JAAROVERZICHT 2018 ECONOMIC BOARD GRONINGEN Voor hetzelfde geld maken we er iets moois van 1 Foto: Kees van de veen
INHOUDSOPGAVE MISSIE VOORWOORD WAT HEBBEN WE TOT NU TOE BEREIKT? GELD EN ADVIES ONDERNEMERSCHAP ONDERWIJS TOERISME GROENE CHEMIE EN ENERGIE 5GRONINGEN BUILDING ONZE PLANNEN VOOR 2019 3 4 6 8 9 10 11 12 13 15 16 2
MISSIE De Economic Board Groningen (EBG) geeft de economie in Noord- en Midden Groningen een nieuwe impuls. EBG wil zorgen voor meer bedrijvigheid en meer banen in het aardbevingsgebied. Ondernemers kunnen bij ons terecht voor geld, advies en hulp bij vestiging in Noord- en Midden Groningen. Voor het onderwijs bieden we toekomstgerichte lespakketten aan. We helpen kansrijke sectoren bouw, 5G, Toerisme en Groene Chemie & Energie verder te groeien. We zijn ontstaan uit de aardbevingsproblematiek, met als doel een economisch sterke en zelfredzame regio neer te zetten. Ons motto: voor hetzelfde geld maken we er iets moois van. Missie Onze missie is bijdragen aan de groei van duurzame werkgelegenheid, bedrijvigheid en Bruto Regionaal Product in het aardbevingsgebied. EBG gaat niet alleen zelf zorgen voor groei, maar ook anderen in de gelegenheid stellen plannen te ontwikkelen en te realiseren. De economische groei moet duurzaam zijn; een toekomstbestendige versterking van het economisch, sociaal en ecologisch kapitaal. 3
VOORWOORD Terugblik op 2018: het geld raakt de klei! Economic Board Groningen (EBG) is in 2015 opgericht met een duidelijk doel: we willen Noord- Groningen laten groeien en bijdragen aan versterking van het sociaal- economisch fundament. Meer bedrijven en meer banen. De Provincie Groningen en de NAM hebben 97,5 miljoen in de kas van EBG gestort. Tot nu toe hebben we meer dan 70 bedrijven verder geholpen met financiering. Dit zorgde voor ruim 750 nieuwe banen. We komen naar u toe In 2018 zijn we verhuisd: we werken nu vanuit Winsum, middenin het gebied waar we het allemaal voor doen. Ik vind het belangrijk dat we zichtbaar zijn. Daarom nemen we het initiatief om zelf de ondernemers in het aardbevingsgebied op te zoeken. Drie mensen van EBG bezoeken de ondernemers en halen nuttige informatie op. In de gesprekken komt naar voren waar de behoeften liggen en welke EBG-regelingen passend kunnen zijn voor het betreffende bedrijf. In 2018 hebben we 206 bedrijven in het gebied bezocht. De ondernemers weten ons steeds beter te vinden, en wij leren de bedrijven in deze regio steeds beter kennen. We zijn aangenaam verrast door de mooie bedrijven, initiatieven en innovaties hier in Noord-Groningen. Meer banen, meer bedrijven en toekomstgericht onderwijs Tot en met 2018 zorgden we voor ruim 750 nieuwe banen. En 5 bedrijven hebben zich in dit gebied gevestigd, mede dankzij acquisitie van EBG. We hebben dit jaar samen met ondernemers uit het gebied ondernemerscommunities MOI Winsum, MOI Eemsdelta ben MOI Bedum opgericht. Steeds meer ondernemers weten de werkplekken én elkaar nu te vinden. Naast bedrijven helpen we ook het onderwijs verder. In 2018 hebben 102 scholen zich aangesloten bij Kansrijke Groningers, een samenwerkingsverband van schoolbesturen voor het basis-, voortgezet- en middelbaar beroepsonderwijs, en meerdere noordelijke bedrijven. Er is een aanbesteding gedaan waarmee de komende vier jaar alle leerlingen in het aardbevingsgebied ICT-onderwijs krijgen. Groene Chemie en Energie In 2019 gaan we door op de ingeslagen weg. We blijven ons focussen op bedrijvigheid en meer banen. Afgelopen jaar zijn we gestart met het programma Groene Chemie en Energie. De transitie, de vergroening en verduurzaming van de chemie is een enorme opgave, waar EBG samen met andere partijen een substantiële bijdrage aan kan leveren. We