Platform Minima Organisaties NIEUWSBRIEF Najaar 2012 Informatie toegankelijk voor iedereen Rapport werkgroep Minima Armoede en eenzaamheid Lezing Koos Pelsser 5 oktober 2012 MINIMAAL Platform Minima Organisaties Haarlem e.o. Platform Minima Organisaties Haarlem
Voorwoord Op 15 november a.s. organiseert het Platform Minima Organisaties in de Doelenzaal van de Stadsbibliotheek een conferentie. Hoe staat Haarlem er voor op het gebied van het Minimabeleid? Het PMO wil daarbij uitgaan van de ideeën en ervaringen van mensen in minima-situaties. Deze conferentie is een vervolg op de drukbezochte bijeenkomst van 5 april jongstleden, waarbij de (ontwikkelingen rondom de) Wet werken naar vermogen centraal stond. Tijdens de conferentie ook: de presentatie van de nieuwe PMO-website. Voor hen die er mee om kunnen gaan (zie het artikel over digitalisering) nog toegankelijker en beter bruikbaar. Vanuit Den Haag worden de gemeenten gebombardeerd met beperkende maatregelen, ook op minima-gebied. De gemeente Haarlem is daar volop mee bezig. Aan de ene kant met het verwerken van de opgelegde regels; aan de andere kant met het proberen om de schade zoveel mogelijk te beperken. Wij als PMO zien dat van nabij; praten mee en waarderen de gemeentelijke inzet. Niet alle uitkomsten, overigens. Zo staat de beëindiging van het subsidie aan het Informatiesteunpunt in de eerstelijns geestelijke gezondheidszorg (ISP) op de rol. Dit nadat, in het kader van het beëindigen van de Instroom-/Doorstroom (ID-) regeling, de functie van de beroepskracht van het ISP moest worden beëindigd. In dit nummer van de PMO-Nieuwsbrief leest u over de gevolgen van een gestapelde neerwaartse spiraal. Speciaal van invloed op mensen die niet in hun eigen kracht kunnen komen. Eigen kracht het toverwoord van met name de Rijksoverheid dreigt een lelijke term te worden voor leef maar met bezuinigingen. Er zullen mensen zijn en blijven die die kracht niet (meer) kunnen opbrengen. Dan mag het toch niet zo zijn dat je het maar moet uitzoeken? Zoek het zelf maar uit is de titel van een rapport dat is uitgebracht door de Werkgroep Minima, waarvan het PMO deel uitmaakt. In dat rapport wordt beschreven hoeveel moeilijker het soms geworden is om een uitkering, niet alleen te krijgen zelfs maar aan te vragen. Dit en andere zaken in deze uitgave van de PMO-Nieuwsbrief. Wij staan open voor uw reacties. Koos Pelsser, Voorzitter Platform Minima Organisaties 2
Informatie toegankelijk voor iedereen! Informatie toegankelijk voor iedereen. Dat is waar PMO en Haarlem Effect, samen met andere partijen in Haarlem naar streven. De maatschappij wordt steeds digitaler en de gemeente Haarlem logischerwijs dus ook. Maar even leek het erop dat de gemeente Haarlem er voor koos om volledig digitaal te worden. De stadsgids werd als papieren versie gestopt en was enkel nog digitaal te verkrijgen; en ook leek het erop dat voorzieningen alleen nog maar digitaal aangevraagd konden worden. Dit is in tegenspraak met het beleid van de rijksoverheid en het advies van de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG). Niet iedereen kan digitaal meekomen en digitaal voorzieningen aanvragen. Informatie moet daarom nooit enkel en alleen digitaal te verkrijgen zijn. Gelukkig blijkt de insteek van de gemeente Haarlem ondertussen een stuk genuanceerder te zijn. De stadsgids is dit najaar weer in papieren versie verschenen en tijdens het laatste overleg met de gemeente Haarlem bleek dat helemaal niet alles digitaal moet, maar dat de gemeente juist wil kijken naar wat degebruiker nodig heeft. Dit was echter wel de aanleiding en het begin van onze samenwerking om informatie voor iedereen toegankelijk te maken èn te houden. Waar hebben we het nou eigenlijk over? Hoeveel mensen hebben geen computer of