Schetsversie Deel 17

Schetsversie Deel 17

Freelance Visualizer 'Freelance visualizer', wat houdt dat eigenlijk in? Elke keer als ik mijn beroep moest noemen of invullen, was er die vragende blik en het eigenlijk niet toe willen geven wat het is, tenzij men het echt moest weten, zoals bij de Kamer van Koophandel of de Belastingdienst. Bij de Kamer van Koophandel konden ze er in ieder geval niets mee. Een visualizer is iemand die men tegenwoordig waarschijnlijk eerder 'concept artist' zou noemen, iemand die een idee of plan of ontwerp zichtbaar maakt voor het publiek. Een architect ontwerpt een winkelcentrum en de visualizer maakt er een mooi plaatje van. Hij laat dingen zien die er nog niet zijn en die in zijn plaatje vaak mooier uitzien dan de toekomstige werkelijkheid. En 'freelance' houdt in dat de persoon in kwestie voor zichzelf werkt. Dat noemen ze tegenwoordig een zzp'er, een zelfstandige zonder personeel. Deze status heeft zo zijn voor- en nadelen. Het meest in het oog springende voordeel lijkt het feit dat men 'vrij' is. In het meest extreme geval houdt dat in dat men zijn eigen werktijden kan bepalen. Maar die vrijheid heeft in de regel een prijs. En zoals bijna alles in het leven is de prijs altijd hoger dan het privilege dat men ervoor terug krijgt. Het nadeel van die status is dat men absoluut niet beschermd wordt tegen welke machten dan ook. Men moet in zijn eigen pensioen voorzien waar vaak niet het geld voor is. En men moet zijn eigen prijs bepalen en daarvoor zeer goed op de hoogte zijn van de eigen marktwaarde. In mijn geval werkte dat niet echt want ik ben absoluut niet zakelijk ingesteld. Ik zou nog voor niets hebben gewerkt, als ik van woning en voortbestaan werd voorzien. Als visualizer werkt men in de regel commercieel en veel visualizers sluiten zich aan bij een agentschap. Dat heeft tot voordeel dat het agentschap voor het werk zorgt en daarmee ook de financiële basis maar het heeft als logisch nadeel dat men aanzienlijk duurder is voor de klant want het agentschap haalt zijn inkomen bij jou en jouw collega's vandaan. Ik ben nooit aangesloten geweest bij een agentschap want in eerste instantie waren mijn vaardigheden te beperkt, vond ik en in tweede instantie had ik altijd wel klanten die nooit naar een agentschap waren gestapt. Na mijn avontuur bij CMS ging ik dus thuis werken. De eerste grote klus kwam van Wim Overmars die zich voorlopig weer in zijn souterrain had terug getrokken. De klant was Holland Sweetener Corporation HSC. En het was gelijk een spannende klus, bijna crimineel. Wat was er aan de hand?

De Amerikaanse pharma-gigant Searle liet, naast alle mogelijke andere chemische rommel ook zoetstoffen fabriceren. De naam NutraSweet zal bekend klinken. NutraSweet was een aspartaam-product dat door Searle & Company was ontwikkeld en in bijna alles te vinden was wat maar enigszins met zoetstoffen te maken had, zoals vrisdranken, alle mogelijke soorten gebak, eigenlijk alles wat maar enigszins zoet smaakt en voor de persoonlijke energievoorziening liever geen suiker moest bevatten. Om te zorgen dat Searle een monopoliepositie kon houden, werden wereldwijd bedrijven omgekocht met grote sommen geld en goederen. Die smeergelden liepen in de miljoenen. Toen hebben Europese bedrijven van frisdranken en andere zoetstof houdende artikelen de koppen bij elkaar gestoken en de smeergelden in een pot gedaan en opgespaard. Een en ander gebeurde onder toezichthouding van het in Nederland opgezette bedrijf HSC. Toen genoeg geld bijeen was gezameld, heeft men in Japan een aspartaam-fabriek opgezet om daarmee het monopolie van Searle & Company te doorbreken en aspartaam voor eigen gebruik te produceren. Om zoveel mogelijk bedrijven in de nieuwe corporatie te verenigen, werd in Nederland een reclamecampagne gestart waarmee de komst van het Europese aspartaam uit Japan werd aangekondigd. De opdracht voor de campagne kwam terecht bij Wim Overmars en de bijbehorende illustraties werden mijn verantwoordelijkheid. Wims eerste idee was dat het eruit moest zien als een Walt Disney cartoon. Dat was een prima idee en iedereen was daar ook blij mee... totdat de vrouw van de directeur van HSC zich ermee ging bemoeien. Dat wijf had ooit een schilderscursus gevolgd en had haar eigen idee over de uitvoering. De aanwijzingen van Wim Overmars volgend, was ik elfjes gaan schetsen die met een toverstaf tussen drank en taart door zouden gaan fladderen en sterretjes van zoetstof moest sprenkelen. Prima beeld, niets mee aan de hand. De bemoeizuchtige zoetstoftaart van de directeur vond het maar niks. Nee, er moest een model aan te pas komen. Ik kende toevallig een bekende fotograaf, zoon van mijn kamerverhuurders. Hij zorgde voor een model en maakte een aantal foto's. Aan de hand van die foto's maakte ik een tekening. Wim Overmars vond haar prachtig. Maar de zuurstoktrut van de directeur vond haar te sexy. Intussen had ik de achtergrond en de omgeving van diverse situaties waarin het elfje haar ding moest doen, al geschilderd. Daar waren geen correcties op.

