Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This document may only be used on a stand-alone PC. Use in a network is only permitted when a supplementary license agreement for us in a network with NEN has been concluded. iew Ambulancezorg eld be ev Pr or Vo Norm Versie 2015
HKZ is de basis de basis voor kwaliteit kwaliteit in de zorg zorg voor mensen mensen die zorg nodig hebben mensen die kwaliteit verdienen mensen die kwaliteit willen leveren die de zorg willen verbeteren dat is de basis de basis voor beter dat is HKZ Norm Ambulancezorg Versie 2015 Vastgesteld door het Centraal College van Deskundigen voor Zorg en Welzijn (CCvD-Z/W) op 15 september 2015. Geaccepteerd door de Raad voor Accreditatie. Deze HKZ-norm vervangt de HKZ-norm Ambulancezorg 2011.
Inhoud Deze HKZ-norm is compatibel met ISO 9001:2015. 2015 NEN Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming. 2 Ambulancezorg Inhoud
Inhoud Voorwoord 5 Hoofdstuk I Algemene inleiding Inleiding 7 Samenstelling werkgroep Ambulancezorg 8 Validatietoets 8 Reikwijdte 9 Wijze van beoordeling en specifieke auditeisen 9 Leeswijzer 10 Hoofdstuk II Eisen Rubriek 1: PLAN: Afspraken over het primair proces en professioneel handelen 14 Rubriek 2: DO: Uitvoering van het primaire proces 20 Rubriek 3: CHECK EN ACT: Meten, analyseren en verbeteren van het primaire proces 26 Aanvullingen op de rubrieken 4 t/m 9 30 Bijlagen Bijlage I: Wijzigingstabel bij HKZ-norm Ambulancezorg 2015 42 Bijlage II: Referentietabel ISO 9001:2015 HKZ-norm Ambulancezorg (versie 2015) 49 Ambulancezorg Inhoud 3
Voorwoord (oorspronkelijk gepubliceerd bij HKZ-norm Ambulancezorg 2011) 4 Ambulancezorg Voorwoord
Voorwoord De sector ambulancezorg wordt voortdurend met ontwikkelingen geconfronteerd of initieert zelf ontwikkelingen. Ook sinds het verschijnen van het vorige schema in 2007, is dat het geval. De Wet ambulancezorg (Waz) bijvoorbeeld, heeft de sector de afgelopen jaren flink beziggehouden. In 2008 werd deze wet door de Eerste Kamer aangenomen. De jaren daarna stonden in het teken van de voorbereiding op de inwerkingtreding van de wet. Eind 2010 heeft de minister van VWS besloten tot een koerswijziging, met een tijdelijke Waz. Hoewel dat geen inhoudelijke wijziging is, vraagt deze wending alle aandacht van de sector. Dit geldt ook voor de ontwikkelingen rondom de meldkamer ambulancezorg. De ambulancesector heeft de kwaliteit van de zorg- en dienstverlening altijd hoog in het vaandel. De samenwerking met ketenpartners, zoals huisartsen en ziekenhuizen, is geïntensiveerd en op het terrein van onderwijs, ICT, informatievoorziening en arbeidsvoorwaarden zijn belangrijke stappen gezet. Nog steeds zijn alle ambulanceorganisaties gecertificeerd. Dat zegt iets over de verantwoordelijkheid die Regionale Ambulancevoorzieningen (RAV-en) voelen en nemen als het gaat om innovatie, transparantie en verantwoording. Ook de ontwikkelingen binnen HKZ zijn in deze norm verwerkt. Het primaire proces bijvoorbeeld staat nóg meer centraal. De eisen zijn meer algemeen en op hoofdlijnen beschreven. Dit maakt de norm flexibel en biedt ruimte voor het opnemen van nieuwe ontwikkelingen binnen de sector in de toelichting. Gezien de uitdagingen waar RAV-en ook de komende jaren voor staan, spreekt ons deze opzet zeer aan. Een belangrijke ontwikkeling