Verslag/afsprakenlijst 4e werkbijeenkomst Kopgroep Transitie IJsseldelta Datum: 21 augustus 2014 Aanwezig: Marriët de Jonge, Henrike Westhoff, Cor Pierik, Jan Boxum, Waling Meijer, John de Groot, Egbert Beens, Harry Bruins, Ronald Karel, Henk Selles, Jan Olaf Tjabringa en Huizenga Afwezig: Martin Visscher Gasten: Bram Prins (als vervanger voor Martin Visscher) 1. Welkom, agenda en mededelingen De agenda wordt ongewijzigd vastgesteld. Vervolgens zijn er de volgende mededelingen: Er is hard gewerkt aan het projectvoorstel Agro-Food, Natuur en Landschap. Wordt 28 augustus met provincie besproken. Op 2 juli heeft bijeenkomst van WG T+R plaatsgevonden samen met IJsseldelta-marketing en Peter Bos. Resultaat daarvan zijn de drie plannen van aanpak. We zien een goede intentie van IJsseldelta-marketing. Maar er blijft enige zorg over het vermogen van IJDM om de gemaakte afspraken vlot en efficiënt na te komen. 28 augustus volgt nieuwe bijeenkomst. In week 29 is Theo R op RTV Oost geïnterviewd over T+R in de IJsseldelta. heeft info verstrekt over acties van de Kopgroep. Op 7 juli is bijeenkomst geweest van WG O+F. Resultaat is weergegeven in de memo. 12 augustus is WG Agro-Food, Natuur, Landschap bijeen geweest om projectvoorstel te bespreken en te verbeteren. Op 12 augustus heeft overleg plaatsgevonden met KIWA en Eneco over mogelijkheden duurzame energie. Op 18 augustus overlegd met provincie Overijssel over biomassa en biobased economy leverde voor KG geen nieuwe inzichten op. Volgende AIR bijeenkomst is op 26 september aanstaande. Op 2 oktober verzorgen Henk en terugkoppeling vanuit KG in het Bestuurlijke Kernteam. 2. Verslag 3 e werkbijeenkomst op 25 juni 2014: Het verslag wordt vastgesteld. geen opmerkingen over inhoud. Behalve dat Bram Prins wordt geciteerd terwijl die niet aanwezig was. Opmaak: graag actielijst toevoegen Naar aanleiding van: o Mest verwaarding via biogas is vooralsnog niet rendabel. Verwaarding via simpele raffinage (ontleding waarbij onderdelen van de mest worden teruggebracht in de kringloop en energie op kleinschalige basis wordt gewonnen voor gebruik op het eigen bedrijf) is wel mogelijk. Het is belangrijk de kostprijs laag te houden en mest als restproduct kwalitatief beter te maken voor afvoer van het bedrijf. o Afspraak is dat KG zich verdiept in mestverwaarding en dat Bram Prins informatie hierover verstrekt. Stand van zaken afgesproken acties Nr Actie/Afspraak Wie Status 3-1 Met Ferenc in gesprek over betrekken Gepland bestuurders/raadsleden 3-2 Roadshow raden, staten en besturen voorbereiden Henk/ Openstaande actie i.o.m. Vincent 3-3 Uitnodiging deelname AIR eerder kenbaar maken Volgende AIR is 26 september aanstaande. Actie voltooid. 3-4 Plan van aanpak naar Ronald sturen Suzanne Actie voltooid 3-5 Project Agro-Food, Natuur en Landschap: ook uitdaging bieden voor gangbare boeren WG Agro, Food, Natuur en Actie voltooid 1
