Uitgave 2 2010 De Valreep Nieuwsbrief van de VVKM Van de redactie Beste lezer, Deze nieuwsbrief staat in het teken van het woordje goed. Goed omdat een aantal harde werkers zich hebben aangemeld als vrijwilliger; Daarnaast hebben wij een goed gevoel over de huidige ligplaats (lees artikel Thuishaven Den Helder ); En er is de afgelopen weer goed werk verricht aan boord! In deze Valreep treft u o.a. ook een artikel aan over het Lichtschip Texel en een aangrijpend stuk over een onderzeebootjager. Veel leesplezier toegewenst, Peter de Graaff en Marnix de Boer Inhoud Van de redactie... 1 Inhoud... 1 In de volgende Valreep... 1 Uit de longroom... 1 De eerste werkweek (april)... 2 Het Lichtschip Texel... 2 Uw e-mail adres... 3 De tweede werkweek (mei)... 3 De derde werkweek (juni)... 3 Een onderzeebootjager... 4 Van de Penningmeester... 5 Kort nieuws... 5 Thuishaven Den Helder... 6 De vierde werkweek (juli)... 6 Zoekplaatje... 6 Korvetten van de Hollandklasse... 7 Colofon... 7 Hoogeveen bezichtigen of helpen met klussen?... 7 De doelstelling.... 8 In de volgende Valreep In het volgende nummer ondermeer de speurtocht naar de KXVII en nog meer werkweekverslagen. Uit de longroom Beste Vrienden, We zijn met de stichting in een wat rustiger vaarwater gekomen. Een aantal omstandigheden zijn in positieve zin veranderd voor de VVKM. Na een vergadering van de stichting Museumhaven Willemsoord geven de woorden Thuishaven Den Helder mij een steeds beter gevoel. Het waarom kunt u lezen verder in deze Valreep. Wat u daarnaast kunt lezen in deze editie is dat de vrijwilligers na een koude start met tomeloze inzet weer aan de slag zijn gegaan voor het herstel van de Hoogeveen. De stichting mag zich gelukkig prijzen met deze vrijwilligers, die er elke werkweek maar weer zijn. Gelukkig heeft deze groep versterking gekregen met een aantal vrijwilligers. Wat ik betreur is dat de actie oude donateurs werven nieuwe donateurs geen succes is gebleken. Dus bij deze nog een nieuwe oproep om nieuwe donateurs te werven want we hebben ze nodig. Daarnaast zijn er donateurs die hun contributie niet betalen. Wilt u geen donateur meer zijn van de VVKM, dan betreuren wij dat zeer, maar wilt u dit ons dan even laten weten? Ik heb het al een keer geschreven in een vorige editie maar beste mensen, samen met u gaan we verder met de doelstelling van onze stichting en maken we er iets moois van. Frans van Heest (Voorzitter)
De eerste werkweek (april) Door het slechte weer en het ontbreken van water aan boord kon er maanden niet geklust worden aan de Hoogeveen. Gelukkig kon de werkweek van april wel doorgang vinden. Tegelijk met Henk ben ik, Willem, maandag aan boord gekomen. Na maanden hadden we weer water op het schip. Dat leverde natuurlijk een lekkage op, maar dat hebben Henk en ik opgelost. Weer water aan boord betekent dat de vrijwilligers kunnen komen. HOERA! Gerard Hoekstra en Cees Meiland kwamen samen met een goed humeur. Gerard en Cees zijn begonnen met de reling te schuren en deze in de lijnolie te zetten. Het knapt er enorm van op en geeft een mooi gezicht. Henk en ik zijn met het dek begonnen. Als eerste hebben we de plaatsen aangepakt waar het lek was, om het onderschip te beschermen. Ik moest natuurlijk ook voor het eten zorgen (aankopen en bereiden). Na het eten gingen Henk en ik weer vissen, maar het was veel te koud dus we waren zo weer binnen. Dat was niet erg want ik kan toch niet winnen van onze viskampioen Henk. Dinsdag verder gegaan met de werkzaamheden. Jaap Neumann en Bert Veneberg kwamen ook aan boord waardoor het nog weer gezelliger werd. Woensdag kwamen Frans v. Heest, Cees Vink en Hans Engelsdorp Gastelaars ook aan boord. We hebben een goede vergadering gehad. Donderdag gewoon verder gegaan met de werkzaamheden. We hebben ook hout besteld om de scheepshuid verder af te werken. Veel delen geverfd, dus het schip wordt steeds mooier. En natuurlijk waren Hans