Ontwerp-projectplan natuurvriendelijke oever en vispaaiplaats Vlaardingervaart-Zuid Opsteller: M. Kraaijeveld Status: Definitief Projectfase: Projectnummer: VO 701660 Datum: 11-02-2013 Kopie: Archief Opdrachtgever Teamleider Projectleider Datum: 11-02-2013 pagina 1 Van 13
1. Inleiding 3 2. Beschrijving van het betrokken werk 4 2.1 Locatie 4 2.2 Werkzaamheden 4 2.3 Relatie met het bestemmingsplan 5 2.4 Relatie met de legger 5 2.5 Relatie met de beleidregels 5 2.6 Relatie met vergunningen/meldingen en andere besluiten 6 3. Wijze waarop het werk wordt uitgevoerd 7 3.1 Werkmethode 7 3.2 Bouwlogistiek en planning 7 4. Beschrijving van de te treffen voorzieningen 8 4.1 Monitoring tijdens uitvoering 8 4.2 Beperken nadelige effecten 8 4.3 Financieel nadeel 8 5. Onderzoeken 9 6. Procedure 11 6.1 Betrokken partijen/vooroverleg 11 6.2 Rechtsbescherming 11 7. Beheer en onderhoud 12 8. Bijlagen 13 Bijlage 1: Kadastrale gegevens 13 Bijlage 2: VO-tekening 13 Bijlage 3: Impressie beoogde situatie 13 Bijlage 4: Onderzoeken 13 Datum: 11-02-2013 pagina 2 Van 13
1. Inleiding Het Hoogheemraadschap van Delfland (hierna Delfland) is belast met de zorg voor het watersysteem in zijn beheergebied. Deze zorg omvat het kwantiteits- en kwaliteitsbeheer van het oppervlaktewater, het beheer van de waterkeringen, het kwantiteitsbeheer van het grondwater en de zuivering van stedelijk afvalwater. De Waterwet en de op grond daarvan vastgestelde Waterverordening schrijven voor dat Delfland met betrekking tot het beheer van het watersysteem een beheerplan opstelt, dat is afgestemd op het Nationale Waterplan en het Provinciale Waterplan Zuid-Holland. Delfland heeft in het Waterbeheerplan 2010-2015, het strategisch werkplan van Delfland, de doelen en maatregelen voor de periode met ingang van 22 december 2009 vastgelegd. Hieronder valt een aantal maatregelen uit het programma Schoon water. Programma Schoon Water Delfland is als waterschap verantwoordelijk beheerder van de waterkwaliteit. Schoon water is daarmee een kerntaak van Delfland. De waterkwaliteit wordt in de gaten gehouden met behulp van metingen en inspecties. Mede op basis hiervan is geconcludeerd dat een verbetering van de waterkwaliteit noodzakelijk is. Op basis van wettelijke bepalingen en een ambitie ten aanzien van de waterkwaliteit zijn doelen geformuleerd. Delfland hanteert onder andere de volgende doelstellingen: - Het water is meetbaar schoner, het gebied is zichtbaar aantrekkelijker. - De belangrijkste barrières voor vismigratie zijn weggenomen. Om de doelstellingen van het programma Schoon Water te behalen, zijn maatregelen geformuleerd. Daartoe moeten waterstaatswerken worden aangelegd en gewijzigd. De Waterwet schrijft voor dat de waterbeheerder (in dit geval Delfland) een projectplan moet vaststellen bij de aanleg of wijziging van waterstaatswerken door of vanwege de waterbeheerder. Waterstaatswerken zijn: - een oppervlaktewaterlichaam (water, waterbodems, oevers, flora en fauna); - een bergingsgebied; - een waterkering; - een ondersteunend kunstwerk, zoals stuwen, gemalen en duikers. Het projectplan bevat ten minste de beschrijving van de te wijzigen en/of aan te leggen waterstaatswerken, de uitvoeringswijze en de voorzieningen om nadelige invloeden te beperken of te voorkomen. Bij het opstellen van het projectplan is getoetst in hoeverre