binnen HKZ is verder het opzetten van een HKZ-norm voor client-/ patiëntveiligheid. Deze norm stelt specifieke eisen aan een organisatie op het moment dat zij haar veiligheidsmanagementsysteem wil laten certificeren. De ambulancesector heeft ervoor gekozen de module voor patiëntveiligheid onderdeel te laten zijn van de HKZ-norm Ambulancezorg. Daarmee benadrukken we dat patiëntveiligheid onlos- makelijk is verbonden met kwaliteit. Aan de andere kant onderstreept het opnemen van de eisen voor patiëntveiligheid de aandacht die de sector heeft voor dit thema. Daarmee gaan RAV-en een nieuwe uitdaging aan om de kwaliteit van hun zorg- en dienstverlening te verbeteren. Een woord van dank wil ik richten aan iedereen, binnen en buiten de sector, die heeft meegewerkt aan deze norm. HKZ wil ik bedanken voor de begeleiding van dit her- zieningstraject. Ik wens iedereen die met deze norm aan de slag gaat veel succes en heb er alle vertrouwen in dat het schema bijdraagt aan continue verbetering en borging van de kwaliteit én de veiligheid van de ambulancezorg. Hans Simons Voorzitter Ambulancezorg Nederland Ambulancezorg Voorwoord 5
Hoofdstuk I 6 Ambulancezorg Hoofdstuk I Inleiding
Inleiding Inleiding De HKZ-norm Ambulancezorg 2015 is een herziening van de HKZ-norm Ambulancezorg 2011. De wijzigingen in deze norm hebben uitsluitend betrekking op wijzigingen die hebben plaatsgevonden in ISO 9001. Ambulancezorg 2011 is compatibel met ISO 9001:2008, Ambulancezorg 2015 is compatibel met ISO 9001:2015. Voor de overgangstermijn zie: www.hkz.nl. De eisen uit Ambulancezorg 2011 zijn verder gehandhaafd en nog steeds gebaseerd op de besluitvorming van de werkgroep die daarvoor destijds was ingesteld (zie samenstelling werkgroep). De wijziging als gevolg van ISO 9001:2015 zijn vastgesteld door het Centraal College van Deskundigen. Deze HKZ-norm Ambulancezorg 2011 is opgesteld in opdracht van Ambulancezorg Nederland. Ontwikkelingen binnen de sector en aanpassingen in het HKZ-model zijn in deze norm verwerkt. Bij de ontwikkeling van deze norm zijn documenten uit de sector gebruikt. Bijvoorbeeld de nota Verantwoorde Ambulancezorg. In deze nota beschrijft de sector wat zij verstaat onder verantwoorde ambulancezorg. De nota bevat verwijzingen naar wetgeving die op de sector van toepassing is, sectorale afspraken en richtlijnen en overeenkomsten en landelijke afspraken met ketenpartners. De kern van verantwoorde ambulancezorg is tijdloos. De wijze waarop de sector en RAV-en hier invulling aan geven is daarentegen zeer dynamisch. Daarom bevat de nota Verantwoorde Ambulancezorg een zogenoemde referentielijst, die periodiek wordt geactualiseerd. In de toelichting bij deze HKZ-norm verwijzen we veelvuldig naar deze referentielijst. Ook de HKZ-norm wordt periodiek geëvalueerd. Zo nodig wordt de HKZ-norm aangepast op basis van nieuwe inzichten en ontwikkelingen binnen de sector of binnen HKZ. Ambulancezorg Hoofdstuk I Inleiding 7