Potter en Sjaak Mooij div. keren aan boord. Na schoonschip te hebben gemaakt zijn we vrijdag weer naar huis vertrokken. Willem Giezen Gezocht: Een sterk waar gebeurd verhaal! Hebt u nog een mooi marine verhaal of zelfs een sterk verhaal, dat u met ons wilt delen, laat het ons dan weten via de gewone post of via e-mail. infovvkm@vvkm.nl. Het Lichtschip Texel Als u wel eens naar de Hoogeveen bent geweest of voor een andere reden naar Den Helder bent gereden, dan kan het Lichtschip Texel u niet zijn ontgaan. Het schip ligt met zijn opvallende rode kleur aan de zuidzijde van de oude Rijkswerf. Het lichtschip Texel Sjaak en Hans, twee vrijwilligers van het Lichtschip, verlenen de VVKM regelmatig technische ondersteuning. Daar zijn wij hen zeer dankbaar voor. Het werd hoog tijd om eens aan boord te stappen van hun schip. Een lichtschip had tot doel de navigatie op zee makkelijker te maken. Door de moderne navigatiemiddelen doofde in 1994 het licht op het laatste Nederlandse lichtschip. Lichtschip No.10 "Texel" is het oudste nog in Nederland zijnde lichtschip. Zij is gebouwd op de voormalige Rijkswerf "Willemsoord" en kwam op 29 september 1952 in dienst op de positie Texel, ongeveer 18 zeemijlen uit de kust nabij Den Helder. In 1992 is het schip voorgoed binnengehaald. 2
De Longroom van het lichtschip Texel. De bemanning aan boord draaide een twee weken op, en twee weken af rooster. Het leven aan boord van een lichtschip was vaak eentonig. Behalve met vissen en onderhoud hield de bemanning zich bezig met het maken van weerrapporten voor het KNMI. Een van de interessantste klusjes aan boord was, volgens de gids, het verduisteren van de prisma van het optiek, als het licht werd. Dit werd gedaan ter bescherming van de lampen. Dat gordijntje moest met de hand worden opgehangen en dat zal een niet ongevaarlijke klus zijn geweest, als het schip aan het gieren, stampen en rollen was, door de zeegang en de wind. De Texel is perfect onderhouden. Het lijkt of de bemanning het schip net verlaten heeft en wacht op de aflossing. Het is een prachtige tijdscapsule. Dat geldt trouwens voor elk verblijf aan boord. De radiokamer wordt trouwens nog regelmatig gebruikt door zendamateurs. Het schip is, onder de bezielende leiding van Lyda en Nanne, en dankzij enthousiaste vrijwilligers, een echte parel geworden en een waardevol monument in de geschiedenis van de Nederlandse scheepvaart. Marnix de Boer Uw e-mail adres Heeft u een e-mail adres en wilt u De Valreep digitaal ontvangen en niet meer per post, laat het ons dan even weten via infovvkm@vvkm.nl Elke Euro, welke wij hiermee besparen, kunnen we dan gebruiken voor het onderhoud! De tweede werkweek (mei) Ondanks dit korte verslag is er een hoop werk verricht in deze tweede werkweek. Bert heeft het berghout onderhanden genomen. Ook zijn ze verder gegaan met het uitvrezen van het rubber uit het dek. Dit om het dek weer tiptop in orde te maken. Hun ziel en zaligheid hebben Willem P. en Henk daarin gestoken. De voorzitter Frans heeft zijn belofte waargemaakt, door de drijvers deze week van een nieuwe witte verflaag te voorzien. Bart had een speciaal klusje deze werkweek. Hij heeft de hamer in de lengterichting van het schip geplaatst. Dat is standaard bij alle mijnenvegers. Dat was geen makkelijke klus, want de hamer weegt nogal wat. Het stuk dek onder de hamer is ook meteen aangepakt. Verder heeft Bart de seiner blij gemaakt door, daar waar nodig, de vlaggenlijnen te herstellen. Kortom: De vrijwilligers hebben weer stevig hun mouwen opgestroopt in deze werkweek. Dus ze konden met goed gevoel naar huis! Marnix de Boer Het berghout wordt onderhanden genomen. De derde werkweek (juni) Willem Poen was op vakantie dus Henk van Sinderen nam zijn taak over. Dat viel hem niet zo makkelijk, want het vervangen van Willem betekent: mensen uitnodigen, inventariseren, boodschappen doen, eten koken, geld innen, etc. Als je al die klussen moet waarnemen, dan merk je pas hoezeer iemand echt gemist wordt! Bij deze een pluim voor Willem, die alles altijd op orde heeft! Nadat het schip weer klaar was gemaakt voor bewoning, zijn we begonnen met de lopende zaken. Enkele mensen, waaronder Bert, hebben het berghout aan bakboord onderhanden genomen. De bevestiging was een lastige klus, omdat deze deels vanaf het schip en deels vanaf de ladder moest gebeuren. Het aangekochte hout hiervoor was 3
