Jaarverslag Jaarv Visie ersla Missie D orcas H lp N d er lan

Jaarverslag 2009

Inhoud Dorcas Jaarverslag 2009 3 Postbus 12 1619 ZG Andijk Tel. 0228 595900 info@dorcas.nl www.dorcas.nl Giro 2500 Foto cover Man uit Roma-gemeenschap in Szürte, Oekraïne. Deze foto is genomen op 23 maart 2009 tijdens de Dorcas-vrijwilligersreis naar Oekraïne. Een groot gedeelte van het gebied de Transkarpaten in Oekraïne bestaat uit kleine dorpjes: de Roma-gemeenschappen. Deze dorpen zijn onderontwikkelde gebieden en de werkloosheid én de armoede is hier erg groot. De meeste bewoners hebben geen opleiding genoten. In veel van deze dorpen hebben de mensen geen toegang tot schoon drinkwater en zijn de afstanden naar de dichtstbijzijnde waterputten erg groot. Dorcas heeft verschillende projecten voor de Roma s, zoals een water- en sanitatieproject en een Family Care-project. Ook zijn Roma-ouderen opgenomen in het Adopt a Grannyproject en geeft Dorcas hulp aan arme gezinnen, ouderen en alleenstaanden door voedsel en kleding uit te delen. Door de Dorcas Rugzakactie krijgen Roma-kinderen de kans om naar school te gaan. Voorwoord 4 1. Dorcas in een notendop 6 2. Bestuur en directie 10 2.1. Doelstelling, visie, missie en kernwaarden 10 2.2. Samenstelling bestuur en directie 11 2.3. Activiteitenverslag bestuur 12 2.4. Verantwoordingsverklaring 14 2.5. Terug- en vooruitblik 16 3. Dorcas in het buitenland 18 4. Dorcas in Nederland 34 4.1. Voorlichting en bewustwording 34 4.2. Fondsenwerving 40 4.3. Particulieren 41 4.4. Kerken 45 4.5. Scholen 45 4.6. Werkgroepen 45 4.7. Fondsen 46 4.8. Bedrijven 48 4.9. Winkels 48 4.10. Logistiek 50 5. Organisatie 52 5.1. Dorcas Aid International 53 5.2. Dorcas Hulp Nederland 58 5.2.1. Management 58 5.2.2. Personeel 60 5.2.3. Strategie, risicobeheersing en kwaliteit 64 5.2.4. Samenwerking in Nederland 70 5.2.5. Maatschappelijke bijdrage 73 5.2.6. Maatschappelijke waardering 75 6. Financieel verslag en meerjarenbegroting 78 7. Bijlagen 104 7.1. Financieel rapport Dorcas Aid International 104 7.2. Medewerkers Dorcas Hulp Nederland 107 7.3. Begrippenlijst 108 7.4. Evaluatieformulier 109 Colofon Redactie: Dick Tillema en team Communicatie Vormgeving en druk: ABOVO Media Het verslag over het boekjaar 2009 geeft uitgebreid weer wat Dorcas in 2009 heeft gedaan. Naast duidelijke informatie over de doelen en de processen staan de resultaten van de bestedingen aan de doelstelling centraal. Per project wordt kernachtig weergegeven wat er is gerealiseerd. Dorcas geeft het jaarverslag uit in een uitgebreide versie en in een (beknoptere) publieksversie. Het jaarverslag van zowel Dorcas Hulp Nederland als van Dorcas Aid International zal als beveiligd pdf-document via www.dorcas.nl respectievelijk www.dorcas.net beschikbaar zijn, zodat belangstellenden altijd het document kunnen raadplegen. Dorcas Hulp Nederland heeft haar naam en logo als merk gedeponeerd in de Benelux, waardoor bescherming via het merkenrecht is verkregen. Hierdoor mag Dorcas Hulp Nederland het -teken gebruiken. Ook de oude naam Dorkas Hulp Nederland is gedeponeerd. Maaltijden voor grannies via het Adopt a Granny-project in Rundugai, Tanzania.

4 Voorwoord Dorcas Jaarverslag 2009 5 Het jaar 2009 gaat de geschiedenis in als het jaar van de kredietcrisis. Er ging geen dag voorbij of hier werd over geschreven of gesproken. Het leek of er een grote rampspoed over ons land zou komen en de jaren dertig werden in herinnering gebracht. Een aantal bedrijven heeft het niet gered en de overheid kwam dik in de rode cijfers. Voor Dorcas was het spannend of de recessie van invloed zou zijn op de inkomsten. Zouden de donateurs bijvoorbeeld minder gaan geven? Gelukkig was er geen sprake van een grote terugval en zijn de inkomsten gelijk gebleven aan die van 2008. Inclusief de waarde van de goederen heeft Dorcas toch ruim 16 miljoen euro binnengekregen; en dat is veel geld. Zeker als je bedenkt dat zo n groot bedrag is opgebouwd uit voornamelijk kleinere giften. Eind 2009 hadden we bijna 60.000 donateurs in ons bestand. We zijn blij met dit grote draagvlak van mensen die ons werk steunen. Ook hebben duizenden vrijwilligers zich weer ingezet en het werk voor de allerarmsten mogelijk gemaakt. Gelukkig kalft die steun niet af, integendeel zelfs. En dat is een goed teken in een tijd waarin steeds meer kritiek wordt geuit op ontwikkelingswerk. Veel van onze donateurs en vrijwilligers steunen het werk van Dorcas vanwege onze lage kosten en de grote transparantie van de organisatie. Ook in dit jaarverslag hebben we ons best gedaan de inkomsten, uitgaven en resultaten zo overzichtelijk mogelijk te presenteren. We bedanken al die duizenden mensen die ons hebben gesteund en we laten graag zien wat we met hun support hebben gedaan. Bovenal dank aan God die ons in staat stelde de allerarmsten te helpen. Als we naar hun schrijnende omstandigheden kijken, zullen we in 2010 minder praten over onze crisis! Ruud van Eijle Directeur Dorcas Hulp Nederland U hebt hem in handen of u leest hem digitaal: het jaarverslag 2009. Het is een turbulent jaar geweest. De kredietcrisis sloeg toe, er kwam voor veel mensen onzekerheid over de toekomst, er waren rampen: overstromingen, droogte en aardbevingen. En in dat hele jaar heeft Dorcas zich ingezet. Bijzonder eigenlijk. In de wereld en in de omgeving gebeurt en wijzigt zoveel en een organisatie gaat dóór. Niet ondoordacht of tegen beter weten in, maar omdat het haar missie is. Wij willen ondanks alles de allerarmsten helpen. Ook in 2009 hebben we ervaren dat we een machtige God hebben die het werk van directie, medewerkers en vrijwilligers heeft gezegend. Als bestuur zijn we verschillende keren in gesprek geweest met de directie over de vraag of de begroting niet naar beneden bijgesteld moest worden als gevolg van de crisis. Maar we hebben vertrouwen in elkaar en in God uitgesproken en dat vertrouwen is niet beschaamd; het resultaat in 2009 mag er zijn. We zijn heel erg dankbaar voor het enthousiasme en de inzet van een ieder bij Dorcas, en op deze plek wil ik iedereen dan ook hartelijk danken voor de (vrijwillige) inzet en verbondenheid. In 2009 zijn er in het bestuur geen wijzigingen geweest. Alle bestuursleden hebben met hun eigen expertise en inzet bijgedragen aan de ontwikkeling van de organisatie. De bestuursreis naar Oekraïne was indrukwekkend. Het was goed om met eigen ogen te zien hoe het geld van donateurs wordt besteed. Het bestuur van Stichting Dorcas Winkels was tot en met dit jaar heel nauw verweven met het bestuur van Dorcas Hulp Nederland. Er zijn nu stappen gezet om de organisatie iets te veranderen, zodat de specifieke expertise voor het aansturen van de winkels binnen het bestuur geborgd blijft. We zijn een nieuw jaar ingegaan, anno Domini, een jaar van de Heer. Het is een jaar van Hem en daarom mogen we erop vertrouwen dat het een gezegend jaar zal worden als wij doen wat onze hand vindt om te doen. Eveline Schot-Kooiman Voorzitter Dorcas Hulp Nederland Diner brengt 4.120 euro op Ruim honderd mensen waren in oktober te gast bij het Dorcas Gala Diner in Hotel Restaurant De Rijd. Voor het derde jaar op rij organiseerden eigenaren Marcel en Suzanne Bark dit evenement in Nieuwe Niedorp. Het ondernemende echtpaar heette alle gasten bij de entree persoonlijk welkom. In een sfeervolle ambiance nam men deel aan een exclusief vijfgangendiner. Het personeel van De Rijd deed haar werk belangeloos, zodat de opbrengst van de avond, 4.120 euro, bestemd kon worden voor een Dorcas-project in Tanzania. x x Dankzij voedseldistributie in Turkana, Kenia, heeft dit kind een maaltijd.

6 1. Dorcas in een notendop Dorcas Jaarverslag 2009 7 Dorcas-medewerkster Alice en haar man Arthur van Loo bestelden hun bruidstaart bij Dorcas-werkgroep Drechtsteden. Wat ging goed 1. De inkomsten, beschikbaar voor de doelstelling, stegen ondanks de economische crisis een fractie naar 16,7 miljoen euro, terwijl de kosten binnen de begroting bleven. De omzet van de Dorcas Winkels steeg met 45 procent. 2. In 2009 is, in tegenstelling tot 2008, geen personeel vertrokken. 3. Het ziekteverzuim is gedaald van 4,3 procent in 2008 naar 1,8 procent in 2009. 4. 791 kerken collecteerden voor het werk van Dorcas. Dat is veel meer dan de verwachte 175. 5. Via de Nationale Commissie voor internationale samenwerking en Duurzame Ontwikkeling (NCDO) werd voor 250.000 euro aan subsidie verkregen, tegenover een verwachte 100.000 euro. Voorbeelden van wat goed en wat minder goed ging binnen de projecten die door Dorcas Aid International in het buitenland worden uitgevoerd, zijn beschreven in hoofdstuk 3 Dorcas in het buitenland. Wat ging minder goed 1. Door de kredietcrisis waren de inkomsten uit het bedrijfsleven 41 procent lager dan begroot. 2. De Dorcas Dag werd weliswaar door duizend mensen bezocht, maar dat kwam voornamelijk doordat een toertocht van de Rabobank de Dag aandeed. Vanuit de achterban viel de opkomst tegen. 3. De Dorcas Kledingactie bracht 65.000 kilo kleding op in plaats van de begrote 75.000 kilo. De oorzaak hiervan is waarschijnlijk de economische crisis. 4. Er kwam 170.000 euro binnen aan nalatenschappen, tegenover 250.000 euro begroot. 5. Via ICCO/Prisma werd zo n 200.000 euro minder MFS-subsidie ontvangen dan begroot, omdat de gelden voor 2007 en 2008 nog niet volledig besteed waren binnen de projecten. Naar verwachting zal het geld in 2010 alsnog binnen die projecten worden besteed. Wat is Dorcas Dorcas is een internationale hulporganisatie die in achttien landen in Oost-Europa en Afrika 180 projecten van lokale partnerorganisaties ondersteunt. Dorcas helpt, geïnspireerd door Mattheüs 25, de allerarmsten in de wereld en werkt bij voorkeur met lokale partners, zoals plaatselijke kerken of organisaties. In Nederland zijn tienduizenden vrijwilligers, ondernemers en giftengevers bij Dorcas betrokken. Dorcas Hulp Nederland Statutaire naam: Stichting Dorcas Hulp Nederland Opgericht in: 1980 Internationaal netwerk: Dorcas Aid International Keurmerk: CBF-Keur Voorzitter: mw. mr. Eveline W. Schot-Kooiman Directeur: dhr. Ruud W. van Eijle Belangrijkste aandachtsgebied Dorcas Hulp Nederland werft fondsen en goederen voor Dorcas Aid International. Dorcas Aid International ondersteunt armen en onderdrukten, ongeacht religie, geslacht of politieke overtuiging in Oost-Europa en Afrika. Dorcas Aid International doet dit door het geven van noodhulp, sociale hulp, structurele hulp en financiële adoptie. Dorcas Hulp Nederland in afgeronde aantallen 60.000 giftengevers, 10.000 actieve vrijwilligers, jaarlijks 350.000 giften, meer dan 215.000 bezoekers van de website per jaar, 36 vaste medewerkers, een netwerk van 700 ondernemers, 85 werkgroepen (waarvan dertien alleen in actie komen rond de Dorcas Voedselactie, de Dorcas Kledingactie en de Dorcas Rugzakactie), 162 depots, 63 kledinginzamelpunten, 9.000 gesponsorde ouderen, kinderen en gezinnen, jaarlijks 150 transporten naar projecten, ondersteuning van 180 projecten in achttien landen. Sterke punten van Dorcas - Nauwe samenwerking met lokale partnerorganisaties en nadruk op capaciteitstraining van partners. - Nadruk op de ontwikkeling van hele gemeenschappen en een langdurige verbintenis in het kader van structurele ontwikkeling. - Snelle reactie in noodsituaties. - Specifieke aandacht voor ouderen, kinderen, wezen en de allerarmste gezinnen. - Betrokken actieve achterban voor het gericht ondersteunen van specifieke projecten. - Lage kosten. - Geen beleggingen of reserves en geen hoge directiekosten. - Hoge transparantie en hoge klassering Transparantprijs. Overzicht inkomsten en bestedingen Resultaat Lasten Baten 2007 2008 2009 Giften algemeen 1 1.678.762 2.183.348 2.100.320 Nalatenschappen 2 361.860 371.927 169.647 Restitutie productschappen 3 8.104 10.898 0 Giften projecten 4 6.172.454 6.215.498 6.683.424 Ontvangen goederen om niet 5 4.542.452 4.662.887 5.134.786 Bruto-winst verkoop artikelen 6 728.808 815.833 942.901 Baten uit eigen fondsenwerving 1 t/m 6 (A) 13.492.440 14.260.391 15.031.078 Baten uit acties van derden 7 225.388 234.309 432.541 Subsidies van overheden 8 2.288.517 2.143.487 1.229.348 Som van de baten 1 t/m 8 (B) 16.006.345 16.638.187 16.692.967 Besteed aan de doelstellingen 9 13.296.827 14.361.205 14.794.887 Kosten eigen fondsenwerving 10 1.612.768 1.477.724 1.583.052 Kosten acties derden 11 28.052 27.579 34.418 Kosten verkrijging subsidies overheden 12 60.946 61.703 72.844 Kosten beheer en administratie 13 255.257 266.508 294.150 Overige lasten 14 77-42 Som van de lasten 9 t/m 14 (C) 15.253.927 16.194.677 16.779.351 Resultaat B-C 752.418 443.510-86.384 Doelbestedingspercentage vd baten 9/B 83,1% 86,3% 88,6% Doelbestedingspercentage vd lasten 9/C 87,2% 88,7% 88,2% Fondsenwervingspercentage (voor CBF norm) 10/A 12,0% 10,4% 10,5% Dorcas-sing-in in Apeldoorn Alle Christelijk Gereformeerde Kerken in Apeldoorn organiseerden een sing-in op de zondagavond na de Dorcas Voedselactie. De sing-in werd volop gepromoot in de nabije omgeving en iedereen die meedeed aan de Dorcas Voedselactie was uitgenodigd. De sing-in werd naast de reguliere kerkdiensten gehouden. De organisatie en Dorcas kijken terug op een bijzondere avond. Het is geweldig om te zien hoe Dorcas op allerlei plaatsen in de wereld professioneel uitdrukking geeft aan wat we nog altijd christelijke barmhartigheid mogen noemen. Dit werk verdient politieke steun. Als ChristenUnie blijven we ook in economisch zware tijden ons inzetten voor voldoende (financiële) steun voor ontwikkelingssamenwerking. Het is mijn wens en gebed dat Dorcas nog lang tot een zegen voor verdrukten en ontheemden mag zijn. Arie Slob, voorzitter Tweede Kamerfractie ChristenUnie

