Dienst uitvoering en toezicht Energie BESLUIT Nummer: 100595/12 Betreft: Besluit tot (voorlopige) vaststelling van de gereguleerde vastrechtcomponent van de transporttarieven gas voor het jaar 2002 zoals bedoeld in artikel 80 van de Gaswet voor netbeheerder ENECO Netbeheer Zeist & Omstreken B.V. Inleiding 1. De directeur van de Dienst uitvoering en toezicht Energie (hierna: DTe) stelt op grond van artikel 80 van de Gaswet en de Wijziging Mandaatregeling 1988, voor netbeheerder ENECO Netbeheer Zeist & Omstreken B.V. de maximum vastrechtcomponent van de transporttarieven voor het jaar 2002 vast met betrekking tot gas dat bestemd is voor levering aan beschermde afnemers of afnemers die jaarlijks per aansluiting minder dan 170.000 m 3 gas verbruiken (hierna: vastrechtcomponent van de transporttarieven). Het onderhavige besluit betreft de gedeeltelijke (en voorlopige) vaststelling van de factor P t zoals bedoeld in artikel 80 van de Gaswet. Status van het besluit 2. Het onderhavige besluit wordt genomen onder de aantekening dat dit besluit in de loop van 2002 ambtshalve zal worden aangepast. DTe zal begin volgend jaar een ambtshalve correctie uitvoeren op deze splitsingstarieven. De correctie heeft betrekking op: de bijdrage Gasunie; de kosten voor onderhoud en vervanging van meters; de kosten voor onderhoud en vervanging van aansluitingen. Gelet op de systematiek van artikel 80 van de Gaswet zal deze correctie in het onderhavige besluit doorwerken. In die zin is dit besluit als een voorlopig besluit te beschouwen. Bijdrage Gasunie 3. De bijdrage Gasunie is een bedrag van NLG 81,20 dat Gasunie per beschermde afnemer per jaar betaalt. Tot voor de splitsing werd dit bedrag uitgekeerd aan het geïntegreerde distributiebedrijf. Ten aanzien van de bijdrage geldt dat DTe er door diverse netbeheerders op is gewezen dat het contract van het geïntegreerde distributiebedrijf met Gasunie na de splitsing bij de 1
vergunninghouder terecht is gekomen. Dit betekent dat de vergunninghouder profiteert van de bijdrage Gasunie. Terwijl DTe ervan uitgaat dat deze bijdrage door de vergunninghouder aan de netbeheerder wordt doorgegeven, blijkt dit in de praktijk nog niet bij alle netbeheerders het geval te zijn. Hierdoor kan de splitsing er toe leiden dat een gedeelte van de kosten van netbeheerders niet vergoed worden. 4. De aanpassing van de splitsingstarieven met betrekking tot de bijdrage Gasunie zal ertoe strekken dat de tarieven van vergunninghouders worden verlaagd met de bijdrage Gasunie, terwijl de tarieven van netbeheerders evenredig worden verhoogd. Deze correctie zal in het eerste kwartaal 2002 op budgettair neutrale wijze worden uitgevoerd. Vergunninghouders en netbeheerders die bezwaar hebben tegen zo n budgettair neutrale correctie worden in de gelegenheid worden gesteld om hun bezwaar uiterlijk 15 januari 2002 kenbaar te maken. Kosten voor meters en aansluitingen 5. Met betrekking tot de kosten voor onderhoud en vervanging van meters en aansluitingen kan worden opgemerkt dat deze kosten tot het vrije domein behoren. DTe heeft in het ontwerp besluit getracht hiervoor te corrigeren door een forfaitair bedrag voor de kosten voor onderhoud en vervanging van meters te verwijderen uit de vastrechtcomponent van de transporttarieven. Naar aanleiding van de punten opgebracht tijdens de hoorzitting en de individuele reacties van de regionale gastransportbedrijven op het ontwerp besluit heeft DTe besloten om in dit vooralsnog besluit geen correctie door te voeren voor de kosten voor onderhoud en vervanging van meters en aansluitingen. Uit