Landschap 3-6 Contact opnemen met relatie om duurzame energieperspectief mee te bespreken (dubbel check) Ronald Actie voltooid. Leverde aantal goede mogelijkheden op. 3-7 Rentabiliteit kleine windmolen (wijk Hasselt) bekijken Ronald, John Actie voltooid. Conclusie: kleine windmolens zijn gadgets. 3-8 Verder doordenken op stuk Agro-Food, Natuur en, Martin Actie voltooid. Landschap en Henk 3-9 Geldstromen IJsseldelta inventariseren Jan Waling, Jan Actie staat nog open (Vraag is overigens of deze zo breed geformuleerde actie uitvoerbaar is 3-10 Rekeningnummers doorgeven aan Jan voor overmaken van vergoeding Allen MH) Actie voltooid. Discussie naar aanleiding van bijdrage Ferenc van Damme in de 3 e werkbijeenkomst: Inspirerende bijdrage Flinke klus om verdienmodellen te verankeren in de samenleving. Communicatie / betrokkenheid van overheden is lastig Afspraak: vraagt aan Ferenc hoe hij de kopgroep concreet kan ondersteunen. 3. Bespreking projectplan Agro-Food, Natuur en Landschap. Bram Prins, licht het projectvoorstel toe (presentatie is bijgevoegd). Het voorstel is gemaakt om met (financiële) steun uit het provinciale Agro-Food programma, verdienmodellen te kunnen ontwikkelen voor de melkveehouderij in Nationaal Landschap IJsseldelta. Een aantal opmerkingen worden gemaakt: Ronald vindt dat de daadwerkelijke verdienmodellen matig zijn uitgewerkt. Er is geen sprake van enige kwantificering. Dat klopt. De verdienmodellen worden ontwikkeld in een bottom up proces. Het uiteindelijke toekomstbeeld is een schets, van hoe de verdienmodellen kunnen werken. Dat is ons punt op de horizon. Maar hoe we daar komen is een gezamenlijk proces dat niet vooraf in beton kan worden gegoten. Cor vraagt of het voorstel niet teveel focust op niches. Antwoord: nee. Het voorstel biedt juist duurzame ontwikkelingsmogelijkheden voor alle typen melkveehouders Harry vindt dat er ook aandacht moet zijn voor de Koekoek. De Koekoek kan aandacht krijgen in de bottom up uitwerking van verdienmodellen. Tegelijkertijd geldt dat de melkveehouderij drager blijft van het landschap in de IJsseldelta en dat daar het accent dus ligt. Verder stelt Henk dat er in de Koekoek sprak is van een noodsituatie die wij als kopgroep niet op korte termijn kunnen oplossen. Jan vindt de pilot misplaatst, gezien het beoogde aantal deelnemers. De term wordt verwijderd. Jan vraagt ook om een toelichting op de verschillende termen zoals gangbare boeren, biologische boeren, kringloopboeren, natuurboeren etc. Verder dringt Jan aan op eenduidig gebruik van de term IJsseldelta of Nationaal Landschap IJsseldelta. Verder: mooi stuk, flinke stap voorwaarts. Jan Olaf geeft in overweging om eventuele subsidie van de provincie meteen via gebiedsfonds te laten lopen en de middelen als co-financiering in te zetten om de plannen rondom Agro-food, natuur & landschap verder uit te werken. Vanuit de agrarische sector kan eveneens een bijdrage gevraagd worden. Ronald stelt dat relatie inwoners en boeren belangrijk is en dat verdienmodel moet worden uitgewerkt. Er moet duidelijker gemaakt worden hoe dit project geld gaat opleveren voor de IJsseldelta. Henrieke vindt het proces nogal snel gaan en vindt dat relaties met aanpalende thema s verder uitgewerkt zou kunnen worden. legt uit dat hierover is nagedacht. Dergelijke uitwerkingen zouden het projectplan flink ingewikkeld maken en bovendien mogelijk gras voor de voeten van andere themagroepen wegmaaien. Het is duidelijk dat in de uitwerking zeker een nauwe samenwerking met andere themagroepen nodig is. De relatie met de akkerbouw is bescheiden, mede gelet op de slechts twee akkerbouwers in de IJsseldelta. Toch kan en zal de relatie tussen akkerbouwers en melkveehouders sterker worden. Bram noemt de Stichting Veldleeuwerik (st. voor duurzame akkerbouw productie voor de ondernemende boer) als stichting waar we van kunnen leren, ingeval we dit onderwerp verder willen uitdiepen. Voorzitter besluit de discussie met complimenten voor het stuk. 2