8 1. Dorcas in een notendop Dorcas Jaarverslag 2009 9 Verdeling van de Dorcas-middelen over de regio s en projectlanden in 2009 Verdeling van projecten in 2009 Legenda Legenda A B C D E F G H I J Roemenië Moldavië Hongarije Oekraïne-Transkarpaten Albanië Bosnië en Herzegovina Rusland Armenië Oekraïne Egypte K Soedan L Ethiopië M Kenia N Tanzania O Zuid-Afrika P Mozambique Q Zimbabwe R Lesotho S Overig A Gezondheidszorg en hiv/aids (18,3%) B Arbeid en inkomen (8,9%) C Water en sanitatie (7,8%) D Landbouw en voedselzekerheid (3,6%) E Huizenbouw (6,9%) F Zorg voor kinderen (incl. sponsoring) (15,7%) G Capaciteitsopbouw (5,1%) H Sociale hulp (incl. Family Care, Adopt a Granny) (22,8%) I Noodhulp (10,9%) Koprolrace In het kader van haar honderdjarig bestaan organiseerde gymvereniging UDI NEA uit Hensbroek een koprolrace voor Dorcas. Kinderen in de leeftijd van vier tot twaalf jaar deden mee aan de race en lieten zich per koprol sponsoren. Er werd ruim 780 euro opgehaald voor een Dorcas-project in Tanzania. Medewerkers van Ouwehand Bouw bouwen huisjes in Tanzania.

10 2. Bestuur en directie Dorcas Jaarverslag 2009 11 2.1. Doelstelling, visie, missie en kernwaarden Doelstelling Stichting Dorcas Hulp Nederland heeft als doel om fondsen en goederen te werven voor Stichting Dorcas Aid International, zodat zij materiële hulp kan verlenen aan de individuele mens in nood. Stichting Dorcas Aid International doet dat door: 1. noodhulp in crisisgebieden. Doel: mensen ontvangen direct waar dringend behoefte aan is: voedsel, kleding en medicijnen. 2. sociale hulp in de vorm van voedsel- en kledinghulp. Doel: de allerarmsten krijgen een menswaardig bestaan. 3. structurele armoedebestrijding. Doel: mensen kunnen op eigen benen verder leven. 4. financiële adoptieprojecten. Doel: kinderen en gezinnen krijgen een basis om zelfstandig verder te kunnen. En ouderen ontvangen een menswaardig bestaan. De doelstelling staat uitgebreid beschreven in de statuten. De laatste statutenwijziging heeft plaatsgevonden op 27 december 2005. Een kopie van de statuten is beschikbaar voor geïnteresseerden. Dorcas-bestuur in overleg tijdens bestuursreis naar Oekraïne. Visie Mensen bereiken met de liefde van Jezus Christus. Missie Dorcas Hulp Nederland is een christelijke hulporganisatie, die zich ten doel stelt de opdracht van Jezus Christus te vervullen om te zorgen voor de armen en verdrukten (Mattheüs 25:31-46), ongeacht hun ras, religie, geslacht of politieke overtuiging. Dorcas ondersteunt lokale kerken en christelijke organisaties, zodat zij in staat worden gesteld de liefde van Christus in praktijk te brengen. Bij het verwezenlijken van deze opdracht richt Dorcas zich op de verzelfstandiging van de doelgroep door het ondersteunen van ontwikkelingsprojecten. Dorcas geeft tevens sociale hulp en biedt noodhulp aan slachtoffers van rampen en oorlogen. Daarnaast wil Dorcas kerken wereldwijd bewust maken van hun verantwoordelijkheid om zich daadwerkelijk in te zetten voor de mens in nood. Kernwaarden Dorcas vindt het belangrijk dat er kernwaarden worden gehanteerd. Dat zijn afspraken waar Dorcas als organisatie voor staat. Waar medewerkers elkaar onderling op mogen aanspreken. En waar anderen Dorcas op mogen aanspreken. Bestuur en medewerkers hebben allemaal onderschreven zich aan de kernwaarden te zullen houden. In het Handboek Dorcas zijn alle kernwaarden voorzien van een toelichting, zodat duidelijk is wat er mee bedoeld wordt. Jaarlijks wordt bij elke kernwaarde stilgestaan in een weekopening. Hieronder de kernwaarden in de volgorde van belang die de Dorcas-medewerkers er in 2009 aan gegeven hebben: 1. Wij zijn toegewijd aan Gods Woord als onze onfeilbare autoriteit. 2. Wij zijn toegewijd aan gebed. 3. Wij zijn toegewijd aan integriteit. 4. Wij zijn toegewijd aan elkaar. 5. Wij zijn toegewijd aan creativiteit. 6. Wij zijn toegewijd aan uitmuntendheid. 7. Wij zijn toegewijd aan de Kerk om die te dienen. 2.2. Samenstelling bestuur en directie Bestuur Het bestuur van Dorcas Hulp Nederland bestaat uit ten minste vijf en ten hoogste elf natuurlijke personen. Het aftreden van bestuursleden is statutair geregeld volgens een vastgesteld rooster. De afgetreden bestuursleden zijn direct opnieuw benoembaar. Bestuursleden worden aangesteld voor een periode van maximaal vijf jaar, met de mogelijkheid om twee keer voor een aaneensluitende periode benoemd te worden. Alle bestuursleden hebben onderschreven: de doelstelling, visie, missie en kernwaarden van Dorcas Hulp Nederland; de overeenkomst die met Dorcas Aid International is afgesloten; bijlage 12 van het CBF-reglement, waarin staat dat er geen sprake mag zijn van belangenverstrengeling. Het bestuur van Stichting Dorcas Winkels heeft haar toezicht geëvalueerd en is tot de conclusie gekomen dat de bestuurssamenstelling in 2010 gewijzigd moet worden. Sinds de oprichting in 2006 is het bestuur van Stichting Dorcas Winkels nagenoeg gelijk geweest aan het bestuur van Dorcas Hulp Nederland. In 2010 treedt een aantal bestuursleden af om plaats te maken voor vertegenwoordigers vanuit de Dorcas Winkels. Doel van die wijziging is grotere affiniteit van het bestuur bij de winkels, en dat de specifieke expertise voor het aansturen van de winkels binnen het bestuur geborgd wordt. Naam, woonplaats, (bestuursfunctie), taakgebied Termijn Dorcas Hulp Nederland Termijn Stichting Dorcas Winkels Beroep en nevenfuncties Mw. mr. Eveline Schot-Kooiman, Nieuw Vennep, (voorzitter), juridische zaken en communicatie Dhr. Harry Oudshoorn, Noordwijk, (secretaris), ondernemers Dhr. Tamme de Vries AA RV, Herwijnen, (penningmeester), financiën en management Dhr. drs. Gerben van der Lugt, Arnhem, (lid), beleid en organisatie Mw. drs. Titia Lont, Westerland, (lid), bestuurlijke zaken en personeel Dhr. Klaas Kloosterboer, Broek op Langedijk, (lid), logistiek Dhr. Dirk Jan Groot, Andijk, (lid), ontwikkelingssamenwerking 2005 t/m 2009 1e termijn (*) 2000 t/m 2012 3e termijn. Niet herkiesbaar 2005 t/m 2009 1e termijn (*) 2003 t/m 2011 2e termijn 2007 t/m 2011 1e termijn 2008 t/m 2012 1e termijn Geen bestuurslid, als adviseur aanwezig tijdens vergaderingen 2006 t/m 2010 1e termijn 2006 t/m 2013 2e termijn 2006 t/m 2010 1e termijn 2006 t/m 2010 1e termijn Geen bestuurslid SDW 2008 t/m 2012 1e termijn 2006 t/m 2010 1e termijn (*) In de vergadering van 4 maart 2010 wordt besloten over herbenoeming van mevrouw Schot en de heer De Vries. Leidinggevende IND Oud-directeur groothandel Register valuator Director Corporate Strategy Philips Lid Raad van Toezicht stichting Kopwerk Directeur bedrijf in diepvriesproducten Directeur Dorcas Aid International, voorzitter St. Antwoord Tiende Dorcas Winkel geopend In Brakel opende Dorcas in januari onder grote belangstelling haar tiende Dorcas Winkel. Reden voor een dankdienst in de Hervormde Kerk. Aan burgemeester Van den Bosch van Zaltbommel en Dorcas-directeur Ruud van Eijle de eer om de winkel officieel te openen. De aanwezige kinderen lieten ballonnen op. Onder meer nieuwe en tweedehands kinderkleding, houten speelgoed en traktaties zijn verkrijgbaar in deze vestiging. Dorcas: al dertig jaar in actie voor de armen van deze wereld. Fijn dat ondernemers mee mogen dragen, want samen sta je sterker dan alleen! Arjen Lont, voorzitter Dorcas Ondernemers Fryslân