deze werkzaamheden passen binnen de doelstellingen van de Waterwet. Dit ontwerp-projectplan behandelt de aanleg van een natuurvriendelijke oever en vispaaiplaats. De aanleg heeft als doel de (ecologische) waterkwaliteit te verhogen om uiteindelijk (uiterlijk in 2027) te kunnen voldoen aan de waterkwaliteitsdoelstellingen van de Kader Richtlijn Water (hierna: KRW). Voorgaande besluitvorming Op 31 januari 2008 heeft de Verenigde Vergadering ingestemd met de financiering van de interim KRW- maatregelen (VV-voorstel 671535). In dit VV-voorstel is een 25-tal KRWmaatregelen opgenomen die, vooruitlopend op de definitieve besluitvorming van de KRW, uitgevoerd gaan worden. Onderdeel daarvan is het uitvoeren van KRW-maatregelen langs de Vlaardingervaart. Datum: 11-02-2013 pagina 3 Van 13
2. Beschrijving van het betrokken werk 2.1 Locatie Op onderstaand kaartje is de ligging van de projectlocatie weergegeven. De locatie valt binnen de gemeente Vlaardingen en ligt in de Broekpolder, grenzend aan de Watersportweg. In bijlage 1 is een kaartje opgenomen met de kadastrale grenzen en perceelnummers. In bijlage 2 is de VO-tekening opgenomen en in bijlage 3 is een impressie weergegeven van de huidige situatie en de uiteindelijk beoogde situatie. Vlaardingen Broekpolder Nvo en vpp Vlaardingervaart-Zuid 2.2 Werkzaamheden In het kader van de KRW heeft Delfland de verplichting om natuurvriendelijke oevers en vispaaiplaatsen aan te leggen. De aanleg van natuurvriendelijke oevers en vispaaiplaatsen heeft als doel de (ecologische) waterkwaliteit te verhogen om uiteindelijk (uiterlijk in 2027) te kunnen voldoen aan de waterkwaliteitsdoelstellingen van de KRW. Meer specifiek heeft Delfland tot en met 2015 vanuit de KRW een resultaatverplichting voor de aanleg van 17,7 ha natuurvriendelijke oevers en 10,3 ha vispaaiplaatsen. Hiervan bedraagt de opgave in de Westboezem 11 ha aan natuurvriendelijke oevers en 6,5 ha aan vispaaiplaatsen. Het programma Schoon Water heeft dan ook een forse realisatieopgave welke in een relatief korte tijd dient te worden uitgevoerd. Op basis van een gebiedsverkenning zijn geschikte locaties voor natuurvriendelijke oevers en vispaaiplaatsen geïdentificeerd. Dit voorstel omvat de uitwerking van kansen langs de Vlaardingervaart in de gemeente Vlaardingen, zoals genoemd in de rapportage Inventarisatie natuurvriendelijke oevers en vispaaiplaatsen Westboezem van september 2011. Langs de Vlaardingervaart (locatie Vlaardingervaart -Zuid) wordt een vispaaiplaats van 1 ha en een natuurvriendelijke oever van 1,28 ha gecreëerd, door de vooroever op 2 plaatsen door te steken. De kade loopt over de Watersportweg. Deze blijft volledig in tact, de werkzaamheden vinden plaats buiten het profiel van de kade. Het realiseren van de natuurvriendelijke oever en vispaaiplaats omvat de volgende werkzaamheden (VO tekening, zie bijlage 2): - Verwijderen bestaande begroeiing (bomen, riet, brandnetels, bossage). Datum: 11-02-2013 pagina 4 Van 13