internettoegang? Welke groepen komen er minder goed mee? Wat kunnen veel mensen wel en wat niet qua computergebruik? En dat dan omgerekend naar cijfers voor Haarlem. Dat waren zaken die de samenwerkingspartners graag wilden weten. Een paar cijfers: - 9 % van de Nederlandse bevolking maakt geen gebruik van internet. Hiervan is meer dan 92,7% niet van plan dit in de toekomst wel te gaan doen. - 6631 huishoudens in Haarlem hebben geen toegang tot internet (omgerekend vanuit landelijke cijfers). - 9111 Haarlemmers hebben geen enkele toegang tot internet (omgerekend vanuit landelijke cijfers). - 4420 huishoudens in Haarlem hebben geen toegang tot een computer (omgerekend vanuit landelijke cijfers). Om wie gaat het vooral? Het zijn vooral ouderen, mensen met een lager inkomen, mensen met een lager beroepsniveau, mensen met een lagere opleiding en mensen die laaggeletterd zijn die geen toegang hebben tot computer en/of internet. Verschuiving van toegang naar vaardigheden. Het grootste probleem blijkt echter niet de toegang tot computer en /of internet te zijn, maar de digitale vaardigheden. Veel mensen kunnen wel een mailtje sturen, een spelletje spelen of de krant online bekijken, maar het is anders als je ook echt dingen gedaan moet krijgen! Als je formulieren moet opzoeken of invullen of op een ingewikkelde website moet zijn zoals die van het UWV of de gemeente. Waarbij de informatie die je nodig hebt écht belangrijk is en jij moet beoordelen of je de juiste informatie hebt gevonden. Daarbij hebben veel meer mensen een probleem. 3
En nu? Hierna zijn de partners aan de slag gegaan om een plan van aanpak te maken waarin niet alleen PMO en Haarlem Effect, maar ook de Gemeente Haarlem, Dock en Kontext zich konden vinden. De partners vinden het belangrijk dat informatie voor iedereen toegankelijk is. Ieder gaat op zijn eigen wijze door om dit onderwerp aan te pakken. Er wordt regelmatig informatie uitgewisseld en waar nodig, samen opgetrokken. Concrete eerste acties PMO gaat met ondersteuning van Haarlem Effect aan de slag met het vormen van een gebruikerspanel dat de gemeente (en andere partijen) gevraagd en ongevraagd advies kan geven over (digitale) informatievoorziening zoals de website. In dit gebruikerspanel zitten dan bij voorkeur mensen die minder digitaal vaardig zijn. Mocht u interesse hebben om deel te nemen neem dan contact op met het kantoor van het PMO. (zie colofon) Haarlem Effect gaat verder met het ontwikkelen van activiteiten die mensen motiveren en trainen met betrekking tot digitale vaardigheden. Houd u de folder en de website van Haarlem Effect in de gaten! De gemeente Haarlem zorgt dat de nieuwe website aan de webrichtlijnen voldoet (het hoogste niveau), zodat de digitale informatie zo toegankelijk mogelijk is. Kijkt de gemeente heel bewust naar welke informatie wèl en welke niet het beste digitaal aangeboden kan worden? Hierbij wordt gekeken naar wat het handigst is voor de gebruikers en nìet voor de medewerkers bij de gemeente. Al met al zijn er dus veel ontwikkelingen gaande op dit gebied. Vragen, opmerkingen en suggesties horen wij graag! En natuurlijk zal PMO in de gaten blijven houden of informatie ook via andere kanalen aangeboden blijft worden dan enkel via het internet. Foto: argus Fotoarchiv/Frischmuth 4
