kenmerk Error! Bookmark not defined. datum 2015-03-13 pagina 1/10 Commissieplan 2015 Normsubcommissie 35107421, Energieprestatie van Gebouwen
COMMISSIEPLAN 2015 NORMCOMMISSIE 351 074 21, Energieprestatie van Gebouwen DATUM 2015-03-10 NEN Postbus 5059 2600 GB Delft Vlinderweg 6 2623 AX Delft
1 Algemene gegevens 1.1 Commissie 351 074 21, Energieprestatie van Gebouwen(EPG) 1.2 Werkgebied Normalisatie op het gebied van klimaatbeheersing in gebouwen, meer in het bijzonder normen op het vlak van energieprestatie van gebouwen. Dit document betreft het commissieplan waarin de werkzaamheden/ normalisatie-activiteiten staan beschreven op het gebied van Energieprestatie van Gebouwen die het komend jaar uitgevoerd (zouden) kunnen gaan worden. Deze werkzaamheden hebben betrekking op het nationale normalisatiewerk op het Gebied van Energieprestatie van Gebouwen. Weliswaar betreft de zogenaamde EPG-methode een integrale bepalingsmethode, verschillende onderdelen, zoals het onderdeel Ventilatie en Luchtdoorlatendheid, worden ontwikkeld door zuster normsubcommissies (normsubcommissie Ventilatie en Luchtdoorlatendheid, 351 074 07). Vanuit het aan haar toegekende Mandaat draagt de normsubcommissie EPG zorg voor de kwaliteit van NEN 7120. Ook draagt zij zorg voor afstemming met de andere, relevante, normen, zowel voor de inhoudelijke afstemming als de fasering (beoogde publicatiemomentum). Het werk van deze commissie heeft nauwe raakvlakken met dat van de normsubcommissies Thermische Isolatie (35107404), Ventilatie en Luchtdoorlatendheid (35107407), Energieprestatie Maatregelen op Gebiedsniveau (35107422) en Europese en mondiale normalisatie Klimaatbeheersing (35107425). Dit commissieplan wordt tegelijkertijd voorgelegd aan de NsC EPG en het Ministerie van BZK/EGO. Dit vanwege het feit dat NEN 7120 direct door de bouwregelgeving wordt aangewezen. Ten behoeve van de wettelijke trajecten bij de overheid (doorlooptijden, (Europese) notificaties etc.) is een goede afstemming tussen de normen (norm(sub)commissie) en de regelgever (Ministerie BZK) van essentieel belang. Er moet geanticipeerd worden op toekomstig te publiceren versies, correctie- en aanvullingsbladen van alle normen op het gebied van energieprestatie van gebouwen, zodat aansturing vanuit de Bouwregelgeving probleemloos kan verlopen. Dit commissieplan is goedgekeurd door de normsubcommissie. Dit commissieplan wordt, zonder financiële componenten, gepubliceerd op de website van NEN. Dit alles in het kader van het vergroten van de transparantie en openheid van het normalisatiewerk. 3
COMMISSIEPLAN 2015 1.3 Belang Doelstelling De normsubcommissie heeft tot doel de ontwikkeling en het onderhoud van de nationale norm op het gebied van Energieprestatie van Gebouwen. Omdat deze norm vele raakvlakken heeft met andere normen, heeft de Normsubcommissie EPG vele raakvlakken met andere norm(sub)commissies. Gezien het feit dat de normsubcommissie 35107421 EPG verantwoordelijk is voor de inhoudelijke ontwikkeling en het onderhoud van de normalisatie van de energieprestatie van gebouwen en daarbij afhankelijk is van input van collega-normsubcommissies, zal deze normsubcommissie in relatie tot die collega-normsubcommissie, ressorterend onder de normcommissie 351074 Klimaatbeheersing in gebouwen, voor dit onderwerp coördinerend zijn. Deze coördinerende rol geldt voor de technisch inhoudelijke aspecten