- Afgraven grond (surplus te graven water 6.200 m 2 ). De nvo en vpp wordt zo aangelegd dat er zo min mogelijk grondverzet hoeft plaatst te vinden. - Ophogen en herprofileren van de waterbodem. - Aanbrengen van diverse oever- en waterplanten. - Doorsteken van de vooroever op 2 plekken. - Aanbrengen van drijfsteigers om het bestaande wandelpad te handhaven. Vervuilde bodem De gehele Broekpolder is in de jaren 70 van de vorige eeuw opgehoogd met slib uit de Rotterdamse havens. De projectlocatie Vlaardingervaart-Zuid is ook vervuild, waarbij met name dieldrin de grootste overschrijding vertoont (zie bodemonderzoeken in bijlage 4a). Om de effecten van het onder water zetten van de grond in te kunnen schatten is een in vitro waterbodemonderzoek uitgevoerd door Royal Haskoning, en heeft Deltares uitgezocht wat de dikte van de benodigde leeflaag is (zie bijlage 4a). Het resultaat van deze onderzoeken is dat de verontreinigde bodem 30 cm wordt afgegraven en er een leeflaag van 20 cm schone grond wordt aangebracht. Ter plaatse van de doorsteken wordt een leeflaag van 30 cm aangebracht, vanwege de stoming en het kunnen plaatsvinden van sedimentatie. Tussen de vervuilde ondergrond en de schone bovenlaag wordt een signaleringslaag toegepast, zodat bij toekomstige werkzaamheden een waarschuwing wordt afgegeven als de vervuilde grond aangeroerd wordt. 2.3 Relatie met het bestemmingsplan Op grond van de Wet ruimtelijke ordening (Wro) is voor het gebied waar het project zal worden uitgevoerd het bestemmingsplan Broekpolder vastgesteld. De gronden zijn bestemd als Natuur (N), en Recreatieve doeleinden, extensief (Rd(e)). De voorgenomen activiteit past niet binnen het geldende bestemmingsplan. Voor de aanleg van de vispaaiplaats en natuurvriendelijke oever dient een omgevingsvergunning te worden aangevraagd voor het gebruik van gronden in strijd met het bestemmingsplan. De omgevingsvergunning wordt op korte termijn aangevraagd. 2.4 Relatie met de legger De natuurvriendelijke oevers en vispaaiplaatsen zijn niet opgenomen in de Legger Wateren. Door het aanleggen van de waterstaatswerken moet de Legger worden gewijzigd. De aanleg van de natuurvriendelijke oever en vispaaiplaats zoals omschreven in dit projectplan zal worden opgenomen in de eerstvolgende wijziging van de Legger. 2.5 Relatie met de beleidregels De volgende beleidsregels van Delfland zijn van toepassing op het project: - Algemene Regels Natuurvriendelijke Oevers - Beleidsregel dempen en graven - Beleidsregel kunstwerken in wateren Het technisch ontwerp van de aan te leggen en te wijzigen waterstaatswerken voldoet aan de beleidsregels. Wat betreft het dempen en graven wordt er 6.200 m 2 nieuw boezemwater gegraven. Dit surplus kan worden ingezet als compensatie van toekomstige werken. Wat betreft de ontwerpprincipes natuurvriendelijke oevers is gekozen voor het ontwerpprofiel C. Plasberm, zie onderstaande figuur. Deze is geschikt voor toepassing in een KRWwaterlichaam. Datum: 11-02-2013 pagina 5 Van 13
2.6 Relatie met vergunningen/meldingen en andere besluiten Voor sommige activiteiten die binnen het project vallen, dient naast het projectplan een aparte vergunningen- of meldingprocedure te worden opgestart. Deze vergunningen/meldingen zijn géén onderdeel van het ontwerp-projectplan en volgen een separate procedure. Wet en regelgeving waarvoor Delfland bevoegd gezag is: Besluit Bodemkwaliteit Voor het toepassen van grond, baggerspecie en bouwstoffen geldt een meldplicht. De werkzaamheden vinden plaats in wat nu nog landbodem is en vallen hiermee niet onder bevoegd gezag van Delfland. De activiteiten worden door de aannemer gemeld bij het betreffende bevoegd gezag. Besluit lozen buiten inrichtingen