Boekverslag Nederlands Twee vrouwen door Harry Mulisch Boekverslag door een scholier 2526 woorden 11 april 2014 5,7 2 keer beoordeeld Auteur Genre Harry Mulisch Psychologische roman Eerste uitgave 1975 Vak Nederlands Verwachting vooraf Ik wist niks van het boek af en heb het boek uitgekozen omdat de titel me aansprak. Ik moest kiezen uit de lijst en als categorie koos ik voor de bekende schrijvers, Literatuur van de grote vier Nederlandse schrijvers. Mijn verwachting was dat het een heel origineel boek zou zijn omdat het over een lesbisch stel gaat. Ik had nog nooit een boek gelezen over zo n onderwerp. Ik was er een beetje nieuwsgierig naar omdat een mannelijke schrijver een boek heeft geschreven over een lesbisch stel. Je zou verwachten dat dit onderwerp voor een man helemaal niet makkelijk is om over te schrijven maar Harry Mulisch heeft het toch gedaan. Korte samenvatting Laura ontmoet Sylvia en ze besluiten samen te wonen. Tegen de ouders van Sylvia liegen ze, ze zeggen dat Sylvia bij een student (Thomas) gaat inwonen in Amsterdam. Ze houden de moeder van Sylvia aan het lijntje, zij weet niet dat Laura eigenlijk Thomas is. Ze gaan naar Nice naar de moeder van Laura, ze krijgen ruzie omdat Laura eigenlijk wil dat Sylvia niet mee gaat. De moeder komt er achter dat ze lesbisch zijn als plotseling Sylvia in beeld komt. Laura is gescheiden van Alfred omdat zij geen kinderen kunnen krijgen. Dan vraagt Sylvia aan Laura of zij een kind van haar wil en zij antwoordt, ja. Tijdens een theater voorstelling Orpheus vriend ontmoet Sylvia Alfred, ze mogen elkaar. Laura laat Sylvia een museum zien waar zij werkt, daar vertelt Sylvia dat zij altijd van haar zal blijven houden. Sylvia zegt niets meer en maakt alleen maar schoon. Ze besluiten dat het beter is als ze een tijdje naar haar ouders gaat, maar na 3 dagen komt ze niet terug.via Karin, de ex van Alfred hoort ze dat Sylvia met Alfred is. Later haalt Sylvia haar paspoort op en vertrekt met Alfred naar Engeland. In de tussentijd was Laura helemaal wanhopig. Als Sylvia terug komt blijkt ze zwanger te zijn. Ze vertelt dat ze zwanger is van Alfred en dat ze dit gedaan heeft voor Laura omdat zij een kind van haar wilde. Nu was het zo dat Laura vond dat ze het met zijn allen moesten uitpraten, maar Alfred wil eerst Sylvia alleen spreken. Toen doodde Alfred Sylvia. Laura s moeder stierf, onderweg dat ze naar Nice reed rust ze uit in een kamer bij een oude vrouw in Avignon. Hier schrijft ze de gebeurtenissen op en aan het eind wordt gesuggereerd dat Laura zelfmoord pleegt. Drie indrukwekkende gedeelten uit het boek Pagina 1 van 5
1 e : Dat is wanneer Laura Sylvia voor het eerst ziet en ze samen een wandeling maken. Ook zij voelde blijkbaar dat het geen gewone ontmoeting was zelf has ik het al aan haar rug gezien. Blz. 20 Situatie hoofdpersoon: Ze zag de rug van Sylvia en wist meteen dat deze ontmoeting geen gewone ontmoeting was. Laura had brood gekocht en het was een normale zaterdag voor haar. Ze zag dat het meisje bij de juwelier anders was maar dat dit anders precies bij haar paste. Laura voelde zich heel zenuwachtig. Ze moest om de een of andere reden op haar af stappen. Ze dacht bij zichzelf nog dat ze zichzelf liet mee slepen door een of ander platonisch gevoel en dat ze dus niet zichzelf was. Waarom is het zo gelopen? Het is gewoon gebeurd. Laura zag het zelf niet aankomen ze rekende op een doodnormaal weekend waarin ze een beetje zou lezen en slapen. Het is gebeurd omdat het zo moest zijn. Zonder deze ontmoeting zou dit hele boek nergens over gaan. Het is immers de ontmoeting van de twee vrouwen die elkaar eeuwig lief