In vertrouwen Samen onderweg 2014-2018
2 Het is een voorrecht om te geloven en bij de kerk te horen. Geloof opent de ogen voor wat we zelf niet bedenken en zelf niet maken. Het opent ons voor wat ons begrip te boven gaat en God ons in Zijn goedheid wil geven. We leren erdoor te leven onder de open hemel van Gods liefde. In de kerk worden we ingewijd in het leven met God. De kerk is meer dan alleen maar een menselijke vereniging. De kerk bestaat bij de gratie van Jezus. Hij leeft en Hij geeft leven. Hij is geen idee van vroeger, maar een werkelijkheid hier en nu. Waar twee of drie in Zijn naam samenkomen is Hij zelf in hun midden. Daar is kerk. Uit: De hartslag van het leven, het landelijk visiedocument van de PKN
3 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Visie 3. Vieren 4. Dienen pastoraat 5. Dienen diaconaat 6. Leren 7. Oecumene 8. Bestuur 9. Beheer 10. Kerk-dorpskerk 11. Communicatie 12. Samenwerken 13. Tenslotte
4
5 VISIE Zonder visie geen beleid. Daarom is vanaf begin 2013, ook met inbreng van gemeenteleden, aan onze visie op gemeente-zijn gewerkt. Dat heeft geleid tot de volgende formulering: De Hervormde (wijk)gemeente (protestantse gemeente i.w.) wil een inspirerende christelijke geloofsgemeenschap zijn in het dorp Vorden, waar tijd is voor God en ruimte voor mensen, dichtbij en veraf. Zij zoekt naar een eigentijdse vertolking van de Bijbelverhalen en naar verdieping en vernieuwing in het vieren, leren en dienen. Dit alles met respect voor de rijke traditie van de kerk. In deze visie zijn een aantal trefwoorden opgenomen, die ook vanuit de gemeente zijn aangedragen, zoals verdieping, vernieuwing, traditie en waaraan alle hoofdstukken van dit beleidsplan zo veel mogelijk zijn getoetst. Vanuit deze visie op gemeente-zijn is gekozen voor een nieuwe grondtoon, van waaruit we gemeente willen zijn. We weten allemaal van de krimp en de zorgen rondom de kerken, waarmee ook onze gemeente wordt geconfronteerd: minder dit, minder dat. Daaraan gaat dit plan ook niet voorbij. Dat realisme is er ook in de kerkenraad. Maar de kerkenraad en gemeenteleden willen weg uit het gesomber en uit de kramp, die dat vaak teweegbrengt. Daarvoor is vertrouwen één van de sleutelwoorden. Allereerst vertrouwen in Hem, het is Zijn kerk. Daarnaast vertrouwen in elkaar, met allen voor wie we er zijn en er toe kunnen doen als gemeente. Dat geeft ontspanning en inspiratie bij het vele werk in de kerk, vanuit het besef dat het voortbestaan van de christelijke gemeente niet in de eerste plaats van ons afhangt. Vandaar onze missie: In vertrouwen Samen onderweg Voor onze kerk betekent dat geen georganiseerde reis, maar een gezamenlijke zoek-/trektocht maken.(vrij vertaald naar één van de boeken van dr.j.hendriks over kerkvernieuwing en gemeente-opbouw, destijds in onze kerkenraad besproken).