Schetsen van elfjes : Er moest dus eerst een elfje worden ontworpen dat op alle komende campagnes weer terug moest komen en dat je overal kon gebruiken, op verpakkingen, of folders, op stickers, op T-shirts... zolang het maar niet leek op het elfje van Peter Pan. Schilderij van ons model-elfje. De met smaak behepte vrouw van de directeur vond haar te sexy - een elje heeft, volgens haar, geen borsten. Het mocht wel zoet maar niet lekker zijn.

Schilderij van acrylverf van het zoete spul, nog steeds in de sfeer van Walt Disney. Japanners airbrushden dit soort taferelen alsof het een foto was. Ik had er boeken van in huis. Maar ik deed het met acrylverf, zoals ik ook andere schilderijen met acrylverf had gemaakt. Uiteindelijk kwam het kunstmens van de schilderscursus met een eigen model aan slepen. Het meisje was wel mooi, daar niet van, maar ze had niets van een elfje, meer iets uit een Amerikaanse studentenfilm in de geest van «American Pie». Dit moest ze dan worden, het suiker strooiend elfje. Het is een leuke meid, daar niet van, maar ze is ook de doodsteek voor het concept. Volgens mij gebeurt het vaak in de reclame: mensen die zonder verstand de gang van zaken bepalen.

Oké, zij dan maar. Maar van het oorspronkelijke idee van Wim Overmars, dat best passend was, bleef niets over en de campagne sloeg nergens meer op. Dat wijf had haar zin gekregen en de hele zoetstof-actie bloedde uiteindelijk dood. De fabriek is er wel gekomen. Op de dag dat ze werd geopend, waren alle betrokken directeurs feestelijk aanwezig. Met theatraal gedoe werd er op een symbolische glimmende rode knop gedrukt, waarmee de machine in gang werd gezet. Daar waar in het productieproces het aspartaam moest worden opgevangen om verder verwerkt te worden, had men demonstratief een doorzichtige plastic zak opgehangen. De machine maakte geluid, hij werkte maar verder gebeurde er NIETS. De plastic zak bleef leeg. Er steeg teleur gesteld gemompel op, protest werd luid, tot dat er iemand opgewonden met zijn tong over zijn lippen streek. Shit! Zoet, vreselijk zoet! Alles en iedereen zat besneeuwd met een nauwelijks zichtbare laag zoetstof. Het spul was dermate fijn dat geen enkele koppeling en afdichting het tegen kon houden. De machine moest weer helemaal worden gesloopt en van hele speciale afdichtingen worden voorzien. Ik heb ooit van de directeur van het reclamebureau waar Wims opdracht vandaan kwam, een wit korreltje gehad ter grootte van een speldenknop. Ik proefde en heb nog nooit iets geproefd dat zoeter was dan dit speldenknopje. "Ja," legde de man mij uit, "en van dat speldenknopje is 90% vulmiddel, want de zoetstof zelf zie je niet met het blote oog." Het bureau was blij met mijn werk en ze vonden het jammer dat het zo raar gelopen was. Het feit dat de directeursvrouw de boel zo had verpest, had ik trouwens niet van hem, dat was in vertrouwen aan Wim verteld om uit te leggen waarom zijn idee naar de knoppen was geholpen. Het definitieve schilderij van de teenager met vleugels, zoals de echtgenote van de directeur van HSC het wenste. Het sloeg allemaal nergens meer op. Ik heb mijn geld wel gehad en kon alle veranderingen in rekening brengen maar Wim was niet blij.