Voor het lozen van afvalwater afkomstig van activiteiten die plaatsvinden buíten een bedrijf of huishouden gelden algemene landelijke regels. Deze regels zijn opgenomen in het Besluit lozen buiten inrichtingen. Het heeft de voorkeur om het ontgraven in den natte uit te voeren. Mocht de aannemer besluiten het graafwerk toch in den droge uit te voeren, dan zal het vrijkomende grondwater worden geïnfiltreerd op het naastliggende maaiveld. Overige wet en regelgeving Voor de uit te voeren werkzaamheden zijn verder de volgende vergunningen aangevraagd/meldingen nodig: - Omgevingsvergunning (aanleggen, kappen, afwijken van bestemmingsplan). - Melding Boswet. - Ontheffing Flora- en faunawet. - Melding Besluit Bodemkwaliteit voor ontgraven en herschikken grond (i.o.m. bevoegd gezag (DCMR) en de gemeente Vlaardingen). De betreffende vergunningen worden op korte termijn aangevraagd. Datum: 11-02-2013 pagina 6 Van 13
3. Wijze waarop het werk wordt uitgevoerd 3.1 Werkmethode In dit project is gekozen voor een geïntegreerde contractvorm, waarbij de aannemer de uiteindelijke werkmethode bepaalt. Het is hierdoor nog niet exact aan te geven hoe het werk uitgevoerd gaat worden. Aan de aannemer worden in ieder geval de volgende voorwaarden meegegeven: - Terrein dient vrijgemaakt te worden van bomen en overige begroeiing bovengronds. - Terrein natuurvriendelijke oever en vispaaiplaats afgraven, herprofileren en leeflaag aanbrengen. - Vrijkomende grond wordt herschikt naar een spuitvak binnen de Broekpolder (spuitvak 7a). - Werken buiten de broedperiode. - Werken volgens de gedragscode waterschappen m.b.t. flora- en faunawet. - Werken en ontwerpen volgens beleidsregels Delfland. - Veiligheidsmaatregelen treffen voor werken met en vervoeren van vervuilde grond. - Hoogtebepaling maaiveld voorafgaand en na afronding van de graafwerkzaamheden - In overleg treden met gemeente i.r.t. transport en bereikbaarheid van het gebied nabij de projectlocatie. 3.2 Bouwlogistiek en planning De projectlocatie is bereikbaar via een openbare weg (Watersportweg). Aan- en afvoer van materieel is in principe mogelijk via dit pad. Het is aan de aannemer te kiezen voor vervoer over de weg of over water (Vlaardingervaart). Een detailplanning wordt door de aannemer opgesteld. Behoudens mogelijke inspraak op de vergunningen wordt, uitgegaan van een realisatie periode tussen september en eind december 2013. Datum: 11-02-2013 pagina 7 Van 13
4. Beschrijving van de te treffen voorzieningen 4.1 Monitoring tijdens uitvoering Monitoring tijdens de uitvoering zal door een toezichthouder van Delfland worden uitgevoerd. Hiernaast wordt de staat van de openbare weg voorafgaand aan de werkzaamheden opgenomen. 4.2 Beperken nadelige effecten De perceeleigenaar (gemeente Vlaardingen), de eigenaar van het nabij gelegen woonhuis en overige belanghebbenden worden vooraf op de hoogte gesteld van de start van de werkzaamheden. Het fietspad wordt zo veel mogelijk toegankelijk gehouden. Indien de weg gestremd is, wordt de omleidingsroute vooraf gecommuniceerd. Een ecologisch werkprotocol maakt onderdeel uit van het contract met de aannemer. Er dient gewerkt te worden volgens de gedragscode, buiten het broedseizoen en de kwetsbare periode van de Noordse woelmuis. Het werken met verontreinigde grond dient met inachtneming van de normen van CROW 132 te gebeuren. Na afloop van de werkzaamheden zal de weg schoon worden achtergelaten en worden eventuele beschadigingen ten opzichte van de staat van de weg bij opname, hersteld. 