Afspraak: tekstueel commentaar voor zaterdag aanstaande aanleveren, wordt voor maandag verwerkt en daarna toegezonden aan provincie voor bespreking op 28 augustus (actie allen/bram, ). 4. Organisatie en financiering Waling licht de notitie Organisatie en Financiering toe. Er is sprake van een spanning. Enerzijds is er direct behoefte aan een zichtbare organisatie. Anderzijds wil je (vorm van) de organisatie laten aansluiten op de ontwikkeling van de verdienmodellen. Vorm volgt inhoud en niet andersom. De actuele behoefte aan een zichtbare organisatie bleek onder andere uit een gesprek met de RABO waarin niet goed duidelijk gemaakt kon worden wat en wie we precies zijn en namens wie we opereren. We spreken af dat (actie Jan, Waling, Jan ): o Onderzocht wordt welke organisatievorm (juridisch) het meest passend is, ook in relatie tot de verwachte financierings- en subsidiestromen; o We nemen contact op met het cooperatiefonds voor informatie; o De ideeën die nu zijn ontwikkeld in de andere themagroepen gaan we bundelen tot een coherent voorstel o Marketing een onderdeel wordt van dit voorstel. o RABO ook benaderen via commissarissen Vervolgens gaat Jan in op het meer gebruik maken van de koe als beeldmerk voor de IJsseldelta en als drager voor verdienmodellen: zorgkoe, knuffelkoe etc. Dit wordt meegenomen door de themagroep T+R Egbert geeft het belang aan van het op voorhand definiëren van heldere, zichtbare doelen/projecten, voordat je mensen vraagt om te participeren. 5. Toerisme en recreatie Henrieke geeft een toelichting op de drie korte plannen van aanpak. Daar is geen commentaar op. Behalve dan dat een duidelijke planning en verdeling van werkzaamheden moet worden toegevoegd. Actie WG-T+R: planning en verdeling werkzaamheden toevoegen aan PvA s. Henrieke legt uit dat er geen twijfels zijn over de intenties van IJsseldelta-marketing. Wel zijn er twijfels over de mogelijk inzet van IJDM. IJDM heeft aangeboden om na te gaan of het mogelijk is om deel van lidmaatschapsgelden terug te laten vloeien in gebiedsfonds. Verzoek wordt gedaan om een ander woord te zoeken voor afromen. Voor draagvlak van ondernemers kan een ander woord beter zijn. Afspraak: belt Henk van Voornveld over inzet van Thea Paassen in het bijzonder en IJDM in het algmeen. Afspraak: Mariëtte, Henrieke en Cor concretiseren PvA s met planning en werkverdeling 6. Duurzame energie Ronald geeft presentatie naar aanleiding van gesprek met Eric Mimmel van ENECO:. o Kansrijke mogelijkheden voor zoncoöperaties: Kampereiland-Kampen/Zevenhondt- Genemuiden en Mastenbroek Stadshagen/Hasselt. ENECO werkt scenario s uit. o Afspraak: bespreekt mogelijkheden financieel arrangement particulieren met Astrid Pap en/of Arnoud Potze o Wind met kleine molens tot ca. 30 meter hoogte kunnen optie zijn (< 25m is toegestaan) o Warmte Koude opslag (WKO) biedt mogelijk ook kansen bijvoorbeeld in Genemuiden of tussen Koekoek en Wezenberg Discussie over windturbines in IJsseldelta. Investeren in turbine is interessante optie. Hoe meer je eigenaar bent, hoe acceptabeler eventuele overlast. Henk geeft aan dat het vooralsnog verbieden van windenergie ons extra ruggensteun geeft om zonne-energie grootschalig op te pakken. Er is behoefte aan inzicht in energieverbruik in IJsseldelta. Staat in rapport van Arcadis. Afspraak: zoekt op. 3