reacties van de sector heeft DTe voorts opgemaakt dat men in het algemeen tegen het forfaitair verwijderen van de kosten voor onderhoud en vervanging van meters is. In plaats daarvan wordt gesuggereerd om de werkelijke kosten te verwijderen. Voorts is gebleken dat men voor het individueel verwijderen van de kosten voor onderhoud en vervanging van aansluitingen is. 6. DTe wenst voor zover uitvoerbaar rekening te houden met de reacties uit de sector. DTe zal derhalve bij het wijzigen van de splitsingsbesluiten onderzoeken of een correctie uitgevoerd kan worden met behulp van de werkelijke kosten voor onderhoud en vervanging van meters en aansluitingen. In januari zal ten behoeve van het uitvoeren van deze correctie een informatieverzoek naar de regionale gastransportbedrijven worden gezonden. Dit zal ertoe leiden dat de vastrechtcomponenten in de splitsingsbesluiten worden gecorrigeerd voor de werkelijke kosten voor onderhoud en vervanging van meters en aansluitingen. Vervolgens zal het onderhavige besluit nogmaals, met behulp van de gewijzigde splitsingstarieven en de factor x t worden vastgesteld. Implicatie ambtshalve correctie 7. Voor de hierboven beschreven correcties in de splitsingstarieven geldt dat deze zowel op- als neerwaartse effecten kunnen hebben op de vastrechtcomponent van de transporttarieven gas voor het jaar 2002. Dit betekent dat het definitieve besluit tot vaststelling van de gereguleerde vastrechtcomponent van de transporttarieven gas voor het jaar 2002 zowel hoger als lager kan zijn dan de in het onderhavige besluit vastgestelde voorlopige tarieven. 2
Gevolgde procedure 8. In het splitsingsbesluit, kenmerk 100237/9, heeft DTe op grond van artikel 77 j o artikel 80 van de Gaswet voor ENECO Netbeheer Zeist & Omstreken B.V. de vastrechtcomponent van de transporttarieven voor het jaar 2001 vastgesteld (hierna: het splitsingsbesluit). Voorts heeft DTe op grond van artikel 80 van de Gaswet bij besluit van 29 augustus 2001 1, kenmerk 100350/149 en 100350/150, de korting ter bevordering van een doelmatige bedrijfsvoering door netbeheerders vastgesteld (hierna: het besluit op de factor x t ). Voor de netbeheerders varieert de factor x t tussen de 7,7 procent en 9,0 procent. Bij brief van 14 september 2001 heeft DTe vervolgens het consumentenprijsindexcijfer zoals bedoeld in artikel 80 van de Gaswet voor het jaar 2002 bekend gemaakt (hierna: cpi). Dit cpi is vastgesteld op 4,7 procent. De netto kortingsfactor varieert daarmee tussen de 3,0 procent en de 4,3 procent. In de begeleidende brief bij het besluit op de factor x t is aangegeven dat de netto kortingsfactor verwerkt dient te worden in de tarieven voor het jaar 2002. Hierbij is aangegeven dat een tarievencap gehanteerd dient te worden, hetgeen betekent dat de factor x t op elk tariefelement afzonderlijk van toepassing is. 9. Op 28 september 2001 heeft DTe op grond van artikel 81 van de Gaswet een aanvraag van ENECO Netbeheer Zeist & Omstreken B.V. ontvangen met betrekking tot de vaststelling van de transporttarieven voor het jaar 2002, zoals bedoeld in artikel 80 van de Gaswet. In dit besluit wordt de maximum vastrechtcomponent van de transporttarieven vastgesteld. Het maximum gebruiksafhankelijk transporttarief voor het jaar 2002 is reeds in een apart besluit vastgesteld, kenmerk 100595/8. Voorts is op 3 december 2001 een ontwerp besluit met betrekking tot de maximum vastrechtcomponent van de transporttarieven (kenmerk 100595/6) naar ENECO Netbeheer Zeist & Omstreken B.V. gezonden. 