4.3 Financieel nadeel Als gevolg van dit ontwerp-projectplan is geen financiële schade voorzien die aan de uitvoering van het project in de weg staat. Indien een belanghebbende ten gevolge van dit besluit toch schade lijdt of zal lijden, die redelijkerwijs niet of niet geheel te zijnen laste behoort te blijven en ten aanzien waarvan de vergoeding niet of niet voldoende anderszins is verzekerd, kan op grond van artikel 7.14 van de Waterwet een verzoek om schadevergoeding worden ingediend. Voor de wijze van indiening van een dergelijk verzoek en voor de procedure wordt verwezen naar de Verordening schadevergoeding Delfland. Datum: 11-02-2013 pagina 8 Van 13
5. Onderzoeken In de voorbereiding van het project zijn voor verschillende onderdelen onderzoeken uitgevoerd. Bodem Uitgevoerde onderzoeken (zie bijlage 4a): - Verkennend bodemonderzoek Vlaardingervaart, BMA Milieu, d.d. 13-07-2011. - Waterbodemonderzoek KRW in Broekpolder, Royal Haskoning, d.d. 04-04-2012 - Milieukundig advies NVO Broekpolder, Deltares, d.d. 09-2012. Overige relevante onderzoeken/plannen (uitgevoerd door derden): - Raamsaneringsplan Broekpolder, Grontmij, 14-02-2011. Op basis van bovenstaande rapporten worden maatregelen genomen die leiden tot een vermindering van het transport van dieldrin van de waterbodem naar het oppervlaktewater. Aangezien complete verwijdering van de vervuiling geen haalbare optie is in verband met de grote dikte van de veontreiningings laag en hiermee samenhangend de enorm hoge kosten, wordt op advies van Deltares een leeflaag van 20 cm dikte aangebracht. De afdeklaag van 20 cm is relatief dun in vergelijking met de 0,5 m die meestal vanuit de wet bodembescherming wordt aangehouden, maar is in dit geval effectief omdat: Dieldrin slechts langzaam doordringt door de schone laag. Het gaat om een luwe kleine locatie: wind en scheepvaart spelen geen rol en als de ontwikkeling volgens plan verloopt, is de invloed van benthivore vis (de zogenaamde bodemwoelers) evenmin groot. Na afdekking natuurlijke ophopning van slib plaatsvindt op de waterbodem. Ruimte wordt gecreëerd binnen het profiel voor 10 cm aanvullend sediment dat op een natuurlijke manier bezinkt, in overleg met bevoegd gezag en grondeigenaar. Hiermee ontstaat een leeflaag van in totaal 30 cm dikte. Bij de doorgangen wordt gelijk een leeflaag van 30 cm aangebracht (aangroei sliblaag minimaal door stroming). Flora en fauna Uitgevoerde onderzoeken (zie bijlage 4b): - Eco-effectscan KRW Boonervliet en Vlaardingervaart, Aqua-Terra nova, d.d. 04-07-2011. - Aanvullend ecologisch onderzoek muizen, vissen en jaarrond beschermde nesten, Aqua- Terra nova, d.d. 21-12-2011. - Aanvullend ecologisch onderzoek jaarrond beschermde nesten, Aqua-Terra nova, d.d. 23-04-2012. - De Noordse woelmuis en de waterspitsmuis langs de Boonervliet en Vlaardingervaart, Zoogdiervereniging, d.d. 21-11-2012 Op basis van bovenstaande onderzoeken is de conclusie dat vanwege de mogelijke aanwezigheid van de Noordse woelmuis (aangetroffen net buiten het werkterrein) voor de werkzaamheden ontheffing aangevraagd dient te worden. De aannemer wordt voorgeschreven te werken volgends de gedragscode. Vanwege de kap van een grote hoeveelheid bomen, dient een melding gedaan te worden in het kader van de Boswet. Kabels en leidingen In bijlage 4c is de ligging van kabels en leidingen binnen het projectgebied weergegeven. Het betreft alleen een kabel van KPN. In overleg met KPN wordt deze kabel verlegd net buiten het projectgebied. Datum: 11-02-2013 pagina 9 Van 13
