DRUGBELEIDSPLAN 2011-2014
1. INLEIDING Het drugbeleidsplan 2011 2014 bouwt verder op het drugbeleidsplan 2007 2010. Leden DOP (drugoverlegplatform): - Lieve Deprez, sociale dienst St.-Rembert Ziekenhuis - Kris Cauwels, sociaal huis (OCMW) - Annelies Standaert, Keerpunt (ambulante drugshulpverlening) - Johan Tuerlinckx, CAW regio Brugge, afdeling Torhout - Cindy Somers, politiezone Kouter - Heidi Compernol, werkwinkel Torhout - Tine Huyghebaert, CGG Largo - Piet François, provinciaal coördinator drugpreventie - Jan Devriese, drugoverleg scholengroep Sint-Rembert - Chantal Huwel, KTA-Houtlandinstituut Torhout - Jean-Pierre Andries, CLB vrij onderwijs - Miek Koten, CLB De Klaver (gemeenschapsonderwijs) - Lieselotte Denolf, schepen van jeugd - Liesbet Hauspie, jeugdconsulent De jeugddienst staat in voor de coördinatie en administratieve ondersteuning van de stuurgroep. Verantwoording en uitgangspunten Het drugfenomeen is een complex gegeven zonder eenduidige oorzaken. Zowel factoren met betrekking op de mens, het milieu en het middel hebben een invloed op gebruik en misbruik van alcohol en andere drugs. Het omgaan met dit complexe gegeven gaat ook niet zomaar, er zijn geen eenduidige oplossingen. Om het drugfenomeen aan te pakken moeten we enkele uitgangspunten in acht nemen: Keuze voor een geïntegreerde aanpak: verschillende sectoren hebben met het drugfenomeen te maken en op de verschillende domeinen zijn acties noodzakelijk. We werken op drie sporen, namelijk preventie, hulpverlening en repressie. In overleg met vele sectoren en de bevolking: heel wat sectoren worden met het thema geconfronteerd. We vinden het belangrijk om al deze sectoren te betrekken en samen vanuit eenzelfde visie te werken naar deze sectoren en vanuit de verschillende sectoren ook naar de algemene bevolking. Drugs in de ruime betekenis: we opteren voor een ruime definiëring van het begrip drugs. We verstaan onder de term drugs zowel de legale als illegale middelen die een verdovende, stimulerende of bewustzijnsveranderende werking hebben. Zowel op kinderen, jongeren als volwassenen: het drugprobleem is niet een problematiek van één enkele leeftijdsgroep of bevolkingsgroep. Het is echter een fenomeen waar zowel jongeren als volwassenen mee te maken hebben. 2/11
Het lokale beleid moet kaderen binnen de bovenlokale aanbevelingen en wetgeving. Naast deze uitgangspunten is het ook belangrijk om vanuit een lange termijnvisie te werken. Door de complexe samenhang van deze problematiek kunnen we stellen dat de aanpak al even ingewikkeld en omvangrijk is. Het is niet mogelijk om enig resultaat te bereiken met een eenmalige campagne, hoe groots ze ook moge zijn. Hier is een perspectief op lange termijn op zijn plaats waarbij een continu aanbod gegarandeerd wordt. Dit heeft ervoor gezorgd het drugoverlegplatform een nieuw drugbeleid voor de volgende 4 jaar heeft opgesteld. Analyse van de situatie Voor de opmaak van het nieuwe beleidsplan zijn we vertrokken van een evaluatie van het beleidsplan van 2007 2010. Alle betrokken intermediairen werden bevraagd over de gevoerde acties en over nieuwe noden rond de drugthematiek. Bevraagde sectoren: Diensten uit het drugoverlegplatform: sociaal huis OCMW, CAW, Keerpunt, CLB (vrij CLB en CLB De Klaver), scholengroep Sint-Rembert (directie, leerkrachten en leerlingen), KTA- Houtlandinstituut Torhout, sociale dienst ziekenhuis, Netwerk van de jeugddienst: jongeren, ouders, jeugdverenigingen, jeugdraad, animatoren Huisartsen, apothekers, mutualiteiten, lagere en middelbare scholen, hogeschool, cafébazen, bijzondere jeugdzorg, politie en stadsbestuur. 3/11