werken hard aan de realisatie van Chemport Industry Campus, een faciliteit voor proeffabrieken in Delfzijl. Op Chemport Industry Campus in Delfzijl zullen duurzame chemische producten of processen op grotere schaal worden getest en ontwikkeld. Tevens krijgt talentontwikkeling binnen onderwijsinstellingen en het bedrijfsleven hier een belangrijke plek. Samen sterk voor Noord-Groningen Groei waar t kan, versterking waar t moet. Dat is ons motto. Ik ben er trots op dat we dat met zo n kleine, enthousiaste betrokken organisatie doen. Maar we doen dit als EBG niet alleen. Samen met de NOM, SNN en Groninger Seaports begeven we ons op het terrein van economische stimulering, ieder in onze eigen rol. We hebben elkaar goed gevonden. We willen met z n vieren graag een bijdrage leveren aan het Nationaal Programma Groningen. 4
Het geld raakt de klei Het is niet altijd makkelijk om onze toegevoegde waarde uit te leggen aan de inwoners in dit gebied, want het gaat vaak om lange termijn. Op onze website staat een kaartje waarop je kunt zien waar het geld geland is. Het aantal aanvragen voor onze regelingen was dit jaar boven verwachting. Het is mooi dat kleine en grote bedrijven mede dankzij één van de EBG regelingen die extra stap kunnen zetten. Begin 2018 werd bijvoorbeeld de Nicolaaskerk in Appingedam omgetoverd tot toprestaurant De Basiliek, mede dankzij het GROEIfonds. Producent van algenteeltsystemen Omega Green groeide van startup uit naar scale-up en is hierdoor in staat in te spelen op de groeiende vraag naar grootschalige algenteelt systemen, ook over de grens. En Nederboom kan mede dankzij de InnovatieregelinG een trillingabsorberend schuimbeton ontwikkelen. Ook wordt gewerkt aan innovaties met behulp van 5G binnen bijvoorbeeld landbouw en de zorg. Ook buiten Groningen worden we gezien. Zo is ons 5Groningen programma een samenwerking gestart met de ESA. Ik vind het prachtig om te zien wat diverse bedrijven betekenen voor deze regio. Voor hetzelfde geld maken we er samen iets moois van! Emme Groot Bestuursvoorzitter Economic Board Groningen 5
WAT HEBBEN WE TOT NU TOE BEREIKT? De initiatieven van Economic Board Groningen hebben tot en met 2018 geresulteerd in meer dan 750 nieuwe banen in Noord- en Midden Groningen. EBG heeft in totaal 70 bedrijven gefinancierd. Economic Board Groningen draagt met diverse programma s actief bij aan het stimuleren van de economische groei in het aardbevingsgebied, met het doel meer bedrijvigheid en meer banen te creëren. Het aantal nieuwe geplande banen is dankzij EBG in een jaar tijd met maar liefst 400 gestegen. Ondernemers investeren, er ontstaat nieuwe werkgelegenheid en bedrijven vestigen zich in het gebied. In april 2018 is EBG verhuisd van stad Groningen naar Winsum, om te werken vanuit het gebied waarvoor de organisatie is opgericht. Investeringen Tot en met 2018 - het vierde jaar waarin EBG actief is - is via het GROEIfonds 16,4 miljoen geïnvesteerd in 38 ondernemingen in het werkgebied van EBG in Noord- en Midden-Groningen. Daarnaast heeft EBG startende bedrijven en ondernemers en bedrijven die willen vernieuwen of uitbreiden geholpen. Dat lokte nog eens meer dan 15 miljoen euro aan aanvullende investeringen in de regio uit. Ondernemerschap versterken Bijna 80 ondernemers kregen in afgelopen jaar via de AdviesregelinG hulp bij het opstellen van plannen voor hun bedrijf en bij financieringsaanvragen en haalbaarheidsstudies. Ook kregen 15 bedrijven steun via de InnovatieregelinG en 15 bedrijven hebben gebruik gemaakt van de ArbeidsplaatsenregelinG. Deze regeling is er voor bedrijven die extra medewerkers nodig hebben. En hiermee zijn zo n 200 banen gecreëerd. Verder heeft EBG samen met ondernemers uit het gebied drie MOI Communities opgericht in Winsum, Bedum en Delfzijl. Ondernemers kunnen hier tegen aantrekkelijke tarieven gebruikmaken van werkplekken en een vergaderruimte, met als doel broedplaatsen te creëren voor innovatieve en inspirerende bedrijvigheid. 6