Dit was een schilderij van het oorspronkelijke concept, voordat de suikerspin zich ermee ging bemoeien. Dit is nog een elfje Het uiteindelijke 'elfje', een studente met vleugels. Goed onderwijs kan dat doen voor een jong mens. Maar waar vindt je nog goed onderwijs?

Ons eigen elfje, hoofd wat groot gehouden om een klein persoon aan te geven. Maar nee, zij was dus te sexy volgens de eerder genoemde suikerspin en dus...... werd het dit, een advertentie voor badmode met een jonge, mooie leerlinge toverkol. Het reclamevak is een vreselijk vak; je moet er niets mee te doen willen hebben.

Na de klus voor Wim Overmars en HSC werkte ik voor 'iedereen'. Wie toevallig iets wilde, kon het krijgen want een mens moet leven en grote projecten lagen er niet, althans niet op dit moment. Mijn eerste echte computer-klus kwam van een klein en jong reclamebureau in een steegje in Alkmaar. Ze hadden een klant weten binnen te halen die afzuigapparatuur voor werk-plaatsen importeerde. Het was niet zomaar afzuiging, maar het waren behoorlijke machines met lange zuigarmen die niet alleen maar schadelijke stoffen weg zogen maar tegelijkertijd als lichtbron functioneerden. De illustraties moesten in drie kleuren worden uitgevoerd met handmatige kleurscheiding. Het moest in CorelDraw gebeuren en ik had nog maar een zwart-wit-scherm. De kleurwaarde van rood en blauw was gegeven. Toch was het niet makkelijk op een zwart-wit-scherm want je weet eigenlijk niet wat je doet. Ik loste het probleem op door te werken alsof ik in een oude versie van Adobe Illustrator zat te zwoegen. Omdat ik ook de kleurscheidingen handmatig moest doen, werkte ik gewoon in zwart en transparanten en maakte zo een zwart-tekening, een rood-tekening en een blauw-tekening, alles in zwart maar met de kleurwaarde als tekst aangegeven. Het werkte uiteindelijk prima; ik heb slechts een kleurfoutje gemaakt dat niemand zag, behalve ik. Maar ondanks CorelDraw kreeg ik onmiddellijk de smaak te pakken; digitaal tekenen, dat ging het voor me worden, hier zag ik mijn toekomst. Illustraties voor Kemppi, mijn eerste echte 'full colour' digitale 'illustraties', hoewel... niet helemaal full colour, maar toch... Naarmate je meer om je heen zit te klussen, leer je ook steeds meer mensen kennen. Frank Groot, de fietsenbouwer in Alkmaar vroeg of ik een folder voor hem kon maken, goedkoop, zwart-wit lijn. Zijn merk: Vittorio. Het moest naar de victorie van Alkmaar wijzen maar tegelijkertijd Italiaans klinken. Ik ontwierp

zijn logo, tekende fietsen en zette zijn folder in elkaar. Ik kreeg er een sportfiets voor. Op een goede dag belde er iemand op die net was afgestudeerd bij de VU in Amsterdam en hij wilde zijn meester-geneesheren bedanken voor hun lessen en hun wijze raad met een plaatje. Maar het moest wel cartoonachtig zijn. Geen probleem; ik kende mijn Rembrandt van Rijn. De anatomische les van de VU. Naast de fietsenmaker in Alkmaar was een winkeltje verschenen waar men ruiten en spiegels kon laten zandstralen. Je ziet zoiets, je kijkt even en je slaat het op. Op een goede dag belde Cor Visser, mijn leraar en vriend uit de boogschutters-vereniging 'De Waerd'. Hij had jaren daarvoor een stolpboerderij gekocht en opgeknapt en wilde nu alle glazen deuren gezandstraald hebben. En dan