12 2. Bestuur en directie Dorcas Jaarverslag 2009 13 Directie Ruud van Eijle is sinds september 2005 als directeur aangesteld van Stichting Dorcas Hulp Nederland. Sinds de oprichting in 2006 is hij ook directeur van Stichting Dorcas Winkels. Hij heeft regelmatig overleg met de directeur van Dorcas Aid International. Nevenfuncties Dorcas stimuleert de directeur om nevenfuncties te bekleden die hem helpen bij het uitoefenen van zijn taak. Zo is Ruud van Eijle: bestuurslid bij het NIMD (zie www.nimd.nl). Het NIMD is een instituut waarin bijna alle politieke partijen uit de Tweede Kamer samenwerken in het ondersteunen van het democratiseringsproces in jonge democratieën. Hij heeft deze nevenfunctie aanvaard om zijn netwerk en kennis van het vakgebied te vergroten. lid van het bestuur van Prisma (zie www.prismaweb. org). Ruud van Eijle heeft deze nevenfunctie aanvaard om de samenwerking met andere christelijke goede doelen te verbeteren en de christelijke inzet in ontwikkelingssamenwerking te versterken. lid van de gemeenteraad in Ermelo namens de ChristenUnie (zie ermelo.christenunie.nl). Hij heeft deze nevenfunctie aanvaard vanwege zijn betrokkenheid bij de lokale politiek (hij was eerder wethouder voor de ChristenUnie in Ermelo). Deze functie versterkt zijn bestuurlijke kwaliteiten. Directiesalaris en bestuursbeloning Directeur Ruud van Eijle krijgt jaarlijks een salaris van 58.882 euro conform het Dorcas Loonhuis (directieschaal 10) bij een tachtigprocentcontract. Dit salaris betreft 52.801 bruto loon, 3.376 euro vakantiegeld, 2.555 euro aan belaste reiskosten en 150 euro kerstgratificatie. Directie en medewerkers hebben een premievrij pensioen en een premievrije ANWhiaatverzekering. Het directiesalaris valt ruimschoots binnen de grenzen die de Commissie Wijffels in juni 2005 aan de Vereniging van Fondsenwervende Instellingen heeft geadviseerd. Dorcas kiest bewust voor een lager directiesalaris, zodat zoveel mogelijk geld naar de projecten kan worden overgemaakt. Het bestuur evalueert aan het eind van het jaar het salaris van de directeur en stelt daarbij het salaris voor het nieuwe jaar vast. De leden van het bestuur krijgen geen salaris, maar kunnen wel een vergoeding krijgen voor alle kosten die ze voor Dorcas maken. In 2009 bedroegen de totale bestuurskosten 746 euro (vergaderkosten). Het bestuur is tevreden over deze bescheiden uitgaven. Dorcas-directeur Ruud van Eijle zag met eigen ogen de nood van grannies in Moldavië. 2.3. Activiteitenverslag bestuur In 2009 heeft het bestuur van Dorcas Hulp Nederland vier keer vergaderd. Daarnaast is er in november op informele wijze gesproken met het bestuur van Dorcas Aid International. In oktober heeft het bestuur een reis gemaakt naar Oekraïne. Tijdens die week heeft het bestuur zich bezonnen op de toekomst van Dorcas Hulp Nederland, en de bestuursleden bezochten Dorcas-projecten. De belangrijkste gespreksonderwerpen in 2009 waren: de verhouding tussen de besturen en directies van Dorcas Hulp Nederland en Dorcas Aid International; voorbereiding op de pensionering van internationaal directeur Dirk Jan Groot; de kredietcrisis en de financiële stand van zaken; de voortgang van het Strategisch Plan 2008-2010 en het fondsenwervingsjaarplan 2009; de management review 2008. Het bestuur heeft toezicht gehouden op de activiteiten en op de interne verhoudingen. Daarbij zijn de volgende conclusies getrokken: het bestuur handhaaft het model waarin het bestuur de toezichthoudende functie vervult en de directie de besturende functie. Bestuur en directie zijn beide tevreden over de afbakening van hun taak. De onderlinge verhouding komt regelmatig ter sprake in de bestuursvergadering. de directeur geeft op een positieve, stimulerende wijze leiding aan de organisatie. Dit komt tot uiting in de betrokkenheid van de medewerkers bij het werk, en in het halen van de doelen. de directeur neemt de nodige maatregelen om op tijd te voorzien in vacatures en is ook bewust bezig met/ geeft ruimte aan het professioneel ontwikkelen van de medewerkers. de voorzitter en de penningmeester hebben een (jaarlijks) functioneringsgesprek gehouden met de directeur. In dit gesprek is geconcludeerd dat de directeur zijn coachende en leidende rol waarmaakt. de directeur geeft ieder kwartaal inzicht in de personele en financiële omstandigheden van de organisatie. Bij personeelsmutaties stelt de directeur het bestuur hiervan in kennis. uit de jaarlijkse management review blijkt dat Dorcas een professionele organisatie is die adequaat is ingericht en toegerust om het beleid uit te voeren. De risico s zijn goed in kaart gebracht en het bestuur gaat akkoord met de manier waarop deze in de organisatie geborgd zijn (zie hoofdstuk 5.2.3. voor een uitvoerige risicobeschrijving). eind 2008 is het beloningsbeleid gewijzigd. Het bestuur heeft deze wijziging geëvalueerd en concludeert dat de wijziging aan zijn doel heeft beantwoord. Er is een meer marktconforme beloning gegeven aan de medewerkers en de mogelijkheden voor salarisontwikkeling zijn toegenomen. Het bestuur heeft het Loonhuis DHN 2010 vastgesteld. het bestuur heeft het vertrouwen dat Dorcas, ondanks de kredietcrisis, in de toekomst voldoende geld en goederen zal ontvangen om de allerarmsten te kunnen helpen. Door het jaar heen bezoekt de penningmeester met regelmaat Het Dorcas-bestuur bezocht tijdens de bestuursreis Dorcas-projecten in Oekraïne. het Dorcas-kantoor; ook heeft hij regelmatig mondeling en telefonisch contact met de directie en de medewerkers van de financiële administratie. Daarnaast maakt de penningmeester samen met directie en de medewerkers de jaarrekening en de begroting klaar. De bevindingen van de accountant worden met de penningmeester besproken, waarna de jaarrekening door het bestuur wordt vastgesteld. In 2010 staan de volgende onderwerpen op de agenda: opstellen van het Strategisch Plan 2011-2014. pensionering van internationaal directeur Dirk Jan Groot en afstemming met de nieuwe directeur van Dorcas Aid International. subsidiëring van diverse projecten met MFS II-geld. bewaken van de christelijke identiteit van de organisatie. wijziging van statuten en bestuur van Stichting Dorcas Winkels. Winters tafereel in Roosendaal Vrijdag 13 februari organiseerde de Protestantse Gemeente Roosendaal in de Kruiskerk een stamppotbuffet en een winterse filmavond. Met de actie werd geld ingezameld voor het doorgangshuis van Dorcas voor weesjongens in Moldavië. Het stamppotbuffet in Roosendaal werd door 52 mensen bezocht. De avond bracht een bedrag van ruim 400 euro op. Blij en dankbaar ben ik dat de EO en Dorcas de handen ineen hebben geslagen om in voormalig Oost-Europa hulp te bieden. Dat dit ook nog gebeurt door de diaconale tak van een uiterst actieve kerk, stemt dan tot nog meer dankbaarheid. Andries Knevel, theoloog, schrijver en radio- en televisiepresentator, in het Dorcas Journaal van december 2009

14 2. Bestuur en directie Dorcas Jaarverslag 2009 15 2.4. Verantwoordingsverklaring Bestuur en directie Dorcas heeft gekozen voor het volgende bestuursmodel (Code Wijffels noemt dit model III): Toezichthouder: bestuur Bestuurder: directie Dagelijkse leiding en uitvoering: leidinggevenden en medewerkers Taak van het bestuur: strategische meerjarenvisie en -doelstellingen uitdenken en beschrijven, het jaarlijks te werven bedrag voor de projecten van Dorcas Aid International vaststellen, (jaar)plannen en begroting goedkeuren en toezicht houden op het functioneren van de directie en de organisatie. Het bestuur vergadert ten minste vijf maal per jaar, waarvan minstens eenmaal samen met het bestuur van Dorcas Aid International. Taak van de directie: verantwoording afleggen aan het bestuur, leiding geven aan het managementteam (van directie en leidinggevenden), plannen opstellen die van belang zijn om de doelstelling te halen, vertegenwoordigen van Dorcas in het land. Taak van de leidinggevenden en medewerkers: de teamdoelen uit het jaarplan realiseren, als team samenwerken en de vrijwilligers aansturen. De taken van het bestuur en de directie zijn vastgelegd in de statuten. De samenstelling van het bestuur staat beschreven in hoofdstuk 2.2. Samenstelling bestuur en directie. Goed bestuur Het bestuur onderschrijft de Code Wijffels en past de Code toe, zoals onder andere blijkt uit de vele facetten die dit jaarverslag in lijn met de Code beschrijft. In afwijking van de Code is het vrijwilligersbeleid volledig gedelegeerd aan de directie. Procedure voor benoeming en herbenoeming van bestuursleden Bij een vacature voor een bestuursfunctie wordt een profielschets en taakomschrijving gemaakt. Kandidaten kunnen aangedragen worden door ieder bestuurslid. Er vindt een gesprek plaats tussen de kandidaat en de voorzitter. Als de kandidaat-bestuurder twee vergaderingen heeft meegedraaid, wordt dit geëvalueerd en wordt de kandidaat bij goed verloop tijdens de eerstvolgende vergadering benoemd. Bij een vacature voor een directeur wordt aan de hand van een profielschets en een taakomschrijving geworven. Doelstelling, monitoring en evaluatie Eens in de drie jaar wordt door het bestuur een Strategisch Plan vastgesteld, aan de hand waarvan jaarplannen en jaarbudgetten worden opgesteld die eveneens door het bestuur worden vastgesteld. Monitoring, controle, risico s, evaluatie en borging van processen door de ISO-certificering worden uitvoerig beschreven in hoofdstuk 5.2.3. Strategie, risicobeheersing en kwaliteit. Extern toezicht is er door: de accountant van Wezel Accountants B.V. te Rijnsburg (jaarlijks een interim-controle en een definitieve controle). de penningmeester dhr. T. de Vries (boekhouding wordt minimaal twee keer per jaar ingezien door de penningmeester). Certiked B.V. te Rotterdam (voor het ISO 9001-certificaat). CBF te Amsterdam (voor het CBF-Keur). Communicatie met belanghebbenden Dorcas kent door haar uitgebreide netwerk diverse belanghebbenden. De belangrijkste belanghebbenden zijn: de vrijwilligers, de donateurs, de kantoormedewerkers, de collega-organisaties, de brancheorganisaties, de zakelijke relaties, de overheid en Dorcas Aid International. Van de communicatie met deze belanghebbenden zijn diverse voorbeelden beschreven in de hoofdstukken vier en vijf. Het belangrijkste blad binnen Dorcas is het Dorcas Journaal dat in 2009 negen maal aan 50.000 tot 70.000 belanghebbenden werd toegezonden. Het jaarverslag en de jaarrekening van zowel Dorcas Hulp Nederland/Dorcas Winkels als Dorcas Aid International is via www.dorcas.nl/jaarverslag te downloaden. Achter in het jaarverslag is een evaluatieformulier opgenomen. Klant- en medewerkertevredenheid wordt jaarlijks gemeten en teruggekoppeld. Alle klachten worden gerubriceerd opgeslagen in een klachtenregister, waarvan uitvoerig verslag is gedaan in hoofdstuk 5.2.3. Strategie, risicobeheersing en kwaliteit. Vastgesteld door het bestuur tijdens de bestuursvergadering van 4 maart 2010. Eveline W. Schot-Kooiman Voorzitter Ruud W. van Eijle Directeur Eens per jaar houdt het bestuur een functioneringsgesprek met de directeur. Daarnaast is er één keer per jaar een bezinningsbijeenkomst, waarin het functioneren van het bestuur en het functioneren van de directie en het kantoor wordt geëvalueerd. In 2009 combineerde het bestuur die bezinningsbijeenkomst met een bezoek aan de projecten in Oekraïne. De belangrijkste uitkomst van die bezinning was dat Dorcas voorlopig het huidige bestuursmodel handhaaft. Er is gedacht aan het wijzigen van het model naar een Raad van Toezicht-model (Code Wijffels noemt dit model IV), maar daar is de tijd nog niet rijp voor. Optimale besteding van de middelen Het bestuur ontvangt eens per kwartaal een voortgangsrapport waaruit blijkt wat de verhouding is tussen kosten en opbrengsten. Daarnaast wordt maandelijks een financieel overzicht aan de penningmeester voorgelegd, waarin de kosten worden vergeleken met de normen die daarvoor opgesteld zijn. Overschrijdingen van teambudgetten worden aan de penningmeester gerapporteerd en door het managementteam opgelost. In de jaarrekening worden de uiteindelijke kosten en baten vergeleken met de normen en doelstellingen die daarvoor stonden en wordt een verklaring gegeven voor eventuele verschillen. Op 2 oktober opende de Dorcas Winkel in Heiloo haar deuren. Feest makelaar levert 12.000 euro op Bij Klaver Makelaardij in Nieuwe Niedorp werd op zaterdag 14 maart feest gevierd. Oprichter en directeur Cor Klaver werd zestig jaar. Deze mijlpaal werd aangegrepen om de bedrijven binnen de makelaardij over te dragen aan de volgende generatie Klavers. Meer dan 750 relaties vierden het jubileum mee. Cor en zijn vrouw Ada vroegen bij deze gelegenheid aandacht voor een landbouwproject van Dorcas in Rundugai, Tanzania. De bezoekers schonken 12.000 euro ter ondersteuning van de boeren. Dorcas is voor mij een manier om iets te betekenen voor mijn naaste die iets verder weg leeft. Ik ben mee geweest met hulptransporten naar Oekraïne, Roemenië, Moldavië en Rusland. Ik heb gezien hoe je met iets kleins de mensen daar heel gelukkig kunt maken en hoe hen dat sterkt in hun geloof. Dat ik dit werk mag en kan doen, maakt mij dankbaar. Hetty van Arkel, actief voor Dorcas met de werkgroep in Herwijnen

