geonieuws maandblad van d e mineralogische kring antwerpen v.z.w. 20(9), november 199 5 in dit nummer : shannoniet, een nieuw mineraa l internet-nieuws landelies het oudste mineralogieboek van belgië
mineralogische kring antwerpen vzw Oprichtingsdatum 11 mei 1963 Statuten nr. 9925, B.S. 17 11 7 7 Zetel Ommeganckstraat 26, Antwerpen BTW-nummer 687 082 47 4 Wettelijk depot : Kon. Bib. België BD 334 3 Verschijningsdata maandelijks, behalve in juli en augustus. Redakteur en verantwoordelijke uitgever H. DILLEN. Doornstraat 15, B-9170 Sint-Gillis-Waas. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, mikrofilm o f op welke wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Betalinge n Belqie kontributie : bankrekening 789-5809102-8 1 andere betalingen : bankrekening 7 89-5 8091 02-81 of postrekening 000-1155095-1 9 Nederland alle betalingen : girorekening (NL) 51 91 10 (betalingen in gulden), Al deze rekeningen staan op naam van M.K.A. v.z.w., Marialei 43, B-2900 Schote n NUTTIGEADRESSEN, * BALCK F.. Rustoordlei 58, B-2930 Brasschaat. Tel. 031651 58 7 9 Bestuurder * BENDER H.. Pieter Van den Bemdenlaan 107, B-2650 Edegem. Tel. en fax 03/440 89 87. Bestuurder, sekretaris. ledenadministratie. BENDER P., Pieter Van den Bemdenlaan 107, B-2650 Edegem. Tel. en fax 03/440 89 87. Bestuurder, technische realisatie Geonieuws. * CORNELIS G.. Schijfstraat 81, B-2020 Antwerpen. Tel 03/238 62 62. Bestuurder, mineraal van de maand, jeugdwerking. DILLEN H., Doornstraat 15, B-9170 Sint-Gillis-Waas Tel. 03/770 60 07. Redakteur Geonieuws. * EMMERMANN A., Lobbesplein 12, B-2640 Mortsel Tel. 031455 19 7 7 Werkgroep technische realisaties. * JENSEN J.. Petrus Delenstraat 3, B-2390 Westmalle Tel. 031311 73 47, Bestuurder, ondervoorzitter. * LOYENS R., Oude Waag 5, B-2000 Antwerpen. Tel. 031231 68 83. Uitleendienst, werkgroep fluorescentie. MAERTENS J.. Guido Gezellestraat 5, B-2540 Hove. Tel. 03/457 26 19. Fax 021288 33 34. Ekskursies, werkgroep informatika. vindplaatsenkartoteek _ * OP DE BEECK E., L. Weytensstraat 127, B-2900 Schoten. Tel. 031658 54 34. Vergaderingen RVB. * PAUWELS M., Boskouter 70, B-2070 Burcht. Tel_ en fax 03/253 13 79. Samenaankoop. REYNDERS H., Van de Reydtlaan 5. B-2960 Brecht Tel 031636 06 06. Aktiviteiten Sint-Job-in-'t-Goor. ROGIEST G., Prins Kavellei 86, B-2930 Brasschaat Tel. 03/652 02 32. Bestuurder, public relations. * SCHUYBROECK E., Karel de Vle straat 11, B-2030 Antwerpen. Tel. 03/542 40 8 7 Bibliotekaris. TAMBUYSER J. Jan Samijnlaan 37, B-2100 Deurne. Tel 03/325 03 9 3 Determinatiedienst. TAMBUYSER P. Surmerhuizerweg 23, NL-1744 JB Eenigenburg. Tel. 00 31 226 394231. Fax 00 31 226 393560_ Werkgroep edelsteenkunde. VAN GOETHEM L., Boterlaarbaan 225, B-2100 Deurne. Tel. en fax 03/321 50 60. Werkgroepen, opvang nieuwe leden, kulturele raden, public relation s * VAN HEE P., Marialei 43, B-2900 Schoten. Tel_ en fax 03/645 29 14. Bestuurder, voorzitter, koordinator beurzen en tentoonstellingen. * VAN HEESCHOENMAEKERS A., Marialei 43, B-2900 Schoten. Tel. en fax 031645 29 14. Penning meesteres. * VERCAMMEN A.. Palmanshoevestraat 21, B-2610 Wilrijk. Tel en fax 03/827 32 11. Exposantenadministratie Minerant. E-mail adres : mineral @ xs4a1l.nl
mka-kalende r Vriidaq 3 november 199 5 Vergadering in Sint-Job-in-'t-Goor in het Kultuurcentrum Reinaert, Eikenlei 41 te 212 8 Sint-Job-in-'t-Goor, om 20.00 h. Voordrachtsmet vides van Ff nzgau (O tenrijk) OG,or de heren H. en P. Bende Vriidaq 10 november 199 5 Maandelijkse vergadering in zaal "OP-SINJOORKE" van de Vlaamse Jeugdherberg, Eric Sasselaan 2 te Antwerpen (d.i. langs de Singel/E17, tussen uitrit 4 en 5). Openbaa r vervoer : tram 2 of 4. 19.30 h gelegenheid tot transakties, identifikaties, tombola, afspraken voor privé - ekskursies, raadplegen van de biblioteek, uitleendienst of.. gewoon ee n gezellig babbeltje.. Als mineraal van de maand worden deze maan d shannoniet-xx aangeboden (zie artikel in dit nummer). 20.00 h ordraciht met dia's over e vulkaaneifel door ci* heer F '' MICHIELS De aandacht gaat vooral naar de ontstaan van de Elfei en de invloe d ervan op de mineralen. Titelpapina David SHANNON (Mesa, Arizona, USA) met een deel van zijn mineralenve zameling. Foto H Dillen, januari 1994. Geonieuws 20(9), november 1995 1 95
Zaterdaq 11 november 1995 Vergadering van de werkgroep edelsteenkunde in het lokaal Ommeganckstraat 26 te 2000 Antwerpen, van 9.30 tot 12.00 h. Slijpfoute n Niets is volmaakt, zelfs een edelsteen is dat niet altijd. Dat moeten we helaas maar al te dikwijls ondervinden. Een steen die er op het eerste gezicht vrij mooi uitziet, blijkt n a grondige inspectie heel wat (slijp-)defecten te vertonen. Felix Van Meirvenne. zelf een enthousiast edelstenenslijper, weet daar alles van. Hij vertelt uit de praktijk wat e r allemaal mis kan gaan en zal ons wijzen waarop we in de toekomst moeten letten als we nog eens een steen willen aanschaffe n Zaterdag 25 november 199 5 Vergadering van de jongerenwerking in het lokaal Ommeganckstraat 26 te Antwerpe n (achter de Zoo), van 9.30 tot 12.00 h. 09.30-10.00 h uitwisselen van ervaringen, afspraken voor uitstappe n 10.00-12.00 h literatuur De koude wintermaanden zijn vooral geschikt om mineralen te determineren of om reed s een vakantie voor te bereiden. Daarom zullen we proberen wegwijs te geraken in d e literatuur in verband met mineralen. Zoals steeds mag je ook je geintereseerde kameraden meebrengen! 