Diversiteit in en rond de klas. Kaj Poelman

Diversiteit in en rond de klas Kaj Poelman

Programma 1. Gender, normen, Stereotypen, Seksuele diversiteit.? 2. Aan de slag: Schoolcultuur en indirect lesgeven 3. Direct lesgeven en framing

Under the bed

Wat is Gender? geslacht, sekse verwijst naar de biologische verschillen tussen mannen en vrouwen gender verwijst naar culturele en sociale (aangeleerde) verschillen op basis van je geslacht lengte spierkracht kledij geslachtsdelen studiekeuze gedrag

gender hetero holebi cisgender transgender

Er wordt (algemeen) aanvaard / verwacht van een meisje / jongen dat zij/hij zorgend is stoer is huilt voorzichtig is zelfzeker is veel praat emotioneel is competitief is de leiding neemt stil is initiatief neemt dominant is lief is zaagt en klaagt intelligent is grappig is behulpzaam is netjes is organiseert rationeel is er goed wil uitzien emoties verbergt ambitieus is

stoer is competitief is zelfzeker is grappig is de leiding neemt dominant is initiatief neemt rationeel is emoties verbergt ambitieus is zorgend is huilt veel praat voorzichtig is stil is emotioneel is lief is zaagt en klaagt intelligent is behulpzaam is netjes is er goed wil uitzien

Mental Rotation Test

geen gendergerelateerde info mannen beter dan vrouwen, waarschijnlijk om genetische redenen vrouwen beter dan mannen, waarschijnlijk om genetische redenen resultaten zoals gewoonlijk resultaten zoals gewoonlijk resultaten m en v even goed Angelica Moè, 2008

Statistics Canada, Youth in transition survey, cohort A Aantal uren gespendeerd aan huiswerk per geslacht bij 15-jarigen, Canada.

ruimtelijk inzicht taal beweeglijk sociaal voelend competitief grofmotorische aanleg empathie netjes

Kjell Marit

sterk emoties Stop met wenen! Grote jongens wenen niet. Stop met wenen! Zo erg is het niet.

sterk emoties zorgen voorzichtig

sterk emoties bouwen zorgen voorzichtig huishouden

sterk emoties bouwen stoer zorgen voorzichtig huishouden mooi aantrekkelijk

sterk emoties bouwen stoer brandweerman zorgen voorzichtig huishouden mooi aantrekkelijk juf

sterk emoties bouwen stoer brandweerman succesvol zorgen voorzichtig huishouden mooi aantrekkelijk juf

sterk emoties bouwen stoer brandweerman succesvol meisjes zorgen voorzichtig huishouden mooi aantrekkelijk juf jongens

sterk emoties bouwen stoer brandweerman succesvol meisjes zorgen voorzichtig huishouden mooi aantrekkelijk juf jongens holebi s meisjesachtige jongens jongensachtige meisjes

Ik ben op zoek naar een paar sterke jongens om enkele tafels klaar te zetten voor het schoolfeest. X

Belangrijkste invloed? ouders leerkrachten media vrienden jonge kinderen ouders leerkrachten media vrienden pubers, adolescenten vrienden media leerkrachten ouders

Maar, euhm Stereotypen. dat is toch niet slecht?

Een lek in de waterleiding. Welke van deze loodgieters wordt het meest gebeld? Van Houwer Liesbeth Van Straeten Karel

m/v-stereotypen: een probleem? zelfbeeld 40% Van de Vlaamse pubermeisjes vindt zich te dik. 10% Van de Vlaamse puberjongens vindt zich te dik. 5% Is te dik (BMI-norm). 20% Is te dik (BMI-norm).

m/v-stereotypen: een probleem? zelfbeeld OK OK

m/v-stereotypen: een probleem? zelfbeeld ontplooiingskansen

m/v-stereotypen: een probleem? genetisch bepaalde aanleg (van + tot ++++): ambitieus + empathisch ++++ zorgzaam +++ techniek ++ leider + oog voor schoonheid ++++ rationeel +++ volgzaam ++

m/v-stereotypen: een probleem? techniek ambitieus leider rationeel empathisch zorgzaam oog voor schoonheid volgzaam

m/v-stereotypen: een probleem? M V (te) blauwe opvoeding Mannelijke eigenschappen worden gestimuleerd. Vrouwelijke eigenschappen worden verdrongen en bestraft. ideale opvoeding Alle talenten van het kind worden optimaal ontwikkeld. (te) roze opvoeding Vrouwelijke eigenschappen worden gestimuleerd. Mannelijke eigenschappen worden verdrongen en bestraft.