is de vraag: "Kan je dat voor me regelen?" Nu kwam dat winkeltje weer in beeld. Ik had Cor beloofd dat het allemaal wel goed zou komen. Ik maakte thuis schetsen zoals ik die ramen voor me zag. Met het resultaat van die bezigheid zocht ik Cor weer op. Die vond het prachtig. Nu kon ik met de schetsen naar de winkel. Achter een lage balie aan het einde van het winkeltje zat een jongeman in grijs pak vertrouwenwekkend te zijn. Nee, hij was niet zelf de kunstenaar, dat was zijn vriend in de werkplaats. Daar ben ik nooit geweest want de vertrouwenwekkende jongeman ging het allemaal regelen. Maar eerst moest hij zijn vriend de schetsen voorleggen want hij wilde zeker zijn dat het ook kon worden uitgevoerd zoals ik het in gedachten had. Het antwoord kwam de volgende dag al. Het was allemaal geen enkel probleem. Cor had het glas geleverd en de jongelui gingen er iets moois van maken. Het duurde veertien dagen. Nee, er was geen haast bij, als het maar mooi werd. De veertien dagen werden drie weken en toen was het allemaal klaar. Toen ik het werkstuk uiteindelijk zaag, kreeg ik het heel benauwd. Ze hadden iets te hoog gegrepen. Ik liet het allemaal aan Cor zien en hij mocht het voor mij afkeuren. Maar Cor was het type man die niet gauw afkeurde wat hij zelf niet kon. Hij accepteerde de hele boel en het werd in zijn boerderij geïnstalleerd en jaren later hingen al die ramen er nog en als je niet te nauwkeurig keek, viel het wel mee, zeker als je niet wist wat de bedoeling was geweest. Voor mij was daarmee de kous af, maar niet voor de jongeman in dat grijze pak. Een week later stond hij voor de deur van de pastorie. Hij kwam zijn excuses aanbieden voor de matige afwerking en verzekerde mij dat hij het werkstuk in die vorm zelf niet had geaccepteerd. Skip, zo heette die jongeman, Ja, inderdaad, zoals die kangoeroe, werd een vriend. Hij was een vreemd figuur die vanaf het begin een gevoel van onweer met zich mee bracht. Er zijn van die mensen die nergens moeite voor doen en alles wordt goud in hun handen. Skip was precies het tegendeel. Hij had ooit als klein kind een intelligentietest ondergaan en volgens de testers vloog zijn IQ het dak uit. Dat hij erg intelligent was, kon je ook aflezen aan de snelheid waarmee hij op zijn omgeving reageerde. Hij was getest omdat zijn moeder geen raad met hem wist. Als hij tegenwoordig zou zijn onderzocht, had men vermoedelijk een persoonlijkheidsstoornis geconcludeerd. Hij is na die test bij pleeggezinnen ondergebracht, waar hij telkens weer de benen nam. Nog voordat de pubertijd volledig greep op hem kreeg, vluchtte hij het land uit en ging in België en Frankrijk zwerven. Toen hij weer naar Nederland kwam, was hij min of