6 VIEREN Eredienst In de eredienst ontmoeten hemel en aarde elkaar. Met de liturgie in de eredienst geeft de gemeente structuur aan deze ontmoeting. De gemeente wenst daarin trouw te zijn aan de liturgische traditie met moed om liturgische vernieuwingen door te voeren. Bij dat alles vindt de kerkenraad het belangrijk dat er ruimte blijft voor de Geest. Aan leren en dienen gaat vieren vooraf. De kerkenraad vraagt een aantal mensen, werkgroepen en commissies bij te dragen aan het ten uitvoering brengen van de erediensten. Zo zijn er de predikant, de organist (kerkmusicus), werkgroep eredienst, de muziekcommissie, de kindernevendienstleiding en de evangelisatiecommissie. Voor de beleidsperiode 2014-2018 staat op de agenda het: - in het leven roepen van een separate vieringencommissie die coördineert en met voorstellen komt voor experimentele diensten, naast de bestaande kerkdiensten. - aandacht schenken aan de onderlinge samenwerking tussen allen die bijdragen aan de eredienst (samen de dienst uitmaken) - evalueren van de erediensten in de kerkenraad - samenwerking met de Gereformeerde Kerk: komen tot één orde van dienst - invoeren van het Nieuwe Liedboek - starten met een kindercantorij of kinderkoor - vormen en toerusten van de gemeente om nog meer eredienstvaardig te worden - openstelling kerk (doordeweeks) om gelegenheid te geven stil te worden, te mediteren en een kaars te branden (devotietafel) - in de kerkenraad bespreken van adviezen van de werkgroep eredienst waaronder kinderen in de eredienst, samenstelling en opdracht vieringencommissie. DIENEN Pastoraat Pastoraat is in liefde omzien naar de medemens geïnspireerd door hoe Jezus dat deed. Er is het verlangen om deze beiden met elkaar in contact te brengen. Dat heeft een missionair element. De gemeente ziet het als haar taak om zich vanuit een christelijke geloofsovertuiging pastoraal in te zetten voor de eigen gemeenteleden en alle mensen die de Heer op onze weg brengt. De gemeente wil er in Christus naam voor Vorden zijn, daarbij kent de gemeente territoriaal (geografisch) en categoriaal (doelgroep) pastoraat. Pastoraat is een taak voor alle gemeenteleden. In het bijzonder zijn predikant, de pastorale wijkteams, de projectgroep Basis in Beweging met de kerkelijk werker, de evangelisatiecommissie met de werkgroep Ont-Moeten daarmee bezig. Voor de komende beleidsperiode verdienen de hieronder genoemde punten aandacht: - bezinning op en reorganisatie van de pastorale werkwijze - toerusten van pastorale werkers door middel van cursussen - aandacht voor pastorale talenten onder gemeenteleden - registreren van leden die geen bezoek wensen - communicatie tussen werkers in het pastoraat - samenwerking met de diakenen; aandacht voor mantelzorgers - bezinning op de werkzaamheden van de evangelisatiecommissie en deze commissie en haar werkzaamheden doorontwikkelen naar eigentijdse missionaire activiteiten.
7 DIENEN Diaconaat Diaconaat is een kernopdracht van de christelijke Gemeente: omzien naar elkaar. Diaconaat gaat over (kerk)grenzen heen, dichtbij en veraf. Het is de primaire taak van de diakenen om de Maaltijd van de Heer voor te bereiden en brood en wijn uit te delen tijdens de vieringen. Diakenen hebben ook tot taak om geld, tijd, betrokkenheid, gebed en inzet te vragen aan de gemeenteleden. Waar diaconaat in feite een taak is van de gehele gemeente, moeten de diakenen de gemeente toerusten. Diakenen zijn veelal doeners, maar zij hoeven niet alles zelf te doen. Zij houden wel de regie. In Vorden werken onze diakenen in federatief verband samen met hun gereformeerde collega s. Ook wordt veel samengewerkt met lokale overheids-en regionale organisaties, zoals het Diaconaal Netwerk Bronckhorst en zoekt aansluiting bij initiatieven van andere organisaties. Nieuwe en deels bestaande speerpunten zijn: - beide diaconieën (Hervormd en Gereformeerd) werken van harte toe naar één protestantse gemeente in ons dorp. - de diaconie zal voorstellen ontwikkelen tot meer inzet van eigen financiële middelen om projecten op te zetten en/of acute nood te lenigen - de diaconie onderzoekt of jeugd en jongeren uit kerk en dorp zich in willen zetten voor diaconale projecten, dichtbij en veraf - de diaconie is doorlopend alert op nieuwe maatschappelijke ontwikkelingen en problemen (eenzaamheid, werkloosheid, armoede) en volgt nauwlettend nieuwe wet- en regelgeving - de diaconie zal het toerusten van de gemeente tot dienstbetoon verder vormgeven (bewustwording, voorlichting ) LEREN Vorming en Toerusting Leren is wezenlijk voor gelovig leven. Het geloof kenmerkt zich door ervaring, bezieling en kennis van zaken, die tot wijsheid leidt. Zo vindt in de eredienst en in het pastoraat kennisoverdracht plaats. We hebben te maken met opgroeiende generaties die nauwelijks weet hebben van de verhalen die ons aangereikt worden in de Bijbel. In onze gemeente heeft leren aandacht vanuit predikant, kindernevendienst, ouders en in het catechesewerk. Op de agenda voor de periode 2014-2018 staan extra: - Het (opnieuw) opstarten van een commissie Vorming en Toerusting - De uitkomst van het project Basis in Beweging: waar heeft de doelgroep 55- behoefte aan? - Het ruimte geven aan en aanmoedigen leeskringen en gespreksgroepen te initiëren.
