Zaal STUDIO Slimme warmteoplossingen: wat biedt de markt aan het lokaal bestuur?

Vergelijkbare documenten
Zaal STUDIO Slimme warmte-oplossingen: wat biedt de markt aan het lokaal bestuur?

Studievoormiddag Provincie Vlaams-Brabant Warmtenetten: hoe, wat, waarom?

Vlaamse Complementariteit. SET5Y Ronnie Belmans

Toekomstbestendig, innovatief warmtenet in Amsterdam Zuidoost. Caryl Jonis (programmamanager BU Heat NL) 10 oktober 2018

Shell NL & Shell New Energies

Energie voorziening op weg naar duurzaamheid: biomassa? Chris Westra.

Vvg. Kansen zien, kansen pakken! Leven in de stad van de toekomst. 13 november 2013

STRATEGO: Coaching session

ECN Lunchcolloquium. EnTranCe: the Energy Transition Centre. November 3, 2014 Wim van Gemert

infrastructure for a renewable society

Smart Cities and Communities Initiative Financieringsmogelijkheden binnen 7KP

WINST DOOR ENERGIE-EFFICIËNTIE: OOK VOOR KMO S?

Slimme Netten, Slimme Meters en Slimme Huizen

BUIKSLOTERHAM INTEGRATED ENERGY SYSTEM

Smart Grids Varianten en voorbeelden

Peter Wagener Voorzitter

Making new energy flow. Eén platform voor jouw energie

DE WAARDE VAN OPSLAG IN EEN SLIM ENERGY SYSTEEM. Zoetermeer 1 juni 2017

Wat is VITO. » Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek. » Vision on Technology 01/10/ , VITO NV

Welk datacenterconsumptiemodel past het best bij uw visie?

Hoe maak ik mijn datacenterinfrastructuur cloud ready? Door: Bart Nieuwenhuis

Caro De Brouwer 27/11/2013

Duurzame Energie, integratie met opslag

Eandis smart metering uitdaging en uitrol

Een robuust en onderzoeksondersteund pad naar energieneutraliteit

It s all Electric 2018 Slimme laadoplossingen

HillFive Leader Lunch 4 Oktober Aizo Wiebenga Digital Advisor

De opkomst van all-electric woningen

Smart Grids en ICT. Willem Altena Symposium Kivi/Niria 15 November 2011

Klimaatneutraal bouwen in de praktijk. 1. Uitdaging klimaat. klimaatverandering

Collectieve warmte naar lage temperatuur Een verkenning van mogelijkheden en routes Edwin van Vliet

Meer dynamiek en samenwerking in de levenscyclus van een Asset. AMC Seminar Berend Jongebloed Den Helder, 30 Oktober 2014

Slimme netten net wel, of net niet? Presentatie Smart Grids MVO Bijeenkomst Oostburg Zeeland. Cofely Energy & Infra

Amsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz

Slimme microgrids en virtual power plants: bouwstenen van het net van de toekomst

Greenbridge Oostende EXPERTS IN SUSTAINABLE BUILDINGS

Roadmap naar Smart Grids ECN s visie

Nuon Magnum. Een volgende stap in de energietransitie. Rien van Haperen, Project Directeur Nuon Magnum. Utrecht, 6 december 2006

Duurzaam ondernemen in Vlaanderen. Warmtenetten in Vlaanderen: welke business cases bieden potentieel?

HEGRID EIT ICT LABS HEGRID TNO. Hybrid Energy GRID Management. TNO, Siemens, KIT, Deutsche Telekom, UT, TU/e, VTT, CWI

De wijk als energieleverancier

Grootschalige implementatie van zonnestroom in onze steden

Energie en water de circulaire economie

Urban Energy. Kansen en mogelijkheden van energiemodellering op wijkniveau. Aart de Geus TNO

Future EV Services. Flanders Smart Grids School 2013, october 9. ElectroMobility Consulting

DUURZAME DATA-PARKEN HET FUNDAMENT VAN EEN SCHAALBARE SMART CITY-STRATEGIE

CELSIUS* *Combined Efficient Large Scale Integrated Urban Systems. Roland van Rooyen Oubbol Oung Astrid Madsen

Mijnwater 3.0 Algemene Presentatie

Vlaams Kenniscentrum water. Van projectidee tot projectconsortium

De toekomst van huisbatterijen

WARMTENETTEN VOOR EEN DUURZAME TOEKOMST

SMART BUSINESS AREA OF THE FUTURE

Energie-efficiëntie en Energie-flexibiliteit in 2014: een jaar vol nieuwigheden

Uitwegen voor de moeilijke situatie van NL (industriële) WKK

The Control Room of the Future

Snelladen in stedelijke gebieden. Menno Kardolus Melvin Venema

Governance Energietransitie Haven en Industrieel Complex Rotterdam Moerdijk. Huibert van Rossum Adviseur External Affairs Havenbedrijf Rotterdam N.V.