2. DOELSTELLINGEN Algemene doelstelling We leven in een druggebruikende wereld. De stad Torhout wenst dan ook te investeren in de opmaak van een drugbeleidsplan zodat de bevolking bewust kan omgaan met alcohol en drugs en dat vroegtijdige hulp wordt geboden bij problemen als gevolg van drugsgebruik. Wij willen drugsgebruik ontraden, het bewustmakingsproces begeleiden en structurele maatregelen aanreiken om misbruik te voorkomen en te verhelpen. Doelstelling 1: Permanent informeren van de bevolking en coördineren van de informatie naar de bevolking. Er is nood aan informatie over het omgaan met de problematiek, over de werking van de hulpverlening, over gebruik van de middelen, over het beleid. Deze informatie moet gericht zijn op de verschillende doelgroepen zoals jongeren, volwassenen, ouders, hulpverleners, Doelstelling 2: Stimuleren van de uitbouw en/of coördinatie van de hulpverlening in Torhout. Er is nog steeds te weinig bekendheid over de bestaande hulpverlening in Torhout. Er zijn ook heel wat hiaten zowel op het vlak van eerstelijns- als tweedelijnszorg. De diensten moeten verder op elkaar afgestemd worden, het huidige aanbod dient verder te worden uitgewerkt en de eerstelijns hulpverleners moeten verder ondersteund worden om om te gaan met de drugthematiek. Doelstelling 3: Stimuleren van de uitbouw en de coördinatie van efficiënte preventie zowel naar jongeren als volwassenen. We willen de verschillende doelgroepen sensibiliseren voor het misbruik van alcohol en andere drugs. We doen dit via de bestaande structurele kanalen zoals het onderwijs, fuiven, We willen ook verdere uitwisseling tussen de verschillende partners en sectoren bewerkstellen zodat er kan geleerd worden van elkaar. Naast het sensibiliseren willen we de verschillende sectoren ook stimuleren en ondersteunen in de uitbouw van een preventiebeleid. Een dergelijk beleid houdt een geheel van samenhangende maatregelen in op vlak van voorlichting en vorming, hulpverlening en repressie. 4/11
3. ACTIES Actie 1: Taken jeugddienst Voorbereiding, uitvoering en opvolging van de acties binnen het drugbeleid en fuifbeleid. Overleg: organiseren, voorbereiden en opvolgen van de netwerken die gevormd worden voor de voorbereiding en uitvoering van de verschillende acties. Beleidsvoorbereidend en beleidsadviserend werk. Consult: in de jeugddienst kan iedereen terecht rond de betreffende thema s. Het personeel van de jeugddienst geeft info en verwijst bij een hulpvraag door. De dienst 'CGG (Centrum Geestelijke Gezondheidszorg) Noord West-Vlaanderen begeleidt de stad in het opmaken en uitvoeren van het drugbeleidsplan. Actie 2: Verder uitbouwen drugoverlegplatform Het drugoverlegplatform is een overlegplatform waarin vertegenwoordigers uit de verschillende sectoren die betrokken zijn bij het drugbeleid minimum 2 keer per jaar samenkomen. Het drugoverlegplatform formuleert adviezen over de beleidslijnen en de inhoud/aanpak van de acties. Via het drugoverlegplatform wordt ook informatie vanuit de jeugddienst doorgegeven aan de verschillende sectoren. Dit drugoverlegplatform wordt gecontinueerd en nieuwe sectoren worden aangemoedigd om betrokken te worden bij het overleg. 5/11
Doelstelling 1: Permanent informeren van de bevolking en coördineren van de INFORMATIE naar de bevolking. Actie 3: Onderhouden, verder uitwerken en verder bekendmaken van het druginfopunt Het druginfopunt is gelegen in de openbare bibliotheek van de stad Torhout en bevat een groot gamma boeken, lesmappen, dvd s, folders en brochures over het thema alcohol en andere drugs. De hele bevolking kan hier terecht voor informatie. Vanuit de jeugddienst worden nieuwe titels van werken doorgegeven en wordt het druginfopunt verder bekend gemaakt aan de bevolking. We willen dit verder continueren en herhalen deze bekendmaking regelmatig. Het druginfopunt wordt tweemaandelijks aangevuld met nieuwe informatie. Actie 4: Bevolking informeren over het drugbeleid van de stad Torhout De bevolking wordt geïnformeerd over de acties binnen