7. Voortgang en planning Op 2 oktober 2014 vindt een bijeenkomst van het Bestuurlijke Kernteam plaats. Daar zal namens de Kopgroep een terugkoppeling plaatsvinden over de stand van zaken en de vervolgstappen. Henk en bereiden dit voor i.o.m. Klaas van der Wal (opdrachtgever) en Vincent Klijnsma (secretaris van BKT). De kopgroep werkt hard. We zijn nog maar vrij kort bezig en er is al veel gebeurd. Tegelijkertijd moet er ook nog veel gebeuren en is de tijd best krap. Kortom: we moeten tempo houden. Door een wat hogere tijdsbesteding voor ondersteuning is ook de financiële besteding op dit punt iets hoger dan begroot. Tegelijkertijd is er nog geen rekening gehouden met lagere tijdsbesteding tijdens vakantieperiodes en het feit dat de ondersteuning een maand later is ingezet dan aanvankelijk begroot. 8. Werkafspraken periode september (zie actielijst) Bespreken projectplan agro-food, natuur en landschap met provincie en desgewenst verder uitwerken; Uitwerken scenario s zoncoöperaties (m.b.v. ENECO), verkennen mogelijkheden WKO en verder onderzoek naar windenergie; Uitvoeren PvA s Toerisme en Recreatie Voorstellen organisatie en financiering uitwerken op basis van ideeën die er nu liggen. Actielijst Nr Actie/Afspraak Wie Status 3-1 Met Ferenc in gesprek over betrekken Gepland bestuurders/raadsleden 3-2 Roadshow raden, staten en besturen voorbereiden Henk/ Openstaande actie i.o.m. Vincent 3-9 Geldstromen IJsseldelta inventariseren Jan Waling, Jan 4-1 Kansen mestverwaarding onderzoeken op basis van informatie van Bram Prins/CAH Dronten 4.2 Ferenc van Damme vragen wat hij concreet voor KG kan betekenen 4-3 Tekstueel commentaar projectplan Agro-Food, Natuur en Landschap voor zaterdag aanstaande aanleveren. WG Duurzaamheid en energie KG/allen Actie staat nog open (Vraag is overigens of deze zo breed geformuleerde actie uitvoerbaar is MH) Commentaar ontvangen tijdens KG bijeenkomst is verwerkt 4-4 Projectvoorstel Agro-Food, Natuur en Landschap aanpassen en verzenden naar provincie 4-5 Onderzoeken welke organisatievorm (juridisch) het meest passend is, ook in relatie tot de verwachte financierings- en subsidiestromen 4-6 Contact opnemen met cooperatiefonds voor informatie t.b.v. 4-5 4-7 Ideeën voor organisatie die nu zijn ontwikkeld in de andere themagroepen gaan we bundelen tot een coherent voorstel, Bram, Frank Voltooid 4-8 RABO (ook) benaderen via RvC 4-9 Henk van Voornveld bellen over inzet Thea Paassen 4-10 Concretiseren PvA s met werkverdeling en planning Mariëtte, Henrieke en Cor 4-11 Verkennen mogelijkheden financieel arrangement particulieren zoncoöperatie met Astrid Pap en/of Arnoud Potze 4-12 Informatie Arcadis rapport over E-verbruik IJsseldelta opzoeken 4-13 Met ENECO scenario s zoncoöperatie, WKO en wind Ronald en John uitwerken 4-14 Opdrachtgever (Klaas vd Wal) informeren en bijpraten Henk en Vrijdag 29 augustus 2014 4
9. Rondvraag en sluiting Mariëtte maakt melding van een ronde tafelconferentie over streekproducten. Lijkt vooral gericht te zijn op Vechtdal. Harrie onderneemt actie. Verder wordt geen gebruik gemaakt van de rondvraag. De voorzitter dank iedereen voor zijn of haar aanwezigheid en inbrengen en sluit rond 22.45u de bijeenkomst. 5