Rapport van de Werkgroep Minima: Zoek het zelf maar uit? * In september jl. heeft de Werkgroep Minima een rapport uitgebracht over de Wet Werk en Bijstand (WWB). De Werkgroep Minima is een samenwerkingsverband van 14 hulpverlenings- en belangenbehartigingsorganisaties in Haarlem en heeft een signalerende functie naar de gemeente over de toepassing van de wet- en regelgeving op het gebied van sociale zaken en werkgelegenheid. Bovengenoemde organisaties krijgen steeds meer te maken met klachten van burgers die een bijstandsuitkering aanvragen of ontvangen. Maar niet alleen de burgers hebben hierover klachten. Ook professionele en vrijwillige hulpverleners ondervinden dagelijks dat er veel mis gaat bij het uitvoeren van de Wet Werk en Bijstand in de gemeente Haarlem. Met het aanstellen van de zogenaamde poortwachters is het aantal klachten toegenomen waardoor niet langer gesproken kan worden van incidenten. Bovendien is eind 2011 het tot dan toe bestaande reguliere overleg tussen de afdeling Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SoZaWe) en de Werkgroep Minima door SoZaWe opgezegd. Hierdoor viel een rechtstreekse ingang om knelpunten in de uitvoeringspraktijk met de gemeente te bespreken, weg. Met name de samenloop van deze twee ontwikkelingen was aanleiding voor de werkgroep om klachten te bundelen, te analyseren én samen met een aantal aanbevelingen te verwerken tot het rapport. Ondanks de kritische toon van het rapport is het de uitdrukkelijke wens van de werkgroep om op deze manier een positieve en constructieve bijdrage leveren aan het oplossen van de knelpunten. Het rapport is o.a. aangeboden aan de heer J. Nieuwenburg, wethouder Sociale Zaken en aan de heer E. Dorscheidt, hoofdafdelingsmanager van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Voor een papieren exemplaar kunt u contact opnemen met: Kontext tel. 023 543 32 20 of Platform Minima Organisaties tel. 023 534 11 95. 5
ARMOEDE EN EENZAAMHEID LEZING HISTORISCH MUSEUM HAARLEM 5 OKTOBER 2012 in het kader van de tentoonstelling Geen cent te makken door lt.-kolonel mevr. dr. Ine Voorham van het Leger des Heils. Ter afsluiting van de Week tegen de Eenzaamheid een lezing over armoede en eenzaamheid. Armoede is zo oud als de mensheid. Het Leger des Heils is in de tweede helft van de 19de eeuw in Engeland ontstaan vanwege ernstige gevolgen van armoede. De uitvinding van de stoommachine en daardoor de opkomst van de industrialisatie leidde tot een trek van het platteland naar de steden. In plaats van rijkdom te vinden belandde men in grote armoede, die leidde tot verpaupering. William Booth, de oprichter van het Leger des Heils streed tegen armoede, uitbuiting en uitsluiting. Het Leger des Heils ontleent zijn bestaansrecht aan zijn christelijke identiteit. Armoede bestaat niet alleen in materieel opzicht, maar ook in geestelijk opzicht. Er zijn dikke boeken volgeschreven over armoede. Met daarin de discussie over absolute en relatieve armoede. We zijn geneigd in het rijke westen te denken dat we hier alleen te maken hebben met relatieve armoede. Het is zo dat de wet- en regelgeving zodanig is dat niemand van de honger om hoeft te komen. Echter de werkelijkheid is soms anders. Ook relatieve armoede is armoede. Wanneer alle kinderen op school mee mogen met het schoolreisje en het kind van arme ouders niet, is die ervaring voor het kind en zijn ouders erger dan met een hongerige maag naar bed gaan. De wet- en regelgeving in Nederland is voor 85% van de bevolking passend en geschikt. Voor de andere 15%, mensen met veel en complexe problemen, is deze ontoereikend en leidt tot verpaupering en sociale uitsluiting. Door de tijden heen zijn opvattingen over eigen verantwoordelijkheid en zelfredzaamheid veranderd. Die spelen een belangrijke rol in het signaleren van armoede en de wijze waarop daar op wordt gereageerd. Bij armoede lijkt het om de meest basale levensbehoeften te gaan, zoals een huis om in de wonen, geld om eten en kleding te kunnen kopen, iets extra s om relaties te kunnen aangaan en te onderhouden en iets aan ontspanning te kunnen doen. Armoede is de ervaring minder goederen en geld te hebben dan waar de meerderheid van de mensen om je heen over beschikt. Dat maakt armoede betrekkelijk. De vraag is of sociale armoede dat