het drugbeleid. Deze informatie wordt via tal van communicatiekanalen verspreid: Website: www.jeugdtorhout.be/menu-preventie - regelmatige update van deze pagina + publiceren links over nieuwe campagnes en acties. Op de website wordt ook een overzicht geplaatst van de verschillende plaatsen waar informatie te vinden is. Dit als 'centraal punt'. Facebookpagina jeugddienst - aankondiging acties. Stadsmagazine: 'Sparrensprokkels' - aparte rubriek publiceren over het drugbeleid. Vrijetijdskrant Torhout: 'Uit in Torhout' - aparte rubriek publiceren over de acties die kaderen in het drugbeleid. Mobiele infozuilen: te vinden in alle middelbare scholen, hogeschool Katho, in de BIB, het cultuurcentrum en een zuil die regelmatig verplaatst wordt naar een andere stadsdienst. De zuilen worden tweemaandelijks aangevuld. Jongerenmagazine POSTIT - gratis magazine dat te verkrijgen is op 62 verschillende plaatsen in Torhout met in elke editie aandacht rond preventie. Affichekasten op de verschillende Torhoutse wijken - affiches ophangen rond nationale, Vlaamse, regionale of eigen campagnes. Druginfopunt in de bibliotheek - wordt tweemaandelijks vernieuwd. Informatie op de jeugddienst (inclusief informatieve spelen rond drugs) - er wordt minstens 3 keer per jaar nieuwe informatie besteld bij VAD, VIP (Vlaams informatiepunt), de druglijn, Daarnaast zijn er nog eigen publicaties zoals de drugwegwijzer. Informatieve spelen rond drugs, alcohol, medicatie, die gratis te ontlenen zijn op de jeugddienst. Onderzoek naar mogelijkheid om ook een infopunt te plaatsen in De Mast (een korte en krachtige boodschap voor de fuivers). Zoeken naar een herkenbare lay-out die in alle communicatiekanalen wordt gebruikt. 6/11
Actie 5: Gericht verspreiden van flyers en brochures naar de bevolking via intermediairen De jeugddienst bezorgt het materiaal dat minstens 3 keer per jaar wordt besteld ook aan intermediairen zodat zij dit gericht kunnen verspreiden aan bepaalde doelgroepen (dit kan verspreid worden tijdens de 'lunchdebatten', zie actie 7). Er wordt regelmatig een bepaalde brochure in de kijker geplaatst door extra affiches te voorzien die verwijzen naar de brochure. De komende jaren wordt er naast het reeds verspreide materiaal ook speciale aandacht gericht aan: Materiaal over alcoholmisbruik voor volwassenen Materiaal rond gok- en computerverslaving Materiaal rond herkennen drugs en symptomen bij kinderen (voor ouders) Materiaal rond schadelijke gevolgen roken De drugwegwijzer werd vernieuwd eind 2010 en werd heel uitgebreid verspreid (zowel aan intermediairen als aan de bevolking). Actie 6: Mee verspreiden en ondersteunen van campagnes komende van op een hoger niveau (Vlaams en provinciaal niveau) (via dezelfde kanalen als deze die worden gebruikt bij actie 4 en 5) Actie 7: Informatiestand tijdens grote evenementen Om de bekendheid van de diensten en de acties te verhogen is het belangrijk om regelmatig aanwezig te zijn tijdens grote evenementen in de stad met een infostand en eventueel preventieve acties. (gekoppeld aan vaste banner/lay-out) 7/11
Doelstelling 2: Stimuleren van de uitbouw en/of coördinatie van de HULPVERLENING in Torhout. Actie 8: Opstart 'lunchdebatten' De hulpverleners werkzaam op de eerste lijn zijn vaak het eerste aanspreekpunt voor personen met problemen met alcohol of andere drugs. Voor de hulpverlener is het vaak niet gemakkelijk om hiermee om te gaan. Vaak ook omdat hij/zij dit opmerkt terwijl de cliënt komt voor een ander probleem. We willen de hulpverleners hierin helpen ondersteunen. Enerzijds door alle eerstelijns hulpverleners te informeren over het drugbeleid en het bestaande materiaal en mogelijkheden en anderzijds door een specifiek aanbod voor hen te creëren waarop geïnteresseerden kunnen intekenen. Daarom willen we 2 keer per jaar een vormingsmoment