Aantrekken van nieuwe bedrijvigheid In 2018 hebben 40 bedrijven interesse getoond om zich te vestigen in Noord- en Midden-Groningen. In totaal zijn dit jaar 5 bedrijven door acquisitie vanuit EBG ook daadwerkelijk geland in dit gebied. Dit zijn Solar Succes BV, COOLBACK, Flexiplus, Cellx en PMC. Zij zorgen gezamenlijk voor 188 nieuwe arbeidsplaatsen. Activiteiten en events EBG organiseerde drie pitch-evenementen én een pitch-event speciaal voor jongeren samen met YouTuber Kalvijn. Tientallen ondernemers en starters schreven zich in voor de pitch-wedstrijd. Ze presenteerden zichzelf en hun plannen waarna jury en publiek samen de hoogte van het prijzengeld voor de finalisten bepaalden. Nieuw in 2018 waren de EBG Kenniscafés. Er zijn vier goed bezochte EBG Kenniscafés georganiseerd, om ondernemers en andere geïnteresseerden te informeren en inspireren over onderwerpen die zij zelf hadden aangedragen. Ook organiseerde EBG symposia voor toeristisch ondernemers. 5Groningen, onderdeel van EBG, organiseerde verder 11 5G Masterclasses en een inspiratie-event met de European Space Agency (ESA). Snel Internet Groningen Snel Internet Groningen ging begin 2018 van start en de eerste aansluitingen zijn gerealiseerd. De regeling Snel Internet Groningen is opgezet door de Provincie Groningen, Economic Board Groningen en de Nationaal Coördinator Groningen (NCG). Toegang tot snel internet is van groot belang voor alle economische activiteiten in het gebied. Het doel is om voor eind 2019 alle ondernemers en inwoners aan te sluiten op snel internet. Onderwijs Van 2018 t/m 2022 krijgen alle leerlingen in het primair onderwijs en voortgezet onderwijs in het aardbevingsgebied ICT onderwijs. Economic Board Groningen financiert dit project, Provincie Groningen en de gemeenten uit Noord- en Midden-Groningen leveren ook een bijdrage. Op initiatief van EBG is hiervoor de vereniging Kansrijke Groningers opgericht, een samenwerkingsverband van meer dan 100 scholen en bedrijven uit het aardbevingsgebied. Het doel van het Onderwijsprogramma is om leerlingen in dit gebied een voorsprong op de rest van Nederland te geven en om leerlingen al op jonge leeftijd enthousiast te maken voor ondernemerschap. Daarnaast is het belangrijk om al jong 21th century skills te leren, want geen enkele sector werkt in de toekomst zonder ICT. Ook techniek wordt steeds belangrijker. Kansrijke sectoren Om de economische kracht van het gebied op de langere termijn te versterken, stimuleert EBG de kansrijke sectoren Bouw, 5G en ICT, Toerisme en Groene Chemie en Energie. In juni 2018 hebben Groningen Seaports, Rijksuniversiteit Groningen, Hanzehogeschool Groningen, Provincie Groningen, Samenwerkende Bedrijven Eemsdelta, de Noordelijke Ontwikkelingsmaatschappij, DNV GL, Nouryon en de Economic Board Groningen een intentieverklaring ondertekend voor de ontwikkeling van Chemport Industry Campus in Delfzijl. Doel is om duurzame chemische producten of processen op grotere schaal te testen en ontwikkelen. Verder heeft 5Groningen, onderdeel van EBG, bijgedragen aan innovaties in 5G, de volgende generatie mobiel internet. Zo is een aantal 5G-pilots gestart in het aardbevingsgebied. In 2018 zijn 5Groningen en de ESA een samenwerking gestart. Beide partijen testen hoe 5G en satellietinformatie elkaar kunnen aanvullen en versterken. 7