10. DTe heeft de openbare voorbereidingsprocedure, zoals bedoeld in afdeling 3.4 van de Algemene wet bestuursrecht, van toepassing verklaard op de besluiten tot vaststelling van de vastrechtcomponent van de transporttarieven. Hiervan is mededeling gedaan in de Staatscourant 2. De desbetreffende aanvraag heeft vanaf 15 oktober 2001 voor een periode van vier weken ter inzage gelegen ten kantore van DTe. Van deze mogelijkheid tot inzage is tevens mededeling gedaan op de Internetpagina van DTe. Geen van de belanghebbenden heeft gebruik gemaakt van de terinzagelegging van de aanvragen ten kantore van DTe. 11. Naar aanleiding van de ingediende aanvragen is DTe tot de conclusie gekomen dat de transporttarieven, zoals vastgesteld in het splitsingsbesluit, gecorrigeerd dienen te worden voor 1 2 Besluit inzake de factor x t 2002/2003 zoals bedoeld in artikel 80 Gaswet voor netbeheerders (100350/149), en PRICE CAP-REGULERING GASWET: Achtergrondrapport bij het besluit inzake de factor x t 2002/2003 zoals bedoeld in artikel 80 Gaswet voor netbeheerders (100350/150). Staatscourant nummer 199, d.d. 15 oktober 2001. 3
kosten voor onderhoud en vervanging van meters uit het jaar 1999 3. Reden hiervoor is dat de kosten voor onderhoud en vervanging van meters onderdeel uitmaken van de bij het splitsingsbesluit vastgestelde tarieven, terwijl de meters met de bijbehorende kosten na inwerking treden van de Gaswet op 10 augustus 2000 inmiddels tot het vrije domein behoren 4. Vergoeding voor deze kosten in de gereguleerde tarieven is derhalve niet toegestaan. 12. DTe heeft ENECO Netbeheer Zeist & Omstreken B.V. op 3 december 2001 een ontwerp besluit tot vaststelling van de gereguleerde vastrechtcomponent van de transporttarieven gas voor het jaar 2002 toegezonden. Reden voor het versturen van een ontwerp besluit was het voornemen van DTe om de kosten voor onderhoud en vervanging van meters forfaitair uit de vastrechtcomponent van de transporttarieven gas te verwijderen. ENECO Netbeheer Zeist & Omstreken B.V. is naar aanleiding van het ontwerp besluit tot 14 december 2001 in de gelegenheid gesteld om haar zienswijze op dit besluit te geven. ENECO Netbeheer Zeist & Omstreken B.V. heeft hiervan gebruik gemaakt door op 12 december 2001 haar zienswijze mondeling naar voren te brengen en door haar zienswijze schriftelijk naar voor te brengen door middel van haar brief, d.d. 14 december 2001. De inhoud van deze zienswijze wordt in de beoordeling van het onderhavige besluit besproken. Voorts heeft op 12 december 2001 een hoorzitting met betrekking tot de ontwerp besluiten plaatsgevonden. 13. Tijdens deze hoorzitting is door de Eneco-netbedrijven, N.V. Continuon netbeheer, Elektriciteitsnetbeheer Utrecht B.V. en EnergieNed te kennen gegeven dat zij zich niet kunnen vinden in het voornemen van DTe om forfaitair de kosten voor onderhoud en vervanging van meters te verwijderen. Wel is door de Eneco-netbedrijven en N.V. Continuon netbeheer ingestemd met de uitkomst van een onderzoek uitgevoerd door Gastec. Het forfaitaire bedrag van 14,07 NLG leek voor deze bedrijven een acceptabel bedrag. Tevens is tijdens de hoorzitting gebleken dat de Eneco-netbedrijven van mening zijn dat de kosten voor onderhoud en vervanging van aansluitingen verwijderd dienen te worden uit de vastrechtcomponent van de gereguleerde transporttarieven. De op de hoorzitting aanwezige bedrijven waren voorts van mening dat zij de werkelijke kosten voor onderhoud en vervanging van meters en aansluitingen op goede wijze uit hun boekhouding kunnen abstraheren. Beoordeling 14. De hierboven beschreven procedure heeft tot doel gehad te bepalen in