Landelijk Centrum Hygiëne en Veiligheid Hygiënerichtlijn voor seksbedrijven December 2013
Colofon De Hygiënerichtlijn voor Seksbedrijven (voorheen Hygiënerichtlijnen voor Seksinrichtingen) is in 2005 opgesteld en herzien in 2009, 2010 en 2013. Aan de laatste herziening hebben de volgende GGD en en organisaties bijgedragen: GGD Flevoland Soa Aids Nederland Veiligheids- en Gezondheidsregio Gelderland-Midden Vereniging Exploitanten Relaxbedrijven (VER) Vereniging Legale Escortbedrijven (VLEB) De richtlijn is tekstueel en structureel grondig herzien ten opzichte van de vorige versie. Deze uitgave is te downloaden via: www.lchv.nl Contact Landelijk Centrum Hygiëne en Veiligheid Postbus 2200 1000 CE Amsterdam T 020 555 54 15 F 020 555 56 71 E-mail: info@lchv.nl Web: www.lchv.nl Landelijk Centrum Hygiëne en Veiligheid Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Pagina 2 van 48
Overzicht van wijzigingen Ten opzichte van de richtlijn uit september 2013 is de paragraaf over legionellapreventie gewijzigd in deze versie van december 2013. De tekst is aangepast omdat deze op een aantal punten niet duidelijk genoeg bleek voor de lezers. Hierbij is één fout in de tekst gecorrigeerd: alleen voor drinkwaterinstallaties moet de risicoanalyse en het beheersplan worden opgesteld door een BRL 6010-gecertificeerd bedrijf. In de richtlijn versie september 2013 stond dat deze certificering ook verplicht was voor overige vernevelende installaties. Dit is onjuist. Pagina 3 van 48
1 Inleiding... 6 1.1 Voor wie is deze hygiënerichtlijn?...6 1.2 Wat is het doel van deze richtlijn?...6 1.3 Hygiëne en ziekteverwekkers...6 1.4 Leeswijzer...7 2 Hygiënisch handelen en schoonmaken... 9 2.1 Schone handen...9 2.2 Condooms en glijmiddelen...10 2.3 Schoonmaken en desinfecteren...11 2.4 Schoonmaakregels en technieken...12 2.5 Desinfecteren van oppervlakken en materialen...13 2.6 Schoonmaakschema s gebruiken...15 2.7 Vuile was...15 2.8 Afvalverwerking...16 2.9 Luchten en ventileren...16 2.10 Legionellapreventie...17 3 Bouw en inrichting... 19 3.1 Algemene eisen aan alle ruimtes...19 3.2 Veiligheid...19 3.3 Ruimtes voor seksuele handelingen...20 3.4 Eisen aan darkrooms...20 3.5 Eisen aan seksbioscopen en relaxcabines...21 3.6 Eisen aan parenclubs...21 3.7 Toiletten...21 3.8 Douches en stoomcabines...22 3.9 (Zwem/bubbel)baden...22 3.10 Keuken...22 4 Voorlichting... 23 4.1 Voorlichting seksuele gezondheid...23 4.2 Voorlichting aan klanten...24 5 Escortservice... 26 5.1 Gedragsregels...26 5.2 Benodigdheden voor sekswerkers...26 6 Schoonmaakschema s en andere printklare instructies... 27 Schoonmaakschema s...28 Handenwassen en desinfecteren...32 7 Extra informatie... 33 Pagina 4 van 48
7.1 Documenten...33 7.2 Websites...33 8 Bijlagen... 34 8.1 Ctgb-databanken voor desinfecterende middelen...34 8.2 Begrippenlijst...36 9 Bijlage: Sekswerkers, hygiëne en veilige seks... 38 9.1 Inleiding...38 9.2 Een schoon lichaam...39 9.3 Condooms en glijmiddelen...40 9.4 Soa-onderzoek...43 9.5 Vaccinatie tegen soa s...43 9.6 Werken tijdens je menstruatie...44 9.7 Besmetting via seksspeeltjes en andere voorwerpen voorkómen...44 9.8 Klanten scheren...45 9.9 Een wondje. Wat nu?...46 9.10 Fisten...46 9.11 Golden shower en poepseks...47 9.12 Katheteriseren, piercen en injecteren...47 9.13 Escort: dit heb je nodig...47 Pagina 5 van 48
1 Inleiding De belangrijkste hygiëne-eisen voor seksbedrijven zijn in deze richtlijn op een rij gezet. In deze inleiding staat wat het doel van de richtlijn is, en voor wie het is geschreven. Ook wordt er uitgelegd waarom hygiëne belangrijk is. Tot slot vindt u een leeswijzer om snel uw weg te kunnen vinden naar de informatie die u zoekt. 1.1 Voor wie is deze hygiënerichtlijn? Deze hygiënerichtlijn is geschreven voor exploitanten en eigenaren van seksbedrijven. Een seksbedrijf is een bedrijf dat de gelegenheid tot seksuele contacten biedt. Hieronder vallen in ieder geval alle seksinrichtingen, bordelen, raamprostitutie, prostitutiehotels, seksclubs, privéhuizen, sekssauna s, escortbedrijven, erotische massagesalons, sm-studio s, seksbioscopen, sekstheaters en parenclubs. 1.2 Wat is het doel van deze richtlijn? U vindt in dit document zowel richtlijnen over bouw, inrichting, schoonmaak en randvoorwaarden als richtlijnen die direct te maken hebben met de uitvoering van het werk. Exploitanten en eigenaren moeten ervoor zorgen dat sekswerkers hygiënisch kunnen werken. In deze richtlijn wordt uitgelegd hoe u dat kunt doen. Lees daarom de hele richtlijn door. Als u signalen krijgt dat een sekswerker onhygiënisch handelt, moet u actie ondernemen. Bijvoorbeeld door een gesprek met de sekswerker aan te gaan. Als u zich houdt aan de voorschriften en adviezen uit deze richtlijn, beperkt u het risico op seksueel overdraagbare aandoeningen (soa s) en andere infectieziekten. Vergunning Sommige gemeenten geven vergunningen voor seksbedrijven af. Als onderdeel van de vergunningaanvraag kan de GGD gevraagd worden de hygiëne van een seksbedrijf te beoordelen. Inspecteurs van de GGD controleren dan of het bedrijf zich aan de hygiëne-eisen uit deze richtlijn houdt. In de Algemene Plaatselijke Verordening van een gemeente kan staan dat de GGD, of een andere controleur die door de gemeente is aangesteld, ook na het verlenen van de vergunning structureel de hygiëne blijft controleren. 1.3 Hygiëne en ziekteverwekkers Een goede hygiëne voorkomt de verspreiding van micro-organismen. Voorbeelden van microorganismen zijn bacteriën, virussen en schimmels. Micro-organismen zijn onzichtbaar voor het blote oog en komen overal voor: op de huid, in lichaamsvloeistoffen zoals sperma en bloed, op meubelen en gebruiksvoorwerpen, in de lucht, in water, op en in voedsel. De meeste zijn onschuldig of zelfs nuttig voor de mens, maar sommige kunnen ziekten veroorzaken. Pagina 6 van 48