8 OECUMENE Naast de twee kaarsen, die het Oude en Nieuwe Testament symboliseren, brandt er ook zondag aan zondag tijdens de eredienst een kaars voor de oecumene. Daarmee geeft onze gemeente aan een oecumenische kerk te willen zijn en belang te hechten aan de oecumene, wereldwijd, landelijk en plaatselijk. In Vorden participeren we in de plaatselijke Raad van Kerken, samen met de Gereformeerde Kerk en de R.K. Parochie Twaalf Apostelen. Samen stellen we ons ten doel te vieren, te getuigen en te dienen door gezamenlijke vieringen, bezinning op geloofsvragen en het elkaar bevragen op onze roeping om de eenheid in Christus te zoeken. Oecumene raakt ook maatschappelijke vraagstukken. Kerk naar buiten dus. De kerkenraad zal het streven naar eenheid en het zoeken naar wat ons bindt, blijvend stimuleren en daarin investeren, waar mogelijk en wenselijk. Bestaande activiteiten en nieuwe beleidsvoorstellen van de plaatselijke Raad van Kerken kunnen dan ook in de komende jaren in beginsel rekenen op steun van onze gemeente en kerkenraad. BESTUUR De kerkorde biedt al geruime tijd mogelijkheden om het bestuur van de gemeente eenvoudiger te maken. Gezien de ontwikkelingen binnen de kerk kan een gemeente ook toe met een kleinere kerkenraad. Kerkenraadswerk is belangrijk, de kerk moet bestuurd worden. Vergaderen is zinvol, twee weten meer dan één. Vergaderen kan inspirerend zijn. Ouderlingen, diakenen, kerkrentmeesters zijn er echter allereerst voor respectievelijk pastoraat, diaconaat en beheer. Veel gemeenten hebben al geruime tijd goede ervaring met het taakgroepenmodel waarbij sprake is van een grote en een kleine kerkenraad. Voor een aantal ambtsdragers betekent dat minder vergaderen. Bij een kleine en grote kerkenraad hoort ook een kleiner moderamen. De huidige kerkenraad neemt zich dan ook voor: - plannen te ontwikkelen om tot een kleiner kerkbestuur te komen - bij een nieuwe structuur hoort ook een nieuwe cultuur. De kerkenraad wil de nadruk leggen op dienend leiderschap: faciliteren, coördineren en delegeren. Waar mogelijk ook verantwoordelijkheden lager in de organisatie leggen. Eindverantwoordelijk blijft de kerkenraad. - bij de invoering van de nieuwe structuur niet te wachten op de vereniging van de Gereformeerde Kerk en de Hervormde Gemeente tot één Protestantse Gemeente - te onderzoeken met welke partners kan worden samengewerkt (onderwijs, kerkgenootschappen, overheid, welzijnsorganisaties) - zich bij de realisatie van deze vernieuwing ter zijde laten staan door een externe deskundige BEHEER In onze gemeente wordt het werkgeverschap en beheer (personeel, gebouwen, financiën) uitgevoerd door de kerkrentmeesters. Zij doen hun belangrijke en moeilijke werk tussen werkelijkheid en dromen. Een geweldige uitdaging, als er veel wensen zijn en minder (financiële) middelen. Mede dankzij hun inzet en inzichten hebben we nu een prachtig gerenoveerde Dorpskerk, reden voor dankbaarheid en gepaste trots.