hoeverre een correctie toegepast zou moeten worden op de besluiten tot vaststelling van de gereguleerde vastrechtcomponent van de transporttarieven gas, teneinde tegemoet te komen aan de onder paragraaf Status van het besluit beschreven onvolkomenheden in de splitsingsbesluiten. Het is 3 4 Het jaar 1999 wordt als uitgangspunt gehanteerd, aangezien de transporttarieven die vastgesteld zijn in het splitsingsbesluit gebaseerd zijn op de tarieven voor het jaar 1999. Zie ook een brief van DTe aan EnergieNed, kenmerk: 01022756. Deze brief is te vinden op de Internetpagina van DTe: www.nma-dte.nl/liberalisering 2002/ Brief DTe aan EnergieNed. 4
de bedoeling van DTe geweest de correctie in het onderhavige besluit door te voeren. Gelet op het gestelde in de Gaswet, met name in de artikelen 80 en 81 is DTe van mening dat de genoemde correctie echter in het splitsingsbesluit zelf zou moeten worden doorgevoerd, en niet betrokken dient te worden bij de besluiten tot vaststellen van de vastrechtcomponent van de transporttarieven. Om deze reden ziet DTe op dit moment voorlopig af van de voorgenomen correctie. Zoals hierboven beschreven zal de correctie begin 2002 worden doorgevoerd in de splitsingsbesluiten. 15. Bij de beoordeling van de ingediende aanvraag met betrekking tot de vastrechtcomponent van de transporttarieven heeft DTe de, in het splitsingsbesluit, vastgestelde vastrechtcomponent van de transporttarieven voor het jaar 2001 als uitgangspunt genomen. DTe heeft op de bedragen een correctie toegepast zoals beschreven in artikel 80 van de Gaswet. Het hierbij gehanteerde cpi bedraagt 4,7 procent, en de factor x t bedraagt voor ENECO Netbeheer Zeist & Omstreken B.V. 9,0 procent. De netto kortingsfactor is daarmee vastgesteld op 4,3 procent. 16. DTe heeft voor de ingediende aanvragen, de bedragen, voor zover deze in Nederlandse valuta luiden, omgezet in eurobedragen. Hierbij is uitgegaan van EUR 1 = NLG 2,20371. De vastrechtcomponent van de transporttarieven is hierbij, uitgedrukt in euro s, afgerond op twee decimalen. 17. DTe heeft vastgesteld dat de aanvraag van netbeheerder ENECO Netbeheer Zeist & Omstreken B.V., zoals bedoeld in randnummer 9, op onderdelen een hogere vastrechtcomponent kent dan de door DTe, op basis van de berekeningswijze zoals beschreven in randnummer 14, berekende vastrechtcomponent van de transporttarieven. Hierbij dient opgemerkt te worden dat in de aanvraag een correctie is gemaakt voor de kosten voor onderhoud en vervanging van meters. 18. Naar aanleiding van het ontwerp besluit is ENECO Netbeheer Zeist & Omstreken B.V. individueel gehoord op 12 december 2001. Zij heeft tijdens dit gesprek aangegeven de voorkeur te hebben de kosten voor onderhoud en vervanging van meters zelf te bepalen. Daarnaast merkt ENECO Netbeheer Zeist & Omstreken B.V. op dat ook de kosten voor het periodiek onderhoud van de aansluitingen in de splitsingstarieven zitten. Samenhang met eerdere besluiten 19. In aanvulling op hetgeen vermeld staat in de paragraaf Status van het besluit van het onderhavige besluit, zullen voor zover een bezwaar of mogelijk beroep tegen het splitsingsbesluit, leidt tot een wijziging van dat besluit, met consequenties voor het onderhavige besluit, ook de bij het onderhavige besluit vastgestelde tarieven gewijzigd worden. Voor de tarieven die in het onderhavige besluit worden vastgesteld kan dit zowel op- als neerwaartse effecten hebben. Voorts zal de ambtshalve correctie van de splitsingsbesluiten gevolgen hebben voor het onderhavige besluit. De tarieven in het onderhavige besluit kunnen naar aanleiding van 5