meer volwassen maar had nauwelijks enige schoolopleiding genoten. Omdat hij in Frankrijk Frans had leren koken, wilde hij kok worden. Het idee was niet helemaal verkeerd, want koken kon hij wel. Maar door zijn gedragsstoornis kon hij zich niet alleen niet aanpassen, hij wist alles ook beter. En misschien was dat ook wel zo, maar dat is niet wat een meesterkok van zijn leerling wil horen. Op een gegeven dag kwam Skip weer langs. Het Kurhaus in Scheveningen werd verbouwd. Hij was daar naar op uitvoerder afgestapt en had de man gevraagd wat ze met de glazen trapleuningen bij het entree wilden gaan doen. De man wist het nog niet maar stond open voor suggesties. Skip zei dat hij een zandstralerij had en dat hij afbeeldingen op de glazen panelen kon zandstralen. Dat vond de goede man wel een aardig idee en zei tegen Skip: "Maak eens wat schetsen en laat die zien en dan kunnen we verder praten." "Hoi, klus!" dacht Skip en kwam met het plan naar mij toe. "Voor het Kurhaus in Scheveningen moet je wel met professioneel straalwerk komen," zei ik gelijk. Dat had Skip ook al bedacht. Hij kende een aantal bedrijven waar hij wel met een dergelijke klus naartoe kon. Ik maakte een aantal schetsen voor de twaalf panelen die in aanmerking kwamen. Het werden natuurlijk afbeeldingen die de maanden van het jaar weergaven en ik had ook een serie gemaakt van het panorama van Mesdag en ook een serie van de sterrentekens. Met een pak papier kwamen we naar het Kurhaus waar de werkzaamheden nog in volle gang waren. De uitvoerder was er niet en het gebouw was inmiddels in andere handen over gegaan en niemand was geïnteresseerd in zandstraalwerk. Story of Skips life. Waar hij ook aan begon, elke keer ging het mis. Met al zijn eventuele mogelijkheden kwam hij niet verder dan de bijstand. "Ik heb mijn beste tijd in de zandbak gehad," zei hij weleens en dat wilde ik best geloven. Soms zagen we elkaar wekelijks en soms maanden of zelfs een jaar niet. En dan dook hij ineens weer op. Hij wilde in Alkmaar een kanoverhuur beginnen en kreeg van de Gemeente zelfs een plek toegewezen. Hij kon zelfs kanolessen geven want Skip kon in principe alles. In dit geval was de zaak niet goed door gesproken met de havenmeester en die begon hem het leven zuur te maken. Op een gegeven moment mochten hij en zijn klanten niet langer gebruik maken van de openbare toiletruimte naast zijn aanlegplaats. Tenslotte ging de havenmeester zijn beklag bij de ambtenaar van openbare werken doen omdat hij vond dat de aangewezen plek niet geschikt was voor een kanoschool. Er werden ook gelijk wat beschuldigingen bij elkaar verzonnen om het bezwaar extra gewicht te verlenen en Skip kon zijn kano's zien te verkopen.

Daarna begon Skip een zaak in meubelen. Hij importeerde goedkope boerenmeubels uit Zuid- Frankrijk en Spanje. Bij een boer huurde hij een voormalige kippenschuur en stalde daar zijn meubels uit. Wat de boer hem was vergeten te vertellen, was dat die kippenschuur zodanig was gelegen dat hij bij hevige regen onder water liep. Daarom hadden ze de kippen verplaatst. Natuurlijk kwamen er hevige regenbuien en stonden Skips meubels onder water en konden alleen nog als brandhout dienen. Ik had de folder gemaakt voor de kanohandel en natuurreizen en ook voor de meubelhandel. Aan Skip viel dus niet te verdienen, hoe je ook je best deed. Ik heb nauwelijks medewerking verleend toen Skip in Amsterdam een eigen restaurant wilde beginnen, behalve dat ik toch nog een menukaart en een 'flyer' heb zitten tekenen. Hij had een 'vriend' met een vergunning maar hij had zelf voor de plek gezorgd. Een oude Spanjaard had op die plek een restaurant gehad maar was failliet gegaan. Toen Skip de ruimte had ingericht en kon beginnen met de werving, kwam uit het niets de zoon van de oude Spanjaard met een stel vrienden opduiken en gooide Skip de zaak uit met de bewering dat de oude man helemaal geen eigenaar van de ruimte was maar zijn zoon en die wilde de tent ineens voor zichzelf opeisen.

Iets deed Skip verkeerd, al kon ik er niet mijn vinger op leggen. Vermoedelijk deed hij niet grondig genoeg onderzoek vooraf en stapte te enthousiast op elke geboden gelegenheid af die later geen gelegenheid bleek te zijn. Met andere woorden: Hij wilde te graag. Ik heb ooit een website gemaakt voor Skip want hij ging in de champagne-handel. Een handelaar in Den Haag had door laten schemeren dat hij een jonge opvolger zocht. Skip dacht slim te zijn en liet zich aan het lijntje houden totdat na maanden bleek dat de champagnehandel allang verdeeld was en er absoluut geen ruimte was voor een onervaren mededinger, ook al was die in Frankrijk de champagneboeren afgetippeld en had zelfs een drietal merken ontdekt die in Nederland nog niet te koop waren. Iedereen kreeg een fles champagne en hij organiseerde ook kleine feestjes om champagne te laten proeven. Maar verder ging het dus niet. Toch ben ik altijd in Skip tot op zekere hoogte blijven geloven.