GELD EN ADVIES In 2018 is rond de 26,6 miljoen geïnvesteerd in de regio via financieringen, deelnemingen in bedrijven en in bijdragen vanuit het GROEIfonds, Ondernemersimpuls en kredietunies. De investeringen zorgen voor 752 nieuwe voltijds banen. Vooral door het geld van het GROEIfonds (bij benadering 400) en RIG (bij benadering 300). Regionale Investeringssteun Groningen (RIG) EBG heeft samen met de provincie Groningen de Regionale Investeringssteun Groningen uitgevoerd. Aan de subsidieregeling RIG is door EBG in totaal 15 miljoen bijgedragen. Zie voor de resultaten tot nu toe de website https://www.rigscoorttop.nl GROEIfonds Tot en met 2018 - het vierde jaar waarin EBG actief is - is via het GROEIfonds 16,4 miljoen geïnvesteerd in 38 ondernemingen in het werkgebied van EBG in Noord- en Midden-Groningen. Hiervoor klopten tot nu toe rond de 300 bedrijven aan bij dit aanjaagfonds. Tot en met 2018 heeft het GROEIfonds via EBG 25 miljoen beschikbaar. Deelname van het GROEIfonds trekt vaak andere financiers over de streep. Het versterkt het aanjaageffect van het fonds. Ondernemersimpuls In 2018 zijn 9 bedrijven geholpen via het Ondernemersimpuls, voor in totaal 585.000,- Ondernemershuis Noord-Groningen 98 ondernemers zijn geholpen met advies en ondersteuning via het Ondernemershuis Noord- Groningen. EBG InnovatieregelinG De EBG InnovatieregelinG kreeg in 2018 26 aanvragen voor ondersteuning van ondernemers die werken aan nieuwe producten of processen. Daarvan zijn er 15 goedgekeurd, voor in totaal 455.000. EBG AdviesregelinG In 2018 werden 77 aanvragen voor de EBG AdviesregelinG erkend. In totaal werd in 2018 ruim 147.000 aan advieskosten vergoed. De regeling is bedoeld voor ondernemers die ondersteuning zoeken bij het schrijven van een businessplan, beoordeling van investeringsplannen, financieringsaanvragen of bij een bedrijfsoverdracht. De AdviesregelinG vergoedt tot 50 procent van de advieskosten. EBG ArbeidsplaatsenregelinG De EBG ArbeidsplaatsenregelinG kreeg in 2018 20 aanvragen, waarvan er 15 zijn erkend, voor in totaal ruim 1 miljoen. Hiermee worden zo n 200 nieuwe banen gepland. De regeling is er voor bedrijven die extra mensen nodig hebben omdat ze investeren in nieuwe activiteiten of uitbreiden. Via de EBG ArbeidsplaatsenregelinG kunnen zij tot 5.000 vergoed krijgen per nieuwe arbeidsplaats, tot een maximum van 25.000 per project. 8
ONDERNEMERSCHAP EBG Pitch In 2018 organiseerde EBG drie pitch-evenementen èn een pitch-event speciaal voor jongeren. In totaal schreven 42 bedrijven zich in voor een EBG Pitch en 21 ondernemers zijn verder geholpen bij het uitvoeren van hun bedrijfsplan. 144 jongeren schreven zich in voor Booming Business, het pitch-event voor jongeren. - EBG Pitch Toerisme, februari 2018 - EBG Pitch Bouw en Innovatie, juni 2018 - EBG Pitch Infra en Innovatie, december 2018 - EBG Pitch voor jongeren Booming Business met YouTuber Kalvijn. EBG Kenniscafé Er zijn vier goed bezochte EBG Kenniscafés georganiseerd, om ondernemers en andere geïnteresseerden te informeren over de volgende thema s: - Marketing en communicatie - Ondernemen in een coöperatie - Hoe organiseer ik groei? - Hoe kom ik aan technisch personeel? MOI Communities Er zijn drie MOI Communicaties opgericht: MOI Winsum, MOI Bedum en MOI Eemsdelta. Het doel is een broedplaats te creeren voor innovatieve en inspirerende bedrijvigheid. Meer informatie staat op www.moi-werkplekken.nl Bezoek aan bedrijven In 2018 zijn er 206 bedrijfsbezoeken afgelegd danwel persoonlijke gesprekken gevoerd met nieuwe ondernemers uit de regio en 33 herhalingsbezoeken afgelegd. Dit deden zij om de stimuleringsregelingen en financieringsmogelijkheden onder de aandacht te brengen, maar ook om de behoefte van de ondernemer op te halen. Activiteiten en events In 2018 was de EBG aanwezig