Dit werkblaadje is van... A. Jouw rechten! Kinderrechten Je hebt ongetwijfeld al gehoord van de Rechten van het Kind. De koningen, presidenten en andere leiders van over de hele wereld hebben gezegd dat ze deze rechten belangrijk vinden en dat ze er alles aan willen doen om ervoor te zorgen dat ze ook echt gerespecteerd worden. Maar hoe kunnen we dit nu controleren? Al deze rechten zijn opgeschreven in een verdrag dat door bijna alle landen van de wereld ondertekend is, het Internationale Verdrag voor de Rechten van het Kind. Wanneer een land dit verdrag ondertekent, geeft het een duidelijke boodschap dat het Kinderrechten heel belangrijk vindt. Eén van de belangrijkste rechten is recht op onderwijs. Je zou dus kunnen denken dat alle kinderen naar school gaan, maar dat is niet waar. Sommige landen hebben het verdrag wel ondertekend, maar slagen er niet in om alle kinderen naar school te laten gaan. Burundi is zo n land. Er was heel lang oorlog in dit land. Hierdoor moesten veel kinderen vluchten naar een buurland, zoals Tanzania. Nu de oorlog voorbij is, zijn veel kinderen (met of zonder familie) teruggekeerd naar Burundi. Ze willen er graag terug naar school gaan en voor veel kinderen lukt dit ook. In 2005 beloofden de Burundese leiders gratis onderwijs voor alle kinderen die naar de lagere school gaan. Dit heeft er mee voor gezorgd dat 73% van de kinderen al terug naar school gaan. Dat is al meer dan de helft. Even een vergelijking: stel dat je met 20 kinderen in je dorp of stad woont, dan gaan er daarvan ongeveer 15 naar school. Dus dat is goed nieuws, maar het kan nog beter! Er zijn nog heel wat verschillende redenen waarom sommige kinderen nog niet naar school gaan of waarom het onderwijs nog kan verbeterd worden. Deze redenen noemen we uitdagingen in dit werkblaadje. UNICEF is een organisatie die kinderen wereldwijd hierbij probeert te helpen. 1
Alle kinderen over de hele wereld hebben rechten. Jij dus ook! Maar wat betekent dit nu echt recht hebben? Denk eens aan thuis en aan de klas. Wat heb jij zeker nodig om gelukkig te zijn? Individuele oefening In de klas Thuis Groepsoefening Bespreek je antwoorden met de andere leerlingen in je klas. Zijn er rechten waar je zelf nog niet aan gedacht had, maar die je zelf ook wel belangrijk vindt? Je kan ze hier even opschrijven. 2
Individuele oefening Hieronder zie je de afbeeldingen van de 12 belangrijkste kinderrechten. Weet jij om welk recht het gaat? Schrijf het juiste recht bij de juiste afbeelding. Je kan kiezen uit: U U U Je hebt het recht om beschermd te worden tegen geweld, misbruik en uitbuiting Je hebt recht op een eigen mening Kinderen met een beperking hebben recht op speciale verzorging en bescherming Je hebt recht op gezonde voeding en een goede gezondheid Je hebt recht op vrijheid Je hebt recht om beschermd te worden tegen kinderarbeid Je hebt recht op onderwijs Je hebt recht om te spelen Je hebt recht op een eigen naam en nationaliteit Je hebt recht op een plek om je thuis te voelen Je hebt recht om beschermd te worden tegen oorlog Vluchtelingenkinderen hebben recht op speciale bescherming 3
Individuele oefening Groepsoefening Bijna alle landen hebben het verdrag ondertekend en moeten er dus voor zorgen dat alle rechten van alle kinderen altijd en overal gerespecteerd worden. Toch worden er over de hele wereld nog kinderrechten geschonden, ook hier in België. Lees de volgende tekstjes eerst individueel, bespreek daarna met je buur om welk recht het gaat. 4
Manuel woont op straat. Zijn mama en papa zijn gestorven en er is niemand die voor hem kan zorgen. Hij werkt als schoenenpoetser om wat geld te verdienen. Zo kan hij eten kopen. Mag dit zomaar? Over welke rechten gaat het? Vincent is een jongen van 6 jaar. Hij wil graag mee voetballen met de andere kinderen van zijn klas, maar hij mag niet. Ze vinden dat hij zo raar praat. Vincent heeft een beperking. Over welk recht gaat het? Wat zou jij doen om Vincent te helpen? Olara is net aangekomen in België. Hij moest vluchten omdat er in zijn land een burgeroorlog is. Hij wil hier graag naar school gaan en spelen met andere kinderen, maar hij werd samen met zijn papa opgesloten in een centrum voor mensen op de vlucht. Hij mag het centrum niet uit. De poort is gesloten. Kan dit volgens het Internationaal Verdrag van de Rechten van het Kind? UNICEF besteedt heel veel aandacht aan het recht op onderwijs. Maar waarom? Waarom is onderwijs nu zo belangrijk? Denk eens terug aan alles wat je deze week geleerd hebt in de klas. Je kan het hier even opschrijven. Beeld je nu eens in dat je al deze dingen plots vergeten bent en dat je ze dus niet meer kan of niet meer kent. Wat zou er dan gebeuren? Wat zou je allemaal niet meer kunnen doen op dit moment en in de toekomst? 5