De champagne-website werd een van de grootste projecten die ik ooit heb gemaakt. Het moet in totaal meer dan honderd pagina's zijn geweest. Het begon allemaal met een geanimeerde intropagina waarin luchtbellen omhoog borrelden totdat de hele pagina was gevuld. De animatie heb ik in Serif DrawPlus gemaakt dat de stappen nauwelijks kon hanteren en vaak gewoon vast sloeg vanwege geheugengebrek. Op elke inleidende pagina borrelden luchtbellen, zoals bij de home-pagina waar de knoppen ook uit luchtbellen bestonden. De assortimentspagina heeft 36 knoppen die naar 36 pagina's leiden. Onder elke knop zat een script die rechts het merklogo ophaalde. Maar de pagina's waren niet alleen via de merknamen bereikbaar maar ook via een soort-verdeling, waar de merken door de kurk werden weer gegeven. Op de pagina van de gezochte merk en soort waren niet alleen de soortgegevens maar ook de prijzen en vergelijken afgebeeld. Om de zoveel tijd moest de 'Nieuws'-pagina worden aangepast. Hier is de kerst- en nieuwjaarspagina afgebeeld. Daarnaast waren er natuurlijk nog de zakelijke pagina's voor de verkooptransacties. De technische zaken zoals verkoop e. d. deed ik niet; daar was een programmeur voor ingehuurd die gek werd van mijn aanpak. Een professionele website-programmeur werkt met database-gegevens en bouwt de verloop in code op. Dat kan ik niet en dus werkte ik met een WYSIWYG-website-programma (Dynamic HTML Web Editor van Lorenzi Davide uit Verona, Italië). Na de champagne kwamen de hangmatten. Het begin was wederom veelbelovend. Het begon met het feit dat Skip op zijn balkon een hangmat wilde installeren, iets waar de Braziliaanse indianen hun hele leven in sleten. Dan moest het wel gezond zijn. Alsof de Cro-Magnon zo vreselijk gezond leefden. En toen ging Skip winkels en websites af en kwam tot de conclusie dat ze in Nederland geen behoorlijke hangmatten hadden, het was, volgens hem, allemaal inferieure rotzooi. Er was dus een gat in de markt. Wat is het land van de hangmatten? Brazilië natuurlijk, want daar leven nog steeds de drie over gebleven indianen die door een wonder aan de rubbertappers en plantageboeren zijn ontsnapt, in hangmatten. Daar was de handel in Brazilië ook achter en ze maakten die hangmatten na en vlochten er wat aardige kleurtjes doorheen. Het beste merk was, weer volgens Skip, Hamaca in Brazilië. Dus hij maakte contact met het handelsadres van Hamaca in Brazilië en een juffrouw vertelde hem in net zo slecht Engels als dat van hem, dat ze niet aan particuliere verkochten, zeker niet in het buitenland, want ze hadden een contract met de corporatie volgens welk zij alleen aan de corporatie mochten leveren. Dat zijn heldere regels. Maar het was Brazilië en mogelijk dat Skip sexy klonk in de mooie oren van de vermoedelijke niet meer zo onschuldige juffrouw in São Paulo. Het is ook altijd handig om wat illegaal te verkopen als even niemand kijkt. Want wie wil er niet achter de rug van iedereen om een centje bij verdienen. Hij mocht niet alleen de merknaam noemen op zijn nog te maken website, maar zelfs het logo voeren. Daarover ontstond op den duur wel weer onenigheid maar voorlopig kon Skip aan de gang. Hij had van