4Xeh,f41/e/tie 971/f/lte/1eItde/1t Grote keuze bergkrista l Zeldzame systematie k Esthetische zeoliete n Nieu w Grote keuze geologisch e Handgemaakte zilveren Katalogus 94-95 nu verkrijgbaar. Mount Ida, Arkansas, US A Mont-St-Hilaire, Québec, Canad a Kola, Siberië, Murum(skij), (]eraf, Kazachstan enz. (GIJS ) Arizona, Arkansas, Ohio, Tennessee (USA ) Poona, Nasik, Arangabad, Bombay (India ) apophylliet, gyroliel, mesoliet, okeniet, stilbiet, powelliet spectaculaire vondst van cavansiet (Whagoh mine ) en mineralogische boeken. Katalogus op aanvraag. juwelen, en Katchinas (Navajo-Indiaanse poppen ) GEONIC, Henricus Bracgstraat 10, B-9030 Gent (Mariakerke). Tel. 091227 32 1 0 196 Geonieuws 20(9), november 1995
mka-nieuws Kontributie 199 6 De leden warden verzocht hun lidgeld voor 1996 over te maken De ledenbijdrage i s ongewijzigd gebleven. Belgische leden : In bijlage vindt U twee overschrijvingsformulieren voor Uw kontributi e 1996. Gelieve het formulier te gebruiken dat voor U van toepassing is (individueel o f gezinslidmaatschap). Vernietig liefst onmiddellijk het andere om te vermijden dat U tweemaal zou betalen. Nederlandseleden : Gelieve Uw eigen overschrijvingsformulier te gebruiken en uitsluitend gebruik te maken van onze Nederlandse postgirorekening. Anderelanden Gelieve Uw bijdrage over te maken vrij van kosten voor de begunstigde. bij voorkeur door middel van een internationaal postmandaat of een doorstreept e Eurocheque (te richten aan M.K.A., Mevr. A. Schoenmaeckers, Marialei 43, B-290 0 Schoten). De iets hogere ledenbijdrage voor buitenlandse leden is volledig toe te schrijven aan d e hogere verzendingskosten voor Geonieuws. Leden die voor 1995 een gezinslidmaatschap betaalden vinden achter hun lidnummer de kode "G" (op de lidkaart of op d e Geonieuws-omslag). Leden die overgekomen zijn van de V.M.P. en die voorheen géén lid van de M.K.A. waren hoeven voor 1996 geen lidgeld te betalen. Ook leden die toegetreden zijn na 1 september 1995 (en hun lidgeld reeds betaalden) hoeven geen bijdrage voor 1996 mee r te storten. De sekretaris en penningmeesteres hopen dat U snel (liefst onmiddellijk) en alleszin s voor 25 december 1995 Uw kontributie zal betalen, waardoor U hen veel extra werk za l besparen! We vatten alles nog eens samen in de volgende tabel. België Nederland Andere lande n individueel gezi n individuee l gezi n individuee l gezi n 700 BEF 1000 BEF 45 NLG 60 NLG 825 BEF 1125 BE F bankrekenin g Nederlandse postgiro intern. postmandaat of 789-5809102-81 51 91 1 0 doorstree pte Eurochesu e t.n.v. Mineralogische Kring Antwerpen v.z.w. M.K.A., A Schoenmaecker s Marialei 4 3 B-2900 Schote n Marialei 4 3 B-2900 Schote n met vermelding van lidnummer en naam van het lid Geonieuws 20(9), november 1995 1 9 7
beurzen en tentoonstellinge n 12 11 8 ;ERCHEM. "INTER-GEM", ingericht door ACAM I. Zaal Alpheusdal, F. Williotstraat 22. Open van 10 tot 18 h. Informatie : Mevrouw S. SWAENEN-VAN DO N Hoge Kaart 73, B-2930 BRASSCHAAT. 11-12 11 B MONTIGNY-LE-TILLEUL. Foyer Culture/, rue Wilmet 9-18 h. Ruil-beurs (M-F-MM). 18 11 D HEILBRONN-B*CKINGEN. Burgerhaus, Kirchsteige 5. 10-17 h. Beurs (M-F). 18 11 NL ZWIJNDRECHT. Develstein College, Develsingel 5 Beurs (M-F). 18 11 UK SIDCUP (Kent). 10.30-16 h. Beurs (M-J-E). Opgelet : de data voor de beurs van Luik vermeld in het vorige nummer ware n (buiten onze wil) fout 1 B $. 26e beurs "Intemiineral", ingericht door AGAB. Palais des Congres. Open van 10 tot 18 h. Informatie, De heer Michel HOUSSA, Au. des Marteleurs 21 1:34100 SERAING. Tel. 041136238 0 18-19 11 D BERLIN. Fontane-Haus. Wilhelmsruher Damm 142c. 10-18 h. Beurs (M-F-J). 18-19 11 D BREMEN. World Trade Center, Birkenstr. 15. 9.30-18 h. Beurs. 18-19 11 D DRESDEN. Technische Universitat, Bergstr. 47. 10-17 h. Beurs (M-F). 18-19 11 A HALLEIN. Salzberghalle. 10-16 h. Beurs (M). 18-19 11 REGENSBURG. St. Antonius-Saal, Muhlweg 13 10-18/10-17 h. Beurs (M ) 18-19 11 F TARBES (65). Parc des Expositions, Bvd. Kennedy Beurs (M-F-MM), 18-19 11 F NICE. Palais des Sports Jean Boin. Beurs (M-F) _ 18-19 11 F QUINCY-SOUS-SENART (91). Salle Mère Parie-Pia, rue de Combs-la-Ville. 18-19 11 F ANGERS (49). Salie des Greniers Saint-Jean, place du Tertre. Beurs (M-F-E ) 19 11 D BRETTEN. 10-17 h Sporthalle im Gruner, Beurs (M). 19 11 D KAMP-LINTFORT. Begegnungstatte " Alte Scheune Kamp". 10-17 h Beurs (M ) 19 11 D LOBENSTEINITHUR. Kulturhaus. 11-17 h. Beurs (M-F). 19 11 D RATINGEN. Stadthalle, Europaring. 11-18 h Beurs (M-F-J-E). 19 11 NL AMSTERDAM. RAI-gebouw, Churchillplein 10-17 h. Beurs 22 11 D AUGSBURG. Wirtschaftsschule, Alter Postweg 86a (bij Messe) 10-17.30 h Beurs 24-26 11 SLO BEGUNJE. Tentoonstelling van edelstenen en juwelen. 25 11 D BONN. Gaststatte Dottendorf, Dottendorfer Str. 41. 11-18 h. Beurs (ook ruilen ) 25 11 UK HAYWAROS HEATH (Sussex). Clmair Hall _ Hadlow Road. 10-16.30 h. Beurs (M ) 25-26 11 A MODLING. Brauhofsale, Bahnhofsplatz la. 13-1819-17 h. Beur s 25-26 11 CH ZURICH-OERLIKON. Zuspahalle 7. Beurs. 