< Inleiding Samenstelling werkgroep Ambulancezorg Om de HKZ-norm Ambulancezorg 2011 te realiseren was een brede werkgroep Ambulancezorg in het leven geroepen. Deze werkgroep had zowel een adviserend als een besluitvormend karakter. Een aantal deelnemers heeft schriftelijk commentaar geleverd. Na vaststelling van deze norm door de brede werkgroep is de herzienings- procedure goedgekeurd door het Centraal College van Deskundigen voor Zorg en Welzijn. Aan de brede werkgroep Ambulancezorg namen deskundigen van de volgende organisaties deel: Besluitvormende leden: RAV Zuid-Holland Zuid; RAV IJsselland en Ambulance Oost; Ambulancezorg Nederland; V&VN Ambulancezorg; Nederlandse Vereniging van Medisch Managers Ambulancezorg (NVMMA); Landelijke Vereniging voor Traumacentra (LvTC); GHOR Nederland. Adviserend lid: Inspectie voor de Gezondheidszorg. De personele samenstelling van de brede werkgroep staat op www.hkz.nl. Validatietoets De HKZ-norm Ambulancezorg 2011 is mede tot stand gekomen door medewerking van RAV Gooi en Vechtstreek te Hilversum en Kiwa. Bij deze RAV is de validatietoets uitgevoerd. 8 Ambulancezorg Hoofdstuk I Inleiding
Inleiding Reikwijdte Deze HKZ-norm heeft betrekking op de ambulancezorg. Het proces ambulancezorg loopt van melding bij de meldkamer ambulancezorg tot en met overdracht van de patiënt aan de ketenpartner, of (zorg)advies of doorverwijzing naar een andere zorg- of hulpverlener. In de nota Verantwoorde Ambulancezorg staat ambulancezorg omschreven als de zorg die beroepsmatig wordt verleend om een patiënt binnen het kader van zijn aandoening of letsel hulp te verlenen en waar nodig adequaat te vervoeren met inachtneming van datgene wat op grond van algemeen beschikbare medische en verpleegkundige kennis vereist is, dan wel de patiënt te verwijzen naar een andere zorgverlener. Hoofddoel van ambulancezorg is het behalen van individuele gezondheidswinst op basis van de zorgbehoefte van de patiënt. Ambulancezorg wordt geleverd door de Regionale Ambulancevoorziening (RAV). De RAV is integraal verantwoordelijk voor het verrichten van verantwoorde ambulancezorg, zowel van een dagelijkse routinematige situatie als bij rampen en ongevallen. De RAV wordt gecertificeerd voor de rubrieken 1 t/m 9. Het is mogelijk dat meerdere RAV-en samen dezelfde meldkamer ambulancezorg (MKA) in hun primaire proces voegen ten behoeve van de invulling van rubriek 1 t/m 3. Wijze van beoordeling en specifieke auditeisen Voor certificatie moet altijd dit sectorspecifieke deel in combinatie met het Algemeen Organisatiedeel gebruikt worden (zie leeswijzer). Beide delen samen zijn compatibel met ISO 9001:2015. Certificatie vindt plaats volgens de eisen zoals vermeld in NTA 8224 en het Addendum HKZ (zie www.hkz.nl). Voor deze HKZ-norm zijn geen specifieke aanvullingen op deze eisen geformuleerd. Het certificaat is drie jaar geldig. Na deze drie jaar vindt een hercertificatie plaats. De RAV moet vooraf de keuze maken of zij zich ook wil laten certificeren op de extra module voor patiëntveiligheid. Dit moet vooraf omdat deze wijze van toetsen gebaseerd is op zwaardere en aanvullende eisen. Certificatie op de module voor patiëntveiligheid kan onafhankelijk van de certificatie op de kwaliteitseisen uit de HKZ-norm Ambulancezorg plaatsvinden. Ambulancezorg Hoofdstuk I Inleiding 9