Door contact tussen mensen kunnen deze ziekteverwekkers zich van de ene mens naar de andere verspreiden. Als ze zich vervolgens vermenigvuldigen, kan iemand ziek worden. Zulke ziekten noemen we infectieziekten. Of een besmetting uitgroeit tot een infectie, heeft met verschillende dingen te maken: de hoeveelheid ziekteverwekker waarmee iemand besmet is; hoe gemakkelijk de ziekteverwekker mensen ziek maakt; iemands lichamelijke conditie; de een wordt ziek, de ander voelt zich niet lekker en een derde heeft nergens last van. Hoe verspreiden ziekteverwekkers zich? Ziekteverwekkers verspreiden zich op de volgende manieren: via de handen; via lichaamsvloeistoffen (sperma, bloed, speeksel, braaksel, ontlasting, enzovoorts); door de lucht (via druppels door hoesten, huidschilfers of stof); via voorwerpen, zoals seksspeeltjes; via voedsel en water; via dieren, zoals huisdieren en insecten. Tijdens seksuele en erotische handelingen is er veel lichamelijk contact tussen mensen. Chlamydia, syfilis, hepatitis B en aids zijn voorbeelden van seksueel overdraagbare aandoeningen (soa s) die men hierbij kan oplopen. Hygiëne voorkomt ziekte Infectierisico s beperkt u in de eerste plaats door een goede hygiëne. In de basis is hygiëne niet meer dan het volgende: Breng wat vuil is niet in contact met wat schoon is. En andersom. Maak schoon wat vuil is of gooi het weg. Je kunt niet altijd aan de buitenkant beoordelen of iets vuil of schoon is. Alles begint en eindigt met handenwassen. Alle regels in deze richtlijn hebben hiermee te maken. 1.4 Leeswijzer Exploitanten en eigenaren moeten de hele richtlijn lezen. In hoofdstuk 9, Bijlage: Sekswerkers, hygiëne en veilige seks, staat informatie over hygiëne tijdens seksuele en erotische handelingen. Deze informatie is specifiek voor sekswerkers geschreven. U moet zorgen dat sekswerkers op de hoogte zijn van de hygiëne-eisen in dit hoofdstuk. Hoofdstuk 9 is zelfstandig te gebruiken en bevat daarom enkele herhalingen uit eerdere hoofdstukken. Pagina 7 van 48
Opzet van de tekst Elk hoofdstuk en elke paragraaf begint met een korte inleidende tekst. Hierin leest u waarom het onderwerp belangrijk is. Daarna volgt een opsomming van de hygiënenormen. De hygiënenormen staan in een gekleurd kader. Dit zijn de minimale eisen aan een goed hygiënebeleid. Deze maatregelen worden bij de vergunningverlening getoetst door de GGD. U mag hier alleen van afwijken als u een vergelijkbaar of beter alternatief toepast. De GGD-inspecteur bepaalt of een werkwijze, methode of middel een vergelijkbaar of beter alternatief is. Tips en adviezen herkent u aan een gekleurde balk in de kantlijn. Deze punten zijn vrijblijvend. Maar als u de adviezen opvolgt, werkt u hygiënischer. In hoofdstuk 6 vindt u kant-en-klare instructies voor uitvoerend medewerkers, klaar om te printen en direct te gebruiken. Pagina 8 van 48
2 Hygiënisch handelen en schoonmaken In dit hoofdstuk vindt u algemene informatie over schoonmaken en hygiënisch handelen. 2.1 Schone handen Een van de meest voorkomende manieren waarop ziekteverwekkers worden verspreid, is via de handen. Door de handen op de juiste momenten en wijze schoon te maken, verkleinen u, uw medewerkers en de sekswerkers het infectierisico. U krijgt de handen schoon door ze te wassen met water en vloeibare zeep of ze in te wrijven met een handdesinfecterend middel. Zorg dat uw medewerkers en sekswerkers weten wanneer ze hun handen moeten schoonmaken. Dit is nodig: o na een toiletbezoek; o voor en na het (bereiden van) eten; o na schoonmaakwerkzaamheden; o voor en na ieder sekscontact of massage; o als er sperma, voorvocht, vaginaal vocht of bloed op uw handen zit. Was de handen met water en vloeibare zeep als ze zichtbaar vuil zijn. Bijvoorbeeld als er sperma of bloed op zit. Gebruik dan geen handdesinfecterend middel; door zichtbaar vuil vermindert de werking van het middel. Zijn de handen niet zichtbaar vuil? Dan mag u kiezen of u uw handen wast of desinfecteert. Pas deze manieren niet allebei toe. De handen worden voldoende schoon als u alleen wast of desinfecteert. Door het beide te doen droogt uw huid meer uit en beschadigt het sneller. Gebruik alleen handdesinfecterende middelen die zijn toegelaten door het Ctgb. Zie paragraaf 2.5. Was uw handen zo: 1. Maak eerst uw handen nat. 2. Doe daarna vloeibare zeep uit een dispenser op uw handen. 3. Wrijf de zeep minimaal 10 seconden goed uit. Wrijf ook uw duimen, vingertoppen, polsen en de huid tussen uw vingers in. 4. Spoel de zeep af. 5. Droog uw handen en polsen met een papieren wegwerp- of stoffen handdoekje. Let op: stoffen handdoekjes zijn alleen toegestaan als er na elke klant een schone wordt opgehangen. 6. Sluit de kraan met uw elleboog of het handdoekje. 7. Gooi het wegwerphanddoekje weg; doe het stoffen handdoekje na elke klant in de was. In hoofdstuk 6 vindt u een printklare versie van deze instructie handen wassen. Pagina 9 van 48
Desinfecteer uw handen zo: 1. Zorg dat uw handen droog zijn. Vocht vermindert de werking van het handdesinfecterende middel. 2. Neem zoveel handdesinfecterend middel dat het kuiltje van uw hand is gevuld. 3. Wrijf uw handen hier helemaal mee in. Neem ook uw duimen, vingertoppen, polsen en de huid tussen uw vingers mee. 4. Blijf het middel uitwrijven tot alles is opgedroogd. Pas dan zijn ziekteverwekkers gedood. In hoofdstuk 6 vindt u een printklare versie van deze instructie handen desinfecteren. 2.2 Condooms en glijmiddelen Voor sekswerkers is het gebruik van condooms en glijmiddel onmisbaar om besmetting met soa s te voorkomen. Er zijn condooms van verschillende materialen op de markt. Sekswerkers kunnen het beste latexcondooms of condooms gemaakt van polyurethaan gebruiken. Zowel latexals polyurethaancondooms zijn geschikt voor vaginale, anale en orale seks. Algemeen Zorg dat er in of vlakbij de ruimte waar seksuele handelingen plaatsvinden, goedgekeurde condooms en glijmiddelen zijn. Schaf bij latexcondooms alleen glijmiddelen en massagevloeistof op water- of siliconenbasis aan. Latex lost op in vetten en oliën, waardoor de condooms beschadigen. Laat sekswerkers glijmiddelen en massagevloeistof op vet- of oliebasis alleen gebruiken in combinatie met polyurethaancondooms. Polyurethaancondooms kunnen wél tegen vetten en oliën. Condooms Zorg dat er alleen condooms met een CE-logo op de verpakking zijn (zie afbeelding). Het is wettelijk verboden dat uw sekswerkers condooms zonder dit logo gebruiken. Het logo geeft aan dat het condoom en de verpakking voldoen aan de Europese norm. CE-logo Zorg dat condooms geen nonoxynol 9 bevatten. Nonoxynol 9 wordt soms aan condooms toegevoegd als zaaddodend middel. Maar nonoxynol 9 beschadigt ook het slijmvlies van de vagina. Dit verhoogt de vatbaarheid voor soa s en andere infecties. Op de verpakking staat of nonoxynol 9 is toegevoegd. Bewaar condooms in hun originele verpakking, op een droge en donkere plek op kamertemperatuur. Leg ze dus niet in de koelkast of op de vensterbank. Bewaar condooms niet in de buurt van scherpe voorwerpen. Laat sekswerkers alleen condooms gebruiken die niet over de datum zijn en waarvan de verpakking onbeschadigd is. Pagina 10 van 48