10-18/10-17 h. 25-26 11 1 DOMUSNOVAS (CA). Centro Sociale "G. Pellegrini". Beurs (M-F). 25-26 11 D NURNBERG. Meistersingerhalle. 10-18 h Beurs (M-F-J-E ) 25-26 11 CH ZURICH. Zespa Halle 7.1. Beurs (M ) 25-26 11 F JOUY-EN-JOSAS (78). Salle du Vieux Marche_ Beurs (M-F). 25-26 11 F MARSEILLE (13). Palais des Congres, Parc des Expositions, Parc Chanot Beurs (M- F-E). 25-26 11 F SAINT-FONS-VENISSIEUX (69). Salie M. Métrat, 10 av de la République. Ruilbeurs 25-26 11 F JUVISY-SUR-ORGE (91). Salie des fètes. Ruil-beurs. 26 11 CH JONA SG. Zentrum Hotel Kreuz. Beurs (enkel Zwitserse mineralen). 10-16 h BRAUNSCHWEIG!WOLFENBUTTEL. Opgelet datum gewijzigd 03 12.95. 198 Geonieuws 20(9), november 1995
26 11 NL EINDHOVEN. 't Karregat, Urkhovenseweg. 10-17 h. Beurs. 26 11 NL ECHT. 10-17 h. Beurs (M). 26 11 D ROSENHEIM. Kolpinghaus. Theatersaal 9-17 h Beurs (M-F). 01-03 12 D STUTTGARTIKILLESBERG. Killesberg, Halle 5. 10-18 h Beurs {M-F). 01-03 12 F PARIS 14eme (75). Hotel Sofitel Saint-Jacques, 17 Bvd. Saint-Jacques (XIV e ) Beur s 02-03 12 CH BASEL. Messe, Halle 401 Beurs (M-F. juwelen beperkt). 02-03 12 A WIEN. Rudolfsheim. Haus der Begegnung. Schwendergasse 41 10-16 h. Beurs (M). 02-03 12 D BERGISCH-GLADBACH. Kreishaus, Am Rubezahlwald 7 9-16 h. Beurs (M-F ) 02-03 12 F POITIERS (86). Parc des Expositions (Arènes de Poitiers). Beurs (M-F ) 02-03 12 CH BASEL. Mustermesse. Halle 401. Beurs (M-F). 10-18110-17 h. 02-03 12 F BORDEAUX (33). Galérie Tatry, 170 cours du Médoc. Beurs (M-F-E). 02 12 CH AARAU. Ladenstrasse Tellizentrum. Beurs (enkel Zwitserse mineralen). 8-17 h. 02 12 UK LONDON. St. akbans Church Hall, West Heath Drive, Golfiers Green. 11-15.30 h. Beurs. 03 12 D BRAUNSCHWEIGIWOLFENBUTTEL. Bildungszentrum Burgerpark, Nimesstrasse. 10 30-16 h. Beurs (M-F-E). Dit is de nieuwe (korrekte) datum. 03 12 D KARLSRUHE. Nancy-Halle, Kongresszentrum. 10-17 h Beurs (M-F). 03 12 D KEMPEN. Berufl. Schule, von-saarwenden-str 25. Beurs (M). 03 12 D MUNSTER. Halle Monsterland. 10-17 h. Beurs (M-F). 03 12 D STEGEN. Stadthalle, Koblenzerstrasse. 11-18 h. Beurs (M-F-J-E). 08-09 12 GOS SINT-PETERSBURG. 11-19 h. Beurs (M-F-J-E). 08-10 12 HAMBURG. Messe. Beurs. 08-10 12 F BORDEAUX (33). Galerie Tatry, 170 cours de Médoc Beurs (M-F-E). 09 12 D LEIPZIG. Uni-Riesen. 10-16 h Beurs (M). 09-10 12 D FRANKFURT. Jahrhunderthalle (Hoechst). Beurs (M-F-J-E ) 09-10 12 D OSNABRUCK. Berufschulzentrum Natruper Strasse. 10-17 h. Beurs (M-F, géén J). 09-10 12 D TAILFINGEN. Zollernalbhalle. Albstadt. 10-18110-17 h. Beurs (M-F). 09-10 12 CH LANDQUART.Kongresshaus Forum im Ried. 13-18110-17 h. Beurs (M-E). 09-10 12 CH SOLOTHURN. Ausstellungshaus Landhaus. 10-18110-17 h. Beurs. 09-10 12 F MARSEILLE (13). Palais des Congres. Parc des Expositions, Parc Chanot Beur s 10 12 BONN. Beethovenhalie. 11-17 h. Beurs (M-J-E). 10 12 DUISBURG. Mercatorhalle. 10-17 h. Beurs (M-F-E). 10 12 A EISENSTADT. Georgihalle, Kasernenstr. 9a. 9-17 h. Beurs (M). 10 12 HUCKELHOVEN. Mehrzweckhalle, Hardepoolplatz. 10-17 h. Beurs (M). 10 12 D KASSEL. Kulturhalle Niedervellmar, Jahnstr. 11. 10-17 h. Beurs (M-F). 10 12 A LINZ. Vereinshaus, Bismarckstrasse 1. 9-16 h. Beurs (M-F ) 10 12 NL HEERLEN. Corneliushuis, Heulstraat 2 10-17 h. Beurs (M-F-J-E). 16-17 12 D HANNOVER. Congress-Zentrum Stadtpark, Niedersachsenhalle. 10-18110-17 h. Beurs. 16-17 12 D KOLN. Messe. 11-18 h. Beurs (M-F-J-E). 16-17 12 A WIEN-FLORIDSDORF. Haus der Begegnung, Angererstr. 14. 10-17 h. Beurs (M ) 16-17 12 CH LA CHAUX-DE-FONDS. Café de i'ancien-stand (naast Zoo). 17 12 D HANAU. Kulturhalle Hanau-Steinheim, Ludwigstrasse. 10-17 h. Beurs (M-F ) 17 12 D PFORZHEIM. Nagoidhalle, Dillweissenstein. 10-17 h. Beurs (M-F, géén J). 17 12 D SOEST. Stadthalle, Dasselwail. 11-18 h. Beurs (M-E-J-F). 17 12 CH LEISSIGEN. Restaurant Hirschen. Tentoonstelling Zwitserse mineralen. lntermineral Liège : belangrijk bericht l Door omstandigheden bulten onze wil is de datu m die in het vorige nummer van Geonieuws werd vermel d fout. lntermineral gaat door op 18 en 19 november 1995 Geonieuws 2O(9), november 1995 1 99
geonieuws kort Landelies onthoofd... leve Landelie s Het is jammer maar het weze zo, de uitstappenleiding vernam het verbod tot toegan g aan de kalksteengroeve Calcaires de la Sambre te Landelies. Deze groeve werd bezoch t sinds de oprichting van de MKA. De uitbatingsverantwoordelijke werd in 1994 en 1995 geconfronteerd met talrijk e instortingen Arbeiders geraakten daarbij gewond en kostbaar materieel ging verloren. Sinds 1995 is de toegang voor verzamelaars voorbij de "tunnel" verboden. Zoals verzamelaars van Belgische mineralen reeds wisten en u nu dus allemaal za l weten, is de groeve van Landelies een langgerekte kalksteen ontginning evenwijdig me t de geologische kagen Ongeveer in het midden van de groeve kruist een weg de groeve. In het gesteente onder deze baan werd een tunnel geboord die toegang verschaft voo r het groeve-transport tot het gedeelte 'achteraan'. Tot het einde van de jaren 1980 werd zowel veer als voorbij de tunnel gesteente ontgonnen. Sinds de jaren 1990 werd hoofdzakelijk materiaal uit het gedeelte voorbij d e tunnel gehaald. Dit leverde bij mineralogische verzameluitstappen, steevast, mooi e vormenrijke calcietkristallen op tot 60 mm. Hieraan is nu een einde gekomen. Personen vreemd aan de uitbating wordt nu steevast de toegang geweigerd voor het gedeelte voorbij de tunnel en de controle op het gedeelte veer de tunnel is versterkt. Een hek aan de tunnel maakt toegang onmogelijk buiten d e 2 0 0 Geonreuws 20(9), november 1995
