Preek van Martijn Piet d.d. 20 januari 2008 Leer ons bidden Bill Hybels heeft een boek geschreven met als titel Te druk om (niet) te bidden. Onze cultuur kenmerkt zich door voortdurende verandering, razendsnelle communicatie, rinkelende mobieltjes, een overdosis aan geluid, informatie en reclame, dagelijkse keuzes, overvolle agenda s. Deze manier van leven leidt - als je niet oppast - tot chronische rusteloosheid in ons hart en hoofd. Als we niet oppassen dreigen onze relaties te verarmen tot ketens van kortstondige contactmomenten. Diepere gesprekken over de zin van ons leven en wat ons raakt en bezighoudt worden dan schaars. Veel mensen denken dat ze te druk zijn om te bidden, maar - zegt Bill Hybels - je krijgt juist meer gedaan, bent meer effectief, houd je meer bezig met die dingen die echt belangrijk en noodzakelijk zijn, wanneer je serieus tijd neemt in gebed. Regelmatig bidden is het antwoord op onze gehaaste cultuur. Bidden geeft rust, maakt ons innerlijk heel, brengt de stukjes van ons leven weer bij elkaar. Jezus verkondigt goed nieuws voor opgejaagde westerlingen, wanneer Hij zegt: Komt allen tot Mij en Ik zal u rust geven. Nu zijn er gelukkig velen, die het heerlijk vinden om te bidden. We noemen hen dan ook wel heel toepasselijk bidders. Mensen voor wie bidden helemaal een onderdeel is van hun leven. Zij ervaren soms ook zomaar een gebedslast voor iets of iemand. Er zijn er ook die zitten in een hele andere categorie; die hebben geen moeite om voor hun eten een gebed op te zeggen, maar echt tijd nemen om te bidden, om intimiteit met God te hebben - ik bedoel langer dan 5 minuten - dat is moeilijk. Dat gaat niet vanzelf. Als we eerlijk zijn vragen velen van ons zich af: of gebed wel de moeite waard is, en of het eigenlijk wel werkt. je voelt je wat onbeholpen, en weten eigenlijk niet zo goed hoe je het moet doen. misschien heb je het idee dat jouw gebeden toch niet worden verhoord of vind je gebed ongelofelijk saai. Kortom je bent niet de enige je bent in goed gezelschap. De discipelen van Jezus hadden hetzelfde probleem. Toen Jezus, vlak voor Zijn sterven, naar de hof van Getsemane ging om daar te bidden, nam Hij drie van Zijn discipelen, waaronder Petrus mee. Hij zei tegen hen: Blijf waker en bid. Zelf liep Hij een stukje verder om te bidden. Wanneer Hij een uur later terugkomt liggen Zijn discipelen te slapen. En toch hebben ze het verlangen om een effectief gebedsleven te hebben. Dat lezen we namelijk in Lucas 11:1. Daar staat: Eens was Jezus aan het bidden, en toen hij zijn gebed beëindigd had, zei een van zijn leerlingen tegen hem: Heer, leer ons bidden, zoals ook Johannes het zijn leerlingen geleerd heeft. Het is de enige keer dat er in de Bijbel melding van gemaakt wordt, dat de discipelen Jezus concreet vragen om hen iets te leren. 1
Dat de vraag door hen gesteld wordt, zegt ons tenminste drie dingen, namelijk: Ten eerste, dat het de discipelen niet aan kwam waaien. Zij keken naar Jezus, ze keken naar hun eigen gebedsleven en dachten: er is meer. We hebben hulp nodig, handvatten, instructies om die intieme relatie met God de Vader te ontwikkelen. Ten tweede, blijkt uit het feit dat Jezus serieus ingaat op de vraag, dat je bidden inderdaad kunt leren. Ten derde, laat de vraag zien dat de discipelen zich realiseren dat gebed belangrijk is en inderdaad verschil maakt. De discipelen leefden met Jezus. Ze volgden Hem overal waar Hij ging en observeerden Hem drieënhalf jaar lang. Uit de bijbel kunnen we opmaken dat Jezus iedere ochtend bad, waarschijnlijk zelfs met regelmaat vier tot vijf uur. Daarnaast bad Hij ook nog op andere tijden. In Marcus 1:35 lezen we: En vroeg, nog diep in de nacht, stond