ook is. Leven in isolement is overal en altijd pijnlijk. Armoede heeft een sterk materieel accent. Iedereen kan begrijpen dat als je weinig geld hebt er niet veel gelegenheid overblijft om sociale contacten te onderhouden. Sociale uitsluiting wordt ook wel als een moderne vorm van armoede gezien. De meest eenvoudige defi nitie is: - er niet bij kunnen horen - er niet bij mogen horen - er niet bij willen horen Er is sprake van zichtbare en onzichtbare armoe de. Zichtbare armoede vinden we op straat. De dak- en thuislozen, die met twee plastic tassen hun hele hebben en houen meetorsen. Mensen die genoodzaakt zijn elke dag buitenshuis te eten, vaak uit de vuilnisbak. Het zijn allang niet meer uitsluitend mannen, steeds meer ook vrouwen en het treft ook ouders met kinderen. Armoede komt voor onder verwarde mensen met psychiatrische stoornissen. Zij kunnen zich niet redden. Voelen zich niet ziek genoeg om zich te laten behandelen en zijn niet ziek genoeg dat zij gedwongen opgenomen kunnen worden. Jongeren en met name zwerfjongeren, levend aan de rand van de samenleving hebben met sociale armoede te maken. Ze zijn veelal verslaafd aan alco hol, drugs, pillen, gokken of een combinatie van al deze verwoestende middelen. Onzichtbare armoede, armoede achter gesloten deuren treft ouderen, die geïso leerd leven en vanwege hun ouderdom en gebrek aan contacten hun zelfredzaamheid volledig zijn kwijtgeraakt. Chronisch zieken die vanwege hun gezondheidsproblemen weinig tot niets te doen hebben en daardoor beperkte contacten hebben. Veelal is het inkomen laag en het uitgavenpatroon vanwege de beperking hoger dan gemiddeld. Gebrek aan middelen leidt tot isolement. Ook allochtonen, vaak nog in achterstandspositie vanwege een cultuurgebonden netwerk, hebben met eenzaamheid te maken. Illegalen, die er volgens de wet niet mogen zijn, bestaan wel. Ze hebben bijna nergens recht op, leven in grote armoede en hebben geen perspectief. 6
Ik zoom nu iets nader in op het fenomeen sociale uitsluiting. In mijn dissertatie Er buiten staan heb ik gewerkt aan de hand van een door mij ontwikkeld model over sociale uitsluiting. In dit model spelen individuele personen, de samenleving als geheel en instituties, zoals hulpverleningsinstellingen een eigen rol in sociale armoede en eenzaamheid. Naast materiële armoede zijn er ook andere actoren die de mate van sociale uitsluiting mede bepalen. Uit mijn promotie-onderzoek is onder andere naar voren gekomen dat de woonomstandigheden sterk bijdragen of mensen mee kunnen en mogen doen in onze samenleving. Sociale armoede afgezet tegen de woonomstandigheden geeft een beeld van de mate van sociale uitsluiting. Naast tastbare zaken zoals geld en goed, contacten en relaties zijn er nog andere factoren te onderscheiden die van invloed zijn op de mate van sociale uitsluiting. Zo blijkt dat de leeftijd waarop iemand defi nitief het ouderlijk huis heeft verlaten mede bepalend voor de mate van sociale uitsluiting. Dat geldt ook voor een onafgemaakte opleiding, deze hebben een negatief effect op de mate waarin sociale contacten worden gelegd en onderhouden. Slachtoffer zijn van grensoverschrijdend gedrag heeft invloed op de gezondheid en daarmee indirect op de mate van sociale uitsluiting. Ook het plegen van grensoverschrijdend gedrag heeft indirect effect op de mate waarin uitsluiting wordt ervaren. Het blijkt dat hoe slechter de gezondheid is vanwege lichamelijke, psychische tekorten en/of verslaving, hoe groter de mate van sociale uitsluiting is. Ook de beleving van de zin van het leven heeft invloed op de mate van sociale uitsluiting. Samengevat: gezondheid, opvoeding, opleiding, grensoverschrijdend gedrag en de beleving van de zin van het leven, zijn allemaal factoren die aan het individu gekoppeld zijn. Uit