Jaar verslag 2014
Colofon/uitgangspunten jaarverslag In het jaarverslag 2014 van FPP de Horst wordt verslag gedaan over de periode van 1 januari 2014 tot en met 31 december 2014. Meer kwantitatieve gegevens, de jaarrekening en de accountantsverklaring zijn te raadplegen via www.jaarverslagenzorg.nl. Uitgave: FPP de Horst, onderdeel van FPC de Rooyse Wissel, juli 2015 Forensisch Psychiatrisch Centrum de Rooyse Wissel Wanssumseweg 12A 5807 EA Oostrum Postbus 433 5800 AK Venray Tel: 0478 635 200 Website: www.derooysewissel.nl E-mail: info@derooysewissel.nl KvK: 41064747 Forensisch Psychiatrische Polikliniek de Horst Bongerdstraat 229 5931 NE Tegelen Tel: 077 326 23 23 Heerderweg 25 6224 LA Maastricht Tel: 043 601 83 00 Website: www.fppdehorst.nl E-mail: info@fppdehorst.nl Vormgeving Studyo-n, s-hertogenbosch Drukwerk Van den Munckhof, Venray 2
3
4
Voorwoord Het jaar 2014 stond voor forensisch psychiatrische polikliniek de Horst in het teken van de certificering van de forensische FACT-teams (ForFACT). In Tegelen is ontzettend hard gewerkt aan het opzetten en opleiden van een team dat volgens deze effectieve methode te werk gaat. Maastricht had al een klein ForFACT-team en is verder gegaan met de doorontwikkeling hiervan. Beide locaties hebben ingezet op het verwerven van het CCAF-keurmerk. Met succes: het Maastrichtse team is gecertificeerd, het For- FACT-team in Tegelen heeft een voorlopig keurmerk behaald. Dat verdient groot respect, zeker in deze toch wel onstuimige tijd met veranderende wet- en regelgeving en bezuinigingen. De ontwikkeling van de twee ForFACT-teams laat zien dat we met de tijd meegaan en dat we voortdurend werken aan kwaliteitsverbetering. Het doel is en blijft: optimale behandeling en zorg en daarmee een afnemende kans op een (nieuw) delict. We kijken daarom altijd kritisch naar onze eigen werkwijze en denken na over mogelijke verbeteringen. Tegelijkertijd is onze blik ook naar buiten gericht, naar onze ketenpartners. Samen kunnen we het verschil maken en bouwen aan een ononderbroken zorgtraject. Uniek in 2014 is onze samenwerking met het Leger des Heils die het welzijn van een bijzonder kwetsbare groep en daarmee de samenleving ten goede komt. In dit jaarverslag leest u meer over deze samenwerking, over ForFACT en uiteraard ook over andere projecten en resultaten van de Horst. Maar we kijken niet alleen terug. Het nieuwe jaar is alweer in volle gang. We blijven in beweging, ook in 2015. Hyacinthe van Bussel Algemeen Directeur Rose-Marie Schmitz Directeur Behandeling en Zorg Sanne Verwaaijen Julichska Venmans Raad van Bestuur van de CONRISQ Groep 5
6
Inhoudsopgave 1. Profiel van de organisatie 8 2. Kernprestaties 10 3. Maatschappelijk ondernemen 12 4. Kwaliteit 14 5. Medewerkers 16 6. Productie 18 7
1. Profiel van de organisatie Forensisch psychiatrische polikliniek de Horst is onderdeel van de Rooyse Wissel. We bieden ambulante behandeling aan mensen met psychische of psychiatrische problemen. De Horst heeft vestigingen in Tegelen en in Maastricht. Onze patiënten In onze polikliniek behandelen we mensen met bijzonder complexe psychiatrische stoornissen, persoonlijkheidsstoornissen of een combinatie van deze twee. Vaak is ook nog sprake van een verslaving. Bij de Horst komen zowel vrijwillige als onvrijwillige patiënten. Deze laatste groep heeft een justitiële maatregel. Bij beide groepen bestaat