Hij op en ging naar buiten en Hij ging heen naar een eenzame plaats en bad aldaar. Jezus stond op toen de discipelen nog lagen te snurken. Terwijl zij sliepen, was Hij aan het bidden. Als de discipelen dan wakker werden, zochten ze Hem op en vonden Hem terwijl Hij aan het bidden was. Ze zagen dit elke ochtend. Jezus bracht tijd door met Zijn Vader. Daarna zei Hij: Laten we naar Jeruzalem gaan, of ergens anders heen, om daar in twee seconden tijd een blinde te genezen. Hij bracht uren door in gebed en besteedde twee minuten aan het uitwerpen van een demon of één minuut aan het reinigen van een melaatse. De discipelen moeten dit hebben gezien en zich hebben gerealiseerd dat de wonderen, de tekenen, de hele bediening van Jezus en Zijn autoriteit verband hielden met Zijn intieme relatie met God de Vader. Of zoals Floyd McClung het vorige week zo mooi in het Engels zei: No ministry without intimicy ; m.a.w. geen bediening zonder intimiteit met God. Bidden is meer dan praten met God. Bidden is in feite één worden met Gods gedachten. Ik wil vanmorgen met u kijken naar het onderwijs dat Jezus aan Zijn discipelen geeft als antwoord op hun vraag om hen te leren bidden. Mattheüs 6:5-15 En wanneer jullie bidden, doe dan niet als de huichelaars die graag in de synagoge en op elke straathoek staan te bidden, zodat iedereen hen ziet. Ik verzeker jullie: zij hebben hun loon al ontvangen. 6 Maar als jullie bidden, trek je dan in je huis terug, sluit de deur en bid tot je Vader, die in het verborgene is. En jullie Vader, die in het verborgene ziet, zal je ervoor belonen. 7 Bij het bidden moeten jullie niet eindeloos voort prevelen zoals de heidenen, die denken dat ze door hun overvloed aan woorden verhoord zullen worden. 8 Doe hen niet na! Jullie Vader weet immers wat jullie nodig hebben, nog vóór jullie het hem vragen. 9 Bid daarom als volgt: Onze Vader in de hemel, laat uw naam geheiligd worden, 10 laat uw koninkrijk komen en uw wil gedaan worden op aarde zoals in de hemel. 11 Geef ons vandaag het brood dat wij nodig hebben. 12 Vergeef ons onze schulden, zoals ook wij hebben vergeven wie ons iets schuldig was. 13 En breng ons niet in beproeving, maar red ons uit de greep van het kwaad. 14 Want als jullie anderen hun misstappen vergeven, zal jullie hemelse Vader ook jullie vergeven. 15 Maar als je anderen niet vergeeft, zal jullie Vader jullie je misstappen evenmin vergeven. 2
Allereerst zegt Jezus, dat we niet stoer moeten gaan zitten doen; we hoeven geen gebedsshow te geven. Jezus zegt juist dat je je terug moet trekken, dat je de stilte moet zoeken, de deur dicht moet doen en de telefoon uit. Hij noemt ook nog wat je niet moet doen; Niet eindeloos voort prevelen en geen overvloed aan woorden gebruiken. Vervolgens leert Jezus zijn discipelen een gebed dat de meesten van ons wel zullen kennen en dat door miljoenen dagelijks voor het eten wordt voort gepreveld. Niet eindeloos, maar in maximaal 15 seconden. Ik denk niet - en daar ben ik vrij zeker van - dat het Jezus bedoeling was om ons een opzegversje te leren dat we regelmatig opdreunen en dan gebed noemen, zonder dat we de inhoud ervan echt begrijpen en daadwerkelijk tot God naderen. Vanmorgen wil ik met u dan ook kijken naar de inhoud van het gebed dat Jezus ons leert. Ik geloof daarbij dat we het Onze vader niet alleen moeten zien als een gebed, bedoelt om na te bidden, maar als een gebedsmodel. Er valt heel veel te zeggen over het onze Vader en ik pretendeer vanmorgen beslist niet volledig te zijn, maar ik wil een aantal dingen aanreiken die opvallen en die ons kunnen helpen. Onze Vader in de hemel, Wanneer we bidden, dan praten we niet in het luchtledige, maar we