NAAR EEN BETER ZEELAND IN MINDERE TIJDEN

NAAR EEN BETER ZEELAND IN MINDERE TIJDEN DE 32 BELANGRIJKSTE ACTIEPUNTEN VAN DE SP VOOR DE PROVINCIALE STATEN 2011-2015

SP ZEELAND T: 06-52123368 E: hlf.segers@hetnet.nl www.zeeland.sp.nl 2 PROVINCIALE STATEN 2011

INHOUD Mooi Zeeland 5 Vervoer 6 Zorg 7 Wonen en de krimp 8 Cultuur 9 Energie 10 Provinciebestuur 11 De WCT-affaire 12 Werk & onderwijs 13 VERKIEZINGSPROGRAMMA SP-ZEELAND 3

4 PROVINCIALE STATEN 2011

MOOI ZEELAND De krimp van de Zeeuwse bevolking biedt ons ook mogelijkheden. Hierdoor kunnen we het mooie landschap van Zeeland behouden, met nadruk op een agrarische en natuurlijke omgeving. Dit landschap hoort niet verstoord te worden door verrommeling. Zeeland bevat zes van de meest vervuilende bedrijven in Nederland. Vervuiling is niet passend in deze landelijke omgeving. De SP vindt dat de bedrijven in Zeeland, ook de zes die nu zo vervuilend zijn, voorbeelden moeten worden van schone productie. Daarvoor moet flink gecontroleerd en gehandhaafd worden, en niet worden doorgegaan met het gedogen van grote uitstoot. 1. Het mooie landschap van Zeeland niet verder aantasten. Landbouw- en natuurgebied horen gezichtbepalend te blijven in onze provincie. Geen verrommeling met windmolens, hoogspanningsmasten, glastuinbouw en bedrijventerreintjes. 2. Toegankelijkheid van het Zeeuwse groen en Zeeuwse dijken behouden voor recreatie en verbeteren. Maar die recreatie moet niet ten koste gaan van het landschap en de leefbaarheid, we kiezen dus voor duurzaam toerisme. 3. Geen verdere verdieping en verbreding vaargeul Westerschelde en geen ontpoldering van goede landbouwgrond. Nieuwe natuur mag uitsluitend op marginale gronden worden aangelegd. 4. Zeeland mag niet de afvalput en gedoogzone van de vervuilende industrie in Nederland worden. De vervuilers in Zeeland moeten omvormen naar voorbeelden van schone industrie. 5. We zetten in op het aantrekken van kleinschalige bedrijven, die geen bedreiging vormen voor de groen-blauwe oase, die Zeeland moet blijven tussen de industriemetropolen Rotterdam en Antwerpen. 6. De provincie houdt er oog op dat zich in Zeeland geen megastallen kunnen vestigen. 7. Biologische en kleinschalige landbouw wordt bevorderd boven grootschalige landbouw en veeteelt, om zo het Zeeuwse landschap te behouden en te versterken. VERKIEZINGSPROGRAMMA SP-ZEELAND 5

VERVOER Voor velen in Zeeland is de eigen auto onmisbaar. Maar inzetten op openbaar vervoer is essentieel en velen zijn ervan afhankelijk. Voor zuinige inzet van energie en sparen van het milieu is openbaar vervoer een goede stap. Daarom moet openbaar vervoer aantrekkelijk gemaakt worden. Vooral voor hen die er van afhankelijk zijn. Daartoe behoort de provincie eisen te stellen bij de aanbesteding van het openbaar vervoer. Dienstverlening, bijvoorbeeld meer haltes en een betere aansluiting, gaat boven de prijs van de aanbesteding. In de afgelopen periode is op initiatief van de SP (en met financiële steun van de provincie) met succes de buurtbus in Zeeuws-Vlaanderen gratis gemaakt. Dit verdient uitgebreid te worden tot de rest van de provincie. De SP blijft tegen tolheffing in de Westerscheldetunnel. Deze tolheffing is bijna uniek in Nederland, terwijl de tol voor inwoners van Zeeuws-Vlaanderen die naar andere delen van de provincie willen reizen niet te vermijden is. Zolang er nog tol geheven wordt, vindt de SP dat omwonenden en werkenden in Zeeuws- Vlaanderen ontzien moeten worden door via de T-Tag het tarief voor personenauto s en motoren af te schaffen. Dit is te realiseren door het Rijk een deel van de hypotheek die op de tunnel rust, af te laten kopen. Onze inwoners is voorgehouden dat er geen kilometerheffing zou gelden voor de tunnel. Omdat deze nu van de baan is, moet volgens ons de tol als compensatie worden afgeschaft. Ook om dit traject financieel gelijk te trekken met de rest van het Nederlandse wegennet. 8. Toewerken naar gratis openbaar vervoer. Te beginnen voor 65+-ers en in buurtbussen en voor scholieren. 9. Een halte voor openbaar vervoer binnen 200 meter van elke zorginstelling, onderwijsinstelling en bedrijventerrein van behoorlijke omvang. 10. Westerscheldetunnel tolvrij. 11. Meer inzet op veiligheid in de Westerschelde. Goede registratie en verslaglegging van incidenten en bijna-incidenten. 6 PROVINCIALE STATEN 2011