theorieën over sociale uitsluiting komt naar voren dat de opvattingen van de samenleving bepalend zijn in welke mate mensen zich buitengesloten voelen. Het gaat daarbij over morele afkeuring of anders gezegd: eigen schuld, dikke bult. In de laatste tien jaar heeft het Leger des Heils regelmatig grootschalig onderzoek laten doen onder de Nederlandse bevolking. In het voorjaar, in het kader van het 125-jarig bestaan van het Leger des Heils in Nederland, is het rapport Geloof jij dat je ertoe doet verschenen. Een paar opvallende uitkomsten: - 36% van de ondervraagden is van mening dat er in Nederland geen echte armoede bestaat; - 75% is van mening dat steeds meer mensen zich eenzaam voelen; - 80% van de geënquêteerden vindt mensen die eenzaam zijn zorgelijk; - 57% is van mening dat we er met zijn allen verantwoordelijk voor zijn dat iedereen voldoende geld heeft; - 25% van de ondervraagden is van mening dat mensen die eenzaam zijn, daar zelf schuld aan hebben. Als je dat afzet tegen andere schuldvragen is dat laag. Dat is mogelijk te verklaren doordat mensen eenzaamheid zien als iets dat je allemaal, zeker als je ouder wordt, kan overkomen. Als vergelijking: - 83% van de ondervraagden vindt dat je er zelf schuldig aan bent als crimineel gedrag vertoont; - 57% als het verslaafd zijn betreft en - 66% waar het gaat om niet met geld om kunnen gaan. 7
Van de geënquêteerden geeft een op de acht (12%) aan geen vrienden te hebben en 10% voelt zich buitengesloten in de Nederlandse samenleving. Ieder mens heeft behoefte aan erkenning, respect en eigenwaarde. Het zit soms in kleine dingen om dat aan elkaar te schenken. Een vriendelijke bejegening en een houding van gelijkwaardigheid dragen daar veel aan bij. Noodzakelijke veranderingen en verbeteringen moeten op verschillende niveaus gebeuren. Natuurlijk blijft het noodzakelijke acute nood zo snel mogelijk te lenigen. Maar het is ook nodig om te blijven zoeken naar structurele veranderingen en verbeteringen. Hieronder doe ik een paar suggesties daarvoor en houdt daarbij de indeling aan: het individu, de instituties, de hulpverlening en de samenleving. Van de sociale arme, de eenzame, mag gevraagd worden zelf stappen te zetten om uit de armoede te komen. Wanneer hij of zij dat niet alleen kan, moet hem support [of op z n Nederlands: ondersteuning?] geboden worden. De wijze waarop dienst- en hulpverlening zijn georganiseerd kan verbeterd worden. Knelpunten moeten niet alleen worden blootgelegd, bij bijvoorbeeld de kredietverstrekking en de schuldhulpverlening, er moeten ook bijdragen worden geleverd aan oplossingsrichtingen. Heils anders naar de problemen en naar de aanpak kunnen kijken. Uitgeslotenen spelen daar een rol in evenzeer de totale samenleving. Iets toleranter zijn voor mensen die er andere opvattingen en soms ook andere leefstijlen op na houden, betekent oog hebben voor elkaar, nood zien en oplossingen zoeken en aanpakken. In mijn reisgids door het leven, de Bijbel, staat een prachtige spreuk: Zeg niet tegen je naaste: kom morgen maar terug, als je hem het gevraagde ook direct kan geven. We zijn aan elkaar gegeven om medemens van elkaar te zijn. Het is een voorrecht om vanuit eigen welbevinden voor een ander een zegen te mogen zijn met daarbij de ervaring dat je er zelf niet slechter van wordt. Het volledige rapport is te vinden op de website van het Leger des Heils. Daarbij is het van het grootste belang om beleidsmakers en politici te beïnvloeden door kennis over mensen die met sociale uitsluiting te maken hebben, met hen te delen en mee te denken in het vinden van oplossingen. De samenleving, door individualisering verhard, moet blijvend worden geprikkeld meer open te staan voor mensen die het minder hebben. Als we allemaal een beetje opschuiven, is er voor veel