spreken met iemand. Niet tot een of andere kracht, niet tot moedernatuur, een beeld of wat dan ook. Ook niet tot Maria of een overledene, maar tot God zelf. Jezus leert ons dat we God mogen aanspreken als Vader. Wanneer je opnieuw geboren bent, dan ben jij Zijn kind en is Hij onze Vader, een vader die betrokken is bij het leven van Zijn kinderen. Hij zorgt voor hen. Zo is God betrokken bij ons. Hij is onze bron, die in elke menselijke nood kan voorzien. Vervolgens benadrukt Jezus dat we niet bidden tot iemand op aarde. Op aarde zijn juist onze problemen. We hebben hulp van buitenaf nodig: Hemelse autoriteit. Wanneer we bidden tot onze Vader in de hemel dan erkennen we Zijn intimiteit en betrokkenheid als Vader én Zijn hemelse autoriteit en macht. Hij is de bron, het hoogste gezag. Je arts of chirurg heeft niet het laatste woord, je werkgever heeft niet het laatste woord, maar God heeft het laatste woord. Wanneer we God vader noemen, wanneer we uitspreken zijn gezag en zij eigenschappen benoemen, dan aanbidden we Hem. Dan richten we ons hart op Hem. Wanneer je Zijn grootheid ziet en benoemt, dan worden in het licht van Zijn grootheid jouw problemen steeds kleiner. Het eerste deel van het gebed gaat dan ook in het geheel niet over ons. Het gaat om God. Het gaat niet om ons boodschappenlijstje maar om Zijn boodschappenlijstje. Bidden is één worden met Gods gedachte. Jezus leert ons in het Onze Vader eerst te bidden voor drie dingen die op Gods lijstje staan, die Hij belangrijk vindt, die voor Hem prioriteit hebben. Pas daarna komen drie onderwerpen aan bod die betrekking hebben op ons. 3
Eerst Gods gebedslijstje: laat Uw naam geheiligd worden, laat Uw koninkrijk komen en Uw wil gedaan wordt op aarde zoals in de hemel. Wanneer wij bidden; Laat Uw naam geheiligd worden. Dan bidden we eigenlijk dat Gods naam gezuiverd wordt onder de mensen. Wat is zijn naam? JHWH Ik ben die ik ben en die er zal zijn. Wat zeggen mensen over God? Dat Hij er niet is en er niet zal zijn. Gods naam wordt daardoor ontheiligd, ontwijd, ten schande gemaakt. Jezus roept ons op te bidden dat Gods naam gezuiverd (geheiligd) wordt. De profeet Ezechiël krijgt de opdracht van God om namens Hem tegen het volk Israël dat in zijn dagen in ballingschap (in gevangenschap) in Babylon leeft het volgende te zeggen: Ezechiël 36:21 Het deed mij verdriet dat mijn heilige naam zo door het volk van Israël ontwijd werd, bij alle volken waar het kwam. 22 Zeg daarom tegen het volk van Israël: Dit zegt God, Jaweh: Ik zal ingrijpen, volk van Israël niet omwille van jou, maar omwille van mijn heilige naam, die je hebt ontwijd bij de volken waar je gekomen bent! 23 Ik zal mijn grote naam, die door jullie bij die volken is ontwijd, weer aanzien verschaffen. Die volken zullen beseffen dat ik Jaweh ben spreekt God, Jaweh. Ik zal ze laten zien dat ik heilig ben; Laten wij bidden dat Gods naam geheiligd, gezuiverd zal worden, ook in Nederland. Dat God Zijn grootheid zal manifesteren, zodat de mensen zullen beseffen dat God een machtige God is, die er is en er zal zijn. Hij is nabij. Laat uw koninkrijk komen en uw wil gedaan worden op aarde zoals in de hemel. Wanneer wij echt een persoon van gebed willen worden, dan moeten we beseffen dat het niet gaat om ons eigen koninkrijk en om onze eigen wil, maar om Gods koninkrijk en om Zijn wil. Laat Uw koninkrijk komen, is bidden in deze tijd om de manifestatie van Gods koningschap. Hoe manifesteert, opbaart, Gods koninkrijk zich in deze tijd? Door tekenen en wonderen. Jezus zegt dat we daarom moeten bidden om de komst, de openbaring van het Koninkrijk van God. Laat uw wil gedaan worden op aarde zoals in de hemel. Met andere woorden