werkuren. Het gedeelte voor de tunnel is sinds enige jaren weinig interessant vanweg e zeer beperkte ontginning en weinig boeiende vondsten. Om deze reden zal de MKA uitstappenleiding deze vindplaats van haar programm a moeten schrappen. Er is momenteel geen gelijkwaardig alternatief rond Charleroi en wi j vragen begrip voor deze beslissing. Landelies werd onthoofd en is niet meer. Lev e Landelies. Vanaf heden warden Landelies specimens waardevoller en zeldzaa m vanwege geen aanvoer meer van nieuw materiaal. De MKA werkgroep Belgische mineralen zal tijdens het komende jaar een mineralogisc h in memoriam verzorgen van de Calcaires de la Sambre. [J. Maertens] Het oudste mineralogieboek van België? Heeft U ook genoten van het themanummer van Mineralogical Record ove r mineralogische literatuur (nummer 4 van Vol. 26, juli-augustus 1995)? Dit numme r draagt de titel Mineral Books [Boeken over mineralen] en is volledig gewijd aan d e waardering en het verzamelen van mineralogische literatuur. Hierbij gaat het voornamelijk om historische werken, zoals de subtitel Five Centuries of Mineralogica l Literature [Vijf Eeuwen Mineralogische Literatuur] al doet vermoeden. Gedreven door onze nieuwsgierigheid vroegen we ons af welk het oudste mineralogieboek is dat ooit in België gedrukt werd Het oudste werk dat we momenteel hebbe n kunnen opsporen dateert uit 1838 : Nouveaux éléments de Minéralogie, ou manuel du minéralogiste voyageur. contenant des notions élémenfaires sur la minéralogie, et la description de s espèces minérales connues, avec Jeurs principaux usages, par BRARD, Nouvelle édition, revue et augmentée dun indicateur minéralogique pa r DRAPIEZ, Bruxelles Sociéfé Beige de Librairie, etc., HAUMAN e t Compagnie. Omdat wij ervan overtuigd zijn dat er zich heel wat geïnteresseerden in onze clu b bevinden richten we ons tot U. Iedereen onder ons kan immers meehelpen om he t oudste Belgische mineralogieboek op te sporen. Of kan U zich een beter tijdverdrij f inbeelden om de komende lange winteravonden door te brengen? Wij zoek informatie ove r 1) BRARD (zijn initialen zijn C.-P. ) 2) DRAPIEZ (zijn voornamen zijn waarschijnlijk Pierre Auguste Joseph ) 3) eender welk ander boek over mineralogie dat gedrukt werd in België en ouder zo u zijn dan 183 8 Wij hopen uiteraard op een enthousiaste medewerking (waarom zou ook U niet een s proberen?). Indien U ons liever persoonlijk contacteert, kan U ons steeds spreken op d e maandvergaderingen. Hopend een schat aan informatie te mogen ontvangen en onz e zoektocht met vrucht te kunnen afsluiten, danken we U reeds bij voorbaa t Onze coordinaten : Herwig en Christine Pelckmans-Ooms, De Hoef 47 L1, B-353 0 Helchteren. Tel. 01 1152 67 93 (na 20 h). [H. Pelckmans] Geonieuws 20(9), november 1995 2 0 1
internet-nieuw s the virtual quarry (de virtuele steengroeve ) paul tambuyse r In Geonieuws van vorige maand werd een overzicht gegeven van de mogelijkheden di e het Internet voor de mineralenverzamelaar te bieden heeft. Tevens werd de aanwezigheid van de MKA op het Internet toegelich t Dat het er op computergebied razend snel aan toe gaat is bekend. Ook de 'MKAop-het-Internet' zit niet stil en in de periode tussen het schrijven van de 'Internet- tekst' e n de publikatie ervan in Geonieuws is er weeral heel wat veranderd. Degenen die toegang hebben tot het Internet hebben zeker gemerkt dat de MKApagina's regelmatig aangepast en verbeterd warden. Een van de aanvullingen, die voor alle leden van belang kan zijn, is het in het leve n roepen van de 'Virtual Quarry' (Virtuele Steengroeve). Deze virtuele, zeg maa r ingebeelde, steengroeve is een internationale ruilrubriek (een soort 'Vraag en Aanbod' ) voor mineralenverzamelaars op het Internet. Een primeur! Voor de Internetters onder onze lezers, de URL van de 'Virtual Quarry' is : htt_p :// w ww.xs4a11.nl/-mineral/vq.htm 1 De MKA biedt op deze pagina de mogelijkheid om niet-commerciële advertenties t e plaatsen en te consulteren. Op een afzonderlijke pagina die we 'Digging the Virtua l Quarry' noemen (graven in de virtuele steengroeve) worden de verschillend e advertenties in rubrieken geklasseer d Er is de keuze tussen volgende rubrieke n - Minerals offered Mineralen die worden aangeboden - Minerals wanted Mineralen die gezocht worde n - Equipment Apparatuur en toebehore n - Literature Literatuur, boeken, tijdschrifte n - Miscellaneous Diverse n Voor degenen die op het Internet actief zijn is een invulformulier voorhandenwaarin me n naam, (elekronisch)adres, rubriek en advertentietekst kan invullen. Met één druk op d e knop wordt het ingevulde formulier automatisch naar onze (elektronische)postbu s gestuurd. De advertenties worden naar binnenkomst genummerd en vervolgens in ee n van de rubrieken ingedeeld. Voor wie geen toegang heeft tot het Internet is deze faciliteit uiteraard even nuttig. Daarom vindt U hier een formuliertje afgedrukt dat U ingevuld naar mij kan opsturen of faxen en Uw niet-commerciële advertentie verschijnt wereldwijd op het Internet. Op di e manier is het mogelijk om interessante internationale contacten op te bouwen. De aanvraagformulieren zijn ook verkrijgbaar op de maandelijkse vergaderingen waa r eveneens een uitdraai van alle advertenties ter inzage ligt. 2 0 2 Geonieuws 20(9), november 1995