16 2. Bestuur en directie Dorcas Jaarverslag 2009 17 2.5. Terugen vooruitblik Terugblik naar 2009 In het Strategisch Plan van Dorcas Hulp Nederland (Dorcas) staan onder de puntjes op de i een drietal i s genoemd die voor de jaren 2008-2010 de strategische inzet vormen voor de organisatie. In 2009 zijn daaruit drie hoofddoelstellingen geformuleerd, die voor alle werknemers duidelijk zichtbaar zijn opgehangen. Hieronder wordt beschreven welke tussentijdse resultaten op die punten zijn behaald. Strategische hoofddoelstellingen voor 2009 1. Inkomen Het inkomen dat Dorcas in 2009 werft, bedraagt 11,5 miljoen euro in geld en 4,9 miljoen euro aan waarde goederen. Dorcas draagt aan Dorcas Aid International 8,3 miljoen euro in geld af en de noodhulpgelden die zijn ontvangen, en 4,9 miljoen euro aan waarde goederen. 2. Informatie Dorcas kiest vanuit christelijke overtuiging voor een persoonlijke en inhoudsvolle benadering van de relaties, waar iedere relatie naar haar wens wordt bediend met informatie. Het CRM-pakket InControl maakt zowel post-op-maatwensen van relaties als gerichte selecties en segmentaties vanuit Dorcas mogelijk. Dorcas is gericht op het werven van adressen van potentiële nieuwe relaties, met het doel hen te verwelkomen in de fondsenwervingspiramide. 3. Innovatie Dorcas stimuleert innovatie binnen de kaders van het jaarplan door tijd en ruimte beschikbaar te stellen voor brainstormgroepen binnen Dorcas. Innovatieve ideeën buiten de kaders van het jaarplan worden door het managementteam beoordeeld op urgentie, haalbaarheid en financiële impact. Resultaat 1. Inkomen Het inkomen bedroeg in 2009 11,6 miljoen euro in geld en 5,1 miljoen euro in goederen. Dorcas heeft aan Dorcas Aid International 8,3 miljoen euro in geld afgedragen, 0,5 miljoen euro aan noodhulpgelden en 5,3 miljoen euro aan waarde goederen. Hierin is de afdracht van Stichting Dorcas Winkels aan Dorcas meegerekend. 2. Informatie Dorcas hanteerde ook in 2009 de visie, missie en kernwaarden (zie hoofdstuk 2.1. Doelstelling, visie, missie en kernwaarden ), waarin de christelijke signatuur van de organisatie duidelijk doorklinken. De gedragscode fondsenwerving (zie hoofdstuk 4.2. Fondsenwerving ) laat ook duidelijk de ethische ambities SBS 6-weerman Piet Paulusma presenteerde het weerbericht vanuit de tuin van het Dorcas Oekraïnehuis in Veenendaal. van Dorcas zien. Het CRM-pakket voorziet erin dat de relatie bij Dorcas kan aangeven welke abonnementen gewenst zijn en hoe vaak zij het Dorcas Journaal wil ontvangen (één keer, vier keer of maximaal). Het aantal klachten over postverzending nam duidelijk af van 23 in 2008 naar vijf in 2009. De werkgroep Post op Maat onderzoekt verdere selectie en segmentatie. De resultaten moeten in 2010 zichtbaar zijn. Dorcas telde in 2009 in totaal 59.790 donateurs tegenover 58.837 in 2008. Een netto groei van 953. Met een donateur wordt iedere unieke geldgever in een bepaald jaar bedoeld. 3. Innovatie Een van de krachten van Dorcas is de creatieve potentie, gerelateerd aan de kernwaarde wij zijn toegewijd aan creativiteit. De brainstormgroep kwam bij elkaar voor creatieve oplossingen om voordeel te halen uit de economische crisis. Vanwege de relatief geringe impact van de crisis op de particuliere inkomsten bleek het niet nodig extra creatieve acties in het leven te roepen. Vooruitblik naar 2010 De hoofddoelstellingen voor 2010, zoals deze zijn opgenomen in het fondsenwervingsplan 2010, zijn als volgt: 1. Inkomen Het inkomen dat Dorcas in 2010 werft, bedraagt 11,8 miljoen euro in geld en 4,9 miljoen euro aan waarde goederen. Dorcas draagt aan Dorcas Aid International 8,3 miljoen euro in geld af en de noodhulpgelden die zijn ontvangen, en 4,9 miljoen euro aan waarde goederen. Om dit doel te bereiken worden in 2010 door Dorcas 5.000 en door Stichting Dorcas Winkels 500 nieuwe donateurs geworven. 2. Informatie Dorcas kiest vanuit christelijke overtuiging voor een persoonlijke en inhoudsvolle benadering van de relaties, waar iedere relatie naar haar wens wordt bediend met informatie. Het CRM-pakket InControl maakt zowel post-op-maatwensen van relaties als gerichte selecties en segmentaties vanuit Dorcas mogelijk. Dorcas is gericht op het werven van adressen van potentiële nieuwe relaties, met het doel hen te verwelkomen in de fondsenwervingspiramide. Er zullen extra middelen en tijd worden ingezet voor de reparatie en verdere ontwikkeling van InControl. 3. Innovatie Dorcas stimuleert innovatie binnen de kaders van het jaarplan door tijd en ruimte beschikbaar te stellen voor brainstormgroepen binnen Dorcas. Innovatieve ideeën buiten de kaders van het jaarplan worden door het managementteam beoordeeld op urgentie, haalbaarheid en financiële impact. Antiek en curiosa voor Kenia Op zaterdag 10 oktober hield de Dorcas-werkgroep Walcheren een grote rommelmarkt. De werkgroep ontving in de maanden voorafgaand aan de rommelmarkt een grote hoeveelheid antiek en curiosa die niet in de wekelijkse verkoop werd aangeboden, maar speciaal voor de rommelmarkt werd bewaard. Het weer werkte niet erg mee, maar er was toch een prachtige opbrengst van ruim 2.100 euro. Dit bedrag is bestemd voor het water- en sanitatieproject in Turkana in Kenia. In 2009 mocht ik samen met Annemieke, Martha en Tim een week lang wonen in het Oekraïne-huis in Veenendaal. Even weg uit de dagelijkse sleur om mij in te zetten voor de Dorcas Voedselactie en om aandacht te vragen voor de situatie van anderen. Die heftige week heeft mij erg veranderd. Mezelf inzetten voor anderen heeft nu een plaats gekregen in mijn hart, dankzij het Oekraïnehuis. Johan Huisjes, Oekraïnehuis-bewoner 2009

18 3. Dorcas in het buitenland Dorcas Jaarverslag 2009 19 In dit hoofdstuk worden de resultaten over 2009 per sector gerapporteerd. De gegevens voor deze rapportage komen uit het Annual Report 2009 van Stichting Dorcas Aid International. Het volledige Annual Report kunt u downloaden via www.dorcas.net. Het voert te ver om verslag te doen van alle projecten die Dorcas in 2009 heeft ondersteund. Daarom is gekozen voor een eenvoudig rapport per sector per land. Binnen Dorcas is van elk project dat op pagina s 96 tot 99 is verantwoord, een uitvoerig verslag over 2009 beschikbaar en voor geïntesseerden opvraagbaar. Transparant Dorcas heeft gekozen voor een transparante opzet, waarbij zowel voorbeelden van wat goed ging, als van wat minder goed ging, zijn opgenomen. Omdat Dorcas wil laten zien hoe begunstigden de projecten van Dorcas ervaren, is bij elke sector ook een persoonlijk verhaal opgenomen. Dorcas Hulp Nederland is verreweg de grootste donororganisatie van Dorcas Aid International. Dat betekent dat de resultaten zoals in dit hoofdstuk gepubliceerd, grotendeels door Dorcas Hulp Nederland zijn gefinancierd. Het betekent ook dat de cijfers die in dit hoofdstuk zijn opgenomen hier en daar kunnen afwijken van de informatie in de andere hoofdstukken van dit jaarverslag. Een kind in Oekraïne met een voedseldoos van Dorcas. Water en sanitatie Uit cijfers van de Wereldgezondheidsorganisatie blijkt dat een toenemend aantal mensen geen sanitaire voorzieningen heeft, waardoor het aantal ziektes groeit. Dorcas helpt de arme gemeenschappen door het geven van watervoorzieningen en verbeterde sanitatie. Deze water- en sanitatieprogramma s verzorgen ook trainingen over gezondheid, hygiëne en sanitatie. De begunstigden dragen zelf financieel en fysiek bij aan de programma s. Ook zijn speciale comités opgericht voor het onderhoud van de gebouwde objecten. Water- en hygiëneprogramma in Turkana, Kenia. Wat ging goed 5181 Water en sanitatie, Albanië De gezondheidstoestand van 1.750 van de geplande 1.800 mensen in het dorpje Rembec in Albanië verbeterde structureel in 2009. Ziekten als gevolg van slecht drinkwater namen onder de begunstigden in 2009 af met 64 procent en de huidziekten met 52 procent. Vijftig procent (gepland zestig procent) van de begunstigden verbeterden hun sanitaire voorzieningen binnen een jaar na aansluiting op de waterleiding. Deze mooie resultaten zijn het gevolg van nieuwe waterleidingen in 350 huishoudens. De begunstigden namen actief deel aan de uitvoering van het project. Wat ging minder goed 5448 Water en sanitatie, Wikivuvwa, Kenia Dit waterproject, dat sinds 2005 goede resultaten boekt, had in 2009 te kampen met droogte. De lokale bevolking zou materiaal, water en arbeid leveren voor de bouw van de waterdammen, maar door de droogte had de lokale bevolking tijd, geld en energie nodig om hun gezinnen aan eten te helpen. Dorcas heeft zevenhonderd huishoudens negen maanden van voedsel voorzien, maar dit kon niet voorkomen dat het water pas in de regentijd van oktober tot en met december kon worden opgevangen, in plaats van gedurende het lange regenseizoen maart tot en met juni. Schoon water en latrines Het gezin Niquice woont in een kleine hut in Mozambique. Tot een jaar geleden haalden ze water uit een vervuilde vijver, waar ook geiten water dronken. Ze deden hun behoefte in de struiken in de omgeving van hun woning. Door gebrek aan hygiëne was het gezin regelmatig ziek en stierven drie schoonzonen aan diarree en cholera. In september kwam Dorcas in het dorp en legde een waterput en toiletten aan, waar de hele gemeenschap gebruik van kon maken. Ook kreeg de bevolking voorlichting over hygiëne. Hierdoor nam het aantal ziekte- en sterfgevallen drastisch af. Vader Niquice riep de lokale bevolking op om voor Dorcas te bidden en God te danken voor alles wat er was verbeterd in hun dorpje. Ook zet hij zich nu in als gezondheidsvoorlichter in zijn omgeving. Rosário Ribeiro Carvalho, landcoördinator Mozambique Land Aantal mensen voorzien Aantal mensen met toegang tot Aantal getrainde mensen van schoon water betere sanitaire voorzieningen rond gezondheid en hygiëne Oekraïne 1.775 840 1.775 Albanië 1.750 700 1.750 Egypte 8.310 6.060 6.600 Ethiopië 6.000 6.000 6.000 Soedan 14.000 0 29.000 Kenia 8.617 3.353 23.856 Tanzania 3.596 0 3.596 Mozambique 4.000 6.915 4.000 Totaal 48.048 23.868 76.577 Kerstbomenactie voor Oekraïne Drie kinderen uit IJsselstein hebben in januari ruim 565 kerstbomen ingezameld. De plaatselijke gemeente gaf hen een vergoeding per boom. Wiebe, zijn zusje Emke en buurmeisje Mariëlle, haalden een bedrag van 282,50 euro op, wat de gemeente vervolgens verdubbelde. Het bedrag is bestemd voor het werk van Dorcas onder straatkinderen in Oekraïne. Dorcas: de allerarmsten ondersteunen met de noodzakelijkste levensbehoeften, en de liefde van de Here Jezus Christus verspreiden. Anne Wiersma, Dorcas-medewerker team Administratie

20 3. Dorcas in het buitenland Dorcas Jaarverslag 2009 21 Landbouw en voedselzekerheid In 2009 werden Kenia en Tanzania getroffen door droogte. Dorcas trainde daarom boeren in Afrika in het verbouwen van droogtebestendige gewassen, goed gebruik van irrigatie en coöperatieve verkoop van producten. In Oost-Europa is het beleid van Dorcas er meer op gericht om de boeren van een inkomen voor hun gezinnen te voorzien. In dat kader werden onder andere microkredieten verstrekt. Land Roemenië 84 Oekraïne 21 Albanië 181 Kenia 3.357 Tanzania 1.930 Zuid-Afrika 38 Mozambique 120 Totaal 5.731 Aantal getrainde boeren Wat ging goed 5361 Landbouwontwikkelingsproject, Tanzania Het doel van dit project is om 1.920 mensen (zestien procent van de lokale bevolking) verder te brengen op het gebied van landbouw, microfinanciering en gezondheidszorg. In 2009 volgden 1.930 mensen verschillende programma s, waaronder visserij, groenteproductie, veehouderij en tuinbouw. Duizend mensen kregen ook training in geldzaken, landbouwregels, hiv/ aidspreventie en emancipatie. Zes boomkwekerijen werden ondersteund, waardoor tienduizend bomen konden worden verdeeld onder honderd huishoudens. Wat ging minder goed 5115 Landbouwontwikkelingsproject, Roemenië Volgens planning zijn 64 varkens verdeeld onder de begunstigden. Dit zou onder zestien huishoudens gebeuren, maar dit werden er elf. Vier gezinnen werden tweemaal in het project betrokken. De varkens waren in december op een gewicht van 100 tot 110 kilo, minder dan de voorgenomen 120 kilo. Volgens planning werd voor twee gezinnen een veeschuur gebouwd. De begunstigden zouden in dit project samen met een lokale kerk goederen verzamelen voor de armen. Dit ging niet door, omdat door de droogte er nauwelijks voldoende oogst was om het eigen vee te voorzien. Verkozen tot beste boer! De Keniaanse Josephine Kitele heeft door het landbouwproject van Dorcas zelf een waterbassin gegraven, waarin ze water opvangt. Dit bassin geeft genoeg water voor gewassen op haar stuk grond zoals citroenen, sinaasappels, mango s, tomaten en uien. Daarnaast heeft Josephine veel kennis over voedselzekerheid opgedaan tijdens de trainingen die ze via het project heeft gevolgd. Met de inkomsten uit de verkoop van haar producten heeft ze vier melkkoeien gekocht en kan ze nu het schoolgeld voor haar kinderen betalen. Inmiddels is de Keniaanse Josephine verkozen tot de Beste boer van de Oostelijke Provincie. Mijn leven is een voorbeeld van hoe een gemeenschap kan veranderen, vertelt Josephine. Marije Bijvoet, team Bedrijven Gezondheidszorg en hiv/aids Met de gezondheidszorg- en hiv/aidsprojecten wil Dorcas infectieziekten voorkomen, de kwaliteit van de zorg vergroten en de toegang tot medische voorzieningen uitbreiden. De grootste inspanningen zijn er op gericht om de effecten van hiv/ aids te minimaliseren. Wat ging goed 5558 Hiv/aidspreventie, Rusland Volgens planning zouden in 2009 40.000 jongeren in diverse regio s in Rusland voorlichting krijgen over hiv/aids. Uiteindelijk werden dat er 76.868 (in 2.227 klaslokalen in 617 scholen), waarvan 27.647 gefinancierd door Dorcas. Daarnaast werden 75 trainingssessies gegeven aan 956 kerkleiders vanuit 105 kerken en lokale organisaties. Ten slotte werden er vijfduizend preventieboeken over hiv/aids uitgedeeld. Wat ging minder goed 5430 Aidsvoorlichting en thuiszorg, Lesotho 1.500 mensen die leven met aids en vijfhonderd wezen en kwetsbare kinderen zouden toegang krijgen tot medische zorg, hiv/ aidsbehandeling en -voorlichting, voedsel en psychosociale zorg. Uiteindelijk werden dit er 350. Veel psychosociale activiteiten konden niet doorgaan. Oorzaak hiervan was dat de partnerorganisaties SGS en TCO niet goed samenwerkten. Dit leidde tot problemen bij de selectie van begunstigden en tot onderlinge conflicten. Besloten werd om het project voortijdig te stoppen. Land Aantal begunstigden Preventie Zorg, behandeling en ondersteuning Wezen en kwetsbare kinderen Oekraïne 2.800 Albanië 10.616 3.050 265 Rusland 28.603 Oekraïne 42.447 3.869 20 Egypte 35 20.340 Soedan 800 68.800 280 Ethiopië 11.354 408 302 Mozambique 16.573 12.677 183 Lesotho 3.239 17.126 685 Zuid-Afrika 465 2.264 5.509 Zimbabwe 4.693 218 434 Kenia 101.435 4.675 922 Tanzania 39.028 2.745 202 Totaal 262.088 136.172 8.802 Mensen in een landbouwproject van Dorcas, Tanzania. Voorlichtingsbijeenkomst in het hiv/aidsproject in Semonkong, Lesotho. Baby Dorcas Manuel geboren Een paar dagen na de officiële opening van een medische kliniek in Beira, Mozambique, is Dorcas Manuel geboren. Hij is de eerste baby die is geboren in de kliniek die met hulp van Dorcas is opgezet. Zowel de baby als de achttienjarige moeder Teresa Moises maakt het goed. De nieuwe kliniek is een onderdeel van het Dorcas-project om 15.000 mensen in de sloppenwijk Inhamudima in Beira toegang tot medische zorg te geven. Dorcas ondersteunt de lokale partner al sinds 1996. Schaatstocht CSG Het Noordik Christelijke Scholengemeenschap Het Noordik schaatste vrijdag 9 januari voor Dorcas. Tegelijkertijd werd daarmee het startschot gegeven voor de Open Dagen Actie, waarbij Dorcas ook centraal stond. De leerlingen lieten zich sponsoren door hun scholengemeenschap en schaatsten zo n zevenhonderd euro bijeen. Ze trokken over het ijs van Aadorp naar Vroomshoop. Daar kregen leerlingen van groep 8 van de Oranjeschool een uitnodiging voor de Open Dagen Actie. Ook ontvingen ze van de schaatsende Noordik-leerlingen een Dorcas-rugzak. Op die manier konden ook de kinderen in Vroomshoop een tastbare bijdrage leveren aan het onderwijs voor kinderen in Oost-Europa en Afrika. Zelfredzaamheid en toekomstperspectief staan bij ontwikkelingshulp vaak centraal. Wat dan te doen met oudere mensen in hun laatste levensfase? Dorcas geeft daar in veel landen het enige juiste antwoord op: er simpelweg voor zorgen dat deze mensen ontvangen wat zij nodig hebben. In Tanzania heb ik gezien hoe het Adopt a Granny-project voor ouderen het verschil betekent tussen een leven op sterven na dood en waardig oud. Ik adopteerde daarom zelf een granny. Pauline Kuijper, RKK-presentator voor Soeterbeeck in Afrika Fotograaf Roland J. Reinders

