Raad van de Europese Unie Brussel, 10 november 2015 (OR. en) 13875/15 ECOFIN 835 ENV 681 CLIMA 125 RESULTAAT BESPREKINGEN van: aan: Betreft: het secretariaat-generaal van de Raad de delegaties Financiering van klimaatmaatregelen - Conclusies van de Raad over de financiering van klimaatmaatregelen (10 november 2015) Hierbij gaan voor de delegaties de conclusies van de Raad over de financiering van klimaatmaatregelen, die door de Raad (ECOFIN) in zijn 3421e zitting op 10 november 2015 in Brussel zijn aangenomen. 13875/15 MAK/mt 1
Conclusies van de Raad over de financiering van klimaatmaatregelen Zitting van de Raad ECONOMISCHE EN FINANCIËLE ZAKEN November 2015 De Raad heeft de volgende conclusies aangenomen: De Raad: 1. BEVESTIGT dat de Unie en haar lidstaten hebben toegezegd meer middelen voor de financiering van klimaatmaatregelen (hierna klimaatfinanciering) bijeen te zullen brengen ten behoeve van zinvolle mitigatiemaatregelen en een transparante implementatie, om zo het hunne bij te dragen aan het streven van de ontwikkelde landen om uiterlijk in 2020 jaarlijks gezamenlijk 100 miljard USD bijeen te brengen uit een breed scala aan publieke en particuliere, bilaterale en multilaterale bronnen, waaronder alternatieve financieringsbronnen. ONDERSTREEPT dat de lasten eerlijk tussen de ontwikkelde landen moeten worden verdeeld; 2. WIJST EROP dat de EU en haar lidstaten in 2014 een bedrag van 14,5 miljard EUR 1 aan klimaatfinanciering hebben bijgedragen, meer dan het jaar daarvoor. BENADRUKT dat de EU en haar lidstaten zowel activiteiten die de uitstoot van broeikasgassen terugdringen, als activiteiten die adaptatie aan de gevolgen van de klimaatverandering mogelijk maken ondersteunen. WIJST EROP dat de EU en een aantal EU-lidstaten voor de komende jaren hogere publieke klimaatfinanciering in het vooruitzicht hebben gesteld, hetgeen tevens de voorspelbaarheid vergroot; 1 Dit bedrag omvat bronnen voor klimaatfinanciering uit overheidsbegrotingen en andere instellingen voor ontwikkelingsfinanciering. De EU en haar lidstaten droegen in 2013 voor een bedrag van 9,5 miljard EUR aan klimaatfinanciering bij. De EU en haar lidstaten hebben hun bilaterale en multilaterale klimaatfinanciering tussen 2013 en 2014 collectief verhoogd. Het bedrag voor 2014 omvat tevens klimaatfinanciering van de EIB ten belope van 2,1 miljard EUR, alsmede completer cijfermateriaal op basis van gegevens van de OESO over toegerekende multilaterale bijdragen. 13875/15 MAK/mt 2
3. IS INGENOMEN MET het rapport dat de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) op initiatief van het Franse en Peruaanse voorzitterschap van de CoP en met ondersteuning van het Climate Policy Initiative (CPI) heeft uitgebracht. IS INGENOMEN MET de voorlopige schattingen van de publieke en particuliere klimaatfinanciering die de ontwikkelde landen in 2013 en 2014 bijeen hebben gebracht; deze laten met respectievelijk ca. 52 miljard USD en ca. 62 miljard USD een aanzienlijke vooruitgang zien. Om de doelstelling voor 2020 te kunnen waarmaken zijn er desalniettemin verdere inspanningen nodig en moeten de ontwikkelde landen zich samen blijven inzetten voor verdere verhoging van de klimaatfinanciering. 