Glijmiddelen Gebruik alleen glijmiddelen die ook daadwerkelijk als glijmiddel verkocht worden. Vervang glijmiddel dus nooit door handcrème, babyolie of soortgelijke producten. Koop glijmiddelen in verpakkingen voor eenmalig gebruik. Gebruik per klant een nieuwe verpakking. 2.3 Schoonmaken en desinfecteren In vuil en stof kunnen ziekteverwekkers zitten. Door schoon te maken, haalt u ook deze ziekteverwekkers weg. Hierdoor verkleint u de kans op ziekte. Er is een verschil tussen schoonmaken en desinfecteren. Schoonmaken is stof en vuil verwijderen, bijvoorbeeld door te stofzuigen of te dweilen. Zo raakt u meestal ook de ziekteverwekkers in het stof of vuil kwijt. Maar om bijvoorbeeld ziekteverwekkers in bloedvlekken weg te krijgen moet u na het schoonmaken óók desinfecteren. Door te desinfecteren, doodt u de overgebleven ziekteverwekkers. Meer informatie over schoonmaken en desinfecteren vindt u in paragraaf 2.4 en 2.5. Hoe vaak moet u schoonmaken? Hoe vaak u voorwerpen of oppervlakken schoon moet maken (de schoonmaakfrequentie), hangt af van het type vervuiling. In het algemeen geldt: hoe groter het risico dat er op een voorwerp of oppervlak ziekteverwekkers zitten, hoe vaker u het schoon moet maken. In seksbedrijven komen de gevaarlijkste ziekteverwekkers voor in lichaamsvloeistoffen: sperma, voorvocht, vaginaal vocht, bloed, slijm en ontlasting. Als een voorwerp of oppervlak hiermee verontreinigd is, moet dit direct worden schoongemaakt. Voorwerpen waar geen lichaamsvloeistoffen op komen, hoeft u minder vaak schoon te maken. Meer informatie over hoe vaak u moet schoonmaken vindt u in paragraaf 2.6. In paragraaf 2.7 staan de specifieke eisen aan wasgoed en in paragraaf 2.8 leest u hoe u moet omgaan met afval. Schoonmaken is een vak apart Er komt veel kijken bij een goede schoonmaak. Als er verkeerd wordt schoongemaakt, kunnen er ziekteverwekkers achterblijven of zelfs verspreid worden. Laat een deskundige, zoals een erkend schoonmaakbedrijf, instructie geven aan iedereen die schoonmaakt. Laat een professioneel schoonmaakbedrijf schoonmaken. Pagina 11 van 48
2.4 Schoonmaakregels en technieken In deze paragraaf beschrijven we eerst de algemene schoonmaakregels. Vervolgens leggen we uit hoe u moet omgaan met uw schoonmaakmaterialen. Hierbij besteden we uitgebreid aandacht aan het gebruik van microvezeldoekjes. Men maakt steeds vaker schoon met microvezeldoekjes, maar deze doekjes werken alleen als ze op de juiste manier worden gebruikt. Algemene schoonmaakregels Maak eerst droog schoon (bijvoorbeeld afstoffen of stofzuigen) en daarna nat (bijvoorbeeld met een vochtige doek of dweil). Maak schoon van schoon naar vuil en van hoog naar laag. Door op de minder vuile plaatsen te beginnen, voorkomt u dat schoonmaakmaterialen snel vuil worden. Begin bijvoorbeeld in de algemene ruimte, ga vervolgens naar de ruimtes voor seksuele handelingen en eindig met het sanitair. Maak alleen schoon met middelen die ook daadwerkelijk als schoonmaakmiddel worden verkocht, zoals een allesreiniger. Gebruik de middelen volgens de instructies op de verpakking. Draag wegwerphandschoenen bij het schoonmaken van voorwerpen of oppervlakken waar lichaamsvloeistoffen op (kunnen) zitten. Was de handen na het uittrekken van de handschoenen. Dit is nodig omdat er ziekteverwekkers op de handen kunnen komen bij het uittrekken van de handschoenen. Omgaan met schoonmaakmaterialen U krijgt alleen een goed schoonmaakresultaat als u werkt met schone materialen. Houd u daarom aan het volgende: Vervang schoonmaakmaterialen en sopwater als ze zichtbaar vuil zijn. Was schoonmaakmaterialen zoals moppen en doeken na elk gebruik op 60 C. Laat ze daarna aan de lucht of in een droogtrommel drogen. U kunt ook voor wegwerpmaterialen kiezen; gooi die direct na gebruik weg. Laat natte schoonmaakmaterialen na gebruik nooit in emmers achter, om te voorkomen dat ziekteverwekkers uitgroeien. Spoel gebruikte emmers na gebruik om met schoon sop. Laat ze omgekeerd drogen. Gebruik dagelijks schone materialen. Berg schoonmaakmaterialen en middelen op in een aparte kast. Vervang het filter van de stofzuiger zo vaak als de fabrikant voorschrijft. Pagina 12 van 48
Gebruik bij het dweilen verschillende emmers voor schoon en vuil sopwater. Maak de dweil of mop nat in de emmer met schoon sop, en spoel hem uit in de andere. Zo blijft het sopwater langer schoon. Sanitair is te onderscheiden in schoon (wastafel, tegels) en vuil sanitair (binnenkant toiletpot, lage tegels naast toilet). Gebruik verschillende schoonmaakmaterialen voor schoon en vuil sanitair. Werk bijvoorbeeld met blauwe materialen voor schoon sanitair en rode materialen voor vuil sanitair. Het gebruik van microvezeldoekjes Als microvezeldoekjes op de juiste manier worden gebruikt, nemen ze vuil en ziekteverwekkers veel beter op dan gewone schoonmaakdoekjes. U kunt microvezeldoekjes zowel droog als vochtig gebruiken. Gebruikt u microvezeldoekjes? Houd u dan voor een optimaal resultaat aan de volgende punten: Gebruik de microvezeldoekjes altijd zonder schoonmaakmiddelen. Wijk hier alleen van af als de leverancier dit aangeeft. Wilt u de doekjes vochtig gebruiken? Maak ze dan vlak voor gebruik licht vochtig onder de kraan of met het middel dat de leverancier voorschrijft. Leg de doekjes niet in een emmer water. Hierdoor nemen ze direct hun maximale hoeveelheid aan vocht op en verliezen ze hun reinigende werking. Vouw de doekjes voor gebruik een aantal keer dubbel, zodat er meerdere vlakken ontstaan. Gebruik een nieuw, schoon vlak zodra de werking minder wordt. Stop vuile microvezeldoekjes direct in de was; spoel ze tussentijds niet uit. Microvezeldoekjes trekken vuil zó goed aan dat handmatig uitspoelen geen zin heeft. Alleen in de wasmachine wordt een vuil doekje weer schoon. Was de doekjes met een vloeibaar wasmiddel op 60 C. Gebruik geen korrelig waspoeder of wasverzachter; hierdoor nemen de doekjes vocht en vuil minder goed op. Droog gewassen microvezeldoekjes volgens de gebruiksinstructie. Let op: niet alle microvezeldoekjes kunnen in de droogtrommel. Berg de doekjes nooit vochtig op; hierdoor kunnen ziekteverwekkers uitgroeien. 2.5 Desinfecteren van oppervlakken en materialen Bij desinfecteren worden ziekteverwekkers op het voorwerp of oppervlak gedood. In deze paragraaf vindt u algemene regels voor desinfecteren en informatie over de desinfecterende middelen die u mag gebruiken. Pagina 13 van 48