op de Promotiedagen Noord Nederland en de Ondernemersbeurs Winsum. Daarnaast waren wij aanwezig bij netwerkbijeenkomsten van de diverse bedrijven- en ondernemersverenigingen in ons werkingsgebied zoals Ventus, Eemshaven Info, SBE etc. Aantrekken van nieuwe bedrijvigheid In 2018 hebben 40 bedrijven interesse getoond om zich te vestigen in Noord-Groningen. In totaal zijn dit jaar 5 bedrijven door acquisitie vanuit EBG geland in ons gebied. Dit zijn Solar Succes BV, COOLBACK, Flexiplus, Cellx en PMC. Zij zorgen gezamenlijk voor 188 nieuwe arbeidsplaatsen. 9
ONDERWIJS Met het Onderwijsprogramma wil EBG de kennis over Ondernemerschap, ICT en Wetenschap en Techniek stimuleren bij leerlingen binnen het primair en voortgezet onderwijs in Noord-Groningen. In 2018 deden 55 klassen mee aan het programma Ondernemen in de klas. Volgden 2959 leerlingen ICT-onderwijs. Binnen dit programma leren leerlingen en docenten programmeren en gaan ze aan de slag met onderwerpen als mediawijsheid, internetveiligheid, robotica en How to Google. 78 scholen bouwden en gebruikten een eigen 3D printer. Er is een start gemaakt met de realisering van de Tech-Hub, waar leerlingen na school terecht kunnen. In totaal maakten 6534 leerlingen gebruik van het onderwijsprogramma van EBG. 1375 leerlingen volgden les in Ondernemerschap, 2959 kreeg les in ICT, 1950 leerlingen maakten een 3D printer en 250 leerlingen volgden workshops Wetenschap en Techniek. EBG organiseerde samen met YouTuber Kalvijn een pitch-event voor jongeren, onder de naam Booming Business. Met een nieuwe driedelige serie op het YouTube-kanaal van Kalvijn en een grote finale in Delfzijl. 144 jongeren hebben zich aangemeld met een ondernemingsplan. Hieruit zijn 13 jongeren geselecteerd om te pitchen tijdens de selectiedag. Er waren ruim 300 jongeren aanwezig bij de grote finale in Delfzijl. De komende vier schooljaren (2018 t/m 2022) krijgen alle leerlingen in het aardbevingsgebied ICT onderwijs. Economic Board Groningen (EBG) financiert dit project, Provincie Groningen en de 9 gemeenten uit Noorden Midden-Groningen leveren ook een bijdrage. In 2018 is de vereniging Kansrijke Groningers opgericht, een samenwerkingsverband van schoolbesturen voor het basis-, voortgezet- en middelbaar beroepsonderwijs, en meerdere noordelijke bedrijven. Samen willen ze kinderen en jongeren in het aardbevingsgebied een steuntje in de rug te geven. 102 scholen in het aardbevingsgebied hebben zich inmiddels aangesloten 10
TOERISME Voor toeristen met interesse voor cultuur en landschap is Noord-Groningen een aantrekkelijk gebied. De Economic Board Groningen ziet goede mogelijkheden deze doelgroep naar Groningen te halen. Gastvrijheid, ondernemerschap, online en kwaliteit zijn de 4 pilaren onder het programma Toerisme. Met het programma versterkt EBG de vrijetijdseconomie in Noord-Groningen. Ook dat levert handel en werk op. In 2018: heeft het Groningste van Groningen verder vorm gekregen. De site is verrijkt met persoonlijke interviews en de ondernemers hebben een prominente plaats gekregen binnen de website van Marketing Groningen. Daar presenteren de 35 vrijetijdsondernemers hun deals en arrangementen. Ook is er een brochure ontwikkeld met de 35 Groningste van Groningste deelnemers en hun aanbod. Zo kunnen zij hun gasten verwijzen naar andere Groningste van Groningen ondernemers, een echte local guide functie! is het project Augmented Groningen van start gegaan, waar toeristen en inwoners interactief de historische en landschappelijke rijkdom van Noord-Groningen kunnen beleven. Er zijn op 7 unieke locaties historische verhalen augmented gemaakt. Ter plekke kunnen bezoekers via hun smartphone kennismaken met verborgen