< Inleiding Leeswijzer De HKZ-norm Ambulancezorg bestaat uit twee delen: Een specifiek deel waarin de eisen die betrekking hebben op het primaire proces (rubrieken 1 t/m 3) staan. Er staat in dit deel ook een overzicht van de sector- specifieke aanvullingen voor dit schema op de rubrieken 4 t/m 9. Een Algemeen Organisatiedeel waarin de eisen betrekking hebben op de organisatie en de ondersteunende processen (rubrieken 4 t/m 9). Dit betreft generieke eisen die voor alle organisaties van toepassing zijn. De twee delen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. De rubrieken 1 t/m 3 en de rubrieken 4 t/m 9 vormen samen de HKZ-norm. In het Algemeen Organisatiedeel dient de RAV specifiek aandacht te besteden aan rubriek 6: 'Actueel houden en vernieuwen van zorg- en dienstverlening'. Deze rubriek vraagt specifieke aandacht omdat daarin veel geëist wordt van de organisatie, vooral in verband met het invoeren van nieuwe technieken en typen vervoer. Voor landelijke standaarden, protocollen en richtlijnen die in de HKZ-norm worden benoemd, kan de nota Verantwoorde Ambulancezorg worden geraadpleegd. De veiligheidsmodule (Module VMS Ambulancezorg) In deze HKZ-norm zijn de aanvullende veiligheidseisen vanuit de HKZ-norm Cliënt-/ patiëntveiligheid in een Module VMS Ambulancezorg opgenomen. De eisen maken duidelijk welke verdiepingsslag nodig is en waar de focus moet liggen als de staf en de RAV aan de eisen voor cliënt-/patientveiligheid willen voldoen. De eisen zijn steeds apart weergegeven en voorzien van een interpretatie. Deze interpretatie is onderdeel van de eis en wordt getoetst bij de certificatieaudit voor cliënt-/patiëntveiligheid. Meten en evalueren Meten en evalueren komt terug in zowel rubriek 2 als 3. Rubriek 2 gaat over de zorgverlening aan de individuele patiënt. De evaluatie van de zorgverlening op individueel niveau is daarom opgenomen in rubriek 2. In rubriek 3 gaat het om (proces)evaluatie ten aanzien van het primaire proces. 10 Ambulancezorg Hoofdstuk I Inleiding
Bestelformulier Stuur naar: NEN Standards Products & Services t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer 10214 2600 WB Delft NEN Standards Products & Services Postbus 5059 2600 GB Delft Vlinderweg 6 2623 AX Delft Ja, ik bestel ex. HKZ 146:2015 nl Ambulancezorg 53.00 T (015) 2 690 390 F (015) 2 690 271 www.nen.nl/normshop Wilt u deze norm in PDF-formaat? Deze bestelt u eenvoudig via www.nen.nl/normshop Gratis e-mailnieuwsbrieven Wilt u op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen op het gebied van normen, normalisatie en regelgeving? Neem dan een gratis abonnement op een van onze e-mailnieuwsbrieven. www.nen.nl/nieuwsbrieven Gegevens Bedrijf / Instelling T.a.v. O M O V E-mail Klantnummer NEN Uw ordernummer BTW nummer Postbus / Adres Postcode Plaats Telefoon Fax Factuuradres (indien dit afwijkt van bovenstaand adres) Postbus / Adres Postcode Plaats Datum Handtekening Retourneren Fax: 015 2 690 271 E-mail: klantenservice@nen.nl Post: NEN Standards Products & Services, t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer 10214, 2600 WB Delft (geen postzegel nodig). Voorwaarden De prijzen zijn geldig tot 31 december 2018, tenzij anders aangegeven. Alle prijzen zijn excl. btw, verzend- en handelingskosten en onder voorbehoud bij o.m. ISO- en IEC-normen. Bestelt u via de normshop een pdf, dan betaalt u geen handeling en verzendkosten. Meer informatie: telefoon 015 2 690 391, dagelijks van 8.30 tot 17.00 uur. Wijzigingen en typefouten in teksten en prijsinformatie voorbehouden. U kunt onze algemene voorwaarden terugvinden op: www.nen.nl/leveringsvoorwaarden. LEREN, WERKEN EN GROEIEN MET NEN preview - 2018