Vernieuwde visie Vlaams stedenbeleid Stadslab ruimte, Leuven, 26 februari 2019
Het is onze ambitie om bij te dragen aan belangrijke maatschappelijke transities, nieuwe perspectieven te ontwerpen voor steden en regio's en te innoveren in governance.
Een traject in cocreatie Onafhankelijke coördinatie Intern IDEA-team (multidisciplinair) Bart Van Herck Ties Vanthillo Wouter Bervoets Toon Berckmoes Valentijn Bilsen IDEA XL (multidisciplinair) Filip De Rynck Tom Coppens Stijn Oosterlynck Pieter Ballon Yves Deweerdt Academische experten Ingevuld op maat Praktijkexperten Steden Maatschappelijk veld Vlaamse overheid Vlaamse Overheid Team stedenbeleid Alle beleidsdomeinen Steden Beleidsmensen Management Organisaties
Resultaatsgerichte aanpak Exploratie Relevante ontwikkelingen en nieuwe denkbeelden Data en literatuur Werksessie Team stedenbeleid Zelfreflectie Witboek Stadskamers Structurering en verbeelding Gelaagd toekomstbeeld Doorwerking Transitiepaden IDEA XL Redactie en verbeelding Instrumenten Stadslabo s met steden, experten en maatschappelijke actoren Organisatie Op stedelijk en Vlaams niveau Wervende visietekst Aangepast organisatiemodel op lokaal en Vlaams niveau Instrumentenkoffer Evaluatie bestaand instrumentarium Brainstormsessie Benchmarking met NL Eindrapportage Werksessies steden, Vlaanderen, Brussel, gemengd
Het stedenbeleid moet een systemische omslag ondersteunen op vijf domeinen
Verloop Stadslabo ruimte 13u00-13u15 13u15 14u50 14u50 15u10 Onthaal & situering traject, door Idea Consult Ruimtelijke transitie... wat bedoelen we? Ingeleid door Tom Coppens (Universiteit Antwerpen) Pauze Twee gespreksgroepen: 15u10 16u30 16u30 16u45 16u45 Hoe kan Vlaamse Vlaamse overheid de steden het best ondersteunen in deze transitie (Vlaams stedenbeleid)? Hoe kunnen de steden hun hinterland meenemen in deze transitie (de steden als vliegwiel voor hun omgeving)? Plenaire terugkoppeling Afronding
Workshop Stedenbeleid Compacte en leefbare steden
Inhoud Compacte en leefbare steden: waar leggen internationale kaders de nadruk op? Wat zijn de specifieke uitdagingen voor de Vlaamse steden? Wat is de stedelijke agenda
Internationale kaders The Territorial Agenda of the European Union 2020 (2015/C 195/05) towards more sustainable Europe The UN sustainable development goals (2015) The New Urban Agenda (HABITAT III, 2016) The Pact of Amsterdam (2016)
Pact van Amsterdam: priority themes 10.1 Inclusion of migrants and refugees. 10.2 Air quality. 10.3 Urban poverty. 10.4 Housing. 10.5 Circular economy. 10.6 Jobs and skills in the local economy. 10.7 Climate adaptation (including green infrastructure solutions). 10.8 Energy transition. 10.9 Sustainable use of land and Nature-Based solutions. 10.10 Urban mobility. 10.11 Digital transition. 10.12 Innovative and responsible public procurement.
Uitvoering Stedelijk beleid geen bevoegdheid van Europa, maar Europese regels/funding hebben wel invloed op nationale en stedelijke beleidskaders Thematische werkgroepen per thema bestaande uit steden, regionale/nationale overheden en Europese commissie en andere stakeholders Maatregelen op het vlak van Better regulation Better funding Better knowledge and governance
Members: Sustainable land use Urban Areas Bologna (IT, Coordinator) Antwerp (BE) Cork (IE) Lille (FR) Águeda (PT) Stavanger (NO) Stuttgart (DE) Zagreb (HR) Member States Poland (Coordinator) Cyprus Lithuania Luxembourg Portugal Slovenia Other participants European Commission (DG REGIO, DG ENV, DG JRC, DG R&I) ICLEI INCASÒL European Investment Bank (EIB) EUROCITIES Observers URBACT The Netherlands
10.9 Sustainable land use The objective is to ensure that the changes in Urban Areas (growing, shrinking and regeneration) are respectful of the environment, improving quality of life. The focus will be on: urban sprawl, development of brownfields and on renaturing / greening Urban Areas.
Nature based solutions Nature-based solutions (NBS) are associated with the use of healthy ecosystem functions to tackle urban challenges, such as pollution, efficient transport and housing, water management, while protecting the environment and providing sustainable socioeconomic benefits. Implementing NBS by default involves the increased presence of green/blue spaces and infrastructures within the city, thus mitigating issues such as urban heat islands, hydrological risks due to soil sealing, air pollution, loss of ecological heritage, etc
Hoe zit het in Vlaanderen?