organiseren voor de hulpverleningssector in Torhout. De thema's van de vorming worden door de diensten zelf gekozen. Dit vormingsmoment willen organiseren onder de vorm van een 'lunchdebat'. Tijdens dit debat voorzien we enerzijds tijd voor een vormingssessie rond een actueel thema of een thema op vraag van de hulpverlening en anderzijds tijd voor uitwisseling tussen de verschillende diensten. Op die manier kennen de verschillende diensten elkaar beter en kan de samenwerking enkel versterkt worden. Andere leden die kunnen uitgenodigd worden tijdens dergelijke debatten zijn (afhankelijk van het thema): personeel stad Torhout (vrijetijdssector), adviesraden stad Torhout, lokaal overleg kinderopvang, bijzondere jeugdzorg, residentiële hulpverlening, pleeggezindiensten, Actie 9: Verdere uitbouw en bekendmaking van de ambulante drughulpverlening, Keerpunt. De dienst Keerpunt is qua bekendheid sterk gegroeid de voorbije jaren. We blijven hier verder aan bouwen. Dit enerzijds via de communicatiekanalen opgesomd in actie 4 en 5 en anderzijds door de dienst te betrekken bij acties en infoavonden die georganiseerd worden. Actie 10: Uitbouw van een interactief JAC (Jongeren Advies Centrum) in Torhout Er is nood aan een laagdrempelige en anonieme plaats waar jongeren terecht kunnen met vragen over drugs. Hiervoor lijkt een JAC ons de ideale manier (laagdrempeliger dan een CLB want dit is te nauw met de school verbonden). In deze digitale wereld is het belangrijk om als JAC ook hier aanwezig te zijn door bijvoorbeeld een 'chat'mogelijkheid te voorzien. Koppeling JAC aan CAW. Actie 11: Uitwisselen van informatie met huisartsen De huisartsen zijn een belangrijke groep hulpverleners om informatie mee uit te wisselen. Zij komen rechtstreeks in contact met patiënten die problemen hebben met alcohol, drugs, medicatie en andere. Het is ook belangrijk dat zij op de hoogte blijven van nieuwe soorten drugs, nieuwe tendensen, om zo optimale hulp te kunnen bieden aan de patiënten. 8/11
We proberen deze uitwisseling te vergroten via volgende acties: Uitnodigen lunchdebatten. Versturen informatie intermediairen (zoals aangegeven in actie 5). Vorming op maat van huisartsen organiseren (indien hier nood aan is). Via een vaste contactpersoon informatie ontvangen over problemen/noden/tendensen die actueel zijn bij de huisartsen en die kaderen in het drugbeleid. Actie 12: Regelmatig overleg met politie Torhout De koppeling van preventie aan repressie is uiterst belangrijk. Dit laatste is een bevoegdheid van de politie. Om preventie en repressie beter op elkaar af te stemmen is het belangrijk om regelmatig te overleggen met de politie voor volgende zaken: Er is nood aan meer en strengere controle door de politie rond het station, fuifzalen, cafés (vooral in Stationsstraat). Tendensen, nieuwe soorten drugs, probleemplaatsen, Link met het 'MEGA'-project Protocol rond spijbelen en druggebruik op school We proberen dit overleg regelmatig te houden door: Politie als partner van het drugoverlegplatform Politie als partner in de werkgroep veilig fuiven 9/11
Doelstelling 3: Stimuleren van de uitbouw en de coördinatie van efficiënte PREVENTIE zowel naar jongeren als volwassenen. Actie 13: Ondersteunen van het onderwijs bij het voeren van efficiënte preventie naar hun leerlingen. Basisonderwijs In schooljaar 2006-2007 is de stad Torhout gestart met het ondersteunen van het project 'Contactsleutels'. Aangezien continuïteit in het aanbieden van programma s een belangrijke voorwaarde is om effectief te slagen, willen we ook de volgende schooljaren het programma opnieuw aanbieden: Het programma 'Contactsleutels' (4 de, 5 de en 6 de leerjaar) wordt opnieuw financieel ondersteund door de stad Torhout (leerlingenboekjes). Opstartsessie (vorming voor leerkrachten) verplicht voor de nieuwe