Algemeen Hieronder staat wanneer voorwerpen en oppervlakken gedesinfecteerd worden. Let op: desinfecteer alleen als er eerst is schoongemaakt. Desinfecterende middelen werken niet als iets nog vuil en stoffig is. Reinig én desinfecteer seksspeeltjes en andere seksattributen (bijvoorbeeld vibrators, dildo s en sm-materiaal) waar lichaamsvloeistoffen op zitten én die door meerdere mensen worden gebruikt. Desinfecteren is niet nodig als klanten hun eigen seksspeeltjes voor zichzelf gebruiken of als het speeltje tijdens gebruik in een condoom wordt gestopt. Reinig én desinfecteer andere voorwerpen en oppervlakken als er bloed op zit, of lichaamsvloeistoffen met zichtbare bloedsporen. Desinfecteer alleen met middelen die zijn toegelaten door het Ctgb. Zie de paragraaf Goedgekeurde desinfecterende middelen hieronder voor meer informatie. Houd schone en vuile seksspeeltjes gescheiden. Vet sm-materialen van leer na het desinfecteren in. Leer kan beschadigen door desinfecterende middelen. Door materialen van leer na het desinfecteren in te vetten, beschermt u het leer. Als u smmaterialen waar lichaamsvloeistoffen op zitten na gebruik alleen reinigt (en niet desinfecteert), is de kans groot dat volgende klanten besmet raken. Goedgekeurde desinfecterende middelen Het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) beoordeelt of een desinfecterend middel goed werkt en veilig is. Ook stelt het Ctgb vast waarvoor het gebruikt mag worden. Een middel kan bijvoorbeeld alleen geschikt zijn voor het desinfecteren van de handen, en niet voor het desinfecteren van oppervlakken. De fabrikant moet dit op de verpakking vermelden. Gebruik een desinfecterend middel alleen waarvoor het is toegestaan en volg altijd het gebruiksvoorschrift. In de databanken van het Ctgb staan de desinfecterende middelen die u mag gebruiken. Op dit moment zijn er twee databanken: De bestrijdingsmiddelendatabank met desinfecterende middelen die door het Ctgb zijn toegelaten. U kunt deze middelen in de winkel herkennen aan de N-code (4 tot 5 cijfers gevolgd door -N, bijvoorbeeld: 12345-N). Deze N-code staat op de verpakking van het product. Een tijdelijke databank met desinfecterende middelen die onder het gedifferentieerd handhavingsbeleid vallen. Deze producten zijn nog niet beoordeeld. Het Ctgb besluit uiterlijk april 2014 of deze middelen wel of niet toegelaten worden. Alle producten op deze lijst mogen verkocht en gebruikt worden. Let op: zodra het Ctgb besluit om een middel niet toe te laten, mag dit product ook niet meer worden gebruikt. Er bestaat dus de kans dat u een aangeschaft product uit deze lijst moet vervangen. Pagina 14 van 48
Vanaf april 2014 mogen alleen producten gebruikt worden die in de bestrijdingsmiddelendatabank zijn opgenomen. In bijlage 8.1 staat stap voor stap beschreven hoe u de databanken van het Ctgb kunt gebruiken. Staat het middel dat u gebruikt of wilt aanschaffen in geen van beide databanken? Dan mag u dit middel niet gebruiken. Desinfecteer oppervlakken en materialen alleen met middelen die met een PT02-code zijn opgenomen in een databank van het Ctgb. Gebruik alleen handdesinfecterende middelen die met een PT01-code zijn opgenomen in een databank van het Ctgb. Er is een aantal toegelaten middelen dat in één handeling zowel schoonmaakt als desinfecteert. Dit staat dan in het gebruiksvoorschrift. Gebruikt u zo n middel? Dan is schoonmaken voordat u dit middel gebruikt uiteraard niet nodig. 2.6 Schoonmaakschema s gebruiken Een schoonmaakschema voorkomt dat u onderdelen vergeet schoon te maken. In dit schema staat hoe vaak u elk onderdeel moet schoonmaken en op welke manier. Werk volgens een schoonmaakschema. Beschrijf hierin hoe vaak u elk onderdeel schoonmaakt en met welke schoonmaakmiddelen en -materialen. De voorbeeldschoonmaakschema s in hoofdstuk 6 kunt u als basis gebruiken. U mag natuurlijk vaker schoonmaken dan in deze schema s is aangegeven. Minder vaak of op een andere manier schoonmaken, mag alleen met een goede reden (bijvoorbeeld omdat een ruimte bijna nooit wordt gebruikt). Vink de schoonmaakwerkzaamheden af. Hierdoor ziet u snel wat er nog moet gebeuren. Dit is vooral handig als er door meerdere personen wordt schoongemaakt. 2.7 Vuile was Vuile was kan besmet zijn met ziekteverwekkers. Daarom gelden de volgende algemene eisen: Verzamel en transporteer vuile was in een dichte wasmand of plastic zak. Doe (hoes)lakens en slopen na elke klant in de was als klanten niet op een schone handdoek liggen. Wordt er per klant een schone handdoek op het bed gelegd? Dan hoeft alleen de handdoek na elke klant te worden gewassen; verschoon (hoes)lakens en slopen in dat geval minimaal dagelijks en als ze zichtbaar vuil of nat zijn. Let op: gebruik handdoeken waar de klant met de hele romp op kan liggen. Was vuil wasgoed dagelijks. Draag wegwerphandschoenen bij het sorteren van de vuile was. Gebruik geen pompstationhandschoenen, deze beschermen onvoldoende. Was de handen na het uittrekken van de handschoenen. Pagina 15 van 48