ieder soort tien van die dingen in huis gehaald en ik maakte voor hem een constructie om ze op elke plek op te kunnen hangen, ook stond er geen enkele boom. Er waren wel skeletten waar men die dingen tussen kon hangen maar die bestonden uit twee delen en waren nauwelijks te vervoeren. Nee, wij moesten iets hebben dat je uit elkaar kon halen en dat in de kofferbak van een auto paste. Ach, en ik was niet voor niets ooit technisch tekenaar geweest. Er kwam inderdaad een website en Skip heeft inderdaad een paar hangmatten verkocht aan vrienden en kennissen maar hij kreeg onmiddellijk ruzie met de importeur die deze concurrentie niet wilde en hem verdere import uit Brazilië onmogelijk wilde maken. Op een gegeven moment waren er inderdaad voor Skip geen Hamaca hangmatten meer in Brazilië te koop. Links de schets van een assortimentspagina van de website. Naast hangmatten verkocht Skip ook hangmatstoelen die aan het plafond of aan een soort galg met voet konden worden opgehangen. Rechts het affiche dat hij bij bekenden achter liet en hier en daar ophing. Toen Skip die klap weer enigszins te boven was, nam hij een jonge programmeur in dienst en ging in de porno op Internet, nadat een gokwebsite teveel gedoe werd. Ook hier heb ik mij nog even mee bemoeid. Ik en porno, een grotere mislukking kan men zich nauwelijks voorstellen. Ook hierbij werd de programmeur helemaal gek van mij en mijn websiteprogramma want zijn stijl van programmeren strookte niet met de code die mijn programma uitbraakte. Uiteindelijk leverde ik alleen nog plaatjes als opmaakschetsen. Skip droomde van een toekomst als pornobeheerder op Internet. Hij liet zelfs petjes en T-shirts maken, natuurlijk weer met een plaatje van mij erop.

Web-reclame voor Skips Internet-gokpagina 'Rad van fortuin'. Het probleem met dit soort activiteiten is in de regel dat anderen je al voor zijn gegaan en de deur dicht houden. Dit soort werk hoort thuis in het criminele circuit en daar moet je voor geschapen zijn.

Het was wel leuk om te maken, al leverde het uiteindelijk geen cent op. Ook dit pakte Skip groot aan. Het HotOnes-logo kwam op T-shirts en petten te staan maar het ging allemaal teveel geld kosten, wilde het ook iets opleveren. In principe liet hij alleen maar 'doorklik-sites' maken. Je hoefde dan alleen maar toestemming te hebben van beheerders om hun site aan te laten klikken. Elke klik leverde dan een paar centen op en inderdaad kwamen per maand een paar Euro's binnen maar daar kon je geen websites van onderhouden. Na ruzies met de programmeur stortte het hele systeem in. Ik had nog een home-page gemaakt voor een website met ouderwetse seksfilms en -plaatjes maar die site kwam al niet meer van de grond. Voor deze titelplaat heb ik nogal wat trucjes uit de doos gehaald. De pornosites werden het ook niet en uiteindelijk werd hij gepakt met een zolder vol wietplanten. Hij werd veroordeeld tot zes weken hechtenis en 175.000,- boete omdat men ervan uitging dat hij al jaren van de wiet leefde, terwijl hij net zijn eerste oogst wilde binnen halen. En natuurlijk kon hij geen behoorlijke advocaat betalen en kreeg iemand toegewezen die een baby nog schuldig had kunnen doen uitzien. Als ik in reïncarnatie zou geloven, dan was Skip in een vorig leven op z'n minst officier van een concentratiekamp-bewakingseenheid geweest. Maar ik geloof niet in reïncarnatie, al vertellen goeroes nog zo geloofwaardig van hun vorige levens.