van NEN 7120 EPG voor die normen die rechtstreeks worden aangestuurd door NEN 7120 EPG. Dit betekent wel dat de collega-normsubcommissies onder de normcommissie Klimaatbeheersing in gebouwen en de normcommissies Verlichting en Zonnewarmte zelf verantwoordelijk blijven voor de technisch-inhoudelijke inbreng op hun (deel)gebied. Voor de uitgangspunten, planning en randvoorwaarden werken zij voor het onderdeel Energieprestatie van Gebouwen onder de coördinatie van de normsubcommissie EPG. Bij verschil van inzicht, uitblijven van inbreng of afwijking van een overeengekomen planning verleent de normcommissie Klimaatbeheersing in gebouwen het mandaat aan de normsubcommissie EPG om een voorstel uit te werken. Regelgeving NEN 7120 wordt als eerstelijns norm aangestuurd in het Bouwbesluit. 2 Commissiestructuur en relaties 2.1 Nationale structuur Commissie Bc-351/A Naam Beleidscommissie A, Methoden en technieken 351 074 Normcommissie Klimaatbeheersing in gebouwen 351 074 21 Normsubcommissie Energieprestatie van gebouwen 2.2 Nationale relaties Commissie Naam 351 074 03 Referentieklimaatgegevens 351 074 04 Thermische eigenschappen van gebouwen 351 074 07 Ventilatie en luchtdoorlatendheid van gebouwen 351 074 22 Energieprestatie maatregelen op gebiedsniveau 351 074 25 Europese en mondiale normalisatie klimaatbeheersing 349 010 Zonne-energie
2.3 Internationale relaties Het werk van de NsC EPG wordt direct beïnvloed door de ontwikkelingen op Europees niveau vanuit de Energy Performance of Buildings Directive (EPBD). Op 1 juli 2013 is onder de verantwoordelijkheid van de hoofdcommissie 351074 een nieuwe normsubcommissie opgericht, namelijk NsC 35107425. Deze nieuwe normsubcommissie richt zich op de Europese en mondiale normalisatie voor Klimaatbeheersing. De insteek voor deze nieuwe normsubcommissie is het volgen van de normalisatiewerkzaamheden met betrekking tot de Recast EPBD. Met de oprichting van deze nieuwe NsC 35107425 behoren alle discussies en normontwikkelingen vanuit en richting CEN en ISO met betrekking tot de Recast EPBD in eerste instantie tot het werkterrein van deze nieuwe NsC. 5
3 Commissiesamenstelling en stakeholdercategorieën Ledenbestand per 10-03-2015; Naam persoon Werkgever Belanghebbende Rol Categorie stakeholder Ir. H.J.J. Valk Nieman Raadgevende Ingenieurs Voorzitter -- Ir. J.J.N.M. Hogeling Stichting ISSO Stichting ISSO Vice voorzitter -- Ing. R. van der Aa NEN - - - Secretaris -- Ing. D. Awater Nuon Warmte Vereniging Energie- Nederland F. van Blokland IVBN IVBN Lid 2b Ing. L.H.J. van Bohemen Itho Daalderop VLA-Kring HR Ventilatie Lid 5b Lid 4b Ing. L.H.J. van Bohemen Itho Daalderop Dutch heat Pump Association (DHPA) Mw. dr. R.M.J. Bokel TU Delft Faculteit Bouwkunde TU Delft Lid 7 J.C. Wiesenekker NBKL NBKL Lid 5b Ir. R.L.M. Cox Buva B.V. VLA-Natuvent Lid 5b Ir. F.W. den Dulk Piode- Ontwerp- en Adviesbureau bna Lid BNA Lid 3b Ing. P.A. Elkhuizen Cofely UNETO-VNI Lid 4b Mw. ir. J.W.M. Hooijschuur Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) 5b Lid 9 Drs. A. de Jong EnergieMatters BV GasTerra Lid 4b M. Straver RoMaZo RoMaZo Lid 5b Ing. A.F. Kruithof Nieman Raadgevende Ingenieurs AvEPA Lid 1b Ing. A.F. Kruithof Nieman Raadgevende Ingenieurs FEDEC 1b Mw. ir. I.M. Kuijpers-Van Gaalen DGMR Bouw B.V. DGMR Bouw B.V. Lid 3a Ir. G.J. Kuiper Kingspan Unidek B.V. Nederlandse Isolatie Industrie Ir. P.Th.J. Overman Paul