hebben vanaf de dag dat ze elkaar voor het eerst ontmoet hebben. Het indrukwekkende: Het indrukwekkende van dit stukje van het boek is dat het een stukje is dat je niet kunt bevatten doordat je het zelf nooit zou doen. Het is een pakkend stukje omdat de hoofdpersoon goed naar voren komt. Je krijgt een goed beeld van de hoofdpersoon door alle gedachten van Laura die worden beschreven door Harry Mulisch. De indruk die je krijgt van Sylvia is meteen erg mysterieus omdat je zelf denkt dat ze geen eigen mening heeft. Dat merkte ik doordat Laura alsmaar vragen stelde en Sylvia alles goed vond en zelf niets zei. Je ziet haar daar meteen als een nietsnut die eigenlijk geen interesse heeft in Laura. 2 e : dat is wanneer Sylvia enthousiast begint schoon te maken terwijl ze steeds minder zegt tegen Laura. Ze besluiten dat het dan beter is als ze drie dagen bij haar ouders blijft en daarna belt Laura. Luister Sylvia, zo gaat het niet langer. Wil je misschien een paar dagen naar huis, naar je moeder? Zij knikte mat. blz. 88 Situatie hoofdpersoon: Laura weet niet meer wat ze moet denken. Het ene moment is het hartstikke close tussen hun en de andere keer wordt er niet gepraat. Dit is dus een erg onzekere tijd voor Laura, ze kan dan ook niet wachten op het moment dat ze gebeld wordt door Sylvia. Omdat ze alleen is krijgt ze ook steeds minder vertrouwen in Sylvia en alle gedachten ratelen dan ook de hele dag door haar hoofd. De situatie is dus niet aan te dragen. Waarom is het zo gelopen? Dit is gebeurd omdat Sylvia in het geheim Alfred wilde gebruiken om zwanger te worden en zo een kind kon krijgen voor Laura en haarzelf. Dat ze enthousiast ging schoonmaken hoorde bij haar plan. Van haar plan wist niemand iets en dus zelfs Laura wist er niets van. Het indrukwekkende: Dit stuk is zo indrukwekkend geschreven dat je echt denkt dat je zelf zo denkt. Laura is zo aan het piekeren dat je zelf ook gaat piekeren. De verschillende stemwisselingen zijn goed geschreven maar Laura is in dit gedeelte nooit blij geweest. 3 e : De moeder van Laura is dood, Sylvia is dood en Alfred zit in de gevangenis en zij blijft alleen achter. Ik heb niets meer te melden. Van de ene dood ben ik naar de andere gereisd. Sylvia ligt stil in haar graf in de duinen, ons kind begraven in haar. In Nice ligt mijn moeder gebalsemd in een kelder op mij te wachten. In Amsterdam zit Alfred in een cel. Situatie hoofdpersoon: De hoofdpersoon is gewoon even helemaal niets meer. Ik bedoel ze voelt zich waarschijnlijk zo alleen dat ze zichzelf niets meer vindt. Want leef je nog wel als al je dierbaren om je heen zijn gestorven? Ik denk dat de hoofdpersoon even niet meer weet wat ze moet doen. Pagina 2 van 5
Waarom is het zo gelopen? Dit is bijna allemaal de schuld van Alfred. Hij had besloten om Sylvia te vermoorden en zo kwam Alfred in de gevangenis en was Sylvia dood. Laura vond Alfred en Sylvia het moesten bespreken. Dat vond Sylvia helemaal geen goed idee maar Laura dwong haar een beetje en toen deed ze het toch. Laura belde Alfred op en zei dat ze het wilden uitpraten. Alfred deed een voorstel, hij wilde eerst alleen met Sylvia spreken. Toen heeft hij Sylvia vermoord. Op ongeveer op hetzelfde moment is Laura s moeder overleden. Het indrukwekkende: Het einde van het boek is voor mij erg indrukwekkend geweest omdat ik niet had gedacht dat het zo zou aflopen. Het is een erg origineel einde dat me wel pakt doordat Laura eindigt met niemand meer om haar heen. Het einde is ook kort en krachtig. Deze zin maakt dit duidelijk. Van de ene dood ben ik naar de andere gereisd. Ervaring achteraf Mijn verwachtingen zijn uitgekomen omdat