Skip is een ideaal voorbeeld hoe potentieel verloren gaat in een wereld waar alles om de handel draait. Ik had Skip af kunnen remmen door geld voor mijn diensten te vragen. Op een gegeven moment ben ik gewoon met de diensten gestopt omdat ik wist dat er geen geld was en vermoedelijk ook nooit zou zijn. Als dat wel zo was geweest, was ik nu tienduizenden euro's rijker geweest. Maar was ik ook gelukkiger? In de ogen van Gourdjieff was ik in ieder geval niets waard want volgens hem was een van de ergste zonden: beschikbaarheid. Maar er kwamen ook klanten naar me toe waar ik wel iets aan had. Een zeer gewaardeerde klant, een man waarvoor ik wel enig respect had, was de Alkmaarse juwelier en goudsmid Jos Peperkamp. Jos Peperkamp was beroemd om zijn excentrieke vormgeving. Hij had van een kennis gehoord dat ik tekende. Hij belde me op en vroeg of ik bij hem in de zaak wilde komen praten. Ik kende de zaak aan de Mint in Alkmaar, een smal, oud pand tussen oude panden in het centrum van de stad, vlak bij de Stenen Brug. Daar legde hij me het volgende uit. De Beers, de grootste diamantenproducent ter wereld, schreef elke twee jaar vanuit Luxemburg een wedstrijd voor goudsmeden uit. Ieder erkende ontwerper mocht inschrijven en het thema was natuurlijk het artistiek gebruik van diamanten. Jos Peperkamp ging ook mee doen en was bezig aan een ontwerp van een armband van gekleurde titanium buizen van verschillende lengte, gestoken door gouden kogels, bezet met diamanten. Beide uiteinden van de buizen waren afgewerkt met diamanten. Hij vroeg mij of ik daar een 3Dschets van kon maken. Ik maakte die schets en omdat hij mijn werk niet verder kende, heeft hij de schets aan een leerling van een technische hogeschool gegeven om hem over te tekenen en in te kleuren. Het aparte van het ontwerp was ook de kleuring van de titanium buizen. Hij had ergens gelezen of zelf uitgevonden dat titanium verkleurt als het in een zuurbad wordt verhit. De gradatie van de hitte bepaalt de kleur. Naast naturelle buizen gebruikte hij ook gele, rode en blauwe. Met dit ontwerp won hij de eerste prijs. Alle verdere ontwerpen tekende ik voor hem op de computer. Daarvan zei hij later: "Als ik had geweten dat je dit kan maken, had ik jou het eerste ontwerp ook laten tekenen." Van Jos Peperkamp was dat een compliment want hij eiste veel van iedereen en voornamelijk van zichzelf. Alle volgende inzendingen van Jos Peperkamp werden door mij getekend. De prijs werd niet beoordeeld of gewonnen aan de hand van het werkstuk zelf maar op de tekening, want sommige inzendingen waren zo duur dat de

gok niet kon worden genomen. De ring met dwars geplaatste diamant waarmee Jos een latere De-Beers-wedstrijd won, bleek alleen aan materiaal al 35.000 dollar te kosten. Men stuurde dus een tekening in, liefst zo nauwkeurig mogelijk en als de inzending dan een prijs won, moest het stuk wel worden gemaakt en werd dan in De-Beers-tentoonstelling opgenomen en reisde vervolgens de hele wereld rond. In 2000 stopte De Beers met de prijsvraag want het werd allemaal te duur, vond men. Jos Peperkamp heeft de prijs drie keer gewonnen en kreeg ook een aantal eervolle vermeldingen. Hij moest met zijn inzending opboksen tegen grote bedrijven uit Amerika en Japan. Dat hij desondanks wist te winnen, spreekt voor zijn enorme talent. Hij was en is misschien nog steeds een topontwerper van wereldformaat. Links het prijswinnende sieraad dat Jos mij later nog eens liet tekenen, terwijl ik nooit heb geweten dat het al een inzending was geweest. Rechts het winnende ontwerp van 1990 dat ik niet echt heb getekend omdat ik Jos toen net kende.

De ring met dwars geplaatste diamant won ook de eerste prijs, nu in 1994. Ik heb dat ding nog in CorelDraw getekend. Het was een vreselijk karwij en ik vind het perspectief ook niet helemaal gelukt. Dit ontwerp won geen prijs. De armband bestond uit scharnierende driehoekspiramides waarvan drie vlakken van gekleurd en gepolijst titanium en een vlak bezet met diamanten. De ring met de dwars geplaatste diamant was aan de zijkanten beplakt met roggehuid. Roggehuid is zwart, hard en heeft iets weg van het oppervlak van een ballenbak. Jos vond het spul zo leuk dat hij het nog een keer gebruikte, nu voor de bekleding van een armband. Het beeld van het armband had te maken met een plat gedrukte tennisbal waar de helft is weg gehaald. Om mij houvast te geven, had Jos het ding eerst uit hout gemaakt. Ik weet niet of dit apparaat een prijswinner is geweest.