Overman Advies BV VFK Lid 5b Ir. W. Plokker VABI Softwareontwikkelaars Lid 3b J. Odie Energy Consult KNVvK Lid 5b Ir. C.A.M. Arkestijn Stichting ISSO Stichting ISSO Corr. lid 7 Ir. G.F.M. Brouwers Ministerie van BZK BZK/WWI Corr. lid 9 P. D Herdt WTCB-CSTC-BBRI WTCB (België) Corr. lid 7 Ir. C.A. de Schipper MBA Vereniging FME-CWM VLA-Natuvent Corr. lid 5b Ir. J.J.L. Berben BuildDesk Benelux B.V. - - - Rapporteur 3a Ir. H.A.L van Dijk TNO Gebouwde Omgeving - - - Rapporteur 7 Ir. T.J. Haartsen Climatic Design Consult - - - Rapporteur 3a Mw. ir. E.C.M. van Oeffelen TNO Gebouwde Omgeving - - - Rapporteur 7 Ing. R.C.M. Oomen BuildDesk Benelux B.V. - - - Rapporteur 3a Dr.ir. N.P.M. Scholten Stichting ERB - - - Expert/adv. 7 Mw. ir. M.E. Spiekman TNO Gebouwde Omgeving - - - Rapporteur 7 Lid 5b 6
Ten opzichte van 2014 hebben er in de samenstelling van de normsubcommissie een aantal wijzigingen plaatsgevonden: Vertrokken leden: Nieuwe leden: ECN; Glas Branche Organisatie; WARM in Nederland (brancheorganisatie voor leveranciers van warmte accumulerende kachels); Bouwend Nederland. WARM in Nederland RoMaZo (brancheorganisatie voor leveranciers van Rolluiken, Markiezen en Zonweringen. Categorieën stakeholders: Categorie 1a Directe gebruikers 1b 1c 2a 2b 3a 3b 4a 4b 5a 5b 6a 6b Brancheorganisaties van directe gebruikers Normkopers Voorwaarden scheppende organisaties/opdrachtgevers Brancheorganisaties van voorwaarde scheppende partijen Adviserende organisaties Brancheorganisaties van adviserende partijen Uitvoerende/toepassende/dienstverlenende organisaties Brancheorganisaties van uitvoerende/toepassende/dienstverlenende partijen Producenten/leveranciers van hoofdproduct Brancheorganisaties van producenten/leveranciers van hoofdproduct Producenten/leveranciers van aanhangende producten en diensten Brancheorganisaties van producenten/leveranciers van aanhangende producten en diensten 7 Onderzoek en kennisinstellingen 8 Controlerende instanties 9 Wetgevende instanties 10 Bestaande/nieuwe initiatiefnemers 11 Contextbepalers groter geheel Ontbrekende key stakeholderscategorieën: Categorie Reden van niet-deelname 1a Zijn in principe opgenomen in categorie 4a, 5a en 6a 1c Idem 2a Zijn in principe opgenomen in categorie 2b 4a Deze zijn vertegenwoordigd in categorie 4b 5a Deze zijn vertegenwoordigd in categorie 5b 6a Deze zijn vertegenwoordigd in categorie 6b 8 Ontbreekt deze partijen aan financiële middelen voor deelname 10 Loopt via brancheorganisaties van 4b en 5b 11 Niet van toepassing 7
Review belanghebbenden: Laatste review belanghebbende partijen in normsubcommissie: 2014 Eerstvolgende review belanghebbende partijen in normsubcommissie: 2015 4 Publicaties Normnummer Titel Verwijzing in BB 2012? NEN 7120+C2:2012 Energieprestatie van gebouwen - bepalingsmethode Ja NEN 7120+C2:2012/C3:2013 Correctieblad bij NEN 7120+C2:2012 Ja NEN 7120+C2:2012/C4:2014 Correctieblad bij NEN 7120+C2:2012 Ja NEN 7120+C2:2012/C5:2014 Correctieblad bij NEN 7120+C2:2012 Ja (formeel verzorgt de bovenliggende normcommissie Klimaatbeheersing in Gebouwen de publicatie van de normen; de technische invulling en uitwerking van de normen wordt op normsubcommissie-niveau verzorgd). NEN 7120+C2:2012/C3:2013 is in het voorjaar van 2014 opgenomen in de wijzigingsregeling Bouwbesluit. De correctiebladen C4 en C5 zijn met ingang van 1 januari 2015 in het Bouwbesluit opgenomen. Normen