4. IS INGENOMEN MET de aanzienlijke bijdragen van een aantal opkomende economieën en ontwikkelingslanden aan de klimaatfinanciering en HERHAALT zijn oproep aan opkomende economieën en andere landen die zich dat kunnen veroorloven, om overeenkomstig hun respectievelijke mogelijkheden daartoe, hun omstandigheden en hun verantwoordelijkheden, bij te dragen aan de financiering van maatregelen met het oog op de adaptatie aan en de mitigatie van klimaatverandering. IS INGENOMEN MET de recente toezeggingen van de meeste multilaterale ontwikkelingsbanken om overwegingen met betrekking tot de mitigatie van klimaatverandering en de veerkracht in dit verband nog beter in hun portfolio's te integreren, daaronder begrepen hun toezeggingen om hun klimaatgerelateerde investeringen op te schroeven; 13875/15 MAK/mt 3
5. ZIET IN dat klimaatfinanciering een belangrijk onderdeel van de overeenkomst van 2015 zal zijn, als instrument om de gemiddelde stijging van de temperatuur op aarde in vergelijking met het pre-industriële tijdperk zoals afgesproken te beperken tot minder dan 2 C, als middel om een echte verandering in de richting van klimaatveerkrachtige, broeikasgasarme, duurzame economieën te bewerkstelligen, en als middel om adaptatie ten behoeve van een klimaatveerkrachtige en duurzame ontwikkeling te ondersteunen. STELT VOOR om dynamische, resultaatgerichte bepalingen over klimaatfinanciering in de overeenkomst op te nemen, waarmee de partijen hun eigen manier van werken kunnen aanpassen aan alle relevante aspecten - met name de toekomstige behoeften en de veranderende economische, budgettaire en ecologische omstandigheden - teneinde ervoor te zorgen dat alle partijen maatregelen nemen die aansluiten op eventuele ontwikkelingen in hun mogelijkheden en verantwoordelijkheden. BENADRUKT dat een dergelijk proces collectief, met betrokkenheid van alle partijen, moet worden gedragen, en dat het alomvattend moet zijn, wat betekent dat alle bronnen moeten worden aangewend en alle soorten inspanningen moeten worden geleverd om klimaatfinanciering te helpen bijeenbrengen en de investeringsstromen om te buigen in de richting van de algemene doelstellingen van de Overeenkomst van Parijs. Het proces dient een doeltreffend en doelmatig gebruik van publieke middelen te bevorderen - onder meer met behulp van periodieke doorlichtingen - en moet leiden tot een beter voorspelbare en eendrachtig gerealiseerde verhoging van de bijeengebrachte klimaatfinanciering en tot vergroting van de inspanningen, evenwel zonder dat het tot automatische publieke klimaatfinancieringstoezeggingen leidt. Dit dynamisch proces dient voort te bouwen op de bestaande processen en institutionele regelingen en op de met het verdrag vergaarde ervaringen; zo kan het nodige vertrouwen worden gekweekt en kan voor een doeltreffende tenuitvoerlegging en transparantie worden gezorgd; 6. HERHAALT dat er ook na 2020 een belangrijke rol voor publieke klimaatfinanciering blijft weggelegd, en BEVESTIGT dat de EU en haar lidstaten de ontwikkelingslanden publieke klimaatfinanciering voor mitigatie- en adaptatiemaatregelen zullen blijven verstrekken, met daarbij specifieke aandacht voor steun aan de allerarmsten, de kwetsbaarsten en degenen die het minst in staat zijn andere hulpbronnen aan te boren. ONDERSTREEPT dat publieke klimaatfinanciering op de meest kostenefficiënte en doeltreffende wijze moet worden aangewend voor een zo groot mogelijk effect, in de vorm van mitigatiemaatregelen, adaptatiemaatregelen of capaciteitsopbouw. 13875/15 MAK/mt 4