22 3. Dorcas in het buitenland Dorcas Jaarverslag 2009 23 Arbeid en inkomen Alle arbeid- en inkomensprojecten hebben als doel werk of zelfwerkzaamheid te verschaffen aan mensen die weinig mogelijkheden hebben om zelf werk te vinden. De focus ligt daarbij op vaktraining. Dorcas probeert in Oost-Europa de vaktraining zoveel mogelijk af te stemmen op de behoefte in de markt, en de scholen te voorzien van materiaal en een goed schoolprogramma. In Oost-Afrika is sterk behoefte aan goed vakonderwijs. Dorcas deed in meerdere landen onderzoek, waardoor de behoeften vanuit de arbeidsmarkt in kaart werden gebracht en vaktrainingen werden opgezet of voorbereid. Wat ging goed 5449 Arts for Life, Kenia Dit project wil de vaardigheden van sociale minima ontwikkelen, zodat ze op eigen benen kunnen staan. Het doel was dat veertig procent van de 150 jongeren en dertig procent van de zestig vrouwen een gemiddeld eigen inkomen van 1.500 euro per jaar zouden gaan verdienen per eind 2011. Per eind 2009 verdienen tachtig jongeren gemiddeld 258 euro per jaar en zestig vrouwen gemiddeld 360 euro per jaar. De projectcoördinator benadrukt dat het om gemiddelden gaat. De verwachting is dat het doel per eind 2011 wordt gehaald. Komkommers in de kas In Moldavië ondersteunt Dorcas een trainingsproject dat mensen van kennis voorziet op het gebied van bedrijfsvoering. Vitalie Bita deed hieraan mee. Ik heb een bedrijfsplan geschreven voor het opzetten van een komkommerkwekerij en ontving via het project een lening van 1.200 euro, zodat ik een kas kon bouwen. In juni kon Vitalie ongeveer 5.000 kilo komkommers oogsten. De verkoop daarvan bracht ruim 3.000 euro op. In september kon hij nog eens 3.000 komkommers oogsten, die hij voor 3.000 euro verkocht. Hiermee kon hij zijn lening afbetalen en zijn bedrijfje voortzetten. Vitalie: Dit project heeft mijn leven veranderd. Leila Sorbala, landcoördinator Moldavië Wat ging minder goed 5480 Vaktrainingscentrum, Tanzania Dit vaktrainingscentrum zou in 2009 honderd studenten hebben die het schoolgeld konden betalen, zodat de opleiding kon starten. Dit bleken er eind 2009 slechts 43 te zijn. Dit komt, omdat de ouders onvoldoende middelen hebben om het schoolgeld te betalen. Ook de lange afstanden die de studenten moeten afleggen om de school te bereiken, spelen mee. Een andere tegenvaller was dat van de beoogde 35.000 euro aan lokale financiering slechts 4.700 euro werd geworven. Te weinig om onder andere de salarissen van de leerkrachten te betalen. Land Aantal getrainde mensen Aantal gecreëerde banen Aantal gestarte of ondersteunde bedrijven Albanië 202 83 11 Bosnië 95 93 20 Moldavië 0 0 38 Egypte 120 132 83 Ethiopië 417 183 128 Soedan 43 7 13 Kenia 12 7 9 Tanzania 48 94 156 Zuid-Afrika 323 233 9 Totaal 1.260 832 467 Door het Arts for Life-project in Kenia krijgen zestig vrouwen de kans om een eigen inkomen te verwerven. Huizenbouw Dorcas wil met het huizenprogramma de armen helpen een veilige en schone leefomgeving te creëren. Het huizenprogramma is altijd onderdeel van een breder ontwikkelingsprogramma, waarin ook water en sanitatie, gezondheidszorg en inkomensvoorziening aan de orde kunnen komen. Wat ging goed 5294 Huizenbouwproject, Egypte Voor 2009 werd beoogd om negenhonderd arme huishoudens betere woonomstandigheden te geven door aansluiting op een waterleiding, de bouw van een toilet en renovatie of reconstructie van het huis. 702 van de negenhonderd wateraansluitingen konden worden gerealiseerd. Daardoor hebben 3.510 mensen nu toegang gekregen tot schoon Huizenbouwproject in Nazareth, Ethiopië. drinkwater. 519 van de beoogde achthonderd huishoudens kregen een toilet. 88 van de beoogde 115 huizen werden gerenoveerd. 61 van de beoogde 77 huizen werden herbouwd. De voornaamste reden waarom de resultaten achter liepen bij de doelstelling is dat de overheid meerdere keren met complicerende nieuwe regelgeving kwam. Wat ging minder goed 5304 Nazareth huizenbouw, Ethiopië Doel van dit project was dat in 2009 honderd huizen zouden worden opgeleverd in Nazareth. Uiteindelijk werd in dit jaar geen enkel huis afgebouwd, omdat de overheid de grondeigenaren nog niet had betaald. Daarom lieten de grondeigenaren niet de bouw van huizen op die percelen toe. Na betaling door de overheid konden de fundamenten van 52 woningen worden gelegd. De huizen zullen in 2010 worden afgebouwd. 117 van de eerder gebouwde 154 huizen werden van latrines voorzien en 124 van een keuken. De eigenaren van alle 154 huizen kregen een training in hygiëne en milieuzorg. Land Aantal gebouwde huizen Aantal bewoners Egypte 149 894 Ethiopië 0 0 Kenia 18 126 Tanzania 33 165 Totaal 200 1.185 We voelen ons niet langer arm Elizabeth en Simon Mungula en hun zes kinderen kregen in 2009 via het huizenbouwproject in Kitise, Kenia, een nieuw huis. Tot dan toe woonden zij in een huisje van klei. Als het regende, lekte het dak en soms stortten de muren zelfs gedeeltelijk in, vertelt Elizabeth. Het nieuwe, stenen huis is niet alleen van betere kwaliteit, maar is ook groter. Als mijn schoonmoeder op bezoek kwam, moesten we haar bij buren onderbrengen. Daar schaamden we ons erg voor. Nu hoeft dat niet meer! We voelen ons niet langer arm. Om de komende jaren de helft van de kosten aan het project terug te kunnen betalen, beginnen Simon en Elizabeth een kippenfokkerij. Bedrijfsservies voor Oost-Europa In januari kreeg Dorcas van het bedrijf Bouwfonds Ontwikkeling tienduizend stuks servies, waaronder kopjes en schoteltjes, bekers, borden en soepkommen. Het bedrijf kon dit servies uit de bedrijfsrestaurants niet langer gebruiken, vanwege een huisstijlwijziging. Ook de restanten van relatiegeschenken zoals dassen, pennen en petten met het oude logo mocht Dorcas in ontvangst nemen. Voor al deze goederen is een nieuwe bestemming gezocht in Oost-Europa. Vanuit het Westen kunnen wij niet zorgen voor de ontwikkeling van landen. Dat zullen ze zelf moeten doen. Wat we wel kunnen doen, is ze een zetje in de rug geven. En dat is precies wat Dorcas doet. Adri Wijnker, samen met zijn vrouw Annemiek actief via Dorcas Ondernemersgroep Noord-Holland-Noord, in het Dorcas Journaal van april 2009

24 3. Dorcas in het buitenland Dorcas Jaarverslag 2009 25 Kinderzorg en -ontwikkeling Dit programma wil kinderen die in moeilijke omstandigheden leven, een stabiele leefomgeving bieden. De groepen kinderen die Dorcas ondersteunt zijn: wezen, (potentiële) straatkinderen, kinderen die leven met hiv/aids en kinderen uit minderheidsgroepen. Wat ging goed 5251 Tienerprogramma, Egypte Dit project wil 150 jonge meisjes uit arme gezinnen een betere toekomst bieden door ze te trainen en te reïntegreren. Tachtig van de beoogde honderd meisjes kregen les in het centrum. Alle 150 meisjes kregen tandzorg en lessen over hygiëne. Honderd meisjes kregen psychologische hulp tijdens een zomerschool. Twee zomerkampen werden georganiseerd en twintig meisjes kregen volgens planning onderwijs in kinderzorg. Dertig meisjes hebben uitzicht op een baan, tien meer dan beoogd. Wat ging minder goed 5228 Doorgangshuis voor jongens, Moldavië De geplande renovatie van het doorgangshuis moest worden uitgesteld. Een Amerikaanse medefinancierder kwam in financiële problemen door de economische crisis. De elf jongens uit het doorgangshuis werden vanwege het uitblijven van renovatie tijdelijk opgevangen in zomerhuisjes van de partnerorganisatie. Alle elf jongens kregen in 2009 wel gewoon vaktraining en training in sociale vaardigheden. Land Roemenië 138 Moldavië 89 Oekraïne 372 Albanië 15 Bosnië 100 Rusland 130 Armenië 50 Egypte 150 Soedan 127 Tanzania 34 Zuid-Afrika 10 Totaal 1.215 Aantal kinderen in de programma s Opvangtehuis voor straatkinderen geopend In 2009 opende Dorcas een opvangtehuis voor straatkinderen en tienermoeders in Yekaterinburg. De eerste bewoonster, de zestienjarige Zhanna, werd zwanger toen ze vijftien was. In de vierde maand van haar zwangerschap bracht haar vader haar naar het ziekenhuis voor een abortus. Weer werd Zhanna zwanger. Wanhopig vroeg ze bij het Dorcas-project om hulp. In maart beviel Zhanna van een gezonde jongen. Sindsdien woont ze in het nieuwe opvangtehuis. Hier leert Zhanna om voor haar zoontje te zorgen en kan ze herstellen van de gevolgen van haar straatverleden. De vader van haar kind volgt momenteel een rehabilitatieprogramma voor drugsverslaafden op de rehabilitatieboerderij van Dorcas in Yaroslavl. Het jonge stel heeft goed contact met elkaar en alles wijst erop dat ze samen een nieuwe start zullen gaan maken. Bert Dokter, regiodirecteur voormalige Sovjet-Unie Vier jongens uit het Dorcas-doorgangshuis in Moldavië. Een meisje uit het New Life-adoptieproject, Oekraïne. Kinderadoptie Gedurende 2009 is het aantal door Dorcas financieel geadopteerde kinderen met één procent afgenomen tot 3.186 kinderen. Deze kinderen worden ondersteund door 22 kinderadoptieprogramma s. Een gesponsord kind ontvangt voedsel, gezondheidszorg, kleding en onderwijs. Belangrijk is dat de verantwoordelijkheid voor het welzijn van de kinderen niet van de ouders afgenomen wordt. Daarom nemen in veel sponsorprogramma s ouders deel in de oudercommissies die de prioriteiten in het adoptieprogramma bepalen. Sociaal werkers bezoeken de kinderen en hun gezin thuis, waar ze de behoeften van kind en gezin doorspreken. Zodra de kinderen de scholing hebben afgerond, gaan ze uit het adoptieprogramma. 44 jongeren ontvangen ondersteuning voor het hoger onderwijs via het Adopt a Student-programma. Wat ging goed 3176 Kinderadoptie New Life, Oekraïne Dit project wil kinderen met een beperking integreren in de maatschappij. 28 van deze kinderen kregen psychologische ondersteuning (gepland was dertig kinderen). Twee keer per week kregen dertig kinderen Bijbelonderwijs. Ze gingen vijf keer per week naar gymnastiekles en ontvingen waar nodig medische hulp. Er werd een zomerkamp van tien dagen georganiseerd voor 41 kinderen en negentien volwassenen (gepland was 25 kinderen en veertien volwassenen) op de Dorcas Camping in Hongarije. Zeventig gezinnen kregen voedsel (waarvan dertig kinderen vijfmaal per week), kleding, schoolmateriaal en vitamines. Verder werd aan hun muzikale en artistieke vaardigheden gewerkt. Wat ging minder goed 3388 Kinderadoptie, Ethiopië Het doel van dit adoptieproject was om de leefomstandigheden van 320 kinderen en hun gezinnen te verbeteren. Dit waren in 2009 312 kinderen met hun gezinnen. Dit is een goede prestatie, omdat de torenhoge inflatie veel druk uitoefende op het projectbudget. De kinderen ontvingen elk kwartaal volgens planning zestig kilo meel, drie liter olie en toiletspullen. Ook kregen de kinderen schoolmateriaal, kleding en schoeisel. Er kon aan maar 74 kinderen schoolgeld worden betaald. 58 kinderen in plaats van de geplande 150 deden mee aan de zomerschool. 149 kinderen kregen volgens planning een schooluniform. Land Moldavië 181 Oekraïne 362 Armenië 255 Egypte 172 Ethiopië 699 Kenia 714 Oeganda 251 Tanzania 265 Mozambique 150 Lesotho 136 Totaal 3.185 Aantal kinderen Van sponsorkind tot succesvol student Tamrat Girma woont met zijn moeder en zusje in een huisje van takken en klei in één van de sloppenwijken van Addis Abeba, de hoofdstad van Ethiopië. Op zesjarige leeftijd werd Tamrat in het sponsorproject van Dorcas opgenomen. Hij kreeg kleren en eten, én hij kon naar de basisschool. Tamrat was een intelligente en ijverige leerling. Van de basisschool ging hij naar de middelbare school en nu studeert hij sociale antropologie aan de universiteit van Addis Abeba. Zonder mijn sponsor had ik dit nooit kunnen bereiken, zegt Tamrat. Ik ben erg dankbaar voor de kansen die ik heb gekregen. Later wil ik een weeshuis beginnen om arme kinderen te helpen, zodat ook zij kunnen bouwen aan een betere toekomst. Kraam met cadeautjes Tijdens de Biestemarkt in Grafhorst heeft de plaatselijke Dorcas-werkgroep maar liefst duizend euro opgehaald. De werkgroep verkocht op de markt rommelmarktspullen en zelfgemaakte cadeautjes. Ook was er veel belangstelling voor de cadeau-artikelen van Douwe Egberts, die de werkgroepleden hadden gekocht met ingezamelde DE-punten. Voor de kinderen was er een springkussen bij de kraam. Het spreekt mij en de kerkenraad aan dat Dorcas werkt met een heldere visie, gemotiveerde medewerkers en een hoge efficiëntie qua verhouding tussen kosten en baten. En natuurlijk dat ze hun werk doen vanuit Mattheüs 25. Dorcas zorgt bovendien voor een goede informatievoorziening naar de gemeente toe. Gerrit Bredewout, gemeentelid Grotekerkgemeente in Zwolle, in het Dorcas Journaal van december 2009