schoonheid, glorie en rijkdom. werd de EBG Pitch Recreatie en Toerisme georganiseerd met als thema Maakt jouw idee Groningen nog gastvrijer? Meer dan 20 ondernemers schreven zich in met hun toeristisch idee. Uiteindelijk werd de finale gewonnen door Lydia Oosten met Gym Xtra Fit. hebben twintig organisaties gebruik gemaakt van het vertaalaanbod. Zij hebben website, brochure, flyer, menukaart laten vertalen in het Duits en Engels. organiseerde EBG voor ondernemers in recreatie en toerisme een inspiratiesessie waar zaken als gastvrijheid, ondernemerschap, online-activiteiten en kwaliteit aan bod kwamen. De bijeenkomst werd met zo n 70 deelnemers goed bezocht. heeft EBG 15 vrijetijdsondernemers geholpen met geld en advies. 11
GROENE CHEMIE EN ENERGIE In 2018 is het programma Groene Chemie en Energie gestart. Begin 2018 is hiervoor een programmamanager aangesteld. Achtergrond De gaswinning moet terug en wordt in 2030 stopgezet. Dit betekent veel voor de industrie in het gebied waar EBG werkt. Het is belangrijk om toe te werken naar verduurzaming van de industrie, omdat dit ook nieuwe producten, bedrijven en werkgelegenheid oplevert. In Noord- en Midden Groningen komt een aantal sterke sectoren samen. Dat zijn de chemie, de landbouw- en voedingssector en energiesector. Nu al zijn er kansrijke verbanden tussen deze sectoren. EBG wil innovaties op het snijvlak van deze sectoren versnellen door naar verbindingen te zoeken en door bedrijven met elkaar in contact te brengen. Dat moet op termijn nieuwe, groene grondstoffen en biobased producten opleveren en de ontwikkeling van techniek extra vaart geven. Chemport Industry Campus Op 29 juni 2018 is een intentieverklaring ondertekend voor de ontwikkeling van Chemport Industry Campus. De intentieverklaring is getekend door Groningen Seaports, Rijksuniversiteit Groningen, Hanzehogeschool Groningen, Provincie Groningen, Samenwerkende Bedrijven Eemsdelta, de Noordelijke Ontwikkelingsmaatschappij, DNV GL, Nouryon en de Economic Board Groningen. In 2018 is een begin gemaakt met de verkenning hoe Chemport Industry Campus het beste kan worden vormgegeven. Op Chemport Industry Campus zullen duurzame chemische producten of processen op grotere schaal worden getest en ontwikkeld. Tevens krijgt talentontwikkeling binnen onderwijsinstellingen en het bedrijfsleven hier een belangrijke plek. Chemport Industry Campus vormt de volgende stap in schaalvergroting en professionalisering van de innovatieketen en zal bijdragen aan het stimuleren van de groei van de groene chemie en hernieuwbare energie. Landelijke challenge In 2018 is gestart met de organisatie voor een landelijke challenge. EBG is hiervoor op zoek naar een scale-up die zich wil vestigen in Noord-Groningen en minimaal 75 banen in drie tot vijf jaar denkt te realiseren. Voor de winnaar is 100.000 euro beschikbaar. Daarnaast kan de ondernemer voor expertise terecht bij kennisinstellingen en profiteren van de ervaring van chemieprofessionals. De ondernemer mag ook gebruikmaken van een proeflocatie op de Chemport Industry Campus en kan rekenen op de expertise van in Delfzijl gevestigde bedrijven. 12
5GRONINGEN Het programma 5Groningen maakt van Noord-Groningen dé proeftuin voor de nieuwste generatie mobiel internet. Ondernemers en non-profitorganisaties werken samen met experts om toepassingen van 5G te testen. Deze proeftuin noemen we het 5G Fieldlab. In 2018 is de 5G-proeftuin opgeschaald naar testlocaties in Noord-Groningen. We testen toepassingen op het gebied van zorg, energie, verkeer & logistiek, smart industry, landbouw en leefomgeving. 