ik dit een origineel boek vind met een goede verhaallijn. Het verhaal is niet zomaar een verhaal maar het verhaal is vanaf het begin goed verzonnen. Mijn leeservaring is dat het begin van een boek veel te zeggen heeft. Mijn leerervaring is dat aantekeningen maken in zinnen veel makkelijker is dan steeds woorden neerzetten op papier. Nu heb ik een groot verhaal geschreven en dat is voor mij makkelijker om mee te werken. Dan kan ik makkelijker een samenvatting maken. Ik was al erg vroeg begonnen met het lezen maar na een tijdje had ik geen tijd meer kunnen maken om nog verder te lezen en daardoor ben ik het begin een beetje vergeten. Toen ik verder ging met het lezen moest ik weer helemaal inkomen in het verhaal en dat is heel vervelend. Dus de volgende keer ga ik zorgen dat ik het boek sneller ga uitlezen zodat ik me het begin van het verhaal beter herinner. Vraag: Beredeneer op basis van het boek waarom je het wel of niet terecht vindt dat deze schrijver tot de grote vier schrijvers van Nederland hoort. Ik vond het een goed boek omdat dit onderwerp niet zo doorsnee is. Harry Mulisch heeft een heel origineel onderwerp gekozen en erg goed beschreven. Ik denk dat hij er niet veel van weet omdat hij geen vrouw is en zeker geen lesbi is. Dat vindt ik een heel goed punt van dit boek. Hij heeft het mooi verteld en hij heeft veel gedachten van de hoofdpersoon in het boek verwerkt. Dit boek heeft een doordachte verhaallijn, waardoor het verhaal in het begin van het boek niet kloppend lijkt. Aan het begin van het boek wordt namelijk verteld dat haar moeder gestorven is terwijl dat pas gebeurd aan het einde van het boek. Dit vindt ik een goed kenmerk van literatuur van de grote vier schrijvers van Nederland is. Ik vindt zijn inlevingsvermogen ook uitzonderlijk goed. Dus ik vindt dat hij wel bij een van de 4 grote schrijvers van Nederland hoort. Verdiepingsopdracht: 4 Thematiek Het thema van het boek is een liefde tussen twee vrouwen en het dramatische einde hiervan. Het lesbische stel heeft een hele moeilijke relatie door alle anderen die het niets vinden. Maar als de anderen er niet waren geweest dan waren ze het gelukkigste stel van de hele wereld. Dit zie je bijvoorbeeld als Laura en Sylvia naar Nice gaan naar de moeder van Laura en Laura zonder Sylvia naar haar moeder wil. Dan komt Sylvia stiekem opdagen en komt de moeder van Laura er achter dat ze lesbisch zijn. Ze is zo boos dat ze Sylvia probeert te slaan met en stok. Als je deze situatie hebt gezien dan zie je ook dat een lesbisch stel helemaal niet welkom is in de familie. Laura heeft ook geen vader meer en verder komt er ook geen familie in het beeld. Ik denk dat ze verder dan ook geen familie meer heeft. Ook de familie van Sylvia weet er niets van en die komen het ook niet te weten doordat ze het lang geheim kunnen houden. Ze hebben bedacht dat Laura de moeder is van Thomas, Thomas is zogenaamd de vriend van Sylvia. Sylvia en Laura hadden ooit een foto laten maken van Sylvia en een onbekende jongen. Dit was met voorbedachten Pagina 3 van 5
rade van Sylvia omdat ze dan alvast een foto zouden hebben van Thomas. Op een dag als de moeder van Sylvia komt de moeder langs en spelen ze een dik toneelstuk! Het is dus best dramatisch dat je zelfs tegenover je moeder moet liegen om gelukkig te kunnen zijn. Mijn gedachten over het onderwerp lesbische stellen is niet verandert omdat ik toch wel wist dat het heel moeilijk is voor die personen om zichzelf te kunnen zijn zonder dat je kennissen een bepaalde mening over je hebben. In dit boek hebben vooral de ouders en Karin ( de ex van Alfred) van te voren een mening over hun