M (te) blauwe opvoeding ambitieus + empathisch ++++ zorgzaam +++ techniek ++ leider + oog v. schoonheid ++++ rationeel +++ volgzaam ++ ideale opvoeding V (te) roze opvoeding zwakke kracht in de zorgsector? sterke kracht in de zorgsector? matige kracht in zorgsector? matige IT er? IT er, maar

m/v-stereotypen: een probleem? zelfbeeld ontplooiingskansen Kinderen nemen niet deel aan activiteiten die hen eigenlijk wel interesseren, maar waarvan ze denken dat ze enkel voor het andere geslacht zijn.

m/v-stereotypen: een probleem? zelfbeeld ontplooiingskansen Kinderen krijgen (veel) minder kans om talenten te ontwikkelen die - stereotiep gezien - niet bij hun geslacht horen.

m/v-stereotypen: een probleem? zelfbeeld ontplooiingskansen carrière studiekeuze op basis van niet-realistisch denkbeeld kapper verpleegkundige link typische M/Vberoepen met knelpuntberoepen verzorgende kinderopvang leerkracht schoonmaker kapper ingenieur informaticus dakdekker elektricien chauffeur minder vrouwen in hoge functies loonkloof 6 tot 24 %

m/v-stereotypen: een probleem? zelfbeeld ontplooiingskansen carrière normen / waarden toewijzing kinderen bij scheiding vrouwen in het verkeer verwachtingen ten opzichte van partner discriminatie holebi s en transgenders

m/v-stereotypen: een probleem? Ge ziet nu al dat dat een homootje gaat worden.

hetero/holebi Op wie word ik verliefd? cisgender/transgender Wie ben ik?

Seksuele Identiteit: 4 componenten Seksuele identiteit: 4) genderrol mannelijk-----------androgyn------------vrouwelijk 3) seksuele oriëntatie hetero------------bi/queer----------homo/lesbisch 2) genderidentiteit mannelijk--------transgenderist--------vrouwelijk 1) biologische sekse jongen-------------interseksueel--------------meisje

Seksuele Identiteit: 4 componenten 1. Biologisch geslacht of sekse 2. Genderidentiteit 3. Genderexpressie 4. Seksuele oriëntatie Sekse Norm: jongen of meisje Maar ook: interseksualiteit

Seksuele Identiteit: 4 componenten 1. Biologisch geslacht of sekse 2. Genderidentiteit 3. Genderexpressie 4. Seksuele oriëntatie Genderidentiteit: innerlijke gevoel Norm: je voelt je volgens je sekse Maar: een continuüm Bij conflict: Transseksualiteit Bij afzetten tegen de hokjes: Transgenderisme

Seksuele Identiteit: 4 componenten 1. Biologisch geslacht of sekse 2. Genderidentiteit 3. Genderexpressie 4. Seksuele oriëntatie Genderexpressie: uiterlijk gedrag, kledij, Norm: je gedraagt je / ziet er uit volgens je sekse Maar: grote diversiteit Travestie Androgynie

Inleiding Seksuele Identiteit: 4 componenten 1. Biologisch geslacht of sekse 2. Genderidentiteit 3. Genderexpressie 4. Seksuele oriëntatie Seksuele oriëntatie: aantrekking tot Norm: hetero of homo/lesbisch Biseksualiteit

Transgender Cisgender

geslacht genderidentiteit geaardheid genderexpressie

Ik ben verliefd op een meisje besef tussen 10 en 12 jaar (!) 3 à 8 % = 1 per klas, of meer (Kinsey) fase van schaamte, zwijgen (gevolg: onzichtbaarheid van het probleem op school) of net rebelleren, vermijdings- en vluchtgedrag, zware pestcijfers, 47% van herhaald homofoob geweld gebeurt op school zelfmoord (bv. 56% - 14% lesbische of bi meisjes)

Ik ben eigenlijk een jongen besef kan op elke leeftijd komen fase van schaamte, zwijgen of net rebelleren, vermijdings- en vluchtgedrag, kan levenslang zijn gepest worden (gendervariantie storender dan holebi s) zelfmoord: 62% - 22% van de transgender personen

En wat kunnen wij daar aan doen? Genderbewust lesgeven en opvoeden!

Programma 1. Gender, Stereotypen, Seksuele diversiteit.? 2. Aan de slag: Schoolcultuur en indirect lesgeven 3. Direct lesgeven en framing

Een genderbewuste school = beeldmateriaal interactie impliciet leerstijlen lesgeven teksten schoolloopbaanbegeleding schoolbelei d genderbewustzijn van het hele team ouders lesgeven over gender/lgbt projecten initiatieven van leerlingen

biologie

genderintensificatie biologie een mannen van mars/vrouwen van venus-cultuur voelt voor velen vertrouwd en normaal maar creëert ook problemen voor iedereen destructief voor allerlei minderheden

gendernegatie / genderneutraal opvoeden biologi e Iedereen is anders. Man of vrouw zijn heeft daar niets mee te maken.

genderbewust opvoeden biologi e doet recht aan iedereen meer betrokkenheid beter welbevinden sterk gelinkt aan holebien transgendervriendelijke schoolcultuur minder drop-out

genderbewust opvoeden

(on)zin van m/v-delingen

(on)zin van m/vdelingen

Negatieve feedback van leerkrachten in klas 1,2 1 0,8 jongens meisjes 0,6 0,4 0,2 0 Met wie ga jij meer in (negatieve of positieve) interactie? Jongens of meisjes?