5G pilots In 2018 zijn ruim 20 pilots actief. Er zijn 15 nieuwe pilot voorstellen ingediend. Er is een aantal pilots gestart in het aardbevingsgebied. Een paar voorbeelden: Voor de pilot 5G monitoring in bouw en infra zijn trillingssensoren geplaatst in de Walfriduskerk in Bedum. Binnen deze 5G-pilot van 5Groningen werken MUG Ingenieursbureau en Omnidots nauw met elkaar samen. Er is een dashboard gerealiseerd waarop alle meetgegevens van de trillingssensoren realtime binnen komen. In de pilot Energy4All wordt in kaart gebracht wat er nodig is voor het realiseren van een energie deeleconomie, waarin we energie met elkaar kunnen uitruilen. De pilot van Agrifly heeft met een drone gevlogen in Noord-Groningen. Er loopt een proef met autonoom vervoer in Scheemda: hier rijdt een zelfrijdend busje bij het ziekenhuis. Voorafgaand hieraan is op de Zernike Campus getest met cameratoezicht in en om het voertuig. Een aantal akkerbouwers werkt mee aan de 5G-pilot waarbij een weerstation op het land is geplaatst met sensoren die realtime informatie geven over de weersomstandigheden en de bodemgesteldheid (temperatuur, vochtigheid, voedingsstoffen). Partners In 2018 heeft VMware /DellEMC zich aangesloten als nieuwe partner van 5Groningen. Hiermee heeft 5Groningen 11 partners: Economic Board Groningen, KPN, Agentschap Telecom, Vodafone, Ericsson, TNO, Huawei, Rijksuniversiteit Groningen, Surf, Hanzehogeschool Groningen en VMWare/DellEMC. Events en activiteiten In 2018 organiseerde 5Groningen de volgende events en activiteiten: 11 5G Masterclasses. Hierbij wordt samengewerkt met de Digital Society Hub van Hanzehogeschool Groningen en de Rijksuniversiteit Groningen. Seminar 5G in Zorglogistiek op 7 november, in samenwerking met de Rijksuniversiteit Groningen. Met 50 bezoekers was dit een waardevolle kennisuitwisseling. Inspiratiedag bij de ESA in Noordwijk op 21 november, met 50 deelnemers vanuit 5Groningen en 50 relaties van ESA. De Grote 5G quiz tijdens het Let s Gro festival. In november is gestart met de voorbereidingen voor de 5G Student Battle in maart 2019, met de focus op het werven van studenten (MBO-HBO-WO) die willen deelnemen aan dit event. Subsidie De 5G proeftuin is dit jaar opgeschaald naar testlocaties in Noord-Groningen. Het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) heeft hiervoor een bijdrage van 2 miljoen euro toegekend. 25% van dit bedrag wordt gefinancierd vanuit EFRO-middelen en 75% wordt bekostigd via rijks-cofinanciering door het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat. De provincie draagt 500.000 euro bij, bovenop de EFRO-bijdrage vanuit de Europese Unie. 13
Samenwerking met de ESA 5Groningen en de European Space Agency (ESA) unit Business Applications (BA) zijn een samenwerking gestart. Beide partijen testen hoe 5G en satellietinformatie elkaar kunnen aanvullen en versterken. Een flink aantal pilots van 5Groningen kan vanaf nu profiteren van satellietinformatie als extra functionaliteit bovenop 5G. En bedrijven uit het netwerk van ESA kunnen gebruikmaken van testmogelijkheden met 5G in Groningen. 5Groningen ontving in 2018 van de ESA twee onderzoeksvoorstellen waarin partijen met satellietdiensten uit Europa, willen testen in de 5G proeftuin. 14
BUILDING 2018 is het eerste volledige jaar voor BuildinG met als motto thuis in de toekomst. De volgende highlights vonden in 2018 plaats: 1. BuildinG heeft op haar terrein rondom de testhal een proeftuin beschikbaar voor innovatieve bouwconcepten. Er is een start gemaakt met de aanleg van de infra en met vier bedrijven zijn concrete afspraken gemaakt over investeringen in onze proeftuin. 2. Oprichting van BINK (BuildinG Innovators NetworK); het netwerk telt inmiddels 42 organisaties als lid. 3. Kwaliteitstool Scholenbouwmaatje is gelanceerd (uit het programma BKS - BuildinG Kwaliteitsteam Scholenbouw). 