Het berghout in één lijn. vorige werkweek al afgeleverd en benedendeks opgeslagen. Het berghout werd eerst in vorm geschaafd, wat veel spaanders opleverde, en daarna met touwen op de juiste plaats gehangen. Na inspectie vanaf de wal, bleek dat de twee delen, waar het berghout uit bestond, goed bevestigd waren, maar niet in lijn waren aangebracht. Dus loshalen en in lijn brengen! Een nieuwe vrijwilliger, Chris Hoek (zwager van Henk Pil) werd ook meteen ingezet om in het voorste deel van het schip een stelling van planken te maken. Hij is een kundig iemand en heet vanaf heden Chris Kajoe. We hopen dat hij nog lange tijd de VVKM kan steunen bij het doen van de vele klussen aan boord. Tot ons grote vreugde kwam Chris Hoep (zie de vorige Valreep) met zijn vrouw ons een bezoekje brengen. Hij stond op de camping in de buurt. Het was heel fijn om hem weer te zien en over van alles en nog wat bij te kunnen kletsen. Ook zijn we verder gegaan met het uitfrezen van het rubber uit het dek. In de kombuis is een hoofdkraan Het wordt weer zo goed als nieuw! vervangen, zodat we de waterleiding konden afsluiten, om de daar aanwezige boiler te kunnen verplaatsen en de oude te kunnen verwijderen. Binnenboord is ook weer veel geschilderd. De davits van de sloep (die er helaas niet is) waren in de vorige werkweek deels afgeschaafd tot onder de rotte plekken. Daarna zijn ze mooi in het zwart gezet. s Avonds hebben we natuurlijk naar het voetbal gekeken, gevist en lekker gegeten (ondanks de vervanger als kok). Het vissen ging trouwens minder dan het voetbal. Donderdagavond ging een ieder tevreden van boord op weg naar huis. We gaan de volgende werkweek weer gewoon vrolijk verder. Bert, Cees, Chris, Frans, Gerard en Henk: Allemaal weer bedankt voor jullie inzet! Henk van Sinderen / Bert Veneberg Een onderzeebootjager Bij een onderzeebootjager denkt u meteen aan de schepen van de Holland- en de Frieslandklasse. Maar in dit artikel gaat het over de heer H.C. Besançon. Hij is voorzitter van de stichting Comité Nabestaanden Onderzeeboten 1940-1945. Het comité heeft als doelstelling vermiste onderzeeboten uit de Tweede Wereld oorlog terug te vinden en de herinnering aan de omgekomen bemanningsleden in stand te houden. De heer Besançon is dus een echte onderzeebootjager, maar met dien verstande, dat hij jaagt op gezonken Nederlandse onderzeeboten. De motivatie voor dit werkt haalt dhr. Besançon uit zijn eigen verleden. Zijn vader was in de Tweede Wereldoorlog commandant van de vermiste onderzeeboot de KXVII. Dhr. Besançon kon zich niet verenigen met het feit, dat de bemanning van de KXVII geen oorlogsgraf had. In de volgende Valreep staat meer over zijn speurtocht naar de KXVII. Voor het vinden van de locatie van gezonken onderzeeboten kan men gebruik maken van de verschillende inlichtingenbronnen. De bemanning, die gered is, zou de positie kunnen weten waar het schip gezonken is. Speurwerk in de archieven kan ook de nodige aanwijzingen geven. Dit werk kan zowel in de Nederlandse als in de buitenlandse archieven gedaan worden. Hierbij valt te denken aan orders die naar de onderzeeboten gestuurd werden, waaruit de positie van het schip bepaald kan worden. Daarnaast bevatten de logboeken van vriendelijke en vijandelijke schepen ook veel bruikbare informatie over de vermoedelijke ligplaats van een schip. Verder kunnen derden 4