Wie laat jij meer aan het woord?

Welke m/v-boodschappen geef jij onbewust mee? Ik ben op zoek naar een paar sterke mannen om Allee, verman u! Proficiat aan de meisjes, die hebben dat weer netjes gedaan! Je hebt een mooi kleedje aan! Amai, knap dat je dat zo hebt opgelost, kerel! Typisch vrouwen!

Welke m/v-boodschappen geef jij onbewust mee? DO DON T is een beroep dat op dit moment, in ons land, meer door mannen wordt gedaan. is een mannenberoep. Maar vrouwen kunnen dat ook doen.

Welke holebien transgendernegatieve boodschappen geef jij (per ongeluk) mee? de holebiproblematiek Da s toch echt een typische lesbienne, zenne! Allee komaan, homootjes! Ewel meiske, in de kleerkast van uwe pa gezeten?

interactie Welke m/v-boodschappen geef jij mee? Ik ben op zoek naar een paar sterke jongens om Je bent een lief meisje. Proficiat aan de meisjes, die hebben dat weer netjes gedaan! Amai, voor een jongen is dat knap werk!

interactie Reageer je op onschuldige racistische, seksistische en homo- en transfobe uitspraken van leerlingen? Domme Turk! Hey homo! Die meisjes met korte rokjes, die zoeken het toch zelf!

interactie HIER is iedereen gelijk! = = = =

interactie Laat je jongens en meisjes evenveel aan het woord? Van wie verwacht je betere resultaten voor wiskunde? Jongens of meisjes? En voor muzische opvoeding? Geef je jongens en meisjes complimentjes om dezelfde redenen? Help je jongens en meisjes op dezelfde manier verder?

Omdat papa mama mijn ene naar mama een naar belangrijke een belangrijke vergadering is, moet mama papa mijn andere vanavond mama alleen alleen vanavond zorgen zorgen voor alleen mij voor zorgen mijn en broers. voor mijn mij broers. Om en 17.30 mijn Om 17.30 broers. begint begint ze Om te 17.30 koken. ze te begint koken. ze te koken. 40 Minuten 40 later later kunnen we we eten.

teksten, oefeningen. architect. studies dagtaak begint om werf verdient met zijn man architectuurprijs op termijn prestigieuze prijs

teksten, oefeningen. architect. studies dagtaak begint om werf verdient werd als meisje geboren architectuurprijs op termijn prestigieuze prijs

beeldmateria al

beeldmateriaal

boeken

Programma 1. Gender, Stereotypen, Seksuele diversiteit.? 2. Aan de slag: Schoolcultuur en indirect lesgeven 3. Direct lesgeven en framing

Ik vind dit interessant DO Hoe komt het dat mensen hier zo een verschillende mening over hebben? (Welke factoren hebben een invloed op die mening/norm?)

M/V in onze maatschappij Brainstormopdracht: Hoe ziet de ideale man eruit in onze samenleving? Hoe ziet de ideale vrouw eruit in onze samenleving?

Is dit de realiteit?

Opdracht: Tolereren Hoe zou het voelen om getolereerd te worden?

Vind je dit een knappe man?

Nog steeds een knappe man?

link met andere vormen van diversiteit en thema s

link met andere vormen van diversiteit en thema s Afrikaanse man zonder reden in elkaar geslagen door groepje racistische jongeren Homo in elkaar geslagen door groepje homofobe jongeren Is het ene tolereerbaar en het andere niet?

Jij bent moderator, geen dictator. In je les is er plaats voor dialoog, niet voor een-ander-overtuigen-van-mijnmening Jij denkt en handelt vanuit jouw denkkader, elk van je leerlingen vanuit het hunne. Hoe zit het met jouw stereotypen? Toon respect voor de roots van je leerlingen. Stel open vragen.

Geef emoties ruimte, benoem ze (indien nuttig) en begrens pas wanneer een ander in gevaar komt. Als je jouw mening geeft, kader dan ook hoe jij tot die mening kwam en benadruk de relativiteit ervan. Wat is de mening van die stille leerling? Geef ze de juiste taal om mee te praten. Fiets niet om de moeilijke woorden heen. Corrigeer: fout taalgebruik

Framing...

Opgelet met framing. Frame diversiteitsthema s zo veel mogelijk neutraal of positief. Doorbreek het beeld dat bepaalde bevolkingsgroepen in hun totaliteit negatief staan tegenover bepaalde diversiteitsthema s.

actua DO

lesideeën

genderbewust opvoeden

beeldmateriaal interactie impliciet lezen lesgeven leerstijlen studiekeuzebegeledi ng genderbewustzijn van het hele team ouders lesgeven over gender/lgbt schoolbelei d initiatieven van leerlingen

Diversiteit Gender

Vragen? kaj.poelman@cavaria.be www.cavaria.be