het is vragen Heer, wat is Uw wil zodat ik die kan uitvoeren op aarde? Ik heb persoonlijk heel veel moeite gehad met gebed. Ik zag het nut er niet van in. God doet toch wat Hij wil. Hij is almachtig. Hij heeft mij niet nodig. Waarom zouden wij bidden als God toch alles weet en alles onder controle heeft en Zijn plan uitvoert? Waarom moet ik de God die alles weet vertellen, dat Pietje ziek is of dat Jantje zonder werk zit? Dat weet Hij toch? En ergens vond ik het een beetje kinderachtig van God dat ik Hem dan eerst moest vragen om Pietje te genezen en voor Jantje in een baan te voorzien en dat Hij dan vervolgens in Zijn wijsheid ging overwegen om het wel of niet te doen. Waarom doet God het niet zonder ons? Hij kan dat toch? 4
Ik heb daar lang mee gelopen, totdat ik begon te beseffen dat God ons als mensen de autoriteit over de aarde heeft gegeven. Wij zijn het kanaal waardoor God Zijn heerschappij uitoefent. Wij zijn geschapen om Zijn voornemens op aarde ten uitvoer te brengen. God doet het niet zonder ons, dat ligt besloten in de schepping. Hij schiep de mens om te heersen over de aarde en de aardse aangelegenheden. M.a.w. God heeft ons bevoegdheid gegeven. God doet niets op aarde zonder samenwerking met mensen. Alles wat God in het aardse rijk onderneemt, vereist betrokkenheid van een menselijk wezen. Om de mensheid te redden uit de zondvloed had Hij Noach nodig. Voor de oprichting van een natie had Hij Abraham nodig. Om het vlok Israël te leiden had Hij Mozes nodig. Om Jericho te verslaan had Hij Jozua nodig. Om Israël uit ballingschap terug te brengen, had Hij Daniël nodig. Om de Joden in leven te houden, had Hij Esther nodig. Om de mensheid te redden, moest Hij zelf mens worden. Wanneer wij bidden laat Uw wil gedaan worden op aarde zoals in de hemel dan is dat God vragen om Zijn wil aan ons te openbaren, zodat wij op aarde daaraan gehoorzaam zijn en tot uitvoer brengen. Toekomst Bidden Laat uw naam geheiligd worden, laat uw koninkrijk komen en uw wil gedaan worden op aarde zoals in de hemel. is ook bidden om en uitzien naar de wederkomst van Jezus. Om de volle openbaring, de voltooiing van het Koninkrijk. Dan wordt het Messiaanse koningschap over Israël hersteld, en zal Jezus als Koning over de volken regeren. Dan zal Gods naam geheiligd zijn, en dan zal Zijn wil ook geschieden op aarde zoals dit gebeurt in de hemel. Nu komen we bij het derde en laatste deel van het gebed dat Jezus Zijn discipelen leert. Het gebed begint bij God de vader in de hemel, degene tot wie wij ons richten. Vervolgens drie gebeden die betrekking hebben op Gods doelen. De heiliging (of zuivering) van Zijn naam De komst (of openbaring) van Zijn koninkrijk En dat Zijn wil op aarde uitgevoerd wordt In het derde en laatste deel gaat het om ons. Om ons gebedslijstje. Geef ons vandaag het brood dat wij nodig hebben. Vergeef ons onze schulden, zoals ook wij hebben vergeven wie ons iets schuldig was. En breng ons niet in beproeving, maar red ons uit de greep van het kwaad. 5
Het eerste wat opvalt is, dat Jezus ons duidelijk leert om niet primair voor onszelf te bidden. Wanneer we tot God naderen, dan nemen we de aangelegenheden van andere mensen met ons mee. Veel gelovigen komen alleen met hun eigen boodschappenlijstje in de hand. Maar hoewel Jezus ons hier een persoonlijk gebed leert dat we alleen in ons eigen huis met gesloten deur bidden, leert hij niet te bidden: Geef mij vandaag het brood dat ik nodig hebben. Vergeef mij mijn schulden, En breng mij niet in beproeving, maar red mij uit de greep van het kwaad. Wij leven in een individualistische maatschappij. Een cultuur waarin je opkomt voor jezelf. Just for me, myself and I. Dit in