Operatie aan de aangezichtszenuw

Operatie aan de aangezichtszenuw

In overleg met uw behandelend arts heeft u besloten tot een operatie aan de aangezichtszenuw vanwege aangezichtspijn. Deze operatie vindt plaats op de afdeling Neurochirurgie van het Radboudumc. Om u zo goed mogelijk voor te bereiden op de operatie ontvangt u uitgebreide mondelinge informatie van de behandelend arts. Een aanvulling hierop is deze folder, zodat u alles nog eens rustig kunt doorlezen. Deze folder gaat met name over de voorbereiding op en het herstel van de operatie en geeft algemene informatie. Van uw behandelend neurochirurg krijgt u informatie die specifiek over uw situatie gaat. Op de afdeling zijn ook folders te verkrijgen van diverse patiëntenverenigingen en stichtingen. Wanneer u na het lezen van de folder vragen heeft, stel deze gerust aan de verpleegkundige of behandelend arts. Hersenzenuwen Er zijn twaalf paar hersenzenuwen die bijna allemaal rechtstreeks uit de hersenen ontspringen. Voor het gevoel in het gezicht waar de pijnscheuten plaatsvinden, is de nervus trigeminus verantwoordelijk, kortweg de nervus V genoemd. De zenuw ontspringt uit de Pons (brug) en verdeelt zich later in drie takken (vandaar de naam trigeminus). De eerste tak verzorgt het gevoel van het voorhoofd en de ogen. De tweede tak verzorgt het middenstuk van het gezicht, ofwel de wangen, de neus, de bovenkaak, het bovengebit en de neusbijholten. De derde tak is verantwoordelijk voor het gevoel in de onderkaak, het ondergebit, de tong en de kin. De derde tak bevat behalve de zenuwvezels die het gevoel overbrengen, ook motorische zenuwvezels voor het bewegen van de kauwspieren. 1

Figuur 1: Verloop van de nervus trigeminus. Bij de hersenstam is te zien hoe een kronkel van de bovenste kleine hersenslagader tegen de zenuw aanzit. Aangezichtspijn Aangezichtspijn of trigeminusneuralgie is een aandoening waarbij u last heeft van kortdurende pijnscheuten aan één kant van uw gezicht. De pijnscheuten kunnen worden opgewekt door kou, bewegingen in het gezicht (praten, kauwen, slikken) en/of aanraken van een bepaalde plek (een zogenaamde triggerpoint, bijvoorbeeld de neusvleugel of zijkant van de tong). Het gevoel in de gebieden waar de pijnscheuten zitten, is meestal normaal. Oorzaak Volgens de Amerikaanse neurochirurg Jannetta moet de oorzaak van aangezichtspijn worden gezocht in de aanraking van de nervus trigeminus door een kronkel van een nabijgelegen slagadertje. Het kloppen van dit slagadertje tegen de zenuw geeft veranderingen in de zenuwvezels (zie figuur 1). Hierdoor is de zenuw als het ware heel gevoelig geworden en kunnen kleine prikkels heftige pijnscheuten veroorzaken. 2

Voorbereiding op de operatie Scheren Het is van groot belang dat u vijf dagen voor de geplande ingreep het gedeelte van het lichaam waar u wordt geopereerd niet scheert met een scheermes. Dit vermindert het risico op een infectie. Als de chirurg scheren noodzakelijk acht, gebeurt dit op de operatiekamer. Vette crème Op de dag van de operatie mag u geen gebruik maken van (gezicht-)crèmes. Sieraden, piercings etc. Nagellak, make-up, contactlenzen, bril, gebitsprotheses en sieraden (ook piercings) mag u niet dragen tijdens de operatie. Indien u acryl- of gelnagels heeft, dient u deze vóór de operatie van de wijsvinger te laten verwijderen. Veiligheid Rondom uw operatie zijn diverse veiligheidsmomenten ingebouwd. Vlak voordat de operatie van start gaat, neemt het gehele operatieteam bijvoorbeeld een zogenaamde Time out. Tijdens dit controlemoment controleert het team uw naam, geboortedatum, het te opereren lichaamsdeel en de operatiebenodigdheden. Medicijnen De anesthesioloog bepreekt met u welke medicijnen u mag blijven gebruiken en welke u moet stoppen. Indien u bloedverdunners gebruikt, overlegt uw behandelend arts met u of u deze kunt blijven gebruiken of moet stoppen. Heeft u hierover vragen, stel ze dan aan uw behandelend arts. Anesthesie Omdat de ingreep onder anesthesie (verdoving/narcose) gebeurt, brengt u vooraf een bezoek aan het preoperatieve spreekuur van de anesthesioloog. Tijdens dit gesprek beoordeelt de anesthesioloog uw algehele gezondheidstoestand. Indien nodig bespreekt hij aanvullende onderzoeken. Ook krijgt u uitleg over de mogelijke vormen van anesthesie en de gang van zaken rondom de operatie. 3