Gebruik een volledig wasprogramma. Was volgens het wasvoorschrift. Bloedvlekken en vlekken van andere lichaamsvloeistoffen Was op 60 C als er bloed of andere lichaamsvloeistoffen op het wasgoed zitten. De meeste ziekteverwekkers kunnen niet tegen hoge temperaturen. Als het wasgoed niet op 60 C mag worden gewassen, volg dan het wasvoorschrift. Laat het wasgoed vervolgens drogen in een droogtrommel of strijk het. Door de hitte van het drogen en strijken worden ziekteverwekkers toch nog gedood. 2.8 Afvalverwerking Afval kan een bron van ziektekiemen zijn en kan daarnaast ongedierte aantrekken. Daarom moet de opslag en afvoer van afval aan de volgende eisen voldoen: Huishoudelijk afval Gebruik plastic zakken in alle afvalbakken (met uitzondering van rookwerende afvalbakken). Leeg de afvalbakken in het gebouw minstens één keer per dag. Sluit de zakken goed en bewaar ze op een aparte opslagplaats in gesloten afvalcontainers. Plaats geen afval naast afvalcontainers. Zorg dat het afval wordt opgehaald voordat een container vol is. Houd de opslagplaats schoon, zodat er geen ratten of ander ongedierte op afkomen. Scherp afval Gooi scherpe voorwerpen (zoals scheermesjes) na gebruik in een naaldcontainer met het UNkeurmerk (zie afbeelding). Gooi ze niet in een gewone afvalbak. Vervang naaldcontainers als ze tot de maximale vullijn vol zitten. Sluit het deksel en lever de volle naaldcontainers in. U kunt volle naaldcontainers inleveren bij de chemokar. Daarnaast nemen sommige apotheken en gemeentereinigingsdiensten volle containers aan. De inhoud van naaldcontainers wordt op een speciale manier vernietigd. Soms moet u hiervoor betalen. UN-keurmerk 2. 9 Luchten en ventileren Door goed te ventileren en te luchten wordt de lucht droger en neemt de hoeveelheid zuurstof toe. Droge, zuurstofrijke lucht vermindert de kans op infecties, hoofdpijn, allergieën ademhalingsproblemen en andere lichamelijke klachten. Bovendien groeien huisstofmijten en schimmels minder snel in een droge omgeving. Bij ventileren komt voortdurend verse buitenlucht binnen, bijvoorbeeld door een rooster of een open raam. Luchten is het korte tijd (ongeveer tien minuten) openzetten van alle ramen en Pagina 16 van 48
deuren. Luchten is geen vervanging voor ventilatie, beide zijn nodig. Ventileer alle ruimtes 24 uur per dag. Lucht minstens één keer per dag alle ruimtes. 2.10 Legionellapreventie In waterleidingen en baden kan de legionellabacterie groeien. Deze bacterie is alleen gevaarlijk bij inademing. Die kans bestaat als water wordt verneveld, bijvoorbeeld bij een sierfontein, whirlpool of douche. Het risico dat legionella zich verspreidt, is niet bij alle waterinstallaties even groot. Het hangt daarom van uw situatie af of legionellapreventie voor uw bedrijf verplicht is. Hieronder wordt uitgelegd welke seksbedrijven aan legionellapreventie moeten doen. Is dit voor uw bedrijf het geval, houd u dan aan de regels in deze paragraaf. Voor welke seksbedrijven is legionellapreventie verplicht? Legionellapreventie is verplicht voor seksbedrijven die vallen onder het Besluit hygiëne en veiligheid badinrichtingen en zwemgelegenheden (Bhvbz). Dit zijn locaties: - die zijn ingericht voor het baden of zwemmen; én - die één of meer baden hebben met een wateroppervlak van minimaal 2m 2 en 0,5 meter diep; én - waar zwem- of badwater verneveld wordt. Bijvoorbeeld doordat er (speel)toestellen naast een bad zijn die het badwater vernevelen of doordat er whirlpools zijn. Legionellapreventie is ook verplicht als: - uw bedrijf een logiesfunctie heeft (bijv. als hotel of een bed & breakfast) waar bedrijfsmatig nachtverblijf wordt verleend aan meer dan vijf personen ; én - er op de locatie tappunten zijn die vernevelen (meestal douches). Daarnaast kan het voorkomen dat u een drinkwaterinstallatie deelt met een instelling die aan legionellapreventie moet doen (zogenaamde prioritaire instellingen 1, zoals bijvoorbeeld hotels of badinrichtingen). In dit geval moet u samen afspreken wie de verantwoordelijkheid voor de legionellapreventie in uw bedrijf op zich neemt. Voor alle overige seksbedrijven is legionellapreventie NIET verplicht en zijn de de rest van deze paragraaf niet van toepassing. regels in Regels voor legionellapreventie De onderstaande regels voor legionellapreventie zijn gebaseerd op: - Het Bhvbz met regels voor legionellapreventie bij badinrichtingen met vernevelende baden en (speel)toestellen (Artikelen 2a-2d); - Het Drinkwaterbesluit (hoofdstuk 4) met regels voor legionellapreventie bij douches en andere vernevelende tappunten van een drinkwaterinstallatie. Bent u de eigenaar van het gebouw waar uw bedrijf in is gevestigd? Of bent u op basis van de huurovereenkomst verantwoordelijk voor alle (drink)waterinstallaties in het gebouw? Houdt u zich dan aan de onderstaande regels. 1 Lijst met prioritaire instellingen: http://www.ilent.nl/images/informatieblad%20legionella%2c%20uw%20zorg_tcm334-321885.pdf Pagina 17 van 48
N.B. Als u niet eindverantwoordelijk bent voor de vernevelende (drink)waterinstallatie(s), wijs dan de eigenaar erop dat legionellapreventie verplicht is, en dat hij/zij passende maatregelen volgens de onderstaande regels moeten nemen. Voer voor uw waterinstallatie(s) een risicoanalyse uit als legionellapreventie verplicht is voor uw bedrijf. Deze analyse laat zien waar legionellabacteriën kunnen groeien. Stel op basis van deze risicoanalyse een beheersplan op. Hierin staan de maatregelen die u moet nemen om de groei van de bacteriën te beheersen, en welke controles u moet uitvoeren. Laat de risicoanalyse en het beheersplan voor uw drinkwaterinstallatie uitvoeren en opstellen door een BRL 6010-gecertificeerd bedrijf. Voor andere vernevelende waterinstallaties, zoals whirlpools, mag u de risicoanalyse ook zelf uitvoeren. Maar gezien het specialistische werk is het aan te raden dit ook uit te laten voeren door een BRL610-gecertificeerd bedrijf. Voer de maatregelen en controles zoals vermeld in het beheersplan uit. Houd een logboek bij van alle uitgevoerde maatregelen en controles. Laat een erkend laboratorium minimaal twee keer per jaar het (drink)water van alle risicovolle waterinstallaties testen op legionella. Meld bij de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) 2 als er in het drinkwater meer dan 1.000 kve (kolonievormende eenheden) per liter legionella is gemeten. U bent dit wettelijk verplicht. De Inspectie bepaalt of u de overschrijding ook moet melden aan uw klanten. In het calamiteitenplan van uw beheersplan staat beschreven welke maatregelen u moet nemen in deze situatie. Is er tussen de 100 en 1.000 kve/liter in het drinkwater gemeten? Volg dan het calamiteitenplan voor normoverschrijdingen zoals vermeld in uw beheersplan. U hoeft deze metingen niet te melden bij de ILT. Meld bij uw provincie als er in het zwem- of badwater 100 kve/liter of meer legionella is aangetoond. U bent dit wettelijk verplicht. Bovenstaande eisen zijn een samenvatting van de overeenkomsten in regelgeving. Ga in de betreffende regelgeving na aan welke aanvullende eisen u moet voldoen. Tot slot: of legionellapreventie in uw bedrijf goed wordt uitgevoerd, wordt niet geïnspecteerd door de GGD. Controle op naleving van regels voor legionellapreventie bij drinkwater vindt plaats door d e Drinkwaterbedrijven en handhaving/toezicht vindt plaats door de ILT. Toezicht en handhaving bij badinrichtingen vindt plaats door de provincie of door de Omgevingsdienst. De GGD kan u echter wel naar uw legionellapreventiebeleid vragen. Het is aan uw gemeente of GGD om te bepalen of een verkeerd beleid gevolgen kan hebben voor de vergunningverstrekking. 2 Op http://www.ilent.nl /contact/melden/ vindt u hier een digitaal meldingsformulier voor. Pagina 18 van 48