7. BESEFT dat de particuliere sector een cruciale bron voor klimaatfinanciering en andere relevante investeringsstromen is, en BENADRUKT dat de overeenkomst van 2015 de particuliere sector het sterke signaal moet geven dat financiële stromen moeten worden verlegd naar koolstofarme en klimaatveerkrachtige investeringen. ONDERKENT dat particuliere financiering een aanvulling is op publieke financiering, wanneer deze nodig is, maar geen vervanging ervan. ONDERSTREEPT dat publieke financiering er - in combinatie met publieke beleidsmaatregelen als koolstofbeprijzing, met financiële instrumenten als groene obligaties en met publiek-private partnerschappen - onder meer toe dient particuliere financiering bij te sturen en aan te boren. MERKT OP dat de EU en haar lidstaten over een breed scala aan instrumenten beschikken om de particuliere sector te betrekken bij de financiering van internationale klimaatmaatregelen, daaronder begrepen lokale particuliere financiering, alsmede dat zij deze verder zullen uitbouwen; 8. WIJST ER NOGMAALS OP dat uitbreiding van de klimaatfinanciering stapsgewijs verloopt, volgens een proces waarbij de nationale overheden gunstige randvoorwaarden scheppen met behulp van nationale ontwikkelingsplannen, klimaatstrategieën, -beleidsmaatregelen, -instrumenten en -mechanismen en met behulp van stimulerende regelgeving die ertoe moet bijdragen dat maatregelen vanuit de particuliere sector worden gefaciliteerd. WIJST ER MET KLEM OP dat het aandeel van duurzame klimaatveerkrachtige en broeikasgasarme investeringen moet worden opgevoerd, onder meer door koolstofintensieve investeringen af te bouwen; 9. ONDERSTREEPT dat koolstofbeprijzing een van de cruciale randvoorwaarden voor dit alles is, en dat die op verschillende manieren kan worden vormgegeven, onder meer met behulp van regelgeving, emissiehandel en belastingheffing. STEUNT dan ook initiatieven voor koolstofbeprijzing en voor het geleidelijk uitfaseren van milieuonvriendelijke en economisch schadelijke subsidies. 13875/15 MAK/mt 5
10. BEVESTIGT dat de EU en haar lidstaten op transparante wijze, via het verslagleggingsproces van het UNFCCC, verslag zullen uitbrengen over klimaatfinanciering. IS VOORSTANDER VAN verhoogde transparantie en bespoediging van de werkzaamheden richting een solide, internationaal overeengekomen gezamenlijk kader voor de monitoring van, verslaglegging over en verificatie van klimaatfinancieringsstromen. IS INGENOMEN MET de gezamenlijke verklaring en methodologie voor de tracering van bijeengebrachte particuliere klimaatfinanciering zoals op 5 en 6 september 2015 gepresenteerd door de donorlanden. ZIET UIT naar de geleidelijke verdere verbetering van de verslagleggingsmethodologieën. SPREEKT ZIJN WAARDERING UIT voor de gezamenlijk door de multilaterale ontwikkelingsbanken en de International Development Finance Club ontwikkelde methodologieën voor de verslaglegging over klimaatfinanciering, alsmede voor het werk van de coöperatieve onderzoeksgroep van de OESO voor de tracering van particuliere klimaatfinanciering en voor het project van de Commissie voor ontwikkelingsbijstand van de OESO over de herziening van de Rio-indicatoren. STELT VOOR om de klimaatconferentie van Parijs dit jaar bepalingen te laten vastleggen over transparantie ten aanzien van een breed scala aan stromen (waaronder die tussen ontwikkelingslanden) en ten aanzien van specifieke inspanningen die bijdragen tot het bijeenbrengen van klimaatfinanciering, tot de totstandbrenging van de juiste randvoorwaarden en tot mainstreaming. 