26 3. Dorcas in het buitenland Dorcas Jaarverslag 2009 27 Capaciteitsopbouw Alle 87 lokale partnerorganisaties van Dorcas krijgen training aangeboden om zich verder te ontwikkelen. Met elke partnerorganisatie wordt de behoefte aan training in kaart gebracht. Welgeslaagd project door training Een partnerorganisatie in Tanzania die nog niet eerder met Dorcas had gewerkt, vertelde dat ze nog geen ervaring hadden met het aansturen van ontwikkelingsprojecten. De training die ze kregen, hielp hen om hun doelen goed te stellen. Ze hebben vervolgens de lokale overheid bij het project betrokken en een projectmanagementcomité opricht. Ook gaf de training hen inzicht in de manier waarop begunstigden kunnen worden geselecteerd, hoe ze middelen kunnen verkrijgen om het project uit te voeren en hoe het project kan worden gevolgd. Uiteindelijk leidde dat tot een welgeslaagd project. Land Roemenië, Moldavië, Transkarpaten, Albanië, Bosnië Activiteiten Training in personeelsbeleid, strategische planning, Engelse taal, financieel management en organisatieontwikkeling. Oekraïne, Rusland, Armenië Training in computervaardigheden, personeelsbeleid, sociaal werk, psychologie 102 Zuid-Afrika, Lesotho, Mozambique, Kenia, Zimbabwe, Tanzania Soedan, Ethiopië, Egypte Training in projectcyclus, strategische planning en personeelsbeleid. Na de training vond coaching plaats. Partnerorganisaties werden betrokken in onderzoeksstudies. Training in financieel management, schrijven van subsidieaanvragen en computervaardigheden. Na de training vond coaching plaats. Partnerorganisaties werden betrokken in onderzoek naar de behoeften ter plaatse. Totaal 731 Partners in Lesotho volgden een training in projectcyclus, planning en personeelsbeleid. Aantal deelnemers van partnerorganisaties 275 119 235 Sociale hulp Sociale hulp wordt gegeven aan de meest kwetsbare personen zoals ouderen, gehandicapten, chronisch zieken en grote gezinnen. Doel is om de sociale isolatie te doorbreken en in de ergste nood te voorzien. De hulp bestaat voornamelijk uit hulpgoederen waarvan een groot deel uit Nederland komt (voedsel, kleding, dekens en gereedschappen). Sommige mensen ontvangen zesmaal hulp per jaar, anderen ontvangen eenmaal hulp. Onder de vierhonderd lokale organisaties die de hulpgoederen verspreiden, zijn ook weeshuizen, bejaardencentra, ziekenhuizen en scholen die meubels, medische apparatuur, kleding en voedsel ontvangen voor de mensen voor wie zij zorgen. In 2009 heeft Dorcas een grootschalige evaluatie gedaan van alle sociale hulp die door Dorcas gegeven wordt. De presentatie en implementatie van dit rapport wordt in 2010 verwacht. Wat ging goed 4214 Sociale hulp, Bosnië Dit project wil het welzijn van 25 arme gezinnen in het dorp Sanski Most vergroten. In 2009 werden 25 huishoudens geselecteerd en voorzien van voedsel en waar nodig van kleding en toiletspullen. Met aanvullende gelden van de lokale kerk kon in het voorjaar 44 meter en in het najaar 86 meter stookhout worden aangeschaft voor deze gezinnen. In eerste instantie zou vijftig meter stookhout worden uitgedeeld. Volgens planning kregen vijftien kinderen extra onderwijs. Een oudere in Rusland met zijn vervoersmiddel. Wat ging minder goed 4151 Sociale hulp, Rusland Van de beoogde 1.200 vluchtelingengezinnen zijn er maar 270 voorzien van goederen. Van de geplande drie transporten vanuit Nederland met hulpgoederen, werden er slechts twee gerealiseerd. 5.330 gevangenen, grote gezinnen en veteranen ontvingen in totaal 39,6 ton aan hulpgoederen. Er was begroot om vijfduizend van hen te voorzien van 45 ton aan hulpgoederen. Land Roemenië 38 Moldavië 22 Hongarije 9 Transkarpaten 26 Armenië 6 Oekraïne 15 Noord-Ossetië 4 Servië 2 Albanië 9 Bosnië 4 Tanzania 2 Zuid-Afrika 10 Lesotho 7 Zimbabwe 2 Totaal 156 Aantal transporten Dankbaar voor hulp van Dorcas Mary Mwashita werd geboren in 1990 in Zimbabwe. Toen ze acht was, overleed haar vader. Haar moeder ging aan het werk als kleuterleidster, maar kon met haar salaris nauwelijks in de behoeften van zichzelf en haar drie kinderen voorzien. Gelukkig schoot Dorcas lokale partner te hulp. Het gezin kreeg regelmatig voedsel en kleding en voor Mary werd een sponsor gevonden, zodat ze haar school af kon maken. Nu volgt Mary een opleiding tot kinderleidster. Ik ben heel dankbaar voor de hulp die ik heb gekregen en ik hoop dat ik op mijn beurt straks andere kinderen kan helpen, aldus Mary. Aan het begin van 2009 was Mary één van de gelukkigen die kleding kreeg uit de kledingcontainer van Dorcas. De gemeente Woudenberg geeft gevonden fietsen aan Dorcas. Het is zonde om de fietsen weg te doen. Dan geven we ze liever weg aan Dorcas. Die kan er wel wat mee. De gemeente had circa vijftig fietsen in beheer. Kijkdagen hebben er niet toe geleid dat er ook maar één fiets terugbezorgd is bij de rechtmatige eigenaar. De gemeente besloot om de verloren en gevonden fietsen te schenken aan Stichting Vrienden van Dorcas Woudenberg. Burgemeester Van Bergen: Met de Stichting Vrienden van Dorcas hebben we een betrouwbare partner gevonden die zich inzet voor armoedebestrijding in het oostelijk deel van Europa. De gemeente Woudenberg draagt hier graag een steentje aan bij. Dorcas werkt het liefst met kleine lokale organisaties waarvan de leden uit het gebied zelf komen. Door middel van capaciteitstrainingen worden zij stap voor stap steeds professioneler en onafhankelijker. De projecten worden dus gedragen door de lokale gemeenschap zelf. Dit vind ik één van de belangrijkste voorwaarden voor succes en duurzaamheid. Dorine de Jager, Dorcas-medewerker team Fondsen

28 3. Dorcas in het buitenland Dorcas Jaarverslag 2009 29 Familiezorg Het Family Care-programma ondersteunt de allerarmste gezinnen in Oost-Europa. Dit zijn gezinnen waarvan een van de ouders een handicap heeft, de ouders werkloos zijn, gezinnen waar de vrouw de enige ouder is of grote gezinnen. Het Family Care-programma wil hulpgoederen en sociale hulp geven. Waar mogelijk worden de huishoudens ook ondersteund bij het verwerven van een inkomen. Vier procent van de begunstigden verwierf door dit programma een duurzaam inkomen. Dorcas wil het Family Care-programma in Roemenië afbouwen en nieuwe programma s starten in Oekraïne. Wat ging goed 3179 Family Care, Albanië 229 gezinnen (in plaats van 250 gezinnen) werden met voedsel, kleding, schoolmateriaal en medicijnen ondersteund. Daarvan werden er 26 ondersteund door sponsors uit Albanië! Volgens planning werden negen kerken of christelijke organisaties bij dit werk betrokken. Veertig gezinnen kregen medische hulp. En volgens plan deden honderd kinderen tweemaal mee aan Bijbelkampen. Land Aantal begunstigden Ouderenzorg In 2009 is het aantal ouderen dat werd ondersteund via het Adopt a Granny-programma met elf procent gegroeid van 3.563 naar 3.965. Voor dit programma zijn de meest behoeftige ouderen geselecteerd, die vaak geïsoleerd leven zonder ondersteuning door familieleden. De hulp die Dorcas geeft, bestaat uit het verstrekken van voedsel, kleding en medicijnen. Ook wordt waar nodig bijgedragen aan de energierekening en worden kleine renovaties aan hun huizen verricht. Om de ouderen uit hun isolement te halen, worden sociale activiteiten georganiseerd. Wat ging goed 3357 Adopt a Granny, Tanzania Het doel van dit project is om 95 procent van de ouderen uit het dorpje Sakila die in het Adopt a Granny-programma zijn opgenomen, te voorzien van de eerste levensbehoeften. In 2009 kon 98 procent (166 ouderen) voedsel, onderdak, kleding, medicijnen en psychosociale hulp ontvangen. Over het algemeen hadden de grannies het zwaar in 2009, omdat de gewassen op het land verdroogden, zodat hun oogst mager was. Dat resulteerde ook nog een keer in hoge marktprijzen, zodat de grannies dubbel getroffen werden. Brandhout voor Russische grannies Russische ouderen uit het Adopt a Granny-project van Dorcas werden verrast met een voorraad brandhout voor de winter. Pensioenen liggen in het gebied rond Tula rond de tachtig tot honderd euro, vertelt Bert Dokter, regiodirecteur van Dorcas in Rusland. Je moet zo n 220 euro rekenen voor brandhout voor de hele winter. Dat betekent dat je dus ruim twee maanden pensioen kwijt bent om de winter warm door te komen. Het hout is dan ook met dankbaarheid ontvangen. Zeven vrijwilligers van de lokale partner van Dorcas hakten het hout klein voor de ouderen. Het vroor op dat moment 25 graden in Tula. Roemenië 313 Moldavië 777 Land Aantal begunstigden Oekraïne 727 Albanië 209 Totaal 2.026 Het Family Care-programma ondersteunt meer dan tweehonderd mensen in Albanië met voedselpakketten. Roemenië 559 Moldavië 954 Oekraïne 486 Albanië 115 Bosnië 65 Rusland 727 Een pak Brinta uit Nederland Dorcas-medewerkster Astrid van de Pas bezocht een sponsorgezin in Oekraïne dat wordt geholpen met voedselpakketten en rugzakjes met schoolmateriaal uit Nederland. Ik bezoek in het dorp Aghlyech een man met zes kinderen. Dorcas partner ondersteunt de man bij de zorg voor zijn gezin. Ze wonen in een klein vervallen huisje. In een piepklein kamertje staat een groot bed, een oude donkere houten kast en een slaapbank. Zeven mensen moeten twee bedden delen! Op de kast ligt een kleurboek, en ook een deodorantroller van de Aldi. Super, de voedselpakketten en andere hulpgoederen krijgen hier zo n goede bestemming! Op een oud verveloos tafeltje staat een gasstel. Op een plank ernaast zie ik de nog niet afgewassen papborden van de kinderen die nu op school zitten, en een aangebroken pak Brinta. Weer een teken dat er voor hen wordt gezorgd. Dit gezin krijgt regelmatig een doos met boodschappen en schoon drinkwater. Ook worden ze geholpen met kleding en kunnen de kinderen naar school. Wat is het toch belangrijk dat wij in Nederland blijven beseffen hoe hard onze hulp nodig is! Armenië 147 Egypte 163 Ethiopië 351 Tanzania 290 Mozambique 55 Lesotho 73 Totaal 3.985 Deze granny is een van de 290 ouderen die Dorcas in Tanzania ondersteunt. Potgrond voor de allerarmsten Dorcas-werkgroep Herwijnen verkocht in maart potgrond voor Dorcas. De opbrengst wordt gebruikt om voedsel te kopen voor de allerarmsten in Oost-Europa. Dit voedsel zal meegaan met het hulpgoederentransport dat de werkgroep in het najaar organiseert. Al vele jaren volgen wij Dorcas. Wij vinden dat je als christen buiten de kring van je eigen kerk moet kijken. En dan schrik je van alle nood in de wereld. Wij hebben een klein depot. Bij voorbereidingen voor uitvaarten hoor ik dikwijls: Waar moet de kleding heen? Men is blij dat kleding via Dorcas een goede bestemming krijgt. Bij ons 40-jarig huwelijksfeest bestemden wij alle giften voor Dorcas: 2.500 euro! Annie en Kees Schrama, diaken RK-Parochie in Oisterwijk

