgrens de Pyreneeën uit. Deze bergketen met een lengte van ruim 400 kilometer herbergt het ministaatje Andorra. Aan de noordkant van de Pyreneeën grenst Spanje aan Frankrijk en in het westen aan Portugal. Op een schiereiland in het zuid-oosten ligt Gibraltar, een Britse kolonie. De totale kustlijn van Spanje bedraagt 4.946 km. Madrid is de centraal gelegen hoofdstad van het land en heeft meer dan 3 miljoen inwoners. Het volkslied is de Marcha Real. 13

ALGEMEEN In het grootste deel van het land wordt Spaans gesproken. Deze taal wordt ook wel Castiliaans genoemd naar de streek waar het oorspronkelijk werd gesproken. De grote culturele diversiteit van het land laat zich onder andere aflezen aan de verschillende talen en dialecten die er worden gesproken. In het noordoosten wordt Catalaans gesproken, in Baskenland Baskisch en in het noordwesten het Aranees en het Galicisch. Al deze talen zijn in Spanje erkend als officiële taal. Landschappelijk gezien is het land ook zeer divers. Men vindt er schilderachtige vissersdorpen aan de noordkust, plattelandsgemeenschappen in het centrum van het land, grote steden zoals Madrid en Barcelona en toeristische kusten aan de Middellandse Zee. Typisch Spaans is de flamenco die van oorsprong in Andalusië werd gedanst. Deze dans is tot een nationaal symbool van het land geworden, evenals de traditionele stierengevechten die nog steeds in grote delen van het land worden gehouden. 14

EMIGREREN naar SPANJE Bestuurlijke indeling Bestuurlijk gezien is Spanje een federatie waarbij de macht gedecentraliseerd is naar elk van de 17 autonome regio s. Dit zijn de Comunidades Autónomas, waarbij de mate van autonomie per regio verschilt. Catalonië, Baskenland en Galicië hebben historisch meer autonomie opgeëist dan de anderen. Hier is de beleving van de eigen identiteit ook sterk verbonden met de erkenning van de eigen taal. Catalonië, waarvan Barcelona de hoofdstad is, heeft een eigen regering, de Generalitat en ook haar eigen politiemacht, de Mossos d Esquadra. Op dit moment heerst er in Catalonië een strijd om volledige onafhankelijkheid van Spanje, maar de uitkomst daarvan is erg ongewis. De regio s en hun hoofdsteden zijn: Andalusië: Sevilla de Balearen: Palma de Mallorca Cantabrië: Santander Galicië: Santiago de Compostela La Rioja: Logroño Navarra: Pamplona Aragón: Zaragoza Baskenland: Vitoria Gasteiz Catalonië: Barcelona Castilië-La Mancha: Toledo Madrid: Madrid Valencia: Valencia Asturië: Oviedo Canarische Eilanden: Las Palmas en Santa Cruz Extremadura: Merida 15

ALGEMEEN Castilië-en-Leon: Valladolid Murcia: Murcia Elke regio is weer opgedeeld in provincies en de meeste provincies hebben dezelfde naam als hun hoofdstad zoals de Provincia de Sevilla en de Provincia de Segovia. De 50 provincies zijn weer onderverdeeld in honderden kleine gemeenten, de municipios. Geografie Het Iberisch schiereiland wordt door de Pyreneeën van de rest van het Europees continent gescheiden. Het Spaanse landschap is overwegend bergachtig. De zes grote bergketens van het land zijn, behalve de Pyreneeën, de Betische Cordillera, de Sierra Nevada, het Castiliaans Scheidingsgebergte, het Cantrabrisch gebergte en het Iberisch Randgebergte. Centraal gelegen is de Spaanse Hoogvlakte of Meseta Central. De hoogste berg van het Iberisch schiereiland is de Mulhacén (3.480 m) in de Sierra Nevada. Deze is net iets hoger dan de Aneto (3.404 m) de hoogste bergtop van de Pyreneeën. Het hoogste punt van Spanje ligt echter op het eiland Tenerife en is de top van de slapende vulkaan Pico El Teide die op 3.718 m ligt. De belangrijkste rivieren zijn de Taag, de Ebro, de Duero, de Guadiana en de Guadalquivir. Deze rivieren zijn over het algemeen slecht of hoogstens beperkt bevaarbaar voor de scheepvaart. Natuurparken Spanje heeft veertien nationale parken. Door de landschappelijke en klimatologische verschillen hebben deze parken ieder hun eigen bijzondere flora en fauna. 16