Groener door ICT. Erik Huizer Algemeen directeur TNO Informatiemaatschappij

TKI WINST Warmte Infrastructuur Nederland met verlaagde Systeem Temperatuur

Get ready for the future of energy. Enphase Energy. Maarten Ribbens

Probleemstelling. Probleemstelling. Probleemstelling. Richting zelfvoorzienende huizen? Stand der techniek voor energie-opslag in woningen

Pon Power. Klantgericht innoveren met betrekking van Service Design. Platform voor Klantgericht Ondernemen Michael Boon

DATAMANAGEMENT MET OPEN SOURCE

De impact van elektrisch vervoer op het elektriciteitsnet. Femke Hulsbergen

CLOUDSTRATEGIE. voor Stedin Netbeheer. v1.0 26/03/2019

Komt CCS op tijd of haalt duurzame energie in? Pieter Boot Vijfde nationaal CCS Symposium 25 juni 2010

Vrije koeling versus hergebruik restwarmte, waar plukt u de vruchten van? APAC Airconditioning B.V., Martijn Kolk

SOPRA lokale opslag systemen in de elektriciteits-voorziening

33.City of Things: Uit Antwerpen, Weldra in uw gemeente?

Van een slim project naar een slimme financiering. Hasselt, Hayen Francis, Smart Cities & Sustainable Development

Wetenschapspark UGent met een focus op duurzame en hernieuwbare energie

Hoe start ik een test competence center of excellence? Thomas Veltman

Hoe realiseer je een Smart City?

De Digitale Transformatie en de impact op IT. Capgemini Edwin Leinse

Antwerpen, 8 oktober Inhoud

CO 2 capture overview

Slimme Netten. Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander

Volgende generatie rekenmodellen voor energiesimulaties in stedelijke omgevingen

Experiences with ATES applications in Belgium Operational results and energy savings

ISA SP-99 Manufacturing and Control Systems Security

IO-Link : de industriële communicatiestandaard. IO-Link Group Belgium stelt voor

OIL & GAS. Power-to-Gas. Regionale kans voor zelfvoorziening in energie?! Johan Holstein 07 maart maart 2014 SAFER, SMARTER, GREENER

Cradle to Cradle? & Value engineering!

Smart Energy Management (SEM) Wat data uit de woning kan bijdragen aan de verduurzaming van de gebouwde omgeving

EnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, Korte uitleg over de bijeenkomsten. KIVI-E/USI energynl2050 UvU 13 /10/16

De noodzaak van waterstof. InnoTeP 2017 Jochem Huygen.

DE SLIMSTE MENS TER IS BETER KLAAR VOOR DE ENERGIETRANSITIE. WinVorm 11 juni Dominiek Vandewiele

Nee verkopen of voorraadoverschot? IBP S&OP in uw organisatie!

De ontwikkeling van Smart grids. Our common future. Prof.dr.ir. Han Slootweg. 30 september 2016

Samenwerken met de praktijk met multisdiciplinaire studententeams Selficient

De potentie van diepe geothermie voor de transitie naar duurzame energie. Technologische kansen voor de Nederlandse industrie

Zonnecellen 2.0. Oktober 2013 Beurs Elektrotechniek 2013

De toekomst is nu! Bouwen met mensen anno 2018

EPLAN User group. Siemens in Nederland. Unrestricted Siemens Nederland N.V. 2015

Internet of Things De definitieve stap naar slimme woningen

Wereld in transitie. Drivers en trends

Sheet nr november 2017 Mijnwater B.V. BIG event 30 november 2017 Elise Ritzen

INNAX GROUP presentatie PROVADA 7 JUNI H

Urban future in the Netherlands Ready to cooperate, charge & go. Peter Vermeij Baerte de Brey

Assetmanagement verbindt Nederland. De energietransitie. & het beheer van de aarde. Jack Doomernik. LEF Future Centre Utrecht, 22 juni 2017

Transcriptie:

Zaal STUDIO +1 5.5. Slimme warmteoplossingen: wat biedt de markt aan het lokaal bestuur?

