De kunst van het opzetten Lesbrief websessie Een kijkje achter de schermen van museum Naturalis voor groep 5, 6, 7 en 8
Inhoud lesbrief De kunst van het opzetten 1 Introductieles 2 Uitzending 3 Afronding Inhoud in het kort Een preparateur van Naturalis vertelt tijdens het opzetten van een zoogdier of een vogel over zijn werk en stimuleert leerlingen om vragen te stellen. Doelgroep Groep 5, 6, 7 en 8 Leerstofgebied oriëntatie op jezelf en de wereld - natuur en techniek Werkvormen videoconferencing, voorkennis activeren, instructie, kringgesprek Tijdsbesteding Totaal Introductie Uitzending Afronding ca. 1 uur ca. 20 minuten ca. 30 minuten ca. 15 minuten Vereiste voorkennis De leerlingen hebben enige kennis van vorm en functie bij het menslijk skelet. Aansluiting kerndoelen natuur en techniek: Algemeen: Leerlingen krijgen een beeld van het werk van een Naturalis-expert, zijn kennis van zaken en de betekenis ervan voor de wetenschap. Kerndoel 40: Aan de hand van materiaal uit de collectie krijgen leerlingen inzicht in de relatie tussen organismen (eigenschappen en kenmerken) en hun leefomgeving. Kerndoel 41: Leerlingen maken kennis met de relatie tussen vorm en functie van botten. Leerlingen maken kennis met de relatie tussen vorm en functie van een zoogdier of een vogel. 2 De kunst van het opzetten
1 Introductieles ca. 20 minuten Doel van de les De leerlingen enthousiasmeren voor de uitzending met de expert. De leerlingen weten dat Naturalis een museum is met een grote natuurhistorische collectie. De leerlingen weten dat Naturalis die collectie heeft voor onderzoek (naar diversiteit en evolutie). De leerlingen weten wat prepareren is. De leerlingen maken kennis met 4 verschillende manieren van prepareren. De leerlingen weten wat een preparateur is en doet. De leerlingen kennen hun rol tijdens de uitzending van Expert in de Klas. Inhoud U bereidt de leerlingen voor op de uitzending d.m.v. een PowerPoint-presentatie over Naturalis. De presentatie en de begeleidende tekst vindt u op de webpagina van deze gastles onder het kopje lesmateriaal. De tekst kan letterlijk worden voorgelezen tijdens de presentatie. Suggestie ter inleiding van de Powerpointpresentatie Jullie maken vandaag een schoolreisje naar Naturalis via internet. Nadat we de presentatie (powerpoint) hebben bekeken zullen we contact maken met een expert van Naturalis. Je kunt hem allerlei vragen stellen terwijl hij ons laat zien hoe een dier wordt opgezet. We zullen het eerst hebben over Naturalis en het opzetten van dieren. Daarna maken we afspraken hoe we vragen kunnen stellen tijdens de uitzending. Tip: activeer voorkennis met vragen als... Wat voor soort museum is Naturalis? Wie is er wel eens in Naturalis geweest? Wat heb je er gezien? Wie weet wat een opgezet dier is? Wie kent iemand met een opgezet dier in huis? Hoe zijn ze eraan gekomen (dood gevonden en laten opzetten, op rommelmarkt gekocht)? Naturalis heeft heel veel opgezette dieren. Waarom zou dat zijn? Alternatief Heeft u weinig tijd voor een inleidende les? Ter voorbereiding van de websessie kunt u ook een filmpje laten zien over Naturalis. Het is een youtube-filmpje. 3 De kunst van het opzetten
2 Uitzending ca. 30 minuten Doel van de websessie Verwondering wekken bij de leerlingen over de veelvormigheid van dieren. De leerlingen hebben een positief beeld van Naturalis en van het werk van de preparateur. De leerlingen kunnen uitleggen waarom de preparateur zijn werk doet. De leerlingen worden geprikkeld om vragen te stellen aan de expert. De leerlingen krijgen zicht op de anatomie (vorm en functie) van een vogel/zoogdier (huid en skelet). Inhoud uitzending De volgende handelingen worden gevolgd tijdens het gesprek met de expert. 1 Startsituatie: Op tafel ligt het gereedschap van een preparateur, een gedeeltelijk ontleed dier en voorbeeldmateriaal. 2 De expert toont het zoogdier en laat zien hoe de huid van het lichaam wordt gehaald. 3 De expert toont de vervolgstappen aan de hand van een schone huid: het opvullen en dichtnaaien van de huid. 4 De expert toont het eindresultaat. Tips voor tijdens de uitzending De expert wil natuurlijk zijn werk laten zien, maar ook veel vragen beantwoorden. Daarom vooraf een aantal tips om het leergesprek goed te laten verlopen. Tips voor de leerlingen: Bedenk niet van tevoren welke vraag je wil stellen. Luister en kijk goed naar de expert en steek je vinger op zodra je een vraag hebt. Als je je vinger opsteekt zal de meester of juf met de microfoon naar je toe komen, of neem je plaats voor de webcam om je vraag te stellen. Als je aan de beurt bent stel je je eerst voor (noem je voornaam) en spreek rustig en duidelijk in de microfoon. Spreek niet harder dan normaal. Blijf bij de microfoon totdat de expert je vraag heeft beantwoord. Hij vraagt meestal of zijn antwoord duidelijk is. Soms zal de expert je verzoeken even te wachten met vragen stellen, zodat hij iets kan laten zien. Onze expert wil jullie vragen graag beantwoorden. Reken er wel op dat misschien niet iedereen aan bod komt. Bedenk: domme vragen bestaan niet! Tips voor de leerkracht: U bent de regisseur. Onze expert zal het leergesprek sturen maar u bent als leerkracht tijdens de uitzending verantwoordelijk voor een ordelijk verloop van het stellen van vragen. Verdeel zelf de spreektijd onder de kinderen. Bereid met de kinderen de uitzending goed voor, maar laat ter behoud van een spontane interactie- kinderen geen lijstjes met vragen opstellen. Het gevaar hierbij is dat kinderen meer bezig zijn met het aan bod laten komen van hun vraag, dan te luisteren naar de expert. 4 De kunst van het opzetten
3 Afronding ca. 15 minuten Doel van de les Leerlingen de gelegenheid geven om te reflecteren op de uitzending. Leerlingen laten reflecteren op hetgeen ze geleerd hebben. Inhoud Bespreek met de leerlingen wat ze van de uitzending vonden: Wat vonden jullie het leukst? Was het anders dan jullie hadden verwacht? Vonden jullie het griezelig? Was het moeilijk te begrijpen? Wat is prepareren ook alweer? En wat is dan een preparateur? Welke manieren van prepareren ken je nu? Kunnen jullie nog vertellen in welke stappen een vogel wordt opgezet? Wat doet Naturalis eigenlijk met zo n grote verzameling dieren? Wat is het belangrijkste dat je vandaag hebt geleerd? Tot ziens in Naturalis in Leiden! 5 De kunst van het opzetten