meer mensen plaats. Daarbij moeten we opnieuw leren te accepteren dat er medemensen zijn die er een beetje anders uitzien en soms zich ook iets anders gedragen. Het zijn allemaal bouwstenen voor een samenleving waar iedereen er toe doet. Toegankelijkheid van zorg en hulp verbeteren, vooral voor kwetsbare groepen, de 15% die twee handen vol problemen heeft. Dat vraagt om een andere aanpak, waarin de overheid, maar ook hulpverleningsinstanties, ook het Leger des 26 mei t/m 4 november 2012 DINSDAG - ZATERDAG 12.00-17.00 UUR ZONDAG 13.00-17.00 UUR GROEPEN OP AFSPRAAK GROOT HEILIGLAND 47, HAARLEM 023 542 24 27 WWW.HISTORISCHMUSEUMHAARLEM.NL 8
Koos Pelsser, voorzitter van het PMO Koos Pelsser, voorzitter van het PMO, hield op 5 oktober jl. in het Historisch Museum Haarlem een lezing over armoede en sociale uitsluiting, na de rede van mevr. dr. Ine Voorham. De belangrijkste punten staan hieronder weergegeven. Meetellen effent de weg naar meedoen De activerende sociale zekerheid gaat een ander model van sociale gelijkheid hanteren. In plaats van de fi ctieve gelijkheid van mensen gaat ze uit van de feitelijke ongelijkheid van mensen. Dat betekent veel meer aansluiten bij de eigen mogelijkheden van mensen en meer maatwerk verrichten. Activerende participatie Het uitgangspunt van activerende participatie in de actualisering van het minimabeleid is terecht. Dat neemt niet weg dat er altijd mensen zullen zijn voor wie in een actieve aanpak moet worden voorzien; waarbij het uitgangspunt van een terugtredende overheid niet opgaat. Van die groep maken kinderen een belangrijk deel uit. Nadruk op werk Uitgangspunt: Werk is uiteraard prima. Alleen: werk is schaars. Zeker voor bijvoorbeeld- mensen met een (arbeids-)beperking. Eigen kans; eigen kracht Begrippen als eigen kracht, eigen verantwoordelijkheid en zelfredzaamheid moeten geen schaamlap worden om achterover te leunen. In historisch verband: in 1871, bij oprichting van de eerste Nederlandse vrouwenvereniging: Arbeid Adelt, was het motto: Doe iets met uw tijd, uw leven, uw kracht!. Een nuance is hierbij op zijn plaats. De neiging bestaat om bij het (teveel) hameren op eigen kansen, de beschuldigend richting gemeente te wijzen. In veel gevallen is de gemeente echter uitvoerder van door het Rijk opgelegde maatregelen. Mensen worden onvoldoende bereikt Webshop: Nog zeker een generatie lang zal een relatief grote groep mensen verstoken zijn van computer- (en dus) internetgebruik. Een werkgroep, bestaande uit onder andere PMO, Haarlem Effect, Kontext, Loket Haarlem zal hierover binnenkort, met ondersteuning vanuit de gemeente, een rapportage uitbrengen. Deze bevat zowel een diagnose als oplossingsrichtingen. Het voor de in te stellen Webshop als voorbeeld genomen Assense model lijkt vrij simpel voor de doorgewinterde computer-/webgebruiker, maar is dat niet voor de onervarene. Het gebruiksgemak van websites wordt, evenals de toegankelijkheid ervan, veelal in hoge mate overschat. Een uitgebreid vangnet is hier op zijn plaats. Ten behoeve bijvoorbeeld van nogal wat ouderen; blinden/slechtzienden; mensen met verstandelijke beperkingen; functioneel analfabeten en mensen die zich geen computer/internetverbinding kunnen permitteren. Eigen kracht is relatief. Mensen die hun best moeten doen om op allerlei manieren het hoofd boven water te houden, missen soms de mogelijkheden en de energie om uit de armoede- draaikolk te komen. Bij de (belangrijke) uitgangspunten Werk en Eigen Kracht draait het om de concrete benadering en de concrete maatregelen. 9