SMART ENERGY CITIES

Op de uitkijk sinds 2013

enthousiasme actie

35 7 NODEN OBSTAKELS PROJECTEN

groene warmte complexe opportuniteit

technisch organisatorisch Legaal financieel sociaal tijd

technisch organisatorisch Legaal financieel sociaal tijd

COMPLEXE OPPORTUNITEIT we re in this together

LOKALE TRANSITIE VISIE WARMTE COMPLEXE OPPORTUNITEIT

overheid industrie burgers onderzoek

overheid industrie call to action burgers onderzoek

Iedereen kijkt naar Vlaanderen

Internationale energie-onderzoekssamenwerking in Vlaanderen

EnergyVille

Energie-strategie Huidige situatie

Mogelijke Hernieuwbare Energie Bronnen Voorbeelden Rol van warmtenetten Duurzaam? CO 2 -reductie ISVAG: 25.000 ton/jaar Ondersteund door warmtenetten: 10-40 /ton CO 2 -reductie (tijdens volledige levensduur) Bron: TNO-ECN CO 2 -ladder

2/05/2019 VITO 23 Not for distribution WARMTENET PUURS - WILLEBROEK Belang haalbaarheidsstudie

2/05/2019 VITO 24 Not for distribution Voorbeeld warmteplan Bron: CE Delft

Voorbeelden conceptstudies warmtenetprojecten Technische en economische haalbaarheidsstudie van warmtenetprojecten Betrokken partijen: Provincie Antwerpen, POM Antwerpen, Steden en Gemeenten, Industrie, Studie- en engineering bureaus, Netbeheerders, Voorbeeldprojecten: Mortsel, Meerhout, Stabroek, Bornem, Willebroek- Puurs, Bronnen: Afvalverbranding, restwarmte, biomassa 25

Haalbaarheidsstudie stappenplan Fase 1 Opstartbespreking Inventarisatie van de warmtevraag Opstellen warmtevraagprofielen van de potentiële afnemers Fase 2 Fase 3 Fase 4 Inventarisatie van de restwarmteaanbod (+ analyse uitkoppeling van restwarmte) (in samenwerking met betrokken bedrijven) Opstellen warmtevraagprofielen van de restwarmteproducenten Workshop 'Uitkoppeling van restwarmte' Definitie van de ontwerpvarianten Tracébepaling voor de verschillende ontwerpvarianten Dimensionering van de componenten van het warmtenet Workshop 'Ontwerpvarianten en technische haalbaarheid' Vastleggen van toetsingskader en parameters voor de haalbaarheidsanalyses Opstellen van het technisch-economisch rekenmodel Berekening en gevoeligheidsanalyse Eindvergadering 26

Warmtenetten in de praktijk: stappenplan Projectfases voor de realisatie en exploitatie van een warmtenet Verkenning: Bepalen kansrijkheid en haalbaarheid Verdieping: Robuuste onderbouwing haalbaarheid en commitment partijen Uitwerking: tot een definitief investeringsbesluit komen Bron: Handreiking voor gebiedsgerichte warmte-uitwisseling 27

Ondersteuning door EnergyVille EnergyVille kijkt: Breed: alle duurzame warmtebronnen, alle duurzame verwarming (warmtepompen, warmtenetten, ) Ver: 2030/2040/2050 Praktijkgericht: hoe wordt dit in realisatie gebracht? Ondersteuning bij kadering en scoping, visie en masterplan Nieuwe technologie en beschikbare technieken Demonstratoren warmtenet technologie 28

Wat nog meer? Beleid en implementatie Wat zijn de toekomstige hernieuwbare warmtebronnen? Maak duurzame warmte aantrekkelijker: Voordeel voor de industrie (overschotwarmte) Voordeel voor nieuwe / bestaande gebouwen Tax op fossiele brandstoffen Mis geen nieuwe opportuniteiten Nieuwe bouwprojecten/projectontwikkelingen Infrastructuurwerken Ruimtelijke planning Zorg voor warmte(kansen)kaarten voor steden en gemeenten, bruikbaar voor alle stakeholders

Contactinformatie Erik De Schutter Business & innovation development - Smart Grids Thermal Energy Systems EnergyVille - samenwerking tussen VITO, KU Leuven, imec, UHasselt Thor Park, Poort Genk 8310, 3600 Genk, België GSM +32 492 977 923 erik.deschutter@energyville.be 30