twee. Het onderwerp is tegenwoordig oppervlakkig maar als onderwerp voor je boek vindt ik het toch wel erg origineel en het is ook een meteen een heel diepgaand onderwerp. Veel menen hebben niets met dit onderwerp te maken en toch besluit een man te schrijven over zo n onderwerp! Petje af, hoor! Hij heeft namelijk veel gedachten van de hoofdpersoon verteld in zijn boek waardoor het boek een veel grotere waarde krijgt. Je ziet dan het beeld van hoofdpersoon en dan weet je ook beter hoe zij zich voelt. Het motief die een belangrijke rol speelt in dit boek was de tijd. Dat merkte ik toen Sylvia naar Alfred ging zonder dat Laura dat wist. Laura bleef alleen achter en kon maar niet wachten totdat ze zou bellen. De tijd was niet te verdagen. De dood is ook een belangrijk motief dat zie je wanneer Sylvia dood geschoten is door Alfred en Laura haar voor het eerst ziet liggen. Ik zag meteen dat ze dood was. Blz.138 Laura s moeder overleed ook en zelf begint ze te denken aan zelfmoord. Ik kan eerder beneden zijn dan de echo van mijn schreeuw terug is van het paleis. blz. 140 De relatie van de moeder en dochter relatie is ook belangrijk geweest omdat dit onderwerp telkens terug komt in het boek. Als ze bijvoorbeeld naar Nice gaat om haar te bezoeken merk je al meteen dat ze geen goede relatie hebben. Later wil Laura naar haar moeder schrijven om hun haar excuses aan te bieden. Ze had namelijk tegen haar moeder gelogen dat ze heel gelukkig is met een man, maar het is Sylvia. Laura is vaak verdrietig en daarom is dit motief ook belangrijk. Ze is verdrietig als Sylvia haar verlaat en later sterft. Ook is ze verdrietig als haar moeder zo boos is op haar omdat ze tegen haar heeft gelogen dat ze moet huilen. Orpheus en Eurydieke motief is ook van belang omdat dit verhaal vergelijkbaar is met Laura en Sylvia. De Orpheus mythe: Eurydike gaat dood door een slangenbeet. Orpheus wil Eurydike terug. Hij gaat naar de onderwereld en zorgt dat hij haar terugkrijgt, met een voorwaarde dat hij tijdens de terugtocht niet achterom kijkt. Orpheus kijkt toch achterom... Dit verhaal komt op hetzelfde neer: Sylvia gaat er vandoor met Alfred. Ze doet dit alleen om een kind van hem te krijgen. Als ze zwanger is gaat ze terug naar Laura (ze komt terug uit de onderwereld). Laura wil dat Sylvia met Alfred gaat praten en Alfred vermoordt Sylvia. (Laura maakt een fout door Sylvia met Alfred te laten praten en daardoor gaat Sylvia bij haar weg) De titel is: Twee vrouwen is een hele logische naam voor het boek omdat het boek over twee vrouwen gaat die verliefd op elkaar zijn. Ook gaat het over het gevecht tegen de tijd dat je ziet wanneer Sylvia zou opbellen wat ze niet deed en waardoor Laura eindeloos moest vechten tegen de tijd. Net zoals bij Orpheus die Eurydike terug wil. Het belangrijkste thema is tijd en dat zie je ook terug in de motto. Waarmee bedoelt wordt dat liefde iedereen onverwacht kan overkomen en weer onverwacht kan verlaten. Het motto is: '... weer doorsidderde mijn hart Eros, zoals de wind op de bergen in eiken valt'. Het is gekozen uit het werk van Sappho, een Griekse dichteres, die omstreeks 630 vóór Christus op Lesbos woonde, het eiland waarnaar de lesbische liefde is vernoemd. Opnieuw wordt mijn hart gebroken, zoals de wind steeds weer in de eiken op de bergen Valt. Het kan ook liefde betekenen, die als de wind op de bergen en in de eiken valt. Pagina 4 van 5
Daar bedoelt hij mee dat liefde iedereen onverwacht kan overkomen en weer Onverwacht kan verlaten. De schrijver wil met de afloop duidelijk maken dat de liefde een onverwachte wending kan krijgen in der loop der tijd. Pagina 5 van 5