tegenstelling tot de oosterse en bijbelse cultuur, waarin niet het individu, maar de familie en de gemeenschap centraal staan. Ook ons christelijk geloof is individualistisch geworden. Maar God is een Vader met vele kinderen en een Koning van een groot volk. Jezus zegt; Wanneer je bidt om jouw voorziening bidt dan ook om de voorziening van anderen. De uitdrukking dagelijks brood was in de tijd en cultuur van Jezus een idiomatische uitdrukking, die verwees naar al het noodzakelijke om brood te kunnen maken; de zon, het zaad, grond, bouwstoffen, mineralen, groei, ontwikkeling, de oogst, het malen, kracht en gezondheid voor de boer, kracht en gezondheid voor de bakker. Het is bidden voor een gezonde omgeving waarin voedsel kan groeien. Vergeef ons onze schulden, zoals ook wij hebben vergeven wie ons iets schuldig was. Jezus behandelt hier eigenlijk het onderwerp relaties en in het bijzonder obstakels waardoor er scheidingen ontstaan. In de eerste plaats tussen God en ons, maar ook tussen mensen onderling. Jezus leert ons om onze schuld te erkennen, om onze zonden te belijden en te bidden om genade. En om zelf vergevingsgezind te zijn. En breng ons niet in beproeving, maar red ons uit de greep van het kwaad. Wij krijgen allemaal te maken met beproevingen en verleidingen in ons leven. Hoe vaak tuimelen we er niet in en hoe vaak zoeken we de problemen niet zelf op? Jezus leert ons om te bidden om goddelijk navigatie langs de beproevingen. Heer, behoed mij van domme beslissingen En om redding uit de greep van het kwaad. Het is bidden om verlossing van slechte gewoonten of gedachten, die grip hebben op je leven. Het is ook bidden om bescherming, dat geen kwaad je zal treffen. In sommige oude manuscripten staat dan nog de belijdenis: Want aan u behoort het koningschap, de macht en de majesteit tot in eeuwigheid. Amen. (Kronieken 29:11) Zo hebben we heel globaal een aantal dingen uitgelicht uit het gebed dat Jezus zijn discipelen leerde toen zij Hem vroegen Heer, leer ons bidden? Hebben de discipelen ook werkelijk geleerd om te bidden? Ja. Handelingen 1:14 zegt over de discipelen: Vurig en eensgezind wijdden ze zich aan het gebed, samen met de vrouwen en met Maria, de moeder van Jezus, en met zijn broers. Vervolgens zien we door het hele boek Handelingen heen dat de discipelen dezelfde werken deden als hun meester had gedaan. 6
Gebed Hemelse Vader, Net als de discipelen, moeten ook wij leren bidden. Dank u wel dat u ons dit gebedsmodel gegeven hebt, zodat we weten hoe we kunnen bidden, zoals Jezus bad en doeltreffend kunnen zijn in de bediening zoals Jezus dat was. Geef ons een hart dat elke dag zoekt naar een intieme relatie met U en dat dagelijks Uw gedachten en wegen zoekt in plaats van onze eigen gedachten en wegen of de meningen van anderen. We bidden dit in de naam van Jezus, onze groet Voorbidder. Amen. Vragen: Stel jezelf de volgende vragen: Hoe vaak bid ik? Zijn er aspecten van gebed die verwarrend of onduidelijk zijn voor mij? Heb ik bidden ooit laten versloffen, omdat ik het gevoel had dat God toch doet wat Hij wil? Als de vervulling van Gods voornemens op aarde het werkelijke doel van gebed is, hoeveel weet ik dan van deze voornemens af? Heb ik op bepaald terrein in mijn leven weerstand geboden aan Gods wil? Wat kan ik doen om te bouwen aan een diepere liefdesrelatie met God? Stappen van actie: Vermeerder de komende weken de tijd die je dagelijks doorbrengt met God in gebed, om zo een intieme relatie met Hem op te bouwen. Gebruik het gebedsmodel van Jezus als richtlijn voor jouw gebeden. Neem elke stap en maak het persoonlijk, zodat ze oprechte, hartgrondige uitingen vormen van jouw groeiende relatie met God. 7