Informatie over de anesthesie, het nuchter zijn, de verkoeverafdeling en de pijnbehandeling vindt u ook in de folder Behandeling of onderzoek onder anesthesie. Dag van opname Voorafgaand aan de opname heeft u gesproken met de behandelend arts, anesthesist, zaalarts en verpleegkundige van de verpleegafdeling neurochirurgie. Op de opnamedag vangt een verpleegkundige u op. Deze verpleegkundige wijst u de weg op de afdeling en neemt een korte vragenlijst met u door. U bespreekt met de anesthesist vanaf welk tijdstip u niet meer mag eten en drinken (nuchter zijn). Nadat u een bed is toegewezen, wordt u voorbereid op de operatie. Aan het begin van de operatiedag wordt gecontroleerd of er een bed op de afdeling Medium Care (MC) of Intensive Care (IC) beschikbaar is. Dit is noodzakelijk voor extra bewaking na de operatie. De operatie kan pas beginnen als dit zeker is. De operatie Soms helpen medicijnen tegen aangezichtspijn. Als deze medicijnen onvoldoende werken of te veel bijwerkingen geven, komt u in aanmerking voor een neurochirurgische operatie. De operatietechniek die gebruikt wordt is de microvasculaire decompressieoperatie volgens Jannetta. Microvasculair betekent dat er een operatiemicroscoop wordt gebruikt om het slagadertje op te zoeken. Decompressie betekent het ontlasten van de zenuw. Jannetta is de neurochirurg geweest die de operatie veel heeft toegepast. Bij deze operatie krijgt u een kleine opening in de schedel achter het oor. Men zoekt dan het slagadertje op dat tegen de zenuw aanklopt. Meestal is dat de bovenste kleinehersenslagader (art. cerebelli superior) die het bovenste gedeelte van de kleine hersenen van bloed voorziet. Het slagadertje wordt van de zenuw losgemaakt en er wordt een klein kussentje van kunststof tussen beide geplaatst om te voorkomen dat ze elkaar opnieuw raken. Nadat de wond is gesloten en u wakker bent geworden uit de narcose, voelt u waarschijnlijk alleen wondpijn en geen aangezichtspijnen. Een voordeel van de operatie volgens Jannetta is ook dat het gevoel in uw gezicht normaal blijft. 4

Complicaties Na iedere operatie en narcose kunnen complicaties optreden. Een operatie aan de aangezichtszenuw vormt hierop geen uitzondering. De kans op complicaties is afhankelijk van een aantal factoren. De neurochirurg informeert u voor de operatie over mogelijke complicaties. Medium Care Na de operatie wordt u naar de afdeling Medium Care gebracht. Gespecialiseerde verpleegkundigen controleren regelmatig uw bewustzijn, bloeddruk en pupilreflexen. Als u wakker wordt, merkt u dat u verbonden bent aan een aantal slangen. Dit zijn onder andere een infuus en mogelijk een blaaskatheter. Op de wond zit soms een drukverband. Op de Medium Care wordt u met behulp van een bewakingsmonitor geobserveerd om eventuele complicaties vroegtijdig te ontdekken en te behandelen. Als uw toestand stabiel blijft en zich geen problemen voordoen, gaat u de volgende dag weer terug naar de verpleegafdeling. Na de operatie Na het verblijf op de afdeling Medium Care komt u terug op de verpleegafdeling Neurochirurgie. Hier controleert de verpleegkundige regelmatig uw bewustzijn, bloeddruk en pupilreflexen. Vaak kunt u na de operatie redelijk snel beginnen met het hervatten van uw activiteiten (revalideren en mobiliseren). Het verdere herstel is mede afhankelijk van uw conditie en lichamelijke toestand van voor de operatie. Tijdens de dagelijkse artsenvisite evalueert de zaalarts of physician assistant met u of de pijnstillende medicijnen tegen de aangezichtspijn afgebouwd of gestopt kunnen worden. Naar huis Afhankelijk van hoe snel het herstel verloopt mag u naar huis. U krijgt een afspraak mee voor de polikliniek om op controle te komen bij de neurochirurg. Als u hechtingen heeft die niet oplosbaar zijn, kunt u deze bij uw huisarts laten verwijderen. U ontvangt hierover informatie van de verpleegkundige. Uw behandelend arts bespreekt met u de adviezen voor na ontslag en wanneer u weer mag autorijden. 5

Nazorg Als u een van de onderstaande symptomen heeft, is het belangrijk dat u contact opneemt met uw behandelend arts via het algemene telefoonnummer Neurochirurgie. Zwelling, roodheid, pijn van de wond; Openspringen of pus uit de wond; Hoge koorts; Lekkage van helder vocht uit de wond; Last van het licht (fotofobie); Ernstige hoofdpijn; Toenemende sufheid. Vragen Er is een algemeen telefoonnummer voor de afdeling Neurochirurgie (024-361 66 04) waar u met al uw vragen terecht kunt over: Operatieplanning Wachttijden Verpleegkundig spreekuur (Poli) afspraken Medische klachten Contact verpleegafdeling Extra informatie Raadpleeg voor meer informatie de volgende websites: www.nvvn.org/patienteninfo.php www.nccn.nl/nccn/patienteninfo 6

Noteer hier uw vragen

03-2014-7098 Adres Polikliniek Neurochirurgie C0 Hoofdingang Geert Grooteplein-Zuid 10 6525 GA Nijmegen Volg route 725, Poliplein C0 Balie A Postadres Radboudumc 727 Neurochirurgie / Plastische Chirurgie Postbus 9101 6500 HB Nijmegen Adres Verpleegafdeling Neurochirurgie / Plastische Chirurgie C2 Hoofdingang Geert Grooteplein-Zuid 10 6525 GA Nijmegen Volg route 736, Zone C2 Postadres Radboudumc 736 Neurochirurgie / Plastische Chirurgie (uw naam) Postbus 9101 6500 HB Nijmegen Algemeen telefoonnummer Neurochirurgie 024-361 66 04 www.radboudumc.nl/neurochirurgie Radboud universitair medisch centrum