Technologische haalbaarheid van Groene Warmte Opportuniteiten vanuit de industrie Guy Damen

Energie landschap en groene warmte

Utility operations ADMS / DERMS Home and building automation Communications, cybersecurity and asset health Microgrid EV Charging & EV fleet management Aggregation (VPP, demand response) District Heating Energy Optimization Wind Energy Solar PV Energy storage ABB

4e generatie warmtenetten May 2, 2019 Slide 34 Source: Lund, H., et al. (2014) Halmstad University Sweden

Wat kunnen industriële partners zoals ABB aan steden en gemeenten bieden?

30jaar Ervaring in warmte en koudenetten

Totaal projectaanpak vanuit de industrie Conventionele Geintegreerde aanpak Forecast/ Feasibility Plan Design and Build Operate Maintain Forecast/ Feasibility Tools Planning tools Design and project Tools Control algorithm Maintain Load Balancing Aanpak met voortschrijdende kennis

Groene Warmte ABB Portfolio Automation Optimization Instrumentation Smart Meter LV/MV Switchgear Motor Drives Services

Geïntegreerde projectuitvoering vanuit de industrie Bouwheer Consortium ABB Operational Centers Netwerk van consultants ABB Value Providers Program

ABB in Multi-Energie oplossingen Energy Management for Sites portfolio (Commercial, Industrial & Multi-use sites) Industrial automation Utility operations ADMS / DERMS Solar PV Microgrid Energy storage EV Charging & EV fleet management Communications, cyber-security and Asset Health Aggregation (VPP, demand response) Lifecycle services including consulting and design Home and building automation

Hoe kan ABB uw warmtenet sturen en optimaliseren

Integrated Control ABB

Optimize up to 15% Operating Expenditure ABB

Optimize up to 30% Capital Expenditure ABB

Uitdagingen en oplossingen Overzicht Optimal dispatching verminder productie kosten; Optimal power flow minimatle distributie kosten; OPEX and indirect CAPEX Demand-side management verhoog systeem capaciteit; Asset health center maximale betrouwbaarheid; Ontwerp, Design en Project tools Geintegreerde aanpak CAPEX and indirectly OPEX May 2, 2019 Slide 45

Nieuwe modellen... Wat kan dit voor de gemeente betekenen?

Nieuwe Energie modellen met ABB Ability Electrical Thermal Water Mobility Holistic energy management within and across any vector May 2, 2019 Slide 47 *non-limitative list, i.e. both primary energy sources (solar, wind, biomass, natural gas, etc.) as energy carriers (electrical, thermal, water, etc.)

Nieuwe Financiële ideëen met ABB Ability Energy as a Service Power market Trading Operations Settlement Energy Management for Sites Grid connection Cloud support Edge gateway Solar Energy storage EV Charging Building automation Heating and Cooling May 2, 2019 Slide 48 1. Grid services i.e. frequency response, reserve capacity, etc. 2. Combined Heat and Power 3. E.g., OCPP, Sunspec

Voorbeelden uit de praktijk

Smart city district Trier, Germany Customer s need Customer: Stadtwerke Trier Interconnection / aggregation of power generation, power consumption and energy storage systems, including Solar and Wind power E-Vehicles Energy storage, CHPs, controllable/non-controllable loads, heat pumps Hydro, Water Pumps, water turbines, waste water turbines Day-Ahead- and Intra-Day-planning ABB Grid Edge Solutions ABB Ability Energy Management for Sites OPTIMAX for Virtual Power Plants Balance of fluctuating renewable energy generation at the group level Virtual Power Plant optimization in three steps Day Ahead, Intra Day Real time Customer benefits Reduction of balancing power expenses Battery storage and charging station for electric cars Advanced graphical interface Picture source: econnect Trier VPP enables a simple and cost effective solution to meeting load demand in a volatile, decentralized environment May 2, 2019 Slide 50

May 2, 2019 Slide 51

May 2, 2019 Slide 52

DH network in Greater Copenhagen, CTR A highly complex network Advanced network control strategies SMV 7 VESTF AMF AMV 1 AMV 3 HCV 7+8 KARA AVV 2 AVV 1 Naturgas Kul Biomasse Olie Affald 19-05-02 Slide 53

Let's write the future. Together. ABB

Download deze presentatie op www.klimaatdag.be