locatie van het wrak. Dat zijn de KXVI en de O-13. Van de eerste zijn mogelijke drie locaties bekend ten noorden van Borneo. De O-13 is vermoedelijk geramd door de Poolse onderzeeboot Wilk. Deze heeft in de nacht van 27 maart 1940 een onderzeeboot geramd met een silhouet, lijkend op een Duitse onderzeeboot. Door de plotselinge actie, want de boten waren maar 300m van elkaar verwijderd en de schade na afloop bij de Poolse boot, heeft er geen juiste positie bepaling plaatsgevonden. Vermoedens bestaan ook, dat de Poolse boot op eigen initiatief daar lag, omdat er geen orders voor deze boot in de archieven zijn gevonden. Behalve dat deze boot op trainingsmissie was. Vermoedelijk had de relatief oude boot, de O-13, ook radio problemen. Hierdoor is de positie van dit schip onduidelijk. Er is natuurlijk wel de vermoedelijke positiebepaling van het Poolse schip. Het is duidelijk dat de Stichting haar zoektochten naar deze schepen die still on patrol zijn, helaas nog niet kan staken. De heer Besançon met het stuurwiel van de KXVII. ook op een wrak stuiten en deze informatie doorgeven aan de Kustwacht. Hierbij valt bijvoorbeeld te denken aan vissers, die hun netten verliezen op een plek, waar ze het niet verwachten op basis van kaarten van het gebied. Naast heel veel speurwerk in de archieven speelt geluk ook een grote rol. Zo ontdekte in 1993 een Noors onderzoeksvaartuig het wrak van een onderzeeboot. Het schip was bezig met het schonen en in kaart brengen van de zeebodem. Van het wrak werden, met behulp van een robotonderzeebootje, opnames gemaakt. Na analyse van de opnames door Norwegian Naval Museum Horton en aan de hand van informatie van het Helderse Marinemuseum, bleek het te gaan om de O-22 of de Poolse Orzel. Beide boten waren kort voor de Tweede Wereldoorlog gebouwd bij de Schelde. Ondanks de zo typerende ronde boeg met zaagtanden van beide schepen was de lengte van het wrak te kort om op de Orzel te duiden. Ook de positie van het voorduikroer wees erop, dat het hier om de O-22 moest gaan. De stichting heeft helaas nog steeds bestaansrecht, want van twee onderzeeboten ontbreekt nog steeds de In de volgende editie van De Valreep meer over de succesvolle zoektocht naar de KXVII. Marnix de Boer Van de Penningmeester Allereerst wil ik alle trouwe donateurs bedanken voor hun bijdrage welke wij ook in 2010 weer hebben mogen ontvangen. Hierdoor kunnen we weer veel werkzaamheden uitvoeren aan de Hoogeveen. Helaas zijn een aantal donateurs vergeten de donatie 2010 naar de VVKM over te maken. Ik hoop dat u ons niet in de steek zult laten en dat door deze herinneringsoproep er nog wat bijdragen binnenkomen! Van mijn verzoek bestaande donateur werft een nieuwe donateur, is niets terecht gekomen. Dat is JAMMER. Maar toch nogmaals de oproep: Kent u iemand die donateur zou willen worden? Laat het ons weten! Ik wens u allen een prettige vakantie toe! Willem Giezen Kort nieuws Achter ons ligt nog steeds een "Rijnaak". Deze zal in de toekomst een andere plek zal krijgen (waarschijnlijk). Naast ons wordt al redelijk gebouwd. Misschien komen er veel vrijwilligers te wonen. De horeca, die al weer een paar cafés rijker is op de Rijkswerf, zal er wel bij varen. 5
Thuishaven Den Helder Dinsdagavond 29 juni was een vergadering van de nieuwe overkoepelde stichting Museumhaven Willemsoord belegd. De vergadering ging ondermeer over de ligplaats van de Hoogeveen. Museumhaven Willemsoord zal bij velen van U geen belletje laten rinkelen. Vandaar een uitleg. Deze stichting heeft als belangrijkste taak, om van Den Helder een aantrekkelijke museumstad te maken. Hier is de museumhaven een belangrijk onderdeel van. De VVKM heeft met deze stichting te maken, want als schip valt de Hoogeveen net als bijvoorbeeld het lichtschip Texel en de Dorus Rijkers onder deze stichting. Eigenaren van kleinere schepen vallen onder de stichting Nautische Monumenten. Daarnaast is er ook nog Willemsoord BV. Die heeft het beheer in handen. Zij moeten zorgen, dat er geld in laatje