30 3. Dorcas in het buitenland Dorcas Jaarverslag 2009 31 Land Aantal gevangenissen Tanzania 5 8.900 Soedan 2 970 Egypte 1 1.500 Rusland 38 5.000 Rusland (rehabilitatie van ex-gevangenen) Dorcas helpt gevangenen in Rusland. Totaal 46 16.376 Aantal ondersteunde gevangenen Een nieuw leven na de gevangenis Flora werd in 2000 veroordeeld tot negen jaar gevangenisstraf in de Kinguruwila-gevangenis, Tanzania. Nadat haar kind onverwacht was overleden, werd Flora beschuldigd van moord en veroordeeld. Het leven in de gevangenis was zwaar. We kregen één keer per dag een portie voedsel en als we ziek waren, was er medische zorg. Maar zaken zoals zeep, tandpasta, maandverband en dekens waren heel moeilijk verkrijgbaar. Flora zat uiteindelijk acht jaar achter de tralies. Nooit is er familie op bezoek geweest. Maar in 2007 kwamen er bezoekers van Dorcas. Zij gaven ons allerlei hulpgoederen, geestelijke begeleiding en juridisch advies. Dat maakte zo n indruk op Flora, dat zij besloot contact op te nemen met het Dorcas-kantoor in Tanzania, toen ze in december 2008 vrij kwam. Ik hoopte dat ze mij wilden helpen om het leven weer op te pakken. Nadat we met elkaar hadden gesproken, gaven ze mij een lening om een eigen bedrijfje te beginnen. In de gevangenis had ik leren naaien. Vanuit het project kreeg ik een naaimachine, verschillende naaimaterialen en wat geld om een kamer te huren. Zo kon ik aan een nieuw leven beginnen! 6 Gevangenenzorg In een aantal landen ondersteunen lokale partners van Dorcas gevangenen met therapie en hulpgoederen. Daarnaast wordt veel aandacht gegeven aan de kansen om terug te keren in de maatschappij. Dit onderdeel start binnen de gevangenismuren en wordt voortgezet na de vrijlating. Een rehabilitatiecentrum ondersteunt ex-gevangenen in Rusland om hun weg terug naar de maatschappij te vinden. Officiële papieren worden geregeld en als het gezin van de gevangene zonder inkomen achterblijft, wordt ook dit gezin ondersteund. In 2009 werden op die manier 65 gezinnen geholpen. Wat ging goed 4454 Hulp aan gevangenen, Tanzania Dit project wil dat de leefomstandigheden van de gevangenen in de Ukonga-gevangenis in de regio Dar es Salaam verbeterd worden. In 2009 werd in zestien gevangenissen aan 8.909 gevangenen (gepland was tweeduizend gevangenen) hulpgoederen uitgedeeld. Zij ontvingen onder andere medische zorg, medicijnen, sportmateriaal en toiletartikelen. Een ander fraai resultaat is dat 24 procent (in plaats van tien procent) van de vijfduizend gevangenen heeft gecommuniceerd met hun familie of kennissen. Wat ging minder goed 4132 Hulp aan gevangenen, Rusland Het doel van dit project is om de sociale isolatie van gevangenen te verminderen. In 38 gevangenissen werd in totaal aan 4.860 gevangenen hulpgoederen uitgedeeld met een waarde van 12.700 euro. Er zou voor 13.200 euro worden uitgedeeld aan achtduizend gevangenen. 61 gezinnen kregen voor 9.900 euro aan hulpgoederen, veel meer dan de 45 gezinnen en 7.000 euro die beoogd was. Het wordt steeds moeilijker om dit gevangeniswerk te doen. De Orthodoxe Kerk verzet zich tegen christelijke organisaties die in de gevangenis werken. En voorheen was het mogelijk om de goederen zelf aan de gevangenen uit te delen, waardoor een persoonlijke band kon ontstaan. Maar de regels zijn veranderd en nu worden de goederen in de gevangenis opgeslagen en uitgedeeld wanneer het gevangenismanagement dit wil. In Kenia hielp Dorcas meer dan tweeduizend mensen na de droogte in 2009. Honger in de Hoorn van Afrika De Hoorn van Afrika werd (en wordt) zwaar getroffen door ernstige voedseltekorten. Zeker zeventien miljoen mensen lijden er honger, volgens het Wereldvoedselprogramma. Oorzaken van de crisis zijn onder meer langdurige droogte, stijgende voedselprijzen en de recessie. In Kenia heerst sinds lange tijd ernstige droogte, waardoor gewassen niet groeien en vee massaal sterft. Sinds april 2009 voorziet Dorcas circa 4.000 huishoudens van Bij Dorcas vallen kerkmuren weg en is het gezamenlijke doel: De allerarmsten helpen, omdat het anders kan. Dat heeft me enorm aangesproken tijdens een Dorcas-reis naar Oekraïne in 2001. Het heeft mij gemotiveerd door te gaan met het vrijwilligerswerk, samen met onze werkgroep in Walcheren. Rob Augustijn, voorzitter Dorcas-werkgroep Walcheren Noodhulp en opbouw De noodhulp die Dorcas geeft, bestaat uit het verzenden van hulpgoederen naar crisisgebieden. Het gaat vooral om voedsel, goederen en materiaal voor tijdelijke onderkomens. Nadat noodhulp is verleend, vinden de opbouwwerkzaamheden plaats. Sociale en psychologische hulp is verleend aan de slachtoffers van het Beslan-drama dat in 2004 plaatsvond. Dorcas heeft medische hulp verleend in Myanmar na de cycloon Nargis in 2008. Ook boeren die door de cycloon getroffen waren, gaf Dorcas hulp in de vorm van training, bestrijdingsmiddelen en kieuwnetten. In Kenia werden meer dan tweeduizend mensen geholpen die getroffen waren door de droogte van begin 2009. In Zimbabwe kon Dorcas meer dan duizend mensen helpen met medische zorg, nadat een cholera-epidemie was uitgebroken. Land Periode Aantal begunstigden Rusland Hele jaar 1.536 Liberia Hele jaar 18.022 Filippijnen November - december 435 Kenia September - december 12.300 Myanmar Oktober - december 42 Zimbabwe Januari - februari 1.200 Totaal 33.535 twee maaltijden per dag. Daarbij wordt gebruik gemaakt van het voedsel-voor-werk -principe: de ontvangers werken, voor zover ze daartoe in staat zijn, aan de ontwikkeling van hun eigen woonomgeving. Ze repareren bijvoorbeeld wegen, planten bomen en graven waterbekkens. Zo wordt tegelijkertijd de situatie in het gebied structureel verbeterd. Teklu Wodajo, regiodirecteur Noord-Afrika Stella Sozigwa Mayenje, landcoördinator Tanzania

32 3. Dorcas in het buitenland Dorcas Jaarverslag 2009 33 Anti-Honger Korps Het Anti-Honger Korps is een speciaal fonds dat in actie komt bij directe voedselnood. Wat ging goed 8672 Noodhulp, Bangladesh De cycloon Aila die Bangladesh trof op 25 mei 2009 zorgde voor enorme materiële en immateriële schade. Er vielen 180 doden en 1.200 mensen werden vermist. Dorcas voorzag direct na de ramp 2.500 gezinnen van voedsel. Mensen in de rij voor voedsel na de cycloon Aila in Bangladesh. Blije gezichtjes in Noord-Korea In Noord-Korea moeten veel mensen dagelijks op zoek naar voedsel. Het is het meest geïsoleerde en gesloten land ter wereld, geregeerd door dictator Kim Jong Il, die wordt beschouwd als koning en god. Er zijn niet veel verse producten te koop op de markt. Op het platteland maken veel gezinnen soep van gras, zodat ze tenminste iets te eten hebben. Ook zoeken ze eetbare wortels in het bos. Net buiten een grote stad in het midden van het land voedt Dorcas via een partnerorganisatie zes dagen in de week 2.000 kinderen. Het gaat om kinderen tussen vier en dertien jaar oud. Velen van hen zijn wees en wonen in weeshuizen waar niet voldoende geld is om de kinderen te voeden. Anderen komen uit heel arme gezinnen, waarbij ook de ouders van voedsel worden voorzien. De kinderen krijgen broodrolletjes waar vlees en groenten in verwerkt zijn. De voedzaamheid hiervan is heel belangrijk in een land met veel ondervoede kinderen. De medewerkers van het project worden keer op keer met blije gezichtjes beloond als ze de broodjes bij de kinderen brengen. Charlotta Langejan-Candelin Land Periode Aantal verstrekte maaltijden Georgië April - december 10.080 Zuid-Soedan Hele jaar 43.200 Ethiopië Hele jaar 218.400 Ethiopië November 31.050 Zuid-Afrika/Lesotho Hele jaar 100.000 Zimbabwe Februari 48.300 Kenia Januari - juni 48.120 Kenia April - augustus 6.669.600 Noord-Korea Hele jaar 577.200 Irak Hele jaar 711.552 Bangladesh Juni 275.000 Tanzania November - december 657.450 Totaal 9.389.952 De Dorcas Voedselactie is in Dordrecht langzamerhand een begrip aan het worden. Op steeds meer locaties in de stad vindt de actie plaats. Opmerkingen als Ik verwachtte jullie al. en Ben je er weer? komen steeds vaker voor. En dat zien we ook aan de resultaten: steeds meer mensen weten dat het wel goed zit met hun gift aan Dorcas en geven gul. Ook mensen die juist niet zoveel kunnen missen, zijn vaak heel royaal. Omdat die ander het nóg slechter heeft. Juist in deze crisistijd (of misschien wel: juist dóór deze crisistijd) werd duidelijk dat mensen zich meer bewust zijn van het leed dat elders in Europa - maar toch zo dichtbij - aanwezig is. Ouderen in Tanzania ontvangen hulp via het Adopt a Granny-project.

34 4. Dorcas in Nederland Dorcas Jaarverslag 2009 35 Dorcas Hulp Nederland is een organisatie die zich richt op voorlichting, bewustwording en fondsenwerving. In dit hoofdstuk komen deze elementen aan de orde in de onderdelen Voorlichting en bewustwording (hoofdstuk 4.1.) en Fondsenwerving (hoofdstuk 4.2). In de hoofdstukken 4.3. tot en met 4.10 wordt heel concreet ingegaan op de doelstellingen die per team van Dorcas zijn gesteld voor 2009 en wat de uiteindelijke resultaten zijn geworden. Want zoals u hebt kunnen lezen in de hoofddoelstellingen (zie hoofdstuk 2.5.), komen Dorcas Aid International en Dorcas Hulp Nederland jaarlijks een bedrag overeen dat aan Dorcas Aid International zal worden afgedragen. In 2009 ging het om een commitment van 8,3 miljoen euro in geld en noodhulpgelden, en 4,9 miljoen euro aan waarde goederen. Vanaf hier zal in dit jaarverslag (Stichting) Dorcas Hulp Nederland worden omschreven als Dorcas. Gaat het over het overkoepelende orgaan (Stichting) Dorcas Aid International, dan zal deze naam of voluit of afgekort als DAI worden beschreven. 4.1. Voorlichting en bewustwording Doel van Dorcas is om geld en goederen te werven voor Dorcas Het hoofdkantoor van Dorcas in Andijk. Aid International (zie hoofdstuk 2.1. Doelstelling, visie, missie en kernwaarden ). Maar fondsen en goederen werven kan pas als de verschillende doelgroepen voorgelicht zijn over de armoede in de wereld, en over het werk van Dorcas onder de allerarmsten in Oost-Europa en Afrika. Hier ligt een mooie taak voor team Communicatie. Zij mag in Nederland draagvlak creëren voor het werk van Dorcas door de verschillende doelgroepen in de maatschappij, na voorlichting te hebben gegeven, bewust te maken van hun verantwoordelijkheid om zich daadwerkelijk in te zetten voor de allerarmsten. Met als uiteindelijke doelstelling: geld en goederen inzamelen. Plaats in de organisatie Team Communicatie is binnen Dorcas als stafafdeling beleidssturend. Dit houdt in dat het team meer beleid, planmatigheid en coördinatie zal aanbrengen in alle acties die door de verschillende teams naar voren worden gebracht. Het doel is om te komen tot concrete, gerichte acties en een goed opgezette grote campagne (de Dorcas Voedselactie). Daarnaast zal Communicatie een initiërende, adviserende en ondersteunende rol binnen Dorcas aannemen. Doelen team Communicatie De inspanningen van team Communicatie leveren voor Dorcas meetbare verbeteringen op op het gebied van naamsbekendheid, imago en fondsenwerving. Naamsbekendheid Dorcas deed jarenlang mee aan een onderzoek waarin naamsbekendheid en waardering werd gemeten van alle goede doelen in Nederland. Omdat de resultaten uit dit onderzoek per jaar niet veel wijzigen, heeft Dorcas er voor gekozen om dit onderzoek niet meer elk jaar, maar eens in de drie jaar te doen (zie hoofdstuk 5.2.6. Maatschappelijke waardering ). Uit dit onderzoek bleek in 2008 dat Dorcas een uitstekende reputatie heeft met een lage naamsbekendheid. Daarom dat team Communicatie de naamsbekendheid binnen de doelgroepen wil verhogen door gebruik te maken van geïntegreerde doelgerichte communicatie. Imago Dorcas heeft bij de doelgroepen waarbinnen de organisatie bekend is, een uitstekende reputatie. Binnen deze groepen wil team Communicatie het goede imago van de Dorcas versterken en draagvlak voor de missie creëren. Fondsen Team Communicatie maakt de fondswervende activiteiten van Dorcas effectiever en efficiënter, door deze activiteiten op het gebied van communicatie te begeleiden, te ondersteunen en op elkaar af te stemmen. Middelen en resultaten Voor Dorcas zijn er vijf belangrijke manieren om de verschillende doelgroepen te benaderen en de doelen te realiseren: free publicity, direct mailing, internet, radio en televisie, en advertenties. Free publicity Dorcas probeert, via het versturen van persberichten over de activiteiten in het land, maximale free publicity te genereren, vooral op lokaal en regionaal niveau. Free publicity betekent gratis publiciteit. Team Communicatie stuurt persberichten naar de verschillende media in de hoop dat deze geplaatst worden. Via de knipseldienst Euroclip ontvangt Dorcas alle artikelen uit kranten en tijdschriften waarin Dorcas werd genoemd. 2005: 980 knipsels 2006: 1.556 knipsels 2007: 1.615 knipsels 2008: 1.680 knipsels 2009: 1.529 knipsels en 91 verzonden persberichten vanuit het hoofdkantoor. Het aantal knipsels in 2009 is licht gedaald. Waarschijnlijk als gevolg van de economische crisis, omdat lokale en regionale bladen vaak dunner zijn geworden en daardoor minder ruimte hebben voor gratis berichten. Naast kranten en tijdschriften, verschenen meerdere artikeltjes over Dorcas in de diverse dorps- en kerkbladen. Ook werd dit jaar meer nieuws over Dorcas op verschillende websites geplaatst. Direct mailing Via de diverse periodieken werd contact onderhouden met de achterban, met als doel hen bewust te maken van hun verantwoordelijkheid om zich daadwerkelijk in te zetten voor de allerarmsten. Dorcas doet dit door te informeren (Dorcas een gezicht geven en bekendheid geven aan het brede werk van de organisatie), te motiveren en te bedanken, door betrokkenheid bij activiteiten te stimuleren en door te rapporteren (verantwoording afleggen van de donaties van de gevers). journaal Juli 2009 jaargang 25 nummer 4 Dorcas Voedsel-voor-werk in Kenia > 4 Vo e d s e l h u l p gaat door Komkommers in Moldavië > 5 2008: goed jaar voor Dorcas > 8 en 9 House of Rock In maart organiseerde een aantal medewerkers van Ouwehand Bouw & Vastgoedrealisatie voor de vierde keer het muzikale evenement House of Rock. De opbrengst van deze avond was bestemd voor een huizenbouwproject van Dorcas in Tanzania. De driehonderd bezoekers zorgden samen met de sponsors van dit evenement voor een opbrengst van 7.500 euro. Dit bedrag werd verdubbeld door Ouwehand Bouw & Vastgoedrealisatie. Via een subsidieregeling van het NCDO kwam het bedrag in totaal op 30.000 euro. Dorcas doet fantastisch werk met het Adopt a Granny-project en andere projecten in Moldavië, het armste land van Europa. Wout Heslinga, documentairemaker EO-televisie, in het Dorcas Journaal van december 2009