VIRTUAL QUARR Y AANVRAAGFORMULIER VOOR GRATIS ADVERTENTI E Naam : Adres : Telefoon : FAX : E-mail adres : (indien gewenst ) (indien gewenst ) (indien voorhanden ) Rubriek (doorhalen wat niet van toepassing is) - Mineralen aangeboden 1 Mineralen gezocht 1 Apparatuur 1 Literatuur 1 Diverse n Tekst van de advertentie : (gaarne in het Engels ) Formulier (of een fotokopie ervan) op te sturen naar : Paul Tambuyser, Surmerhuizerweg 23, NL-1744 JB Eenigenburg, Nederlan d of per fax: 00-31-226 39 35 6 0 Men moet er wel rekening mee houden dal de eventuele ruilcontacten en briefwisseling die uit dergelijke advertenties kunnen voortvloeien normaliter in het Engels zullen zijn. Het spreekt voor zich dat de MKA niet verantwoordelijk is voor de inhoud van de advertenties e n voor de verdere ruilcontacten die hieruit volge n Commercieel bedoelde advertenties worden niet in de pagina's opgenomen. Geonieuws 20(9), november 1995 2 0 3
mineraal van de maand heet van de naald ; shannoniet h. dille n Deze maand verwennen we U met een mineraal van de maand waarvan de naam no g maar een paar maand (officieel) bestaat : shannoniet. Het gaat om een loodoxycarbonaat dat door David Shannon, een beken d mineralenhandelaar uit Arizona een aantal jaar geleden gevonden werd. Door toevallig e omstandigheden hebben we in een heel vroeg stadium zowel specimens als uitvoerig e informatie over de ontdekkingsgeschiedenis kunnen bekomen. De geschiedenis van een ontdekkin g Synthetisch shannoniet is al meer dan een eeuw bekend als verfpigment van de famili e van o.a. loodmenie. Als mineraal werd het (officieel) in 1989 ontdekt op specimen s afkomstig van de "Glory Hole" in de Grand Reef Mine, Graham County, Arizona, USA. Niet-geïndexeerde X-stralendiffractiedata worden getabelleerd in de JCPDS, en Pring e t al. (1990) rapporteerde deze fase als een artificieel reaktieproduct ontstaan bij ee n mijnbrand in de Kincore Open Cut Mine. Braken Hill, New South Wales, Australië. Uit de briefwisseling van David Shannon zelf, die zo vriendelijk was ons zowat alles wa t hij had ter inzage te geven, blijkt echter dat al in 1985 intensief gekorrespondeerd wer d over een hele reeks mineralen die door thermische verwering uit cerussiet kunne n ontstaan en voorkomen in de Tonopah-Belmont Mine. Pas vier jaar later zou he t mineraal in de Grand Reef Mine ontdekt worden. Naast cerussiet, litharge, massicot en menie was er sprake van vier nieuwe mineralen. Wat toen "New #2" werd genoemd is nu shannoniet geworden. De andere toe n vooropgestelde namen tonopahiet en belmontiet zijn nog niet in de officiël e nomenclatuur opgedoken. Al gauw vermoedde men dat deze nieuwe mineralen ontstaan moesten zijn doo r verhitting van cerussiet. In 1990 werd in een brief aan het L.A. County Museum of Natural History in Los Angeles melding gemaakt van een (natuurlijke) mijnbrand. D e hittebron die in de Grand Reef Mine shannoniet zou hebben doen ontstaan was nie t bekend. Uit verdere korrspondentie (1992) blijkt dat de specimens van de Grand Ree f Mine meer dan een meter diep onder het oppervlak gevonden werden, "in solid rock", met geen spoor van brand in de omgeving. Overigens bestaan van de vondst uit d e Grand Reef Mine in totaal slechts 6 specimens, waarvan vier als typemateriaal diens t doen. Het heeft David Shannon blijkbaar nogal wat moeite gekost om wetenschappers aan he t werk te zetten voor de beschrijving van het materiaal : uiteindelijk heeft een en ande r meer dan tien jaar aangesleept (D. Shannon, 1995 ) 204 Geonieuws 20(9), november 1995
Figuur 1 Geografische situering van de Tonopah-Belmont mine (links) en de Grand Reef mine (rechts). In 1994 groef Graham Sutton een mijngang, die sinds 1950 verlaten was. uit met ee n bulldozer. Na een aantal kubieke meter rommel te hebben opgeruimd vond hij een zone met veel houtas en roetaanslag. Zorgvuldig literatuuronderzoek leverde informatie o p over een grote mijnbrand, met o a. als kommentaar "It looked a volcano for 3 or 4 days". De I.M.A. bleef echter shannoniet als een mineraal beschouwen, omdat het op ee n volkomen natuurlijke wijze is ontstaan. Meer nog, Roberts et al. (1995) ontkrachtten d e theorie van een genese ten gevolge van een mijnbrand. Zij stellen dat shannonie t ontstaan is uit cerussiet door reakties in oplossing. Ook het feit dat shannoniet i n sommige vlak bij elkaar gelegen holten wel werd gevormd en in andere niet wijst eerde r op plaatselijk sterk gedifferentieerde oplossingen dan op temperatuurverschillen di e grootschaliger zouden geweest zijn. Niet alle shannoniet is trouwens uit cerussie t ontstaan : er werd er ook rechtstreeks uit de oplossing gevormd. Vanaf 1994 gaat het razendsnel : shannoniet wordt gewogen en goed bevonden, en i n juni 1995 verschijnt eindelijk het langverwachte artikel in Mineralogical Magazine 59, 305-310 : Shannonite, Pb 2 OCO 3. a new mineral from th e Grand Reef mine, Graham County, Arizona, USA Zeven auteurs uit alle uithoeken van de wereld (Canada. Groot-Brittannië, Australië, en... eigenaardig genoeg, niemand uit de Verenigde Staten) hebben uiteindelijk aan d e Geonieuws 20(9), november 1995 205