ZORG De bevolking van Zeeland vergrijst. Dit brengt een vergrote vraag naar zorg met zich mee van een groep mensen die steeds minder mobiel is. Verdergaande schaalvergroting brengt met zich mee dat de zorg voor deze groep moeilijker bereikbaar wordt. Op dit moment wordt in de jeugdzorg door te veel en te bureaucratische instanties langs elkaar heen gewerkt. Deze instanties moeten vervangen worden door laagdrempelige centra in de wijken, onder verantwoordelijkheid van de gemeenten. Die centra kunnen kinderen en ouders ondersteunen, hulp en zorg bieden en waar nodig doorverwijzen. We leven in een rijk land. Toch groeit het aantal dak- en thuislozen. De samenleving kan hier niet langer toekijken en moet zichzelf een zorgplicht opleggen. Niet alleen om mensen van straat te halen, maar ook om daklozen weer een menswaardig bestaan te geven. En vooral om te voorkomen dat mensen dakloos worden. Om dit te bereiken moeten gemeenten de zorgplicht serieus invulling geven. Daklozenteams kunnen worden ingesteld om daklozen te begeleiden. Er moet een recht op wonen komen voor iedereen en een preventieve aanpak om dakloosheid van jongeren en mensen met schulden te voorkomen. De wachtlijsten in de zorg (vooral in de GGZ en de jeugdzorg) dienen te worden weggewerkt. Niemand mag worden ontslagen uit de jeugdzorg, detentie of een psychiatrisch ziekenhuis zonder duidelijkheid over een (al dan niet begeleide) woonplek. Er moeten voldoende en gespecialiseerde sociale pensions komen en alle opvang moet 24 uur open zijn, met een onbeperkte verblijfduur. In bijzondere gevallen moeten onder medische controle drugs worden verstrekt. Veel meer dan nu het geval is moet worden ingezet op resocialisatie. 12. Stop doorgaande schaalvergrotingen in de zorg, houd zorg zo dicht mogelijk bij de mensen. 13. Strak handhaven van aanrijdtijden ambulances. 14. De GGD moet de financiële zaken goed op orde hebben, maar moet ook goed in staat worden gesteld zijn taken te vervullen. Een goede controle is echter nodig. 15. Er komen meer plekken in de jeugdzorg, zodat jongeren niet meer hoeven te wachten op de noodzakelijke hulp. Het opsluiten van jongeren in de jeugdzorg gaan we voorkomen. We willen meer gezinshuizen en pleeggezinnen en meer plekken voor opvang van zwerfjongeren. Dit kan door gebruik te maken van minder managers en meer handen aan het bed. 16. Op Walcheren, Zeeuws-Vlaanderen en de Bevelanden moeten volwaardige basisziekenhuizen blijven, inclusief volwaardige spoedeisende hulp. 17. Zeeland is de sterkst vergrijzende provincie van Nederland, daarop moet worden ingespeeld. Zeeland moet werk maken van het verder opzetten van kleinschalige ouderenzorg. Daarom moet er zowel gezorgd worden voor woningen waarin ouderen lang zelfstandig kunnen blijven, als voor woonservicegebieden en kleinschalige zorgvoorzieningen. VERKIEZINGSPROGRAMMA SP-ZEELAND 7