36 4. Dorcas in Nederland Dorcas Jaarverslag 2009 37 Dorcas-periodieken Direct mailing Aantal abonnementen Frequentie per jaar Dorcas Journaal 57.323 2.901 9.518 9x 4x 1x Dorcas Digitale Nieuwsbrief 19.441 9x Jaarverslag 75 uitgebreide versie 550 publieksversie 1x Gebedsbrief 2.130 6x Informatief 2.130 3x Connect 2.152 2x Dorcas Journaal Dorcas houdt onder meer contact met haar achterban door het versturen van het Dorcas Journaal. Doel van dit blad is dat het Dorcas Journaal het gevoel moet oproepen dat Dorcas een actieve en betrouwbare organisatie is ten bate van de allerarmsten, die de steun van de lezer waard is. Het blad moet bevestigen dat de gift van de lezer goed besteed is. Bij het Dorcas Journaal wordt een acceptgiro gevoegd als adresdrager. Het gebruik van de acceptgiro is voor Dorcas de goedkoopste manier van verzending. De giften die op de acceptgiro bij het Dorcas Journaal binnenkomen, zijn bedoeld voor het brede werk van Dorcas, tenzij Dorcas een specifieke oproep plaatst om te doneren voor een bestemd doel. Het Dorcas Journaal verscheen in 2009 negen keer uitgesplitst in vijf Journaals, drie Nieuwsflitsen en een Zomerbrief. en voor het personeel, en in een publieksversie die ook ingezet wordt bij het werven van potentieel geïnteresseerden in het werk van Dorcas. Bij het samenstellen van het jaarverslag over 2009 zijn de uitkomst van de Transparantprijs en hun aanbevelingen voor 2010 meegewogen. Natuurlijk vindt u ook in dit jaarverslag een evaluatieformulier om u de kans te geven uw mening te geven over dit jaarverslag. Dit helpt Dorcas om de kwaliteit ervan nog verder te verbeteren. Gebedsbrief De Gebedsbrief verschijnt zes keer per jaar met daarin voor elke dag een gebeds- of dankpunt. Dorcas vindt het belangrijk dat de achterban de organisatie ook met gebed ondersteunt. Dorcas Journaal (inkomsten en abonnementen) 2005 2006 2007 2008 2009 Inkomsten (in euro s) 994.581 954.975 1.055.105 1.212.410 1.127.662 Aantal abonnementen 45.380 49.509 50.224 58.850 69.742 Dorcas Digitale Nieuwsbrief Sinds 2005 verspreidt Dorcas via e-mail een Dorcas Digitale Nieuwsbrief als aanvulling op het gedrukte Dorcas Journaal. In 2009 is het aantal ontvangers gegroeid tot 19.441. Jaarverslag Voor de tweede keer verschijnt het jaarverslag in een uitgebreid jaarverslag dat bedoeld is voor het bestuur, officiële instanties Informatief De Informatief is een bulletin speciaal voor de Dorcasvrijwilligers. Hierin wordt de actieve achterban op de hoogte gehouden van de Dorcas-acties die op de agenda staan, wijzigingen en aanbevelingen vanuit het kantoor, en van de activiteiten die in het land worden georganiseerd. De Informatief verschijnt drie keer per jaar. RKK-presentatrice Pauline Kuijper bezoekt Masanja Luhende, een granny uit het adoptieproject in Tanzania. Dorcas Winkel in groter jasje De Dorcas Winkel in Nijverdal was in vijf jaar tijd uit het oude pand gegroeid. Op 12 maart werd daarom een ander, veel groter gebouw in gebruik genomen. Dorcas-directeur Ruud van Eijle verrichtte de opening samen met burgemeester Van Overbeeke van de gemeente Hellendoorn. Het moet natuurlijk niet zo zijn dat de huidige crisis ten koste gaat van de allerarmsten in deze wereld. Daarom zijn we extra blij met de groeiende inkomsten van de Dorcas Winkels. Die dragen er ook aan bij dat we onze projecten kunnen blijven uitvoeren, sprak Ruud van Eijle. Dorcas is een unieke organisatie. Dat ervaar je, dat ruik je, dat proef je. Duizenden vrijwilligers zijn dagelijks in touw voor hun medemensen in Oost-Europa en Afrika. Zowel in Nederland als op de projecten. De passie en liefde voor en bewogenheid met de allerarmsten raakt me. Daar word ik enthousiast van! Ik ben er trots op dat ik deel mag uitmaken van deze fantastische club mensen. In actie voor de allerarmsten: daar doe ik het voor. U ook? Ard-Jan Kok, Dorcas-medewerker team Actie

38 4. Dorcas in Nederland Dorcas Jaarverslag 2009 39 Op 2 november opende Arie Slob, fractievoorzitter van de ChristenUnie, het Dorcas Oekraïnehuis in Veenendaal. Connect Voor betrokken ondernemers geeft Dorcas het blad Connect uit. Deze verschijnt twee keer per jaar en is bedoeld om de ondernemers te informeren over voor hen relevante zaken. Ook wordt in dit blad vooruit- en teruggeblikt op ondernemersreizen en symposia. Internet Op www.dorcas.nl zijn filmpjes over projecten en acties getoond als onderdeel van de Dorcas Digitale Nieuwsbrief. De Dorcaswebsite is in 2009 zo n 216.000 keer bezocht. Iedere keer als iemand de browser opstart en naar de site van Dorcas gaat, wordt dat geteld als één bezoeker. Hoeveel pagina s die persoon bekijkt, is niet relevant voor deze meting. Op de website werd gebruik gemaakt van Dorcas-banners om aandacht te vragen voor specifieke actuele onderwerpen. Meestal kwamen deze banners ook in de handtekening van de e-mails van het Dorcas-personeel terug. Soms werd de banner als advertentie ingezet op websites van andere organisaties. Dit om de desbetreffende actie te ondersteunen en te versterken. Team Communicatie wil wekelijks minimaal één actueel bericht op de homepage van de site plaatsen, om hiermee onder andere aan te geven wat voor activiteiten er in het land voor Dorcas plaatsvinden. In 2009 heeft Dorcas ook regelmatig succesvol gewerkt met Google Adwords. Dit blijkt een in verhouding goedkope manier te zijn om nieuwe donateurs of sponsors te werven. Radio en televisie Veel publiciteit krijgt Dorcas ook door interviews of reportages op radio en televisie. In 2009 was Dorcas bijvoorbeeld in beeld bij: Omrop Frylan In het televisieprogramma Minsken van Omrop Fryslan werd dinsdag 3 maart aandacht besteed aan Arjen Lont en zijn vrouw Nellie. Lont heeft een bouwbedrijf in Sint Annaparochie. Het echtpaar werd gevolgd tijdens een bezoek aan een opvanghuis voor ernstig zieke mensen en aan een krottenwijk in Johannesburg, Zuid-Afrika. Soeterbeeck in Afrika Vanaf dinsdag 19 mei stond de serie Soeterbeeck in Afrika van de RKK uitgebreid stil bij projecten van Dorcas in Soedan, Kenia, Tanzania en Zuid-Afrika. Doeners Donderdag 17 september besteedde de EO in het televisieprogramma Doeners aandacht aan Bert Dokter, die al dertien jaar voor Dorcas werkt als regiodirecteur in de voormalige Sovjet-Unie. Hij vertelde onder meer over projecten van Dorcas in Rusland en Oekraïne en over wat het voor hem betekent om zijn geloof uit te dragen in zijn manier van leven. Piet Paulusma Piet Paulusma, de bekende weerman van SBS6, zond zijn weerpraatje op maandag 2 november uit vanuit het Dorcas Oekraïnehuis in Veenendaal. Zo konden de vier tijdelijke bewoners op de televisie iets vertellen over de Dorcas Voedselactie en een oproep doen om voedselpakketten voor de allerarmsten in te zamelen. In het EO-televisieprogramma Doeners vertelde Bert Dokter over de Dorcas-projecten in Rusland en Oekraïne. Nederland helpt In 2009 ging Andries Knevel met Dorcas naar Moldavië om tv-opnamen te maken voor het programma Nederland Helpt. In de eerste uitzending werd aandacht gegeven aan het Family Care-project van Dorcas. In de uitzending op Eerste Kerstdag stond het Adopt a Granny-project centraal. In 2009 was Dorcas bijvoorbeeld te beluisteren in: Stand.Café Dorcas-directeur Ruud van Eijle was donderdag 15 januari te horen in het NCRV-programma Stand. Café op Radio 1. Hij ging in op een onderzoek van econoom Merel van Diepen, waaruit blijkt dat mensen zich wel ergeren aan post van goede doelen, maar toch geneigd zijn te geven aan mensen die in nood zijn. De nacht op 1 Dinsdag 28 april werd Bert Dokter, regiodirecteur van Dorcas in de voormalige Sovjet-Unie geïnterviewd in het EO-programma De nacht op 1. Hij mocht uitgebreid vertellen over het werk van Dorcas in Oekraïne. Dorcas Voedselactie op GrootNieuwsRadio Het Dorcas Oekraïnehuis stond tijdens de Dorcas Voedselactie, van 2 tot en met 7 november voor de studio van GrootNieuwsRadio in Veenendaal. Vier bewoners probeerden deze week rond te komen van één voedselpakket en 20 euro zakgeld. Ze werden deze hele week op de voet gevolgd in de uitzendingen op GrootNieuwsRadio. EO-Metterdaad Zaterdagavond 5 december sprak EO-presentator Herman Wegter met Dorcas-directeur Ruud van Eijle over de nood in Mozambique. Dorcas werkt hard om in dit gebied meer dorpen te voorzien van latrines en waterpompen. Advertenties Team Communicatie werkt met een advertentieplan waarin op basis van doelgroep, actie en medium alle advertenties voor een heel jaar zijn ingepland. Advertenties worden geplaatst in kranten en magazines. Maar ook als banners of Google Adwords op internet. In 2010 wil team Communicatie meer gebruik maken van (gratis) stopperspots bij lokale radiostations en stopperadvertenties bij lokale en regionale kranten en bladen. Acties worden in de media (radio, televisie, kranten, internet) met advertenties en persberichten goed op elkaar afgestemd, zodat deze middelen elkaar zullen versterken. Sponsorwandeltocht Walcheren De Dorcas-werkgroep Walcheren hield eind mei een sponsorwandeltocht voor het babyhuis in Inhaminga, Mozambique, dat zij via Dorcas ondersteunt. De jongste deelnemer lag nog in de kinderwagen. Zijn broertje Marvin Korstanje uit Meliskerke was met bijna drie jaar de op één na jongste deelnemer. Hij stopte onder luid protest pas na twaalf en een halve kilometer bij de kerk van Ritthem. De oudste deelnemer, van 69 jaar, liep samen met zijn kleindochters tien kilometer. De 233 deelnemers hebben samen ruim 7.700 euro ingezameld. Door de diversiteit, netheid en klantvriendelijkheid krijgen de Dorcas Winkels steeds meer vaste bezoekers en bekendheid. In Oost-Europa en Afrika is de nood zo groot, dat wij dankbaar zijn voor alle mooie artikelen en kleding die wekelijks ingeleverd worden. De opbrengst voor alle projecten groeit elk jaar en dat schenkt ons als vrijwilligers en kledingsorteerders veel voldoening en eer van ons werk. Zo kunnen wij daadwerkelijk helpen. Gerdien Kersloot, vrijwilliger Dorcas Winkel Aalsmeer