3 Bouw en inrichting Seksbedrijven moeten goed schoon te houden zijn. De bouw en inrichting hebben effect op het gemak waarmee dit kan. Zo zijn gladde wanden sneller en beter schoon te krijgen dan ruwe. Ook zullen sekswerkers en klanten eerder een hygiënische keuze maken als de inrichting daarbij helpt. Als er een bijvoorbeeld een wastafel in de buurt is, zullen ze er sneller aan denken hun handen te wassen. In dit hoofdstuk vindt u de minimale eisen aan de bouw en inrichting. In paragraaf 3.1 staan de algemene eisen voor alle ruimtes in het pand. In de overige paragrafen staan aanvullende eisen die gelden voor specifieke ruimtes. Als onderdeel van de vergunningplicht, stellen sommige gemeenten bouw- en inrichtingseisen aan seksbedrijven. De eisen van de gemeente kunnen botsen met de eisen in dit hoofdstuk. Volg in dat geval de eisen van de gemeente. 3.1 Algemene eisen aan alle ruimtes Iedere ruimte moet aan de volgende eisen voldoen: Richt ruimtes zo in dat schoonmakers overal bij kunnen. Voorkom moeilijk bereikbare hoeken en oppervlakken. Zorg dat meubilair en andere oppervlakken van materiaal zijn gemaakt dat goed is schoon te maken. Repareer kapotte materialen. Zorg dat er tijdens het schoonmaken voldoende licht is om het resultaat te zien. Zorg voor goed werkende ventilatie in alle ruimtes. Plaats bijvoorbeeld ventilatieroosters of ramen die open kunnen. Gebruik geen touwtjes om lichten aan- en uit te schakelen of toiletten door te spoelen; zulke touwtjes worden snel vuil en zijn onvoldoende schoon te maken. 3.2 Veiligheid In elk bedrijf kunnen ongelukken en rampen plaatsvinden, dus ook in seksbedrijven. Houd u daarom aan de volgende regels: Zorg voor minimaal één EHBO-trommel. Hierin moeten ten minste snelverbandjes, wondpleisters en een wonddesinfecterend middel (bijvoorbeeld betadine, sterilon of jodium) zitten. Vul de inhoud na gebruik aan en vervang materialen die over de datum zijn. Controleer minimaal ieder kwartaal de houdbaarheidsdatum van de materialen in de EHBO-trommel. Pagina 19 van 48
3.3 Ruimtes voor seksuele handelingen In sperma, voorvocht, vaginaal vocht, bloed en speeksel kunnen ziekteverwekkers zitten. Om te voorkomen dat ziekten van de ene persoon naar de andere gaan, moeten ruimtes waar seksueel of erotisch contact plaatsvindt aan de volgende eisen voldoen: Gebruik matrashoezen die geen vocht doorlaten. Zo zijn de matrassen goed schoon te houden. Zorg dat materiaal en meubilair waar gemakkelijk lichaamsvloeistoffen op komen, van glad en afwasbaar materiaal zijn. Voorbeelden: bedden, de bedombouw, stoelen in filmcabines en glory holes. Zorg voor een wastafel met warm en koud stromend water, een zeepdispenser en handdoeken. Gebruik bij voorkeur papieren wegwerphanddoekjes. Stoffen handdoekjes zijn alleen toegestaan als er na elke klant een schone wordt opgehangen. Plaats een afvalbak met zak in de ruimte. Zorg dat er in of vlakbij de ruimte condooms met een CE-logo en glijmiddel zijn. Uitgebreide informatie over condooms en glijmiddelen vindt u in paragraaf 2.2. Worden er scherpe materialen, zoals scheermesjes, weggegooid in de ruimte? Plaats dan een naaldcontainer met het UN-keurmerk in de ruimte. 3.4 Eisen aan darkrooms Houd u aan de volgende regels om te voorkomen dat klanten een soa oplopen tijdens hun bezoek: Zorg dat klanten op meerdere plaatsen latexcondooms met een CE-logo en glijmiddelen op water- of siliconenbasis kunnen krijgen, zonder tussenkomst van het personeel. Uitgebreide informatie over condooms en glijmiddelen vindt u in paragraaf 2.2. Plaats papieren wegwerphanddoekjes, schoonmaakmiddel en afvalbakken op makkelijk bereikbare punten. Zo kunnen klanten stoelen en andere plekken voor en na gebruik schoonmaken. Zorg dat alle stoelen waar sperma en andere lichaamsvloeistoffen op kunnen komen, van een materiaal zijn dat geen vocht doorlaat. Zulke stoelen zijn goed schoon te maken. Leg condooms, glijmiddel en eventueel latex handschoenen neer op een zichtbare plek achter de bar. Zorg dat klanten in donkere ruimtes kunnen zien of ze het condoom goed omdoen. Plaats bijvoorbeeld een ledlampje in een hoek. Pagina 20 van 48
3.5 Eisen aan seksbioscopen en relaxcabines Houd u aan de volgende regels om te voorkomen dat klanten een soa oplopen tijdens hun bezoek: Zorg dat klanten op meerdere plaatsen latexcondooms met een CE-logo en glijmiddelen op water- of siliconenbasis kunnen krijgen, zonder tussenkomst van het personeel. Ze moeten in elk geval in de buurt van seksbioscoopcabines en relaxcabines liggen. Uitgebreide informatie over condooms en glijmiddelen vindt u in paragraaf 2.2. Plaats papieren wegwerphanddoekjes, schoonmaakmiddel en afvalbakken op makkelijk bereikbare punten. Zo kunnen klanten de stoelen in filmzalen en cabines voor en na gebruik schoonmaken. Zorg dat alle stoelen waar sperma en andere lichaamsvloeistoffen op kunnen komen, van een materiaal zijn dat geen vocht doorlaat. Zulke stoelen zijn goed schoon te maken. Dit geldt bijvoorbeeld voor de stoelen in filmzalen en cabines. Leg condooms, glijmiddel en eventueel latex handschoenen neer op een zichtbare plek achter de bar. 3.6 Eisen aan parenclubs Zolang uw klanten onderling seks hebben zonder hiervoor betaald te krijgen, zijn zij zelf verantwoordelijk voor veilige seks. Maar u moet hiervoor wel de voorwaarden scheppen: Zorg dat klanten op meerdere plaatsen condooms met een CE-logo en glijmiddel op water of siliconenbasis kunnen krijgen, zonder tussenkomst van het personeel. Hang bijvoorbeeld condoomautomaten en dispensers met glijmiddel op in de sanitaire ruimtes, het bargedeelte en de ontvangstruimte. Uitgebreide informatie over condooms en glijmiddelen vindt u in paragraaf 2.2. 