Neurologische problemen in de fokkerij Deel 2 Dr. Paul Mandigers DVM, PhD, DipECVN, DipRNVA University Utrecht Department of clinical Sciences of Companion Animals Sectie Neurologie Veterinair Specialistisch Centrum De Wagenrenk Wat kunnen we verwachten? Incoördinatie (ataxie) Omvallen Intentie ataxie Tremoren Heel soms een scheve kophouding 1
De kleine hersenen? Functie Fine tunning Aan welke belangrijke ziektes kunnen we denken Op jonge leeftijd: Stapelingsziektes (mnd-2/3jr)* Cerebellaire abiotrofie* In combinatie met,. * Erfelijk! Cerebellaire abiotrofie Versterven van de cellen Diverse rassen! Meestal zeer jonge pups tot op een lftd van 1 a 2 jaar Erfelijk! 2
In combinatie met,. Spinocerebellaire ataxie JRT (3-6 mnd) en Italiaanse spinone (6mnd-2 jr) Aan welke belangrijke ziektes kunnen we denken Op oudere leeftijd: Tumor Versterven 3
Het evenwichtsorgaan Functie Waar bevinden we ons in de tijd en ruimte? Het evenwichtsorgaan En de fokkerij Geen specifieke ziektes 4
Het geriatrisch vestibulair syndroom Veel voorkomend ziektebeeld! Oudere hond Plots Scheve kop Braken kan optreden Lopen gaat moeizaam Hersteld na dagen Perifeer Het geriatrisch vestibulair syndroom De verwarring,. Ten onrechte genoemd: TIA / CVA Ten onrechte krijgen ze prednisolon, antibiotica Ten onrechte krijgen ze GEEN anti-emetica Het geriatrisch vestibulair syndroom De differentiaaldiagnoses Centraal: tumor Perifeer: otitis media uitwendig gehoor gang probleem 5
Wat kunnen we verwachten? Pijn Incoördinatie (ataxie) Omvallen / zwalken Spierzwakte Parese Verlammingsverschijnselen Paralyse Rug en nekpijn? En de kynologie Halspijn Rugpijn Lage rugpijn 6
Halspijn De belangrijkste ziektes Syringomyelie Atlanto-axiale subluxaties Meningitis Hernia s Discospondylitis Syringomyelie Wat is het? Holtevorming in het ruggenmerg Late onset disease Alle toybreeds (0-50%) Krabben, aanrakingspijn, nekpijn, uitvalsverschijnselen MRI diagnose! 7
Syringomyelie Voorkomen Alle toybreeds (0-50%) Chihuahua s Franse buldog Griffon Etc 8
Atlanto-Axiale subluxatie Wat is het? Abnormale vorming deel van de 2 de halswervel Vaak icm met andere ziektes Toy breeds: chihuahua + Halspijn tot uitval Van jong tot oud 9
Meningitis Wat is het? (auto)-immuun gemedieerde ziekte Ontsteking van de ruggenmergsvliezen Jonge honden Koorts en nekpijn Bijv: Berner Sennenhond, Golden Retrievers, Boxers, Beagles 10
Hernia s Wat zijn het? Nekhernia s Bij wie? Chondrodystrofische honden Beagle, Tekkel, JRT, etc & look-alike Niet- chondrodystrofische honden Dogachtigen en Dobermanns & lookalike Nekhernia s Klinisch beeld 11
Nekhernia s Klinisch beeld Nekhernia s Klinisch beeld Thoracolumbale hernia s Voorkomen Alle type honden maar m.n. de kortbenige hondenrassen 12
Lage rug hernia s Voorkomen Alle type honden maar m.n. grotere rassen (herders?) 13
Wat kunnen we verwachten? Pijn Incoördinatie Ataxie / omvallen / zwalken Spierzwakte Parese Verlammingsverschijnselen Paralyse 14
Ataxie En de kynologie Rasgebonden ruggenmergziektes Van jong tot oud Door compressie Hernia s Tumoren Bloedingen & infarcten Abnormale wervels Witte stof Grijze stof Degeneratieve RMZ bij diverse rassen: Afghaan 6-9 mnd Erfelijk Basset, Beagle, Cairn Terrier, Poedel, WHW 6-9 mnd Erfelijk Boxer, Chow Chow 6-12 wkn Waarsch. E Duitse Herder, Boxer, Pembroke, Retrievers, >6/8 jaar Erfelijk Kooiker 1-2 jaar Erfelijk Leonberger 1-2 jaar? Rottweiler 2-3 mnd Waarsch. E Rottweiler 1-2 jaar Waarsch. E Husky >1 jaar Waarsch. E 15
Ziekten van het ruggenmerg à Afhankelijk van waar het zit zie je, Actief meedenken,. 16
Hereditary Necrotising Myelopathy Clinical features o o o Young dogs (6 mths 2 yrs) Starts as ataxia / paresis hindlegs à (tetra)paralysis No cure 17