4. Naast de testhal is een circulaire kantoorunit geplaatst en in gebruik genomen waar 7 werkplekken gerealiseerd zijn. 5. Voor Kennisplatform Bouwen en Versterken zijn 3 kennistafels georganiseerd (met als thema s Cultureel Erfgoed, Schade en Monitoring en Versterkingsmethoden), vond het Kenniscongres Veilig Wonen plaats op 8 november (ism Kennisplatform Leefbaar en Kansrijk van de RUG), en is de kennisbank online gegaan www.kennisplatformbouwen.nl. 6. BuildinG ging op Koningsdag in gesprek met de koninklijke familie op de Grote Markt samen met enkele studenten van de Hanzehogeschool Groningen en met basisscholieren uit Zeerijp 7. Een vijfjarenplan is geschreven met aanscherping van onze missie, visie en activiteitenpalet. Met de founding fathers is de stand van zaken geëvalueerd en de herijking van de koers besproken met voorstellen voor investeringen in de komende jaren en rendement voor de partners. 8. Op de triltafel zijn meerdere testen uitgevoerd in het kader van het TKI-programma van TNO over de beoordeling van versterkende maatregelen in de aardbevingenregio. Mede door een grote bijeenkomst was hiervoor veel belangstelling. 9. Er zijn drie opdrachten van bedrijven voor testen en onderzoek verworven op testapparatuur (op zowel de triltafel als op de vlaktester). 10. Op 30 juni organiseerden we voor het eerst THOES, een jaarlijks terugkerende manifestatie voor bouw en bewoners, met workshops, stands en expedities in de regio. Tijdens Thoes vond de EBG Pitch Bouw en Innovatie plaats. 11. Bij BuildinG organiseerde EBG samen met Bouwend Nederland een Infra Marktdag en de EBG Pitch Infra en Innovatie. 12. BuildinG werkte mee in het project Goud Grunn, waarin scholieren uit Noord-Groningen uitgedaagd worden zelf na te denken over de toekomst van hun dorp. 13. Op 7 oktober deed BuildinG mee aan Zpannend Zernike, een event voor kinderen over wetenschap en techniek. Er kwamen ruim 650 schoolgaande kinderen en ouders in de hal langs. 14. BuildinG wordt innovatiepartner in de overeenkomst tussen rijk en regio inzake de verdubbeling van de N33 (Appingedam-Eemshaven). 15
ONZE PLANNEN VOOR 2019 In 2019 scherpt EBG de investeringsstrategie van het GROEIfonds verder aan om de middelen, 9,5 miljoen voor dit jaar, nog effectiever te kunnen investeren. Het streven is dat 15 bedrijven gefinancierd vanuit dit fonds gaan uitbreiden of zich hier vestigen, waardoor minimaal 200 nieuwe banen gecreëerd worden. EBG zet verder de succesvolle AdviesregelinG, InnovatieregelinG, ArbeidsplaatsenregelinG en de bijdrage in de Regionale Investeringssteun Groningen (RIG) voort. In 2019 staan de volgende activiteiten gepland: de organisatie van EBG Kenniscafés over relevante ondernemersthema s en de oprichting van een vierde MOI-vestiging. Daarnaast krijgen 6250 leerlingen ICTonderwijs en/of les vanuit het ondernemerschapsprogramma en 350 leerlingen bezoeken buiten schooltijd de Tech Hub. Verder organiseert EBG een landelijke EBG pitch als leadgenerator voor vestiging van bedrijven in de groene chemie en energie, een 5G Student Battle en 6 5G Masterclasses. Ook starten en continueren diverse 5G pilots waarvan 3 met ESA-bedrijven, wordt de Chemport Industry Campus gerealiseerd, wordt het Groningste van Groningen met nieuwe toeristische ondernemers uitgebreid en samen met Marketing Groningen in een voorjaarscampagne gelanceerd. Groningen is eind 2019 de eerste provincie met snel internet voor al haar ondernemers en inwoners. Kijk op www.ebgn.nl voor de laatste informatie. 16
17
Economic Board Groningen G. Reindersstraat 5 9951 CC Winsum 050-21 116 68 info@ebgn.nl www.economicboardgroningen.nl jaaroverzicht 2018 Economic Board Groningen 18