zijn dynamische producten die constant door het gebruik in de markt en veranderende inzichten om bijstelling vragen. In dat kader had de NsC EPG de publicatie van correctieblad C4 gepland. In het kader van de ontwikkeling en publicatie van het Nader Voorschrift, de bepalingsmethode voor de energieprestatie voor bestaande bouw, is de ontwikkeling van dit correctieblad in het najaar van 2013 flink versneld, hetgeen heeft geleid tot de publicatie in januari 2014; NEN 7120+C2:2012/C4:2014. Hierdoor was het mogelijk om in de aansturing van het Nader Voorschrift dit correctieblad mee te nemen. Bij detailberekeningen voor het Nader Voorschrift, in de zomer van 2014, bleek dat er op het gebied van NEN 8088-1 een correctie doorgevoerd moest worden. Om de aansluiting tussen NEN 7120 en NEN 8088-1 optimaal te laten zijn moest er gelijktijdig een correctieblad C5 bij NEN 7120 gepubliceerd worden, NEN 7120+C2:2012/C5:2014. Het Nader Voorschrift is in opdracht van het Ministerie van BZK door BuildDesk ontwikkeld en wordt naar verwachting met ingang van 1 januari 2015 van kracht. Bij de inhoudelijke ontwikkeling van het Nader Voorschrift is de normsubcommissie EPG niet betrokken geweest. 5 Werkprogramma, doelstellingen en geplande activiteiten 5.1 Nationaal werk Het nationale normalisatiewerk voor 2015 staat in het teken van: Publicatie ontwerp aanvullingsblad A1 in de eerste helft van 2015 De bespreking, beoordeling en verwerking van het binnengekomen commentaar op het gepubliceerde ontwerp-aanvullingsblad A1 bij NEN 7120. Met de ontwikkeling van dit aanvullingsblad wil de NsC EPG 8
bereiken dat waardering van een aantal nieuwe ontwikkelingen in de norm mogelijk wordt, waarmee deze nog breder toepasbaar wordt. Dit zal gaan om onderwerpen als de waardering van biomassa en een betere waardering van utiliteitsbouw, kleine woningen en lucht/water warmtepompen. Bij de ontwikkeling van dit aanvullingsblad zal de NsC EPG, net als bij de ontwikkeling van correctieblad C4, een gevoeligheidsanalyse laten uitvoeren waarmee de commissie zicht krijgt op de effecten van alle voorgestelde aanpassingen. Afhandeling van het ingediende en door de commissie beoordeelde commentaar op het ontwerp-aanvullingsblad A1 in de richting van de commentaargevers. Ontwikkeling van een geheel nieuwe versie van NEN 7120:2015, waarin de correctiebladen C3 (2013), C4 en C5 (beide 2014) en het voornoemde aanvullingsblad A1 geïntegreerd worden. Alleen op deze manier ontstaat naar de mening van de leden van de normsubcommissie een voor de markt werkbare bepalingsmethode. De NsC EPG zal er alles, wat in haar vermogen ligt, aan doen om de nieuwe NEN 7120:2015 zo spoedig mogelijk in de Bouwregelgeving voor nieuwbouw en bestaande bouw op te laten nemen. Planning en vergaderprogramma Met het Ministerie BZK worden op het niveau van de bovenliggende normcommissie afspraken gemaakt, zo ook over de genoemde (meerjaren)planning. De planning wordt, indien nodig, tussentijds door het Ministerie BZK/NEN geactualiseerd o.b.v. onderlinge afstemming (Ministerie BZK, normcommissie Klimaatbeheersing in Gebouwen 351074). De bovenstaande activiteiten zijn gebaseerd op die planning. De NsC EPG streeft ernaar om; in het 2 e kwartaal van 2015 het aanvullingsblad A1 te publiceren; in het 3 e kwartaal de ontvangen commentaren op aanvullingsblad A1 te bespreken en verwerken; in het 3 e kwartaal