3. Similar clinical presentation Degeneratieve myelopathie (DM) bij de oudere hond (alle rassen!) Verval van de witte (e/o grijze stof) Uit: Genome-wide association analysis reveals a SOD1 mutation in canine degenerative myelopathy that resembles amyotrophic lateral sclerosis. Awano T et al (2009) Proc Natl Acad Sci 106(8):2794-9 18
Met dank aan Dr. Sam Long Erfelijkheid HNM & DM (en vele andere RMZ-en) Enkelvoudig Autosomaal Recessief A a A AA Aa a Aa aa 19
A A A a a a A AA AA A AA Aa A Aa Aa A AA AA A AA Aa A Aa Aa A a A AA Aa a Aa aa a a A AA Aa a aa aa Ataxie En de kynologie Rasgebonden ruggenmergziektes Van jong tot oud Door compressie Hernia s Tumoren Bloedingen & infarcten Abnormale wervels 20
21
Wat kunnen we verwachten? Pijn Incoördinatie (ataxie) Omvallen / zwalken Spierzwakte Parese Verlammingsverschijnselen Paralyse Spierzwakte En de differentiaal diagnose Pre & post-synaptische problemen Neuropathieën Spierziektes Spierzwakte Pre & postsynaptische problemen Botulisme Myasthenia gravis 22
The neurological examination P.J.J. Mandigers 2011 23
Myasthenia gravis Komt af en toe voor Sommige rassen vaker JRT Duitse herder Springer spaniel Geen lftd of sex voorkeur Auto-immune ziekte (?) Spierzwakte En de differentiaal diagnose Pre & post-synaptische problemen Neuropathieën Spierziektes 24
From Wheeler and Sharp Neuropathieën En de kynologie Verkregen neuropathieën Suikerziekte Nierfalen Intoxicaties Zomaar! Rasgebonden neuropathieën Van jong tot oud 25
26
The neurological examination P.J.J. Mandigers 2011 (Idiopathische) (poly) radiculoneuropathie Wasbeerbeet Allergische neuritis, vaccinatie / Guillain-Barre) Komt relatief vaak voor (Idiopathische) (poly) radiculoneuropathie Prognosis is goed Herstel in de regel binnen 1 3 weken 27
Neuropathieën En de kynologie Rasgebonden neuropathieën Van jong tot oud Actief meedenken,. 28
Larynxparalyse 29
Polyneuropathie bij de Leonberger Welke dieren? o In de regel jonge honden (1 tot 3 jaar) o Heel soms een oudere hond o Reuen vaker dan teven (16-25R: 10T) Een ander voorbeeld Markiesje Pups in het nest Dramatisch ziektebeeld Euthanasie binnen weken Oorzaak? 30
Wat kunnen we verwachten? Pijn Incoördinatie (ataxie) Omvallen / zwalken Spierzwakte Parese Verlammingsverschijnselen Paralyse Spierzwakte En de differentiaal diagnose Pre & post-synaptische problemen Neuropathieën Spierziektes Actief meedenken,. 31
Myopathy - Het Nederlandse Kooikerhondje First cases 1992 Two dogs presented with swallowing problems and difficulty with walking CPK elevated EMG suggestive for myositis Histopathology revealed an eosinophilic polymyositis Myopathy - Het Nederlandse Kooikerhondje Clinical signs Some only show swallowing problems: Ø Salivation Ø Difficulty swallowing Ø Food and water may fall out of the mouth Ø Difficulty opening the mouth Some only locomotion problems Some have both 32
Spierziektes Enkele andere voorbeelden 33
Wat kunnen we verwachten? Pijn Incoördinatie (ataxie) Omvallen / zwalken Spierzwakte Parese Verlammingsverschijnselen Paralyse 34
Patterson EE, Minor KM, Tchernatynskaia AV, Taylor SM, Shelton GD, Ekenstedt KJ, Mickelson JR. A canine DNM1 mutation is highly associated with the syndrome of exercise-induced collapse Nat Genet. 2008 Oct;40(10):1235-9. Epub 2008 Sep 21 35
What is Beer actually doing? What we see: He shows hyporeflexia Increased breathing frequency Temperature of 42 degrees celsius Exercise Induced Collaps Labrador Mutatie op DNM1 Waarom worden ze nu wankel na inspanning? 36
Als laatste: Een mitochondriaal probleem Mitochondriale ziekten zijn stofwisselings-ziekten waarbij de afwijking in de mitochondrien zit Aangeboren Spierzwakte & hersenfunctie stoornis 37
Mitochondriale ziektes Moeilijk om op te sporen en te bewijzen Gaat via de moeder Niet iedere nakomeling is even afwijkend Behandeling met supplementen 38
Wat heb ik u verteld? Wat heb ik u verteld? 39
40