Sprawl: Vlaanderen op kop in EU! Vooral mate van verspreiding van bebouwing
Evolutie: steden groeien sinds 2000 Centrumstad Bevolking 2000 Bevolking 2018 Groei in % Antwerpen 446500 523200 17 Gent 224200 260300 16 Leuven 88000 101400 15 Roeselare 54200 62300 15 Mechelen 75400 86300 14 Turnhout 38600 44100 14 Hasselt 68100 77700 14 Sint-Niklaas 68300 76800 12 Aalst 76300 85700 12 Oostende 67300 71300 6 Genk 62800 66100 5 Kortrijk 74800 76300 2 Brugge 116200 118300 2
Vlaanderen wordt langzaam meer stedelijk Type gebied 2011 2018 2011 2018 aantal inwoners aantal inwoners groei % inwoners %inwone leeft in rs leeft in centrumsteden 831979 866250 104% 13,2% 13,2% grootstedelijke rand 283723 295692 104% 4,5% 4,5% grootsteden 741003 783589 106% 11,7% 12,0% kleinstedelijk provinciaal 651580 678823 104% 10,3% 10,4% overgangsgebied 1488321 1536482 103% 23,6% 23,4% platteland 996401 1022608 103% 15,8% 15,6% regionaal stedelijke rand 367485 379904 103% 5,8% 5,8% stedelijk gebied rond Brussel 267831 283080 106% 4,2% 4,3% structuurondersteunende steden 678315 706539 104% 10,8% 10,8%
Selectieve stadsvlucht blijft een probleem buurtverlaters stadsverlaters
nestverlaters kopers ontevredenen zorgbehoevenden
Suburbaan aanbod Bron: ruimterapport 2018
Nature based solutions? hittestress overstromingen Droogte Luchtkwaliteit
Best practice NBS: groenplannen
Conclusie: stedelijke uitdagingen voor Vlaanderen ifv sprawl en NBS Sprawl Gedifferentieerde aanpak ifv buurt- en stadsvlucht Betaalbaarheid Omgevingskwaliteit Stadsregionale benadering ifv diversificatie van woningaanbod en werklocaties Gecoördineerde ontwikkeling van OV/LV voorstadsnetten en ruimtelijke planning (TOD)/ locatiebeleid Beperking van het aanbod buiten de stedelijke regio s Omgevingskwaliteit Meervoudig ruimtegebruik Betaalbaarheid wonen Financiering gemeenten NBS NBS/ecosysteemdiensten als uitgangspunt promoten Opmaak van groenplannen en initiatieven voor NBS Ontwikkeling van een wetenschappelijke benadering van NBS -> Evidence based NBS
Verloop Stadslabo ruimte 13u00-13u15 13u15 14u50 14u50 15u10 Onthaal & situering traject, door Idea Consult Ruimtelijke transitie... wat bedoelen we? Ingeleid door Tom Coppens (Universiteit Antwerpen) Pauze Twee gespreksgroepen: 15u10 16u30 16u30 16u45 16u45 Hoe kan Vlaamse overheid de steden het best ondersteunen in deze transitie (Vlaams stedenbeleid)? Hoe kunnen de steden hun hinterland meenemen in deze transitie (de steden als vliegwiel voor hun omgeving)? Plenaire terugkoppeling Afronding
Stadslabo s Sociale mobiliteit: vrijdag 8 februari 2019, 12u-17u in Gent, De Broederij Begeleiding: IDEA i.s.m. Stijn Oosterlynck Circulaire stad: maandag 18 februari 2019, 12u-17u in Antwerpen, De Winkelhaak Begeleiding: IDEA i.s.m. Yves Deweerdt Compacte en leefbare stad (Ruimte): dinsdag 26 februari 2019, 13u- 17u in Leuven, op site Tweebronnen (Bib Leuven) Begeleiding: IDEA i.s.m. Tom Coppens. Bereikbare stad (Mobiliteit): woensdag 27 februari 2019, 13u-17u in Leuven, op site Tweebronnen (Bib Leuven) Begeleiding: IDEA i.s.m. Dirk Lauwers. Economisch veerkrachtige stad: 28 februari 2019, 12u-17u in Leuven, Hangar K Begeleiding IDEA Consult
www.visiestedenbeleid.info
CONTACT Bart Van Herck Bart.vanherck@ideaconsult.be 0477 26 34 33 Ties Vanthillo Ties.vanthillo@ideaconsult.be 0494 20 87 66 IDEA Consult Jozef II straat 40 b1 1000 Brussel