3.7 Toiletten De toiletruimte moet goed schoon te maken zijn. Dat gaat alleen als wanden en vloeren glad zijn en er geen vocht in kan doordringen. Vocht is namelijk een goede voedingsbodem voor ziekteverwekkers. Verder moet iedereen die van het toilet gebruikmaakt de handen kunnen wassen. Houd u daarom aan de volgende regels: Zorg dat de vloer en de wanden tot minimaal 1,50 meter hoogte geen vocht kunnen opnemen en gemakkelijk schoon te maken zijn. Het materiaal op de rest van de wanden en het plafond mo et goed bestand zijn tegen water en waterdamp. Zorg voor een wastafel met warm en koud stromend water, een zeepdispenser en handdoeken. Gebruik bij voorkeur papieren wegwerphanddoekjes. Stoffen handdoekjes zijn alleen toegestaan als iedere klant een schoon handdoekje krijgt. Plaats een afvalbak met zak in de ruimte. Pagina 21 van 48
Zorg voor voldoende toiletpapier. Zorg voor minimaal één toilet. Als er meer toiletten zijn, mogen herentoiletten worden vervangen door urinoirs. Plaats speciale containers voor maandverband en tampons in de damestoiletten. 3.8 Douches en stoomcabines Klanten en sekswerkers moeten zich voor en na de seks kunnen wassen. Zorg dat er minimaal één douche is. In douches en stoomcabines is het heel vochtig. Schimmels en andere ziekteverwekkers groeien er relatief makkelijk. Daarom gelden de volgende regels: Zorg dat de vloer en de wanden van douches tot minimaal 1,70 meter hoogte geen vocht kunnen opnemen en gemakkelijk schoon te maken zijn. Het materiaal op de rest van de wanden en het plafond moet goed bestand zijn tegen water en waterdamp. Plaats een afneembaar rooster met een stankafsluiter op het afvoerputje. Gebruik geen rubberen zitkussentjes in de stoomcabines; deze zijn niet te desinfecteren. 3.9 (Zwem/bubbel)baden Via sperma, bloed of andere lichaamsvloeistoffen in het bad(water), kunnen soa s verspreid worden. Daarom moeten baden goed schoon te maken zijn. Maak de badrand en ombouw van glad en afwasbaar materiaal. 3.10 Keuken Heeft u een keuken waar voor klanten gekookt wordt? Dan geldt de Hygiënecode voor de Horeca 3. Heeft u een keuken die alleen door sekswerkers wordt gebruikt? Zorg dan in ieder geval dat de keuken voldoet aan de normen beschreven in paragraaf 3.1. 3 De Hygiënecode voor de Horeca vindt u op http://www.kenniscentrumhoreca.nl/bibliotheek. De NVWA inspecteert of horecakeukens aan deze code voldoen. Pagina 22 van 48
4 Voorlichting In dit hoofdstuk vindt u de eisen aan voorlichting voor sekswerkers en klanten over seksuele gezondheid. Daarnaast leest u waarom huisregels belangrijk zijn, en wat er minimaal in deze regels moet staan. 4.1 Voorlichting seksuele gezondheid Sekswerkers kunnen alleen hygiënisch werken als zij weten welke maatregelen daarvoor nodig zijn. Het is dus belangrijk hen hierover voor te lichten. Door ook klanten te informeren over veilige seks en soa s, verkleint u het infectierisico nog verder. Voorlichting aan sekswerkers Er is veel voorlichtingsmateriaal voor sekswerkers over soa s, veilige seks en hygiënische werkwijzen. Zo is hoofdstuk 9, Bijlage: Sekswerkers, hygiëne en veilige seks van deze richtlijn speciaal opgesteld voor sekswerkers. Ook heeft Soa Aids Nederland de folders Safe Sex en Seks Werk en Gezondheid geschreven voor sekswerkers. Deze kunt u in verschillende talen bestellen op www.soa.nl. Klik hiervoor op het kopje Bestellen links op de pagina, en vervolgens op Prostitutie. Ook hebben veel GGD en voorlichtingsmateriaal. Schriftelijke informatie Geef sekswerkers voorlichtingsmateriaal over (het voorkómen van) soa s. Zorg dat sekswerkers op de hoogte zijn van de hygiëne-eisen in hoofdstuk 9 van deze richtlijn. Stel een informatiemap samen met daarin onder meer de brochures van Soa Aids Nederland en hoofdstuk 9 van deze richtlijn. Wijs sekswerkers op de websites www.prostitutie.nl en www.mantotman.nl. Noem deze websites ook in de informatiemap. Maak een lijst met contactgegevens van hulpverleningsinstanties en belangenorganisaties (zoals de GGD, politie en belastingdienst). Werken de sekswerkers via het voorwaardenpakket? Hang dan de kleedkamerposter Opting-in Hoe werkt dat in de relaxbranche? op. Deze poster zit in de gelijknamige folder, en vindt u op www.belastingdienst.nl. Zoek op Relaxbranche. Klik op Informatiemap voor exploitanten in de prostitutiebranche deel 2. Pagina 23 van 48
Mondelinge informatie Adviseer sekswerkers zich te laten inenten tegen hepatitis A en B. De hepatitis B vaccinatie is voor hen gratis. Adviseer sekswerkers zich minimaal vier keer per jaar op soa s te laten testen en één keer per jaar op hiv. Stimuleer hen om zich te laten onderzoeken bij een klapcondoom of bij lichamelijke klachten. Laat gezondheidsvoorlichters van de GGD altijd binnen. Geef sekswerkers de gelegenheid met deze voorlichters te praten. Laat gezondheidsvoorlichters van de GGD langskomen om sekswerkers voor te lichten of laat sekswerkers zelf contact opnemen met de GGD. Vraag de GGD tijdens hun bezoek ook de informatiemap te controleren op volledigheid en juistheid. 4.2 Voorlichting aan klanten Klanten hebben zelf ook een rol in veilige seks. Zorg daarom dat er ook voor hen voldoende voorlichtingsmateriaal is en stel ze op de hoogte van deze informatie. Leg folders over veilige seks en soa s zichtbaar neer voor klanten. Zulke informatie wordt onder andere uitgegeven door Soa Aids Nederland. Ook hebben sommige GGD en deze informatie. Hebt u een (bubbel)bad? Wijs de klanten dan op de infectierisico s bij seks in bad. Stimuleer klanten zich te laten testen op soa s. Huisregels Veilige seks vermindert de kans op geslachtsziekten. Seksuele voorlichting is een eerste stap naar veilige seks. Maar kennis alleen is niet voldoende. De sfeer moet zó zijn dat sekswerkers veilig kunnen en durven werken. Ze moeten niet bang zijn om klanten of handelingen te weigeren of een soatest te laten doen. Huisregels voor klanten, die zichtbaar zijn voor sekswerkers en klanten helpen daarbij. Stel de volgende huisregels op voor klanten: o De sekswerkers mogen een klant of een seksuele handeling altijd weigeren. o Hier vindt alleen veilige seks plaats. U mag de sekswerkers nooit dwingen tot onveilige seks. o Klanten, exploitanten en eigenaren mogen de sekswerkers nooit dwingen alcohol te drinken. o De sekswerkers hebben altijd de mogelijkheid om zich te laten testen op soa s en zich hiervoor te laten behandelen. Hang de huisregels zichtbaar voor klanten op. Pagina 24 van 48