de ambtshalve correctie zowel op- als neerwaarts worden bijgesteld. Zo zal de verwijdering van de kosten voor onderhoud en vervanging van meters en aansluitingen een neerwaarts effect betekenen voor de vastrechtcomponent van de transporttarieven gas voor het jaar 2002. 20. Voor zover een bezwaar of mogelijk beroep tegen het besluit op de factor x t, leidt tot een wijziging van dat besluit, met consequenties voor het onderhavige besluit, zullen ook de bij het onderhavige besluit vastgestelde tarieven gewijzigd worden. Voorts zullen indien de hiervoor genoemde correcties met betrekking tot de splitsingsbesluiten gevolgen hebben voor de besluiten op de factor x t, deze gevolgen worden verwekt in de besluiten op de factor x t. Wijziging van de besluiten op de factor x t heeft voorts tot gevolg dat het onderhavige besluit zal worden gewijzigd. Deze wijzigingen kunnen zowel op- als neerwaartse effecten hebben voor het onderhavige besluit. 21. Dit besluit hangt voorts nauw samen met het besluit tot vaststelling van de gereguleerde gebruiksafhankelijke transporttarieven gas voor het jaar 2002 zoals bedoeld in artikel 80 van de Gaswet (hierna: besluit gebruiksafhankelijke transporttarieven). Voor zover een bezwaar of mogelijk beroep tegen het besluit gebruiksafhankelijke transporttarieven leidt tot een wijziging van dat besluit, met consequenties voor het onderhavige besluit, zullen ook de bij het onderhavige besluit vastgestelde tarieven gewijzigd worden. Voor de tarieven die in het onderhavige besluit worden vastgesteld kan dit zowel op- als neerwaartse effecten hebben. In bijlage 2 bij dit besluit is een overzicht gegeven van zowel de gereguleerde maximum vastrechtcomponenten als de gereguleerde maximum gebruiksafhankelijke transporttarieven van ENECO Netbeheer Zeist & Omstreken B.V. Deze bijlage laat de samenhang van de tarieven voor ENECO Netbeheer Zeist & Omstreken B.V. zien. 6
Besluit 22. Gelet op de beoordeling van de aanvraag voor de vastrechtcomponent van de transporttarieven, luidt het besluit als volgt: DTe stemt niet in met de aanvraag met betrekking tot de vastrechtcomponent van de transporttarieven voor het jaar 2002 van netbeheerder ENECO Netbeheer Zeist & Omstreken B.V., zoals bedoeld in randnummer 9. DTe heeft de vastrechtcomponent van de transporttarieven voor het jaar 2002 die ENECO Netbeheer Zeist & Omstreken B.V. ten hoogste mag berekenen, vastgesteld zoals vermeld in bijlage 1 bij dit besluit. Hierbij is de berekeningswijze zoals bedoeld in randnummer 14 gehanteerd. 23. Zoals reeds verwoord kunnen wijzigingen in de splitsingsbesluiten, inclusief de hiervoor genoemde correcties, wijzigingen in de besluiten op de factor x t, en wijzigingen in de besluiten gebruiksafhankelijke transporttarieven zowel op- als neerwaartse effecten hebben voor alle netbeheerders. Deze wijzigingen kunnen dientengevolge zowel lagere als hogere tarieven tot gevolg hebben voor de individuele netbeheerders. 24. Van dit besluit zal mededeling worden gedaan in de Staatscourant en het zal gepubliceerd worden op de Internetpagina van de DTe. Den Haag, Datum: 19 december 2001 De Minister van Economische Zaken, voor deze: W.g. drs. J.J. de Jong directeur van de Dienst uitvoering en toezicht Energie Tegen dit besluit kan diegene, die rechtstreeks door dit besluit in zijn belang wordt getroffen, binnen zes weken na de dag van bekendmaking een gemotiveerd bezwaarschrift indienen bij de minister van Economische Zaken, per adres de Juridische Dienst van de Nederlandse Mededingingsautoriteit, Postbus 16326, 2500 BH Den Haag. 7