EMIGREREN naar SPANJE Twee grote parken liggen in het Spaanse deel van de Pyreneeën, een op de Balearen, vier op de Canarische Eilanden, twee aan de Mediterrane kust en de overige in het binnenland. Klimaat Omdat Spanje een van de meest bergachtige landen van het Europees continent is en onder invloed staat van zowel de Middellandse Zee als de Atlantische Oceaan, heersen er verschillende klimaten en microklimaten. In Sevilla kan de temperatuur s zomers uitschieters maken tot 45 graden Celsius. Terwijl het s winters in Teruel (Aragón) op 1.000 m hoogte, hard kan vriezen. Ook de hoeveelheid neerslag varieert sterk, afhankelijk van de regio en het seizoen. In het algemeen valt de meeste regen in het noordwesten van het Iberisch schiereiland en is het in het zuiden het droogst. Op ruim 90% van het Spaanse grondgebied valt minder dan 700 mm neerslag per jaar terwijl er in Nederland gemiddeld 750 mm neerslag per jaar valt. Bijna de helft van het Spaanse grondgebied is dan ook droog tot zeer droog. Dit probleem neemt steeds ernstiger vormen aan als gevolg van de uitbreidende land- en tuinbouw en de gevolgen van de steeds langer wordende periodes van droogte. De regenval concentreert zich in een aantal maanden en kan dan zeer intens zijn. Mediterraan klimaat Het grootste gedeelte van het land heeft een Mediterraan klimaat. Langs de Catalaanse kust, en de noordelijke helft van de regio Valencia en op de Balearen zijn de zomers lang en warm en soms zelfs zeer warm terwijl de winters hier mild zijn. 17

ALGEMEEN Zuidelijker, in de provincies Murcia en Almeria is de gemiddelde temperatuur 20 ºC; de winters zijn er buitengewoon mild. De kust van Almeria is bekend doordat het de meeste uren zon van Europa zou hebben. Op sommige plekken valt zo weinig neerslag per jaar dat men ze rekent tot de droogste plekken van Europa. De Spaanse Hoogvlakte, Madrid, Castilië-La Mancha, en Castilië-Léon hebben echter lange warme zomers en koude winters. In de vallei waar de steden Córdoba en Sevilla langs de Guadalquivir liggen, heerst een zeeklimaat en is de gemiddelde temperatuur 18 ºC. s Zomers kan de temperatuur er echter wel oplopen tot 40 ºC. 18

EMIGREREN naar SPANJE Subtropisch klimaat Het klimaat wordt naar mate men verder langs de kust naar het zuiden gaat subtropisch. Langs de zuidwestkust aan de Atlantische oceaan, in de omgeving van Cádiz en de provincie Huelva, zijn de zomers onder invloed van de oceaanstroming minder warm terwijl de winters er wel mild zijn. Hier valt relatief veel neerslag in vergelijking met de rest van het land. Ook op de Canarische Eilanden is het klimaat subtropisch. Hier is de wisseling van de seizoenen nauwelijks waarneembaar. De temperatuur blijft het hele jaar door gemiddeld tussen de 22 en 27 ºC. Onder invloed van de oceaanstromingen zijn de westelijk gelegen eilanden natter dan de oostelijk gelegen eilanden. Zeeklimaat Langs de Noord-Atlantische kust, in Galicië, Asturië, Cantabrië en Baskenland heerst een zeeklimaat en hier valt verhoudingsgewijs de meeste neerslag. Hier regent het het hele jaar flink en bedraagt de gemiddelde neerslag op jaarbasis 1000 tot 1200 mm. Bergklimaat In de Pyreneeën heerst een bergklimaat en ook in het hooggebergte van de Sierra Nevada kan het heel koud worden. Hier ligt de Mulhacén, de hoogste berg van het vasteland van Spanje. De top ligt op 3.480 m boven de zeespiegel. Demografie Spanje had in 2016 iets meer dan 48,5 miljoen inwoners. Het land is in vergelijking met Nederland dunbevolkt: er wonen gemiddeld 91 personen 19

ALGEMEEN per km2. De bevolking is ongelijk over het land verdeeld. De meeste mensen leefden tot begin 20e eeuw vooral op het platteland. 20