komt. Tijdens de vergadering bleek, dat zowel de Museumhaven Willemsoord als de Willemsoord BV blij zijn met de aanwezigheid van de Hoogeveen in Den Helder. Dit kleurt de museumhaven grijs en die kleur is, naast de visserij, altijd van grote betekenis geweest in Den Helder. Beide genoemde Stichtingen hebben zich bereid verklaard om bepaalde voorwaarden te verbeteren, zodat de VVKM beter in staat is de Hoogeveen te onderhouden. Zo wordt de elektra capaciteit verhoogd. Ook bleek dat twee bestuursleden van de stichting Museumhaven oudcollega's uit mijn marinetijd waren en dat schiep gelijk een goede band. De huidige ligplaats van de Hoogeveen is nog niet zeker. De stichting gaat een overzichtsplan maken, waar alle deelnemende schepen hun plaatsje krijgen. Maar: Waar de Hoogeveen ook zal komen, de garantie van onze voorzieningen zijn gewaarborgd. Ik heb er een goed gevoel bij en zie de toekomst in Den Helder met vertrouwen tegemoet. Frans van Heest De vierde werkweek (juli) De opkomst voor deze week was weer goed. Behalve de oude gezichten hebben we ook een paar nieuwe vrijwilligers mogen verwelkomen, namelijk Benno Beyer en Marius Elshout. Daar zijn we heel blij mee! We hebben de week goed benut ondanks dat de regen af en toe roet in het eten gooide. Bert heeft, samen met Cees Vink, een verrot gedeelte uit de scheepshuid gehaald. Het verrotte deel is verwijderd. Bart is begonnen met een plan te maken, om het vuilwater op te vangen in een oude dieselolie tank. Ook zijn we verder gegaan met het schilderen van het binnenboord. Daarnaast is de boiler uit de kombuis verwijderd en is er een aansluiting gemaakt met de grote boiler. Henk heeft weer het nodige ritselwerk moeten verrichten om aan diverse spullen te komen. In het enkele geval, dat dit niet lukte, ging Willem weer naar de Gamma en de Praxis. Ook was er weer heerlijk gekookt door Willem. Die heeft zijn plek in de kombuis weer helemaal terug! Willem Giezen / Marnix de Boer Zoekplaatje Om welke Nederlandse mijnenveger gaat het hier? Denkt u het te weten stuur uw oplossing dan naar infovvkm@vvkm.nl Het antwoord staat in de volgende Valreep. 6
Korvetten van de Hollandklasse Bij velen van u zullen de scheepsnamen Holland, Zeeland, Friesland en Groningen het bloed sneller laten stromen. Ondanks dat de schepen geen raketsysteem aan boord dragen en gepantserd zijn, gaat het gaat niet over de jagers maar over schepen van de Hollandklasse. Ze zijn hyper modern wat betreft de bedrijfsvoering en sensoren, communicatiesystemen en netwerken. De aanschaf van de vier patrouilleschepen houdt verband met de Marinestudie uit 2005. Volgens dit document is het accent van de marineoperaties, door de veranderende wereldwijde veiligheidssituatie, naar de kustwateren verschoven. Deze Ocean Patrol Vessels (OPV) zijn kleine, flexibele patrouilleschepen, die in een lager geweldsspectrum opereren. Ze zijn daarom toegerust op de bewaking van kustwateren tegen terrorisme, piraterij en antidrugsoperaties. De Holland wordt in november 10 opgeleverd. In de volgende Valreep meer hierover. Afmetingen: 107,9 x 16 m Diepgang 4,55 m Waterverplaatsing 3750 ton. Max. snelheid 22 knopen Bemanning 50 + 40 opstappers (helikopter bemanning, boardingteam, medisch team) of 100 evacués Voortstuwing: dieselelektrisch, 2 x 5.4 MW (ca. 14.500 pk) Wapensystemen: 1 OTO MELARA 76 mm kanon; 1 30 mm kanon (Marlin WS); 2 machinegeweren 12,7 mm (Hitrole automatisch machine geweer; 1 helikopter NH-90 Sensoren: Smile luchtwaarschuwingsradar, Seastar oppervlaktewaarschuwingsradar, Gatekeeper infrarood/ elctro-optisch waarschuwingssysteem, mijnen- detectie sonar. OPV Holland aan de kade in Vlissingen. Dit zonder zijn mast. Hoogeveen bezichtigen of helpen met klussen? Wilt u de mijnenveger in al zijn glorie bekijken? Oude herinneringen ophalen? Of wilt u eens kijken hoe vrijwilligers bezig zijn en ze een handje helpen? U bent van harte welkom tijdens de