9 Het college van kerkrentmeesters werkt de komende tijd vanuit bovenstaand spanningsveld aan de volgende beleidsvoornemens: - zich continue richten op de mogelijkheid van een jaarlijks sluitende begroting - gebouwen, woningen en verdere bezittingen, die niet direct ten dienste staan van de kerkgemeenschap, moeten, als de marktomstandigheden dat toelaten, worden af gestoten. (Mensen gaan vóór stenen) - de kostersdienst en de werkzaamheden van het kerkelijk bureau, zullen op termijn door vrijwilligers worden voortgezet - de kerkelijke bijdragen van gemeenteleden moeten, zoveel als mogelijk is, vooralsnog zorgen voor de financiering van de predikantsplaats en de kerkelijk werker - de Dorpskerk en de Voorde worden zoveel mogelijk multifunctioneel ingezet. Opbrengsten komen ten goede aan de exploitatie. Hiertoe zullen concrete plannen worden ontwikkeld. - de kerkrentmeesters zijn alert op mogelijkheden van milieu- en energiebesparende maatregelen (duurzaamheid) - naast bezuinigingen zijn investeringen vooral gericht op het (financieel) faciliteren van het vrijwilligerswerk in onze gemeente - het behouden of creëren van een zeker financieel vermogen blijft noodzakelijk voor de wat langere termijn en voor ongewisse tijden KERK DORPSKERK VOOR HET DORP Onze kerkgemeenschap is geen gemeenschap die op zich zelf staat, ze maakt ook deel uit van de lokale samenleving. En waar wij trots zijn op de Dorpskerk, zijn velen in het dorp dat ook: tijdens de recente renovatie van de Dorpskerk hebben we dat ervaren, veel belangstelling en ook geldelijke steun. Bovendien houdt de opdracht van de kerkelijke gemeente niet op bij de eigen kaartenbak. Het gaat ook om de maatschappelijke zeggingskracht en de presentie van de kerk in ons dorp, een kerk die er toe doet dat is geen dorpisme, maar gezond wij-gevoel. De grenzen tussen geloven en niet-geloven zijn vloeiend geworden. Onze diakenen praktiseren dat. Zo is de dorpskerk een kerk van mensen, het tweede daaraan gelijk, is dat de dorpskerk van God is, aldus Ds. Wim Beekman, oud-voorzitter van de synode van de toenmalige Ned. Herv. Kerk, in zijn studie Leve de dorpskerk (2011), waarin hij de beperkingen en mogelijkheden van de dorpskerken beschrijft. Een aantal conclusies en voornemens: - houd(of maak) de kerkelijke gemeente zichtbaar voor het dorp. - houd, samen met andere lokale kerkgenootschappen de Godslamp brandende (Ds. W Beekman) - verleen zo mogelijk, ook aanbod voor dorpsgenoten die zichzelf tot de categorie twijfelaars, zoekers of niet-gelovigen rekenen - faciliteer en stimuleer activiteiten, zoals de Open Kerk tijdens de zomermaanden, de concerten en andere bestaande en nieuwe activiteiten, zoals de wens een stiltecentrum in de Dorpskerk te realiseren - een St. Vrienden van de Dorpskerk oprichten, een suggestie die ook door gemeenteleden is gedaan - laat deze stichting voor vrienden en bondgenoten plannen ontwikkelen de Dorpskerk weer kerk voor het dorp te zijn
10 COMMUNICATIE Communicatie is een containerbegrip: alles is communicatie. Goed communiceren is van levensbelang voor de kerk: elkaar informeren en motiveren. Communicatie vraagt echter om beleid, het is een beleidsinstrument, voor alle werkers in de gemeente. De kerkenraad organiseert de communicatie en is uiteindelijk verantwoordelijk. Naast de gemeente-avonden zijn onze huidige communicatie instrumenten gemeenschappelijk met de Gereformeerde Kerk : het kerkblad Info, de website en de Zondagsbrief. Omdat effectieve communicatie om structuur vraagt, is het van belang tot een eenvoudig en praktisch communicatieplan te komen, waarin beleid/structuur, vraag en aanbod, behoefte aan nieuwe media (social media), doelgroepen -intern en extern, in kaart zijn gebracht. Om één en ander te realiseren stelt de kerkenraad zich het volgende ten doel: - een kleine pr-commissie te formeren - deze commissie te vragen een communicatieplan op te zetten met behulp van één of meerdere stagiaires van de CHE (Christelijke Hogeschool Ede) - er vanaf nu op toe te zien(en zelf het voorbeeld te geven) dat kerkenraad en alle werkgroepen en commissies communicatie als een telkens terugkerend agendapunt hebben. SAMENWERKING Waar samen- met en zonder hoofdletter- in ons vaandel staat voor de komende jaren, ziet de kerkenraad het nadrukkelijk als haar taak hierbij een coördinerende rol te spelen. Veel activiteiten van verschillende commissies en raden overlappen elkaars aandachtsgebied. Bovendien werkt samen-werken inspirerend. TENSLOTTE Moet dit allemaal? Nee, niets moet en niet alles moet vandaag. We hoeven en kunnen niet alles op onze nek nemen, laten we geïnspireerd onderweg gaan. Telkens is dat ene of die E-ene het belangrijkst, elk initiatief of elke actie, hoe klein ook, telt. Dan is het inspirerend om mee te doen, om tussen werkelijkheid en dromen getuige van Uw Geest te zijn.(nlb 823).