van 2015 de commentaargevers uitsluitsel te geven over de besluiten van de NsC EPG op de ingediende commentaren; in het 4 e kwartaal van 2015 een volledig nieuwe NEN 7120:2015 te publiceren.. De vergaderfrequentie betreft 4 reguliere normcommissievergaderingen per jaar, waarbij de agenda van deze vergaderingen globaal zal zijn: Vergadering 1 (1 e kwartaal 2014): behandelen concept aanvullingsblad A1; Vergadering 2 (2 e kwartaal 2014); reguliere voortgangsvergadering; Vergadering 3 (3 e kwartaal 2014); behandelen ontvangen commentaren op de ontwerp-aanvullingsbladen A1 en A2; Vergadering 4 (4 e kwartaal 2014): behandelen nieuwe NEN 7120:2015 en bespreken activiteiten 2016 e.v. Het organiseren van meer vergaderingen behoort tot de mogelijkheden (onder voorbehoud van financiering). 9
In 2015 kunnen binnen de commissie op nader te bepalen onderwerpen Petit Comités (PC overleggen) georganiseerd worden. Hierin kunnen voorbereidingen getroffen worden voor discussies in de vergaderingen van de NsC EPG. Deze PC-overleggen vallen buiten de activiteit van de NsC zelf en zijn daarmee buiten de begroting en financiering van de NsC Gebleven. 5.2 CEN/CENELEC werk Met de oprichting van de nieuwe normsubcommissie 35107425 is dit voor de NsC EPG niet van toepassing. 5.3 ISO/IEC werk Met de oprichting van de nieuwe normsubcommissie 35107425 is dit voor de NsC EPG niet van toepassing. 5.4 Lidmaatschappen van Europese werkgroepen Met de oprichting van de nieuwe normsubcommissie 35107425 is dit voor de NsC EPG niet van toepassing. 5.5 Lidmaatschappen van mondiale werkgroepen Met de oprichting van de nieuwe normsubcommissie 35107425 is dit voor de NsC EPG niet van toepassing. 6 Evaluatie en voortgangsrapportage Voortgang en evaluatie komen regelmatig tijdens de vergaderingen van de NsC EPG aan de orde. Binnen de diverse normsubcommissies onder de normcommissie Klimaatbeheersing in gebouwen is het de laatste jaren gebruikelijk om de voortgang van/ontwikkelingen in de diverse commissies weer te geven in de Voortgangsrapportage Energieprestatie Gebouwen. Deze voortgangsrapportages voldoen voor de subcommissie aan het gestelde doel, nl. een instrument bieden aan de hand waarvan tijdens de vergadering de voortgang kan worden besproken en vastgesteld. Daarmee is deze voortgangsrapportage een universeel communicatiemiddel op het gebied van Energieprestatie tussen de diverse bij dit onderwerp betrokken NsC s onder de NC Klimaatbeheersing van gebouwen. Daarnaast vindt er 2 maal per jaar een overall afstemmingsoverleg plaats tussen de voorzitters van de NsC s 35107404, 35107407, 35107421 en 35107422 en de secretaris van deze NsC s. In 2014 is dit overleg uitgebreid met de voorzitter en secretaris van de NsC 35107425 (Europese en mondiale normalisatie klimaatbeheersing). Een weergave van deze gesprekken vormt een standaard onderdeel binnen de rapportage. Doel is om ontwikkelingen op het gebied van Energieprestatie die van belang zijn voor de diverse commissies, en die hen allemaal bindt, te bespreken. In 2014 heeft de NsC EPG zich voornamelijk beziggehouden met de voorbereiding van de uitwerking van een aantal inhoudelijke elementen die zij in de toekomst op wil nemen in de bepalingsmethoden van NEN 7120. Deze zijn in 10
2014 uitgewerkt in aanvullingsblad A1. Vooral de uitwerking van de waardering van het onderwerp biomassa heeft de nodige tijd gevraagd. 11