werkweken. Week 32: 9-13 augustus Week 36: 6-10 september Week 40: 4-8 oktober Week 44: 1-5 november Week 48: 29 november - 3 december Een werkweek loopt van maandagochtend tot vrijdagmiddag maar meld u zich wel even aan. U kunt hiervoor bellen naar de volgende nummers: Willem Giezen 06-551.013.41 of naar Henk van Sinderen 06-121.104.60. Tijdens werkweken kunt u bellen naar 06-108.790.75. (tijdens de maaltijduren en s avonds) Anders staat u misschien voor een gesloten deur. De meest actuele data vindt u op de website van de VVKM www.vvkm.nl. Colofon De Valreep is de nieuwsbrief van de Vrienden Van de Koninklijke Marine en verschijnt drie keer per jaar. Reacties: infovvkm@vvkm.nl Redactie: Redactie: P. de Graaff & M. de Boer Vormgeving: M. de Boer Aan dit nummer werkten mee: Willem Giezen, Bert Veneberg, Frans van Heest, Henk van Sinderen en H. Besançon. Dagelijksbestuur: Voorzitter: Frans van Heest Vice-voorzitter: Theo de Meester Secretaris: Hans Engelsdorp Gastelaars Penningmeest.: Willem Giezen Coörd. scheepsherstel: Henk van Sinderen Coörd. elektrotechniek: Waarnemers Sjaak en Hans, Lichtschip Texel 7 Contact gegevens: Info: www.vvkm.nl infovvkm@vvkm.nl Postadres: Stichting VVKM Onderwal 2 1141 LV Naarden Bankrelatie: Postbank Rekening Nr. 6891833 t.n.v. Stichting VVKM, s-hertogenbosch
De doelstelling. Wat is het doel van de stichting V.V.K.M.? Al sinds de oprichting op 4 juli 1991 zijn de belangrijkste doelstellingen: Het bewaren van het cultureel erfgoed van de Koninklijke Marine; Het bevorderen van de belangstelling voor het veelzijdige marinebedrijf; Het versterken van de band tussen alle mensen, die de Koninklijke Marine een warm hart toedragen. Hr. Ms. Schepen zijn een waardevol erfgoed. De VVKM probeert de ex Hr. Ms. Hoogeveen voor het nageslacht te behouden en tot museumschip en ontmoetingsplaats te maken. Daarnaast exposeert de VVKM apparatuur, welke te maken heeft met de hydrografie. Op dit moment concentreert de VVKM zich op het grondig opknappen van het schip, zodat het uiteindelijk geschikt zal zijn voor bezoek van publiek en kan worden gebruikt als huisvesting voor organisaties, die met de zeevaart iets van doen hebben. Donateurs te werven, die door een jaarlijkse bijdrage helpen de exploitatie mogelijk te maken; Het aanboren van kennis van belangstellenden, waaronder oud-opvarenden van de schepen, die kunnen adviseren bij de (her)inrichting; Het werven van vrijwilligers, die daadwerkelijk aan het herstel van de schepen willen en kunnen meewerken. Ons idealisme! Wij zijn ons er terdege van bewust, dat wij voor een enorme opgave staan en dat het vele jaren zal vergen, voordat onze doelstellingen zullen zijn gerealiseerd. Maar allereerst dient de gedachte te veranderen, dat alles van culturele waarde, zoals onze voormalige marineschepen, verkocht of vernietigd moeten worden. KORTOM: Met uw hulp en actieve steun kunnen we deze geweldige plannen realiseren! Nog steeds is niet zeker, waar de Hoogeveen zal komen te liggen, maar dat het ergens op Willemsoord zal zijn is vrijwel zeker. Dit is mede bereikt door de inzet van de Stichting Nautische Monumenten. Voor het zover is moet er echter nog heel veel gebeuren. Overleg met vele instanties en de verwerving van zeer veel geld en hulp in natura zijn erg belangrijk. Hoe gaat de stichting te werk? Wij trachten ons werk te realiseren door: Bedrijven te benaderen met het verzoek om als sponsor op te treden en/of een stuk van het werk op zich te nemen; Het aanvragen van financiële steun van de overheid; Donateur worden?! Wilt u donateur worden van de VVKM, of wilt u een nieuwe donateur aanmelden en met uw donatie het werk van de Vrienden ondersteunen? Kijkt u dan op de site van de VVKM met het adres www.vvkm.nl voor het aanmeldformulier. Als u geen internet heeft schrijft u dan een brief met uw persoonlijke gegevens naar: Stichting VVKM Kelvinstraat 3 5223 GD s Hertogenbosch Bedankt! 8