Haarlempas Een aantal geboden voorzieningen (Peuterspeelzalen; sporten) die op zich goed zijn, zijn gekoppeld aan de HaarlemPas. Wat als mensen, die tot de doelgroep Behoren, de Pas niet (willen) hebben? In 2011 maakte 48% van de groep die daarvoor in aanmerking kwam, geen gebruik van de HaarlemPas. Dat gaat om 4111 huishoudens. Bijzondere Bijstand In de werkpraktijk van de bij het PMO aangesloten organisaties blijkt vaak dat mensen onvoldoende op de hoogte zijn van de mogelijkheden die de Bijzondere Bijstand kan bieden. Actieve voorlichting en een uitermate zorgvuldige communicatie met de klanten, én het verbreden van het bereik van de doelgroep, kan daarin verandering brengen. Ook daarvoor kunnen aanvullende kanalen boven de digitale worden aangewend. Wet Werk en Bijstand In het rapport Zoek het zelf maar uit, van de samenwerkende organisaties binnen de werkgroep Minima, wordt gesteld dat het steeds lastiger wordt om een Bijstandsuitkering te krijgen. Er stromen steeds minder mensen uit naar betaald werk. Mogelijk, omdat de instroom van de Wet Werk en Bijstand wordt bemoeilijkt. Gevolgen onder andere De gevolgen van het bovenstaande betekenen onder andere een groter beroep op Achtervang. Het aantal klanten van de Voedselbank steeg in 2011 met ruim 10%. Het beroep op het Fonds Urgente Noden steeg met bijna 30%. De aangesloten organisaties van PMO worden geconfronteerd met een sterk toenemende hulpvraag. Zowel in aantal als in complexiteit. 10
Armoede en sociaal isolement Wat binnen de huidige en verwachte omstandigheden steeds meer dreigt, is een gestapelde neergaande spiraal. - De Achtervang komt in de knel. - De bezuinigingen op de Instroom-doorstroom (ID-) regeling hebben hun sporen achtergelaten. Organisaties moesten afscheid nemen van hun beroepskrachten. - Voorgenomen bezuinigingen op instellingen als Release en Informatiesteunpunt in de eerstelijns geestelijke gezondheidszorg (ISP). - Buurtvoorzieningen zijn in de afgelopen jaren grotendeels verdwenen. - Taalcursussen zijn grotendeels gestopt. En dan: de Stille Armoede; het Stil Isolement Mensen schamen zich vaak om om hulp aan te kloppen. Houden hun armoede voor zichzelf. Gaan daardoor minder de deur uit en nodigen geen gasten meer uit. Door allerlei omstandigheden, hiervoor geschetst, werpt de reguliere opvang/hulpverlening steeds hogere drempels op. Kerken nemen, als vangnet, een kleinere positie in dan in het verleden en, als gevolg van dat alles wordt het isolement groter en het geluid van betrokkenen steeds minder gehoord. Ook dat maakt deel uit van de gestapelde neergaande spiraal. De Europese Unie defi nieert armoede als : een situatie waarin sprake is van onvoldoende materiële, culturele en sociale middelen, waardoor mensen zijn uitgesloten van een levensstandaard die in de samenleving waarin men woont als minimaal wordt gezien. Het uitgaan van eigen kracht is voor een aantal mensen een goede weg. Er is ongetwijfeld een groep die die kracht kan vinden. Er zal dan toch ook een groep blijven die aan het eind van zijn krachten is en voor wie (de dreiging van) sociaal isolement er al is of steeds dichterbij komt. 11
ADRESSENLIJST VAN DE BIJ HET PMO AANGESLOTEN ORGANISATIES: Algemene Ned. Gehandicapten Organisatie (Ango) Belangenbehartiging van gehandicapten in de breedste zin des woords. T.a.v. Dhr. Auke Scholten Volhardingstraat 2 2032 SX Haarlem 023 551 06 30 of: 06 51 11 63 47 e-mail: angohaarlem@gmail.com Samenwerkende Ouderenbonden Haarlem (Sob) Belangenbehartiging van Ouderen. T.a.v. Dhr. Dames Klunder Prof. van der Waalstraat 31 2014 ED Haarlem 023 524 50 18 e-mail: d.klunder@hetnet.nl Commissie Arme kant Haarlem Noord (Cahn) Oecumenische werkgroep die armoede in Haarlem-Noord zichtbaar maakt en directe hulp biedt aan minima. T.a.v. Dhr. Theo van der Klugt P/a. van Egmondstraat 7 2024 XL Haarlem 023 525 21 16 CNV Voor een ieder die hulp en advies nodig heeft voor het verkrijgen van een uitkering en toegang wil krijgen op de arbeidsmarkt: samen voor elkaar. T.a.v. Dhr. Ruut