Individuele oefening Je hebt net een inleefspel gespeeld met je juf of meester. Vond je het een leuk spel? Wat dacht je of voelde je? Onrechtvaardigheid is geen leuk gevoel. Je ziet en voelt dat er iets niet klopt, maar je kan er niets aan doen. Kan je nog andere voorbeelden geven van situaties waarin je deze onrechtvaardigheid gevoeld hebt? Wat is er toen gebeurd? Wat heb je gedaan? Groepsoefening Deel nu je ervaringen met je klasgenootjes. Welk voorbeeld van hen heb je onthouden? Misschien heb je wel iets geleerd van je klasgenootjes en wil je dit zeker niet vergeten omdat je er iets uit kan leren. Dan kan je dat hier even opschrijven. 6
B. Mijn klas in de wereld Niet alleen hier in België zijn de kinderrechten belangrijk, ook in andere landen zoals India, Zweden, Mongolië, Chili en Burundi wonen er veel kinderen die net dezelfde rechten als jou hebben. Als wereldklas kijken jullie dus over de grenzen heen en geven jullie ook aandacht aan de situatie van kinderen in andere landen, door jullie hierin in te leven en erover na te denken. Groepsoefening Welke activiteiten kan je allemaal doen als wereldklas om anderen te leren over kinderrechten? Je kan activiteiten voorstellen voor de kinderen uit de andere klassen, de mama s en papa s, de buren van de school, de andere juffen en meesters, je broers en zussen, Je kan de antwoorden van de brainstorm op dit schoolbord schrijven. 7
Individuele oefening Bedenk een logo of tekening voor jullie Wereldklas. Groepsoefening Maak nu een grote collage van alle tekeningen of één grote poster over wat het voor jouw klas betekent om wereldklas te zijn. Jullie kunnen deze poster dan ophangen in de klas en in groepjes jullie collage/poster aan de andere klassen tonen en uitleggen dat jullie een Wereldklas zijn, wat dat betekent, wat kinderrechten zijn,... 8
C. Het recht op onderwijs in Burundi Burundi in het kort: U Oost-Afrika ongeveer zo groot als België U iets meer dan 8 miljoen inwoners één van de armste landen ter wereld burgeroorlog in 1972 burgeroorlog van 1993 tot 2005 eind 2012 verplichtte repatriëring van Burundezen uit Tanzania Individuele oefening Vul het onderstaand kruiswoordraadsel in. Je leerkracht kan je helpen met het vinden van de juiste informatie en antwoorden. Horizontaal 2. Organisatie die zich inzet voor kinderen over de hele wereld 5. Sinds 2005 is dit gratis in Burundi. 6. Eén van de twee landstalen in Burundi. 7. Burundi behoort tot dit continent. Verticaal 1. De juridische benaming voor iemand die zijn woongebied is ontvlucht uit vrees voor geweld of zijn leven. 3. Land waar veel Burundezen naartoe zijn gevlucht. 4. De grootste reden waarom veel Burundezen waren gevlucht. 9
Individuele oefening Zoek en kleur Burundi op de kaart hieronder. Je kan hiervoor naar de wereldkaart in de klas kijken. Kijk nog eens op de wereldkaart en schrijf op welke landen je moet doorkruisen om van België naar Burundi te gaan. 10
Zoek en kleur Tanzania op de kaart. Schrijf ook de andere buurlanden van Burundi op. Door de oorlog moesten vele Burundese kinderen vluchten. De meesten gingen naar Tanzania. Waar zouden ze de grens overgestoken zijn? Duid dit aan met een pijltje op de kaart op de vorige bladzijde. Bekijk het filmfragment de rechten van het kind en maak kennis met het land Burundi. Had jij al gehoord over de oorlog in Burundi? Waarschijnlijk niet. We horen wel veel over Syrië, Afghanistan en Haïti, maar lang niet alle oorlogen en natuurrampen komen bij ons op televisie of in de krant. Waarom denk jij dat niet alle oorlogen, conflicten of natuurrampen in het nieuws komen bij ons? 11
(Bron: http://reliefweb.int/map/world/world-major-conflicts-1990-and-military-expenditure-2002) Bekijk de kaart hierboven. Op deze kaart zie je de grootste conflicten en oorlogen in de wereld van de laatste 23 jaar. Over welke conflicten heb je al gehoord? Waar heb je er over gehoord? Redactie: Anneleen Van Kelecom & Anne Peeters Met bijdrage van: Mourad Challouk Student Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen Uit werkboekje Unicef 2013-2014 Contact: Anneleen Van Kelecom, avankelecom@unicef.be, 02/230.59.70, www.unicef.be/scholen 12