Archeologie en niet gesprongen explosieven Op basis van de ondergrond en vindplaatsen in de omgeving geldt dat er binnen het projectgebied archeologische vondsten en sporen uit de IJzertijd tot en met de Middeleeuwen zijn te verwachten. Er zijn daarentegen ook aanwijzingen dat archeologische waarden verstoord of daadwerkelijk vernietigd zijn door de werkzaamheden die gepaard gingen met het opspuiten van de Broekpolder (Bron: memo Archeologie Broekpolder, T. de Ridder, juli 2011). Gezien het bovenstaande is ervoor gekozen werkzaamheden archeologisch te laten begeleiden tijdens de uitvoering. Met betrekking tot niet gesprongen explosieven zijn er geen gegevens bekend bij bevoegd gezag. De verwachtingswaarde voor niet gesprongen explosieven is klein, er wordt verder geen onderzoek verricht. Datum: 11-02-2013 pagina 10 Van 13
6. Procedure 6.1 Betrokken partijen/vooroverleg De werkzaamheden worden gerealiseerd op eigendom van de gemeente Vlaardingen. Het ontwerp is tot stand gekomen in overleg met de gemeente Vlaardingen. De afspraken worden vastgelegd in een uitvoeringsovereenkomst. Vanwege de mogelijke gevoeligheid van (werken met) de vervuilde grond is er een omgevingstraject uitgezet, waarbij aan alle bij Delfland bekende gebiedspartners het ontwerp is voorgelegd. Tevens is er op 10 januari 2013 een inloopavond georganiseerd. Zowel de gebiedspartners als de bezoekers van de inloopavond zijn positief of neutraal over de voorgenomen werkzaamheden. Zowel met het bevoegd gezag (DCMR) als met de gemeente Vlaardingen is overleg gevoerd over het herschikken van de grond binnen de Broekpolder (spuitvak 7a). Beide partijen zijn akkoord. 6.2 Rechtsbescherming Het ontwerp-besluit wordt bekendgemaakt door kennisgeving van de zakelijke inhoud daarvan op de website van Delfland, met vermelding van het feit dat belanghebbenden en ingezetenen gedurende een periode van 6 weken na bekendmaking een zienswijze kunnen indien bij Delfland. In de kennisgeving wordt ook vermeld waar en wanneer de stukken ter inzage worden gelegd. Na verwerking van de ingekomen zienswijzen zal het projectplan door het college van Dijkgraaf en Hoogheemraden van Delfland worden vastgesteld. Tegen dat besluit staat vervolgens beroep open. Datum: 11-02-2013 pagina 11 Van 13
7. Beheer en onderhoud Het natte deel van de natuurvriendelijke oever en de vispaaiplaats komt in beheer en onderhoud bij Delfland. De gronden bovenwater komen in beheer en onderhoud van de gemeente Vlaardingen. Deze afspraken worden vastgelegd in een uitvoeringsovereenkomst. Het ontwerp en de onderhoudsafpraken zijn intern afgestemd met team beheer en onderhoud. Datum: 11-02-2013 pagina 12 Van 13
8. Bijlagen Bijlage 1: Kadastrale gegevens Bijlage 2: VO-tekening Bijlage 3: Impressie beoogde situatie Bijlage 4: Onderzoeken Bijlage 4a Bodemonderzoeken (BMA milieu, Haskoning en Deltares) Bijlage 4b Flora en faunaonderzoeken Bijlage 4c Kabels en leidingen Datum: 11-02-2013 pagina 13 Van 13