Eldering Solidarnoscstraat 73 2033 BW Haarlem 023 526 15 67 of 06 13 26 05 32 e-mail: ra.eldering@chello.nl Cliëntenbond Geestelijke Gezondheidszorg (Ggz regio KAM) Belangenbehartiging van mensen met geestelijke problemen hebbende, of gehad, lotgenotencontact, thema- en inloopbijeenkomsten, rechtspositie en medicijninformatie. T.a.v. Dhr. Ton de Vries Volhardingstraat 2 2032 SX Haarlem 023 527 81 31 Dak- en thuislozenverbond Noord- Holland (Dtv) Belangenhartigingsorganisatie voor dak- en thuislozen. T.a.v. Dhr. Edo Paardekooper Overman Bakenessergracht 8-10 2011 JW Haarlem 023 531 18 69 e-mail: info@dtv-nh.nl FNV-Lokaal Haarlem Onderzoek, bemiddeling en begeleiding voor uitkeringsgerechtigden en ouderen. T.a.v. Dhr. Frits de Vries P/a. Surinameweg 8, 2035 VA Haarlem 023 545 23 18 of: 023 537 59 57 e-mail: f.j.devries@neroconsultancy.nl InformatieSteunPunt in de 1e lijn geestelijke gezondheidszorg (Isp) Advies, een luisterend oor bij het zoeken naar oplossingen voor problemen op geestelijke gezondheid, sociaal- psychisch of maatschappelijk gebied. Voorlichting over ontwikkelingen in de GGZ. T.a.v. Dhr. Ton de Vries Volhardingstraat 2 2032 SX Haarlem 023 534 22 06 e-mail: info@informatiesteunpunt.nl Haarlems MigrantenPlatform Belangenbehartiging en vertegenwoordiging van migrantenzelforganisaties op bestuurlijk, organisatorisch en praktisch gebied. P/a. Lange Herenvest 122 2011 BX Haarlem e-mail: haarlemsmigrantenplatform@gmail. com Stg. Miss Minima Belangenbehartiging, advies, begeleiding en ondersteuning voor vrouwen die van een minimumuitkering moeten bestaan T.a.v. Mw. C. Zwanenberg Volhardingstraat 2 2032 SX Haarlem 023 53411 95 Stem in de Stad Meldpunt voor mensen met een inkomen ver onder het minimum. T.a.v. Mw. Petra de Vries Nieuwe Groenmarkt 22 2011 TW Haarlem 023 534 28 91 e-mail: info@stemindestad.nl Steunpunt Arbeidsongeschikten (Sao) Informatie, advies en begeleiding rond uitkeringen en situaties van uitkeringsgerechtigden. T.a.v. Dhr. Bé Wildeboer Volhardingstraat 2 2032 SX Haarlem 023 551 06 30 Stg. Release Hulpverlening, informatie en advies voor dak- en thuislozen, mensen met huisvestingsproblemen en uitkeringsgerechtigden. T.a.v. Dhr. Harp Tetterode Gasthuisvest 47 A 2011 EV Haarlem 023 531 34 28 e-mail: release@xs4all.nl Voedselbank Haarlem Criteria voor het aanvragen van een Voedselpakket en informatie over de adressen van verdeelpunten. T.a.v. Mw. Anga Veldhuizen 06 38 24 01 41 e-mail: info@voedselbankhaarlem.nl Weerwerk / Cahn (Interkerkelijke Taakgroep Arbeid/ armoede) Belangenbehartiging en stimulans voor zelfhulporganisaties en projecten voor mensen met een minimum inkomen. T.a.v. Dhr. Cees Stol Lorentzkade 192 2014 CE Haarlem 023 524 62 70 Stg. Werkverband Emancipatie en Belangenbehartiging ( t Web) Belangenbehartiging van en advies aan lichamelijk gehandicapten in Zuid- Kennemerland. T.a.v. Dhr. Fons Hoenderdos Zijlweg 1 2013 DA Haarlem 023 531 18 34 e-mail: info@stichtinghetweb.nl Stg. Vluchtelingenwerk Noord-West Holland, lokatie Haarlem Sociaal-maatschappelijke en juridische begeleiding van vluchtelingen en asielzoekers. T.a.v. Dhr. Eric Moesker Surinameweg 2 2035 LV Haarlem 023 531 30 20 e-mail: e.moesker@vwnwh.nl COLOFON: Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Platform Minima Organisaties Bezoekadres: Volhardingstraat 2 2032 SX Haarlem Tel. 023 534 11 95 of Mobiel: 06 455 363 54 Postadres: Postbus 400 2000 AK Haarlem E-mailadres: info@pmohaarlem.nl www.pmohaarlem.nl Coördinator: Clazina Zwanenberg Bereikbaar: dinsdag, woensdag en vrijdag van 10.00 tot 16.00 uur Vormgeving en opmaak: Lucas Ledmia Print & Pixels Haarlem Redactie: Koos Pelsser en Clazina Zwanenberg Met dank aan: Haarlem Effect/Linda Nieuwenhuijsen, Alma Schipper, Mevr. dr. Ine Voorham Cartoons: Stef Ringoot