beschrijving meegewerkt. Excalibur-Cureton (een dealer uit New York) verkocht reeds in 1994 specimens va n shannoniet, en overtrad daarmee de ongeschreven regels met betrekking tot geheimhouding tot de publikatie verschenen is en de naam officieel goedgekeurd. Davi d Shannon heeft zich wèl strikt aan deze regels gehouden. In Mineralogical Record 26(2), p. 121 (1995) wordt het mineraal wel (naamloos) aangekondigd. 2. Shannonie t Shannoniet is een loodoxycarbonaat met als geïdealiseerde formul e Pb 2O00 3,, of PbO. PbCO 3 In de volgende tabel vermelden we de verschillende loodoxiden en -carbonaten. Behalv e plattneriet komen ze alle in beide shannonietparageneses voor. PbCO 3 cerussie t PbCO 3.PbO shannonie t PbCO 3.2PbO (nog niet beschreven wegens te onzuiver) Pb 30 4 menie PbO litharge (a-pbo ) PbO massicot (j3-pbo ) Pb0 2 plattneriet Het is oplosbaar in geconcentreerd zoutzuur en in verdund salpeterzuur en zwavelzuur. Shannoniet komt in de Grand Reef Mine voor als millimetergrote porceleinachtig e korstjes met fluoriet. De witte kleur is kenmerkend : eerder doorschijnend materiaal i s cerussiet, een geelachtige tint wijst op een mengsel van shannoniet met het nog nie t beschreven nieuwe mineraal PbCO 3.2PbO. De cryptokristallijne shannonietkorstjes zijn vrij broos. De streekkleur is wit, en de breu k is oneffen. Shannoniet fluoresceert niet. Kristallen met herkenbare vlakken komen nie t voor. Transmissie-elektronenmikroskopische studies hebben uitgewezen dat d e kristalkorrels maximaal 400 nm (d.i. 0.0004 mm) groot zijn. De hardheid in de schaal van Mohs is 3. De densiteit kon bij gebrek aan zuiver materiaa l niet bepaald worden, maar berekeningen aan de hand van de kristalstruktuur leverde n een waarde op van 7.5 g/cm 3. Shannoniet is orthorhombisch, met als ruimtegroep P 2 1 2 1 2 1. De parameters van de eenheidscel zijn a = 9.000 A, b = 9.294 A, c = 5.133 A. Voor de optische eigenschappen verwijzen we naar de literatuur (Roberts et al., 1995). In de Grand Reef Mine werd shannoniet gevonden met grijze, kristallijne fluoriet, kleurloze cerussietkristallen, geelbruine aardachtige korstjes van plumbojarosiet, hematiet, mangaanoxiden (zwart), litharge (oranje), menie (rood), massicot (geel), hydrocerussiet, kwarts en muscoviet. Een andere begeleider is het reeds hogervermelde nieuwe mineraal PbCO 3.2PbO. Di t mineraal is echter steeds zodanig gekontamineerd door ofwel shannoniet (mengsel i s licht geelachtig), ofwel litharge (dit mengsel is donkerder geelbruin). Voor de preciezer e 206 Geonieuws 20(9), november 199 5
beschrijving van deze fase zal men moeten wachten tot ooit eens voldoende zuive r materiaal gevonden wordt. Shannoniet van de Tonopah-Belmont mine (en dat is het enige materiaal dat op d e "markt" gekomen is) vormt witte porceleinachtige korstjes en pseudomorfosen n a cerussiet. Begeleiders zijn o.a. massicot (citroengeel), litharge (oranjebruin), meni e (oranjerood), galeniet, kwarts en... natuurlijk cerussiet. Foto's van shannoniet zijn niet beschikbaar en zouden ook niet relevant zijn d e shannonietkorstjes zijn nu eenmaal niet fotogenie k Devindplaats(en) 3.1. De Grand Reef min e De Grand Reef Mine ligt in de Santa Teresa Mountains, op zowat 100 km te n noordoosten van Tucson, Arizona, USA. Nog wat specifieker : het gaat om het Aravaip a mijngebied in Laurei Canyon, een zestal kilometer ten noordoosten van Klondyke. D e vindplaats werd ontdekt in 1890 en werd uitgebaat voor de loodproduktie. In 1969 werd door D. Jones een ader ontdekt die prachtige linarietkristallen bevatte. Deze linarietkristallen (tot 5 cm lang) behoren tot de grootste en mooiste die wereldwij d gevonden werden. Andere interessante mineralen uti deze mijn zijn leadhilliet, cerussiet, anglesiet, aurichalciet en vele andere. In 1989 werden in één enkele holte in het gesteente eventjes vier nieuwe minerale n ontdekt : grandreefiet, pseudograndriefiet, laureliet en aravaipaiet (A. R. Kampf et al., 1989). Het typespecimen heeft een record-rendement : één specimen bevat de 4 typeminerale n Voor meer details over deze vindplaats verwijzen we naar R.W. Jones (1980). 3.2. De Tonopah-Belmont min e Deze mijn ligt op ongeveer 40 km ten zuiden van Wickenburg in een godvergete n woestijnlandschap tussen de Big Horn Mountains en de Belmont Mountains. Om e r zonder problemen te geraken moet je over vierwielaandrijving en een flinke voorraa d water en voedsel beschikken! De Pack Rat mijn in de onmiddellijke omgeving is de typevindplaats van hemihedriet, e n de Potter Cramer claim voor wickenburgiet. De Tonopah-Belmont mijn werd ontdekt ron d het begin van deze eeuw. Voor de tweede wereldoorlog werd de mijn gesloten, e n daarna, tussen 1937 en 1939 woedde er een enorme mijnbrand, met een schacht die al s een echte schoorsteen dienst deed. in totaal bracht de mijn 450 ton koper, 4.25 ton zilver en 240 kg goud op. De mineralogische rijkdom van de mijn is enorm, en doet vooral d e micromountverzamelaars watertanden. Er komt inderdaad een enorme verscheidenhei d (meer dan 50 species) aan mineralen voor. Voor meer informatie verwijzen we naar G.B. Allen en W. Hunt (1988). Geonieuws 20(9), november 1995 207