Hebt u filmcabines of andere privékamertjes waarin klanten klaar komen? Vraag ze dan de cabines zelf schoon te maken na gebruik. Vertaal de huisregels in verschillende talen, zodat alle sekswerkers en klanten ze kunnen lezen. Zet de huisregels ook op uw website. Pagina 25 van 48
5 Escortservice Als u geen bedrijfspand hebt dat gebruikt wordt voor seks, bijvoorbeeld omdat u een escortservice exploiteert, zijn niet alle eisen uit deze richtlijn relevant voor u. U hoeft alleen de eisen na te leven die op uw bedrijf van toepassing zijn. In dit hoofdstuk vindt u de eisen die specifiek voor exploitanten of eigenaars van een escortservice gelden. 5.1 Gedragsregels Door gedragsregels voor uw klanten op te stellen, maakt u het voor de sekswerkers makkelijker om grenzen te stellen en hygiënisch te werken. Stel de volgende gedragsregels voor uw klanten op: o Sekswerkers mogen een klant of een seksuele handeling altijd weigeren. o De sekswerker doet alleen aan veilige seks. U mag sekswerkers nooit dwingen tot onveilige seks. o U mag sekswerkers nooit dwingen alcohol te drinken. Breng klanten op de hoogte van de gedragsregels. Vermeld de regels bijvoorbeeld op uw website of noem ze wanneer een klant een afspraak maakt. Stimuleer sekswerkers om seksuele handelingen te weigeren als ze vermoeden dat de klant een soa heeft. 5.2 Benodigdheden voor sekswerkers De sekswerkers moeten hygiënisch kunnen werken. Omdat de voorzieningen per klant en locatie kunnen verschillen, moeten de sekswerkers hier soms zelf alle spullen voor meenemen. Adviseer sekswerkers zelf de materialen mee te nemen die (waarschijnlijk) op de locatie ontbreken. In paragraaf 9.13 staat de lijst met benodigdheden om hygiënisch en veilig te kunnen werken. Laat sekswerkers en klanten alleen in een hotel of woning afspreken. Hier zijn in ieder geval handdoeken, washandjes en zeep. De sekswerker hoeft dit dan niet zelf mee te nemen. Geef de sekswerkers de folder Call me van Soa Aids Nederland. Hierin staat hoe ze hun werk als escort professioneel kunnen uitvoeren. Pagina 26 van 48
6 Schoonmaakschema s en andere printklare instructies In dit hoofdstuk vindt u schoonmaakschema s en printklare instructies voor handen wassen en handen desinfecteren. Deze schema s en instructies zijn op losse pagina s geplaatst, zodat u ze eenvoudig kunt uitprinten. U kunt ze dan direct ophangen, bijvoorbeeld bij wastafels of in een schoonmaakkast. Pagina 27 van 48
Schoonmaakschema s Hieronder staat hoe vaak en op welke manier verschillende oppervlakken en materialen moeten worden schoongemaakt. U mag natuurlijk vaker schoonmaken dan in deze schema s is aangegeven. Minder vaak of op een andere manier schoonmaken, mag alleen met een goede reden (bijvoorbeeld omdat een ruimte bijna nooit wordt gebruikt). Wilt u dit schema aanpassen aan uw situatie? Ga dan naar www.lchv.nl, onder LCHV-richtlijnen Seksbedrijven. Hier vindt u een wordversie van dit schema. Algemene ruimtes Elementen dagelijks wekelijks periodiek Opmerkingen Afvalbakken Afvalzakken Gft-afval dagelijks verwijderen Aircosystemen Volgens gebruiksaanwijzing Deuren leverancier Gordijnen 2 keer per jaar wassen (40 C) Handcontactpunten (deurklinken, handgrepen, lichtknopjes en al het andere wat vaak wordt aangeraakt) Lamellen/ jaloezieën 2 keer per jaar Plafond Bij zichtbaar vuil en stof Radiatoren 4 keer per jaar stofzuigen Ramen 4 keer per jaar Telefoon Vensterbank Ventilatieroosters 2 keer per jaar stofzuigen of nat schoonmaken Vloeren (glad) Dagelijks stofwissen, 2 keer per week dweilen Vloeren (tapijt) Stofzuigen 2 keer per jaar grondig reinigen, bijvoorbeeld shampoorellen Wanden tot 1.20m Bij zichtbaar vuil en stof Wanden boven 1.20m Bij zichtbaar vuil en stof Pagina 28 van 48
Keuken Elementen dagelijks wekelijks periodiek Opmerkingen Aanrecht/wasbak Afzuigkap Volgens gebruiksaanwijzing leverancier Binnenkant keukenkastjes 4 keer per jaar Filter vaatwasser 2 keer per jaar vervangen Handcontactpunten (deurklinken, handgrepen, lichtknopjes etc.) Keukenmaterialen Na gebruik Koelkast 1 keer per 2 weken Magnetron/oven Na gebruik Ruimtes waar seksuele handeling en plaatsvinden Elementen dagelijks wekelijks pe rio diek Opmerkingen Banken van sauna s, stoomcabines Minimaal 2 keer per dag als de e.d. ruimte de hele dag gebruikt wordt Bedden Wekelijks en bij zichtbaar vuil Handcontactpunten (trapleuningen, deurklinken, lichtknoppen etc.) (Werk)handdoeken N a elke klant wassen (60 C). (Hoes)lakens en slopen Na elke klant wassen ( 60 C). Als er per klant een schone handdoek op het bed gelegd wordt, hoeft alleen de handdoek na elke klant te worden gewassen; verschoon (hoes)lakens en slopen in dat geval dagelijks en als ze zichtbaar vuil of nat zijn. Niet-vochtdoorlatende hoezen om matrassen en banken Dagelijks en bij zichtbaar vuil nat schoonmaken of wassen op 60 C. Filmzaal seksbioscoop Minimaal 1 keer per dag, afgestemd op het gebruik Vloeren Vloeren van sauna s, stoomcabines Minimaal 2 keer per dag als de e.d. ruimte de hele dag gebruikt wordt Wanden Maandelijks en bij zichtbaar vuil Pagina 29 van 48
Sanitair Elementen dagelijks wekelijks periodiek Opmerkingen Douches Na elk gebruik Handcontactpunten (deurklinken, handgrepen, lichtknopjes etc.) Houder toiletpapier Toiletten Na ieder dagdeel Toiletvloer Toiletwanden Wastafels/ kranen (Zwem/bubbel)baden Dagelijks legen en schoonmaken. Ook legen en schoonmaken bij zichtbaar vuil en na seksueel contact in het bad. Als er bloed in het water of op het bad zit, moet u ook desinfecteren Schoonmaakmaterialen Elementen dagelijks wekelijks periodiek Opmerkingen Emmers Na gebruik omspoelen met schoon sop en omgekeerd laten drogen Mop/doekjes Na gebruik wassen (60 C) Stofzuiger Filter vervangen volgens gebruiksaanwijzing leverancier Werkkast 1 keer per maand Pagina 30 van 48