WONEN EN DE KRIMP De omvang en samenstelling van de bevolking van Zeeland zullen in de komende decennia grote veranderingen ondergaan. Na telkens verdere groei, zal de bevolking van Zeeland afnemen en daarnaast vergrijzen (meer ouderen) en ontgroenen (minder jongeren). Deze krimp komt niet overal in gelijke mate en op hetzelfde moment, maar de krimp komt. Dit betekent dat er een omslag in het denken moet komen. Gemeenten hebben de neiging om het aantal woningen nog steeds flink uit te breiden, en vooral in het duurdere segment. De SP kiest voor uitbreiden met verstand, dit betekent kwaliteit in plaats van kwantiteit. De provincie moet een actieve, coördinerende rol spelen waar het gaat om het bouwen van woningen waar een reële behoefte aan bestaat, zoals zorgwoningen en starterswoningen. In gebieden waar de bevolking echt krimpt, dreigt leegstand. Te verwachten valt dat leegstand het ernstigst de wijken met sociale woningbouw zal treffen. Er zullen straten komen waar een groot deel van de huizen leegstaat, dichtgetimmerde ramen, rotzooi, kortom verpaupering. Herstructurering zal dan nodig zijn. Doe dat wel op kleine schaal, zodat de leefbaarheid niet wordt aangetast door kaalslag. Het aantal werkende Zeeuwen zal afnemen. Hierdoor zal ook de behoefte aan bedrijventerreinen afnemen. Ook hier is een omslag in het denken nodig. Er zijn in Zeeland nog heel veel lege plekken op bedrijventerreinen, terwijl gemeenten elkaar beconcurreren op gunstige vestigingsvoorwaarden. Zo vangen de gemeenten elkaar vliegen af. De krimp in Zeeland is niet gelijkelijk verdeeld. Zeeuws-Vlaanderen wordt veel harder getroffen dan bijvoorbeeld Tholen. In Midden-Zeeland wordt ook de ene gemeente veel harder getroffen dan de andere. De SP pleit voor georganiseerde solidariteit in Zeeland, de provincie voert hierin de regie. Het gaat er niet om elkaar kapot te concurreren. 18. Bouw met verstand en naar behoefte, vooral gericht op starters en ouderen. Zorg voor gedoseerde sloop waar dat nodig is en vervang beton door groen. 19. Pak de bedrijventerreinen aan. Geen onnodige uitbreiding van de huidige bedrijventerreinen, en ontmantelen waar dat nodig is. 20. Start, als de rijksoverheid daarin tekort schiet, een solidariteitsfonds voor de krimpgemeenten, gevoed door provincie en groeigemeenten. 21. De provincie moet de rem zetten op ongebreidelde nieuwbouw. 8 PROVINCIALE STATEN 2011

CULTUUR Cultuur is het cement van de samenleving. Daarom mag het aandeel cultuur in de begroting niet verder verlaagd worden. De SP vindt dat iedereen op een laagdrempelige manier met cultuur in contact moet kunnen komen, bijvoorbeeld via de bibliotheek. De afgelopen jaren is in veel gemeenten de bibliotheekvoorziening afgebroken. 22. De provincie moet haar wettelijke taak oppakken en er voor zorgen dat elk dorp een bibliotheekvoorziening krijgt. 23. Er moet minder geld naar prestigefestivals en meer naar kleinschalige projecten, o.a. binnen de jeugdcultuur. 24. Culturele projecten die subsidie krijgen moeten ook toegankelijk zijn voor mensen met een smalle beurs. 25. Het aandeel cultuur in de begroting niet naar beneden brengen. VERKIEZINGSPROGRAMMA SP-ZEELAND 9