Figuur 2 De vindplaats van shannonief in de Grand Reef mine. Foto D. Shannon. David Shanno n David Shannon werd in 1942 geboren, en is een welbekend mineralenhandelaar i n Mesa, Arizona, USA. Hij was de stuwende kracht achter de vondsten op beid e vindplaatsen, en was degene die lang genoeg bij de onderzoekers bleef aandringen o p studiewerk. Mesa ligt vlakbij Phoenix (70 km beschouwt men daar immers als "vlakbij"). Hij is handelaar, maar ook (en misschien wel in de eerste plaats) een verwoe d verzamelaar. Zijn verzameling is wel wat speciaal in die zin, dat hij uitsluitend specimen s verzamelt die in een doosje van 2 X 2 X 2 " passen (5 X 5 X 5 cm). Die Jousi-achtig e doosjes produceert hij trouwens zel f In de kelderverdieping van zijn huis zijn de meeste wanden "bekleed" met zulke doosjes. Door zijn drukke verzamelaktiviteiten zul je hem eerder zelden thuis treffen, maar als he t lukt krijg je van David en zijn echtgenote Eileen een warm onthaal! tot et gifleen shar*t*t demaand verkrijgbaar als *rir etaal-v n-d r a tn, r rooksec svan m c en tr rr, uit dezelfdeperagei~ii i 2 0 8 Geonieuws 20(9), november 1995
Figuur 3 David Shannon met zijn mineralen verza meling. Foto H. Dillen. Bibliografi e Allen G B., Hunt W. (1988), "The Tonopah-Belmont mine, Maricopa County, Arizona, USA". Mineralogical Record 19(3), 139-144. Jones R.W. (1980), "The Grand Reef Mine, Graham County, Arizona", Mineralogica l Record 11(4), 2 1 9-225. Kampf A.R. (1989), "Grandreefite, pseudograndriefite, laurelite and aravaipaite : four new minerals from the Grand Reef mine, Graham County. Arizona". America n Mineralogist 74(7-8), 927-933 (1989). Pring et al. (1990), "An occurrence of lead oxycarbonate (PbCQ 3.PbO) as a mine fire product at Broken Hill, N. S. Wales ", Mineralogical Magazine 54(647-649. Roberts A.C. et al. (1995), "Shannonite, Pb2Cd3, a new mineral from the Grand Reef Mine, Graham County. Aszona, USA", Mineralogical Magazine 59. 305-310. Shannon (1995), private mededeling Dankwoord- acknowledgmen t Ik ben veel dank verschuldigd aan David Shannon en zijn echtgenote Eileen voor d e hartelijke ontvangst en voor het verstrekken van uitvoerige gegevens. 1 thank David Shannon and his wife Eileen farm the warm welcome and acknowledge ht s help to provtde me with up-to-date information on shannonite. Geonieuws 20(9), november 1995 209
uit onze tijdschrifte n SCHWEIZER STRAHLER 10(6), 05.9 5 201-211 Die grosse Kluft am Planggenstock U R 217-220 Neufund grosser Fensterquarze in de n nordichen Kalkalpen C H 221-229 Menziswyl, ein neuer Schweizer Steinmeteorit 229-236 La min de soufre de Sublin près de Bex V D LE REGNE MINERAL 1(3), 06 9 5 4-10 Note sur la minéralogie des tubes de lave aux Apore s 11-17 La wulfénite de la Provence cristalline (F ) 18-26 Tucson show 9 5 35-37 J'ai rencontré Wan g 38-43 La concession du Rodie r 44-49 La couleur des minéraux (suite et fin ) UV WAVES 25(1), 02.95 6-9 Low-cost UV for educational demonstration s 9 Mechanism of tenebrescence in hackmanit e LAPIS 20(5), 05.9 5 7 Pietersit (tijgeroog + valkenoog) aus Namibi a 8-11 Antimon, gediege n 13-32 Nonl'sk - die schwarze Perle Nordsibirien s 33-38 Neue Mineralfunde von der Grube Clar a 39-43 1994 erfolgreiche Sammelsaison am Mont Saint-Hilaire, Québec (Canada ) 44-45 Neue Mineralien (borodaeviet. crerariet, ernienickeliet, kieftiet, makovickyiet, samfowleriet. vanadomalayiet) neue Daten (asbecasiet, perneriet, flogopiet) ; diskreditierte Mine-ral e (arizoniet, kleberiet ) MINERALOGICAL RECORD 26(2). 04.9 5 83-89 Amethyst on milky quartz from Hopkin-ton, Rhode Islan d 91-94 Euhedral sinhalite crystals from Sri Lank a 95-102 A mineral exhibition in Athens (GR ) 107-113 A new occurrence of mrazekite fro m Benambra, Victoria, Australi a 117-122 New minerals recently approve d 123-128 A new U-Ti-Ca-HREE hydrated oxide an d associated niobian rutile from Topaz Valley, Utah (USA ) 129-138 Pyrite and marcasite intergrowths fro m Northern Illinois (USA ) 141-146 Munich show, Bilbao, Barcelon a 147-153 Denver show 1994 NAUTILUS INFO 19(9), 05.9 5 197-209 China clay in Cornwall (UK ) ROCKS AND MINERALS 70(2), 04.9 5 90-103 /131-138 Mont Saint-Hilaire revisite d 104-106 Wedding at the Palermo No. 1 Mine, Nort h Groton, New Hampshire (USA ) 120-122 Wulfenite, San Francisco Mine, Magdalena. Sonora, Mexic o 126-129 Columbite-tantalite from Morefiel d Pegmatite, Amelia, Virginia, Nb-Ta minerals from Animikie Red Ace pegmatite, Florence Co., Wisconsin AFM studies of the curved faces o f barite microcrystals material from the Roxbur y Iron Mine, Connecticut Dana locality fo r anatase in Gunison Co., Colorado ; the Brac k Prospect a decomposed lithia gem pegmatite i n Glastonburyn Connecticut MINERALIEN WELT 6(3), 069 5 13 Eulytin-Erstfund fur Osterreich aus dem Pinzga u 14-18 Die "Stundenglas"-ipse aus dem Salt Plain s National Wildlife Refuge in Oklahom a 19-27 Ungewóhnliche Quarzparagenesen aus de m Kupferbergbaudistikt Messina. Sudafrik a 28-31 Neufunde von Schlakcnhalden in de r ndrdlichen Eifel. 