11. ONDERSTREEPT dat steun moet worden verleend bij adaptatie om ontwikkelingslanden te helpen hun ontwikkelingsstrategieën en bestaansmiddelen klimaatveerkrachtiger te maken. WIJST EROP dat het zaak is het juiste evenwicht te vinden tussen de financiering van adaptatie-en mitigatiemaatregelen, overeenkomstig de eigen prioriteiten en doelstellingen van landen, en BENADRUKT dat de EU en haar lidstaten zich gezamenlijk inspannen en zullen blijven inspannen om een substantieel deel van publieke klimaatfinanciering uit te trekken voor adaptatiemaatregelen, in het bijzonder door te voorzien in de behoeften van de armste en meest kwetsbare ontwikkelingslanden. 13875/15 MAK/mt 6
12. ACHT ondersteuning van capaciteitsopbouw voor de planning van mitigatie- en adaptatiemaatregelen enerzijds en een doeltreffende uitvoering anderzijds van groot belang. BENADRUKT voorts dat met het oog op de aantrekking van financiële middelen en een zo groot mogelijke doeltreffendheid, een pijplijn aan aantrekkelijke projecten en programma's moet worden ontwikkeld. WIJST op de aanhoudende ondersteuning van capaciteitsopbouw door de EU en haar lidstaten ten behoeve van ontwikkelingslanden die dat nodig hebben - onder meer op het vlak van technologische samenwerking - in de context van nationaal vastgestelde bijdragen (NDC's), strategieën voor emissiearme ontwikkeling (LEDS), op het land afgestemde mitigatiemaatregelen (NAMA's) en nationale planningsprocessen voor adaptatiemaatregelen, in voorkomend geval met inbegrip van nationale adaptatieplannen (NAP's). 13. IS VERHEUGD dat het Groen Klimaatfonds nu operationeel is, en met name dat besloten is mettertijd een exact evenwicht tussen mitigatie en adaptatie te bewerkstelligen, en dat de eerste projecten en programma's zijn goedgekeurd. ONDERSTREEPT dat een aanzienlijk deel van de toegezegde (46 procent) en beschikbaar gestelde middelen afkomstig is van de lidstaten van de EU. ONDERSTREEPT dat alle landen hun bijdrageovereenkomsten moeten afronden. IS INGENOMEN MET de bijdragen van ontwikkelingslanden aan het Groen Klimaatfonds en SPOORT alle landen die daartoe in staat zijn, AAN een bijdrage te leveren. STELT VOOR om bij de nieuwe overeenkomst het financiële mechanisme van het verdrag te gebruiken. 14. IS INGENOMEN MET de resultaten van de conferentie in Addis Abeba, die heeft geleid tot een solider raamwerk voor de financiering van duurzame, koolstofarme en klimaatveerkrachtige ontwikkeling in het kader van de universele Agenda 2030, en stelt ondubbelzinnig dat klimaatfinanciering integraal deel uitmaakt van duurzame ontwikkeling. MERKT OP dat de EU en haar lidstaten vastberaden zijn hun toezeggingen voor de verstrekking van officiële ontwikkelingshulp waar te maken.benadrukt dat de EU en haar lidstaten bij hun officiële ontwikkelingshulp groot belang zullen blijven hechten aan klimaatdoelstellingen en -normen: zij zullen deze doelstellingen in de ontwikkelingshulpplanning integreren en zich daarbij specifiek op de behoeften van de armste en meest kwetsbare landen richten. 13875/15 MAK/mt 7
15. IS INGENOMEN MET de goedkeuring van "Onze wereld transformeren: Agenda 2030 voor duurzame ontwikkeling" en het brede en ambitieuze pakket van 17 doelstellingen voor duurzame ontwikkeling, waaronder de doelstellingen voor urgente maatregelen ter bestrijding van de klimaatverandering en de gevolgen daarvan, en de doelstelling om alle uitvoeringsmiddelen (financiële en niet-financiële, nationale, internationale, publieke en particuliere) te versterken en het wereldwijde partnerschap voor duurzame ontwikkeling nieuw leven in te blazen. 13875/15 MAK/mt 8