scholen (in ruil voor het materiaal). We proberen contactsleutels in alle lagere scholen te verspreiden! We zoeken een link met het MEGA project van de politie. Secundair onderwijs De secundaire scholen in Torhout zijn actief bezig rond het drugthema. De scholengroep Sint-Rembert zit tweemaandelijks samen met een stuurgroep die acties uitwerkt voor hun leerlingen. De jeugdconsulent neemt deel aan de vergaderingen met deze stuurgroep. Er wordt ook regelmatig een overleg gepland met een aantal mensen uit KTA-Houtlandinstituut. De infoavonden rond drugs die de stad organiseert worden gekoppeld aan de infoavonden voor leerlingen (tijdens dezelfde periode en promotie via de scholen). Er wordt jaarlijks, in samenwerking met de leerlingenraden van de secundaire scholen, een evenement georganiseerd na de examenperiode in juni. Tijdens dit evenement willen we zorgen voor een aanbod op maat van de jongeren. Op die manier kunnen leerlingen samen het einde van de examens vieren en is er een zekere sociale en 'preventieve' controle op dit feestgebeuren. Hoger onderwijs Er staat een mobiele infozuil in de hogeschool van Torhout (Katho/Reno). Deze wordt tweemaandelijks aangevuld met recente informatie. In deze infozuil is de helft van de ruimte voorzien voor preventieve informatie. Algemeen Er is jaarlijks overleg met de verantwoordelijke voor de schoolprogrammatie van het cultuurcentrum over mogelijke schoolvoorstellingen gelinkt aan (drug)preventie. Er wordt onderzocht of er middelen kunnen voorzien worden op projecten rond drugpreventie te subsidiëren. 10/11
Actie 14: Veilig fuiven Behouden werkgroep veilig fuiven bestaande uit fuiforganisatoren, politie, beheerder zaal De Mast, leden jeugdraad, schepen van jeugd en jeugddienst. Deze werkgroep zet jaarlijks een aantal acties op touw om jongeren te sensibiliseren om veilig te fuiven (alcohol- en drugpreventie, ). Nieuwe actie: gehoorschade. Regelmatig overleg tussen politie, security, burgemeester, brandweer en jeugdsector om een constructieve samenwerking te stimuleren. Voor elke fuif is er een veiligheidsoverleg met de burgemeester, fuiforganisatoren, brandweer, politiecommissaris, securityfirma en beheerder fuifzaal om duidelijke afspraken te maken ivm de veiligheid van elke fuif. Actie 15: Veilig sporten Tijdens en na sportactiviteiten is er vaak een hoog alcoholverbruik. Dit zowel bij ouders/supporters als bij jonge sporters. We willen de sportsector daarom sensibiliseren via volgende kanalen: Info opsturen naar sportverenigingen Info doorgeven via de sportraad Campagne met affiches/flyers in kantines Er wordt daarnaast een onderzoek gedaan naar dopinggebruik in sportverenigingen. Actie 16: Toepassing wetgeving -16 jarigen Er is vraag naar een strengere toepassing van een aantal wetgevingen rond -16 jarigen: Verkoop alcohol Verkoop tabak Verbod toegang fuifzaal We onderzoeken hoe we diensten/organisaties of andere instanties kunnen sensibiliseren om deze wet ook effectief toe te passen. Actie 17: Organiseren infoavonden Er is heel wat vraag naar infoavonden over de volgende thema's: Sector kinderopvang : probleemsituaties met dronken ouders die hun kinderen ophalen: info rond hoe begeleiding hiermee kan omgaan en wat de kinderopvang hier juridisch effectief kan in doen. Omgaan met agressief gedrag (eventueel gekoppeld aan fuifbeleid) Medicatie: 'voor elk pilletje een kwaaltje?' (~Kortemark) Wettelijkheid: wat mag en wat mag niet/ juridische gevolgen van wangedrag van minderjarige en meerderjarige druggebruikers. Belangrijk dat tijdens deze infoavonden professionelen aan het woord komen en/of ervaringsdeskundigen. We organiseren de komende 4 jaar jaarlijks minstens 1 infoavond voor de Torhoutse bevolking rond 1 van deze thema's. Bepaalde thema's kunnen eventueel ook aan bod komen tijdens een lunchdebat. 11/11