32-35 Mineralienbildungen aus vulkanische n Sublimaten 36-37 Semseyit und Plagionit - selten e Bleispiessglanz-Minerale aus dem Siegerlan d 38-46 Bornit-Vorkommen Grótzingen-Berghause n bei Karlsruh e 47-50 Neufunde von bekannten Fundorten (13 ) 51-56 Eine Paragenese mit Ferrilotharmeyerit, Chenevixit, Konichalcit, Cuproadamin un d Silberamalgam von Tsumeb, Namibia HONA 30(1), 05.9 5 31-34 Epitaxie bij minerale n MINERAL. TIJDSCHRIFT 26(3), 03.9 5 46 Cerussiet (Harz, Oberschulenberg. Grub e Glucksrad ) 47-49 Cerussiet 52-57 Jad e 2 10 Geonieuws 20(9), november 1995
MINERAL. TIJDSCHRIFT 26(4), 04.9 5 63 Malachiet (Harz, Oberschulenberg, Grub e Glucksrad ) 64 Steimker Berg (Wildemans, Harz, D ) 65-71 Radioactivitei t INTERN. LABORATORY 25(3), 03.9 5 INTERN. LABORATORY 25(4), 04.9 5 NOT. MIN. PAL. n r. 70, 02,9 2 3-8 II Museo Miniera di Massa Marittima (1 ) 19-20 Le tormaline di San Jose da Batalh a 50-58 Itineran mineralogici in Canaves e " NOT. MIN. PAL. n r. 71, 04.9 2 3-18 Miniere e minerali della Calabri a NOT. MIN. PAL. n r. 72, 07.9 2 3-9 Sardegna poco conosciut a * NOT. MIN. PAL. n r. 73, 10.9 2 3-6 Amazzonit e 31-32 Calcite in cnstalli esagonal i NOT. MIN. PAL. n r. 74, 02.9 3 3-26 Le Marche regione con una stori a mineralogica ancora da conoscere NOT. MIN. PAL. n r. 75, 04.9 3 23-27 La fluorite di Catabbio (nel Grossetano ) NOT, M IN. PAL. n r. 76, 07.9 3 13-17 Quarzi italian i " NOT. MIN. PAL. n r. 77, 10.93 7-10 Minerali rinvenuti in Italia nell'ultimo trentenni o 46-56 La pyrite nel Bolognes e 56-57 L'arg ento del Cerro Rico (Bolivia ) NOT. MIN. PAL. n r. 78, 02.9 4 " NOT. MIN. PAL. n r. 79, 04.9 4 47-51 La Romania, il suo oro et di suoi mineral i NOT. MIN. PAL. n r. 82, 01.9 5 7-17 Le miniere del Cadore (1 ) 23-29 La miniera di Wieliczka (Polen ) 30-38 II Lake District e i suoi dintorni - ricerch e mineralogiche in Inghilterr a 42-45 Nuovi minerali Italiani (89-93 ) 46-47 Selvino e i suoi quarzi bipiramidat i N OT. MIN. PAL. n r. 83, 04.9 5 7-17 Le miniere del Cadore (II ) Dit is het laatste nummer van dit tijdschrift. Ne t verschijnt niet meer wegens het overlijden va n de uitgever, Prof Andrea TRAVAGLIN I " UK J. MINES & MINER., nr. 15, 05.9 5 2 Personal label s 5-10 The mineralization of the Llanrwst Orefield, North Wales (UK ) 11-17 Parys Mountain. the type locality for anglesite 18-19 Mineral notes (erionite from Edenbanc, Isle o f Skye, Scotland bismutite from Penberthy Croft Mine, St. Hilary, Cornwall ; powellite from Coire Buidhe, Argyll ; carbonate-cyanotrichite fro m Wedding Cave Mine, Bwlchgwyn, Clwy d laurionite from Nantycagl Mine, Ceulanymaesmawr, Dyfed, Wales. 21-27 Supergene mnerals including exceptiona l ramsbeckite from Penrhiw Mine, Ystumtuen. Dyfed. 28-29 Crystallized enargite from the Gregory Mine, Ashover, Derbyshire (UK) _ 30-35 Supergene minerals from Waterbanck Mine, Ecton. Staffordshire. * ROCKS AND MINERALS 70(3), 06.9 5 151-152 Earthquake siz e 154-170 Minerals of the Wilson Springs Vanadiu m mines, Potash Sulphur Springs, Arkansas (USA ) 176-178 Fluorapophyllite, Jalgaon. Maharashtra, Indi a 180-185 Update on the mineraiogy of the San Jua n Mountains, SW-Colorad o 188-191 Some noteworthy minerals, rocks an d crystal s 193-197 Apatite a remarkable fluorescent minera l 39-52 Minerali da collezione della Romania e la lor o ubicazione * NOT. MIN. PAL. n r. 80, 07.9 4 15-21 Jamesonite I'abito a rondell e 41-50 II calcedonro blu di Trestia in Romani a N OT. MIN. PAL. n r. 81, 10.9 4 Geonieuws 20(9), november 1995 2 1 1
k1e St0A ' *,*c*p,at 47 BLgN 'Y * * k.z; p50.% *F p'*) (P mineralen - juwelen vlinder s kit - loepes - geigerteller s JOUS1-doosjes - steuntje s fluorescentie - hamer s Euromex mikroskope n boeken enz. 200 m 2 permanente expositie 1 m 10-12 hen 14-19 h zondag 15-18 h dinsdag geslote n 's zomers dagelijks 10-12 hen 15-20 h U vindt ons ook op mineralenbeurze n Mits voorlegging va n Uw MKA-lidkaart krijg t U (in de winkel) 10 % kor - ting op juwelen en mineralen mineralen voor beginnende en gevorderde verzamelaar s geologische artikelen - dekoratie - juwele n - MINERALEN-TOEBEHORE N 1NTERKRI5TAI Een uitgebreid assortiment geologische artikelen vindt U in onze katalogus "Krantz Geo-Zubehór", o.a. hamers, beitels, steenbewerkingsmachine s Jousidoosjes en aangepaste opberg-systemen. * standaards acryl g at sokkels, draaitafels, i kompas, Geigertellers, detektoren. ultrasoonbaden, loupes, mikroskopen, verrekijkers. UV-lampen, * boeken, video's, didaktisch materiaal enz... Bezoek onze show-room of vraag onze gratis katalogus aan. Steeds welkom na telefonische afspraak Olmenlaan 8 Wij zijn aanwezig op B-3050 OUD-HEVERLE E mineralenbeurzen Tel_ & fax : (B) 016/40 65 39 2 1 2 Geonieuws 20(9), november 199 5