ENERGIE De wereld moet overgaan naar duurzame energie. Daar wordt momenteel nog niet genoeg in geïnvesteerd. De SP kiest in de tussentijd niet voor een tweede kerncentrale in Borssele, maar voor gasgestookte centrales (die niet in Zeeland hoeven te staan). Energiebedrijf DELTA heeft een grote kerncentrale in Borssele in de planning, drie keer zo groot als de huidige centrale. Zo n kerncentrale is té groot, levert permanent erg veel energie, kan niet makkelijk uitgezet worden, en zit daarmee andere energie, ook kleinschalige duurzame energie, in de weg. Ook de enorme bedragen die in de kerncentrale moeten worden geïnvesteerd, verdringen noodzakelijke investeringen in duurzame energie. En als we niet oppassen staat heel de provincie vol hoogspanningsmasten die de energie afvoeren. Bovendien geeft zo n centrale erg veel warm afvalwater, dat in de Westerschelde wordt geloosd. De warmte zou geschikt zijn om 4 miljoen huizen te verwarmen! Tenslotte is er nog steeds het afvalprobleem. Voor de komende 100 jaar is de COVRA geschikt voor het opslaan, het afval blijft meer dan 200.000 jaar radioactief. 26. Geen tweede kerncentrale in Borssele 10 PROVINCIALE STATEN 2011

PROVINCIEBESTUUR Op dit moment bestaat het dagelijks provinciebestuur uit 5 dagelijks provinciebestuurders (gedeputeerden) en de Commissaris van de Koningin (CvdK). Dat kost jaarlijks aan salarissen meer dan een half miljoen euro. Dan zijn daar de kosten van de eigen luxe auto s (met chauffeur) niet bijgeteld. Voor gedeputeerden die aftreden, moet bovendien nog eens wachtgeld worden betaald. De SP vindt dat het takenpakket van de provincie zo beperkt is, dat het best met minder mensen en dus goedkoper kan worden uitgevoerd. Hoe weinig ze te doen hebben, blijkt wel uit de vele bijbanen die dagelijks bestuurders (met name de CvdK) vervullen. De SP vindt ook dat er te veel kosten worden gemaakt door het inhuren van derden door de provincie. Voor onderzoeken en advies werd in 2009 ongeveer 27 miljoen euro besteed aan deze externen. Duur en onverstandig. Het is belangrijk dat de Provincie zelf de nodige kennis in haar gelederen heeft, en niet totaal afhankelijk wordt van informatie van buiten. Inzet van externen moet zich beperken tot zeer specialistische opdrachten. 27. Terug naar drie gedeputeerden naast de CvdK 28. Inzet externen beperken tot de Roemer-norm, wat betekent: tot maximaal 10% van de kosten die de provincie in totaal betaald aan lonen. Als externe adviseurs toch nodig zijn, huren we ze niet in als hun salaris meer bedraagt dan de premiernorm. 29. De leden van Gedeputeerde Staten moeten hun bijbanen afstoten, behalve als het een bijbaan uit hoofde van hun functie is VERKIEZINGSPROGRAMMA SP-ZEELAND 11

DE WCT-AFFAIRE De afgelopen jaren heeft de meerderheid van Provinciale Staten tegen beter weten in miljoenen uitgegeven om de Westerschelde Container Terminal (WCT) in het Sloegebied te kunnen laten starten. Het ziet er nu naar uit dat de WCT zelfs in de ogen van de sterkste voorstanders niet haalbaar zal zijn. Daarom kan het volgens de SP niet zo zijn, dat er wordt overgegaan tot de orde van de dag. Er moet verantwoording voor dit beleid worden afgelegd aan de Zeeuwse belastingbetaler. 30. Provinciale Staten moeten hun onderzoeksrecht gaan gebruiken voor een onderzoek naar de gang van zaken rond de WCT en de verspilling van 32 miljoen euro belastinggeld op dit dossier. Oud-provinciebestuurders moeten hierin onder ede verschijnen. WERK & ONDERWIJS Om in de toekomst Zeeland aantrekkelijk te houden, ook voor jongeren, moet er de komende periode ingezet worden op meer werkgelegenheid. Dit mag niet ten koste gaan van het groene imago van de provincie, dus geen grote industrieën. Zet in op slimme kleine bedrijven die een toegevoegde waarde hebben op het bestaande aanbod. Het onderwijs moet kleinschalig en toegesneden zijn op de bedrijvigheid in Zeeland. De ROC s moeten een breed aanbod hebben, maar er moet slimmer omgegaan worden met de behoeften van werkgevers in bepaalde sectoren. 31. We zetten in op het aantrekken van kleinschalige bedrijven. 32. Scholen moeten kleinschaliger en dichterbij de studenten. 12 PROVINCIALE STATEN 2011

VERKIEZINGSPROGRAMMA SP-ZEELAND 13