de kans op een delict of recidive. Kenmerkend voor onze patiënten is het disfunctioneren op verschillende leefgebieden. Patiënten van de Horst zijn 18 jaar of ouder en hebben allemaal een verwijzing voor behandeling. De Rooyse Wissel De Horst is onderdeel van de Rooyse Wissel. Dit forensisch psychiatrisch centrum levert geestelijke gezondheidszorg binnen een justitieel kader. Dit betekent dat we mensen verplegen en behandelen met ernstige psychiatrische of psychische stoornissen, die als gevolg daarvan een misdrijf hebben gepleegd, of dreigen te plegen. Behandeling is dus nodig om te voorkomen dat ze (opnieuw) een strafbaar feit begaan. Doelstelling van de Rooyse Wissel is het verminderen van recidive en daarmee het vergroten van maatschappelijke veiligheid. 8
Doel Onze behandelingen hebben als doel het verminderen van het risico op een (nieuw) delict. We leveren daartoe zorg en behandeling op maat. Dit betekent dat de therapieën en technieken die we aanbieden, aansluiten bij de patiënt en zijn problematiek. Aanpak De Horst werkt met een multidisciplinair team dat behandelt volgens de laatste wetenschappelijke inzichten en de best beschikbare informatie over doelmatigheid en doeltreffendheid. Diagnostiek, gekozen behandelmethode, risicotaxatie en effectmeting zijn state of the art. In 2014 is naast het behandelen van patiënten veel tijd en energie geïnvesteerd in het opleiden en certificeren van het ForFACT-team. Onderdeel van de CONRISQ Groep De Rooyse Wissel en daarmee ook de Horst is onderdeel van de CONRISQ Groep. Daarnaast maken ook de volgende organisaties deel uit van deze groep: de Ottho Gerhard Heldringstichting en Ambulatorium, Bijzonder Jeugdwerk Brabant en Pactum. Doordat deze organisaties hun krachten bundelen, kunnen ze nog betere en betaalbare zorg en behandeling leveren. Wetenschappelijk onderzoek en diagnostiek spelen hierbij een belangrijke rol. De Raad van Toezicht van de CONRISQ Groep houdt toezicht op de dochterondernemingen. 9
2. Kernprestaties De Directie Forensische Zorg (DForZo) is verantwoordelijk voor inkoop, plaatsing en bekostiging van forensische zorg. Daartoe formuleert de directie speerpunten waar de Horst inhoudelijke invulling aan geeft. In dit hoofdstuk leest u hoe we dit in 2014 in grote lijnen hebben aangepakt. Speerpunten DForZo heeft drie speerpunten geformuleerd die leidend zijn bij de inkoop van forensische zorg in 2014: 1. Meer ambulante en laag-beveiligde klinische zorg en minder hoog-beveiligde klinische zorg. 2. Inkopen en differentiëren op basis van kwaliteit. 3. Bijdragen aan verbetering van de continuïteit van zorg. Inhoudelijke invulling Met de ontwikkeling van het ForFACT-aanbod (zie kader) hebben we een belangrijk deel van de speerpunten ingevuld. We startten hier overigens al in 2013 mee. Onderstaande punten geven een globaal beeld van de resultaten. Onder 4. Kwaliteit gaan we hier dieper op in. Speerpunt 1 Meer ambulante en laag-beveiligde klinische zorg en minder hoog-beveiligde klinische zorg Ervaringen met het ForFACT-team in Maastricht hebben laten zien dat deze aanpak effectief is. Het lukt om een bepaalde groep patiënten in behandeling te houden, waardoor - meer dan bij de reguliere poliklinische aanpak het geval is vaak een klinische opname kon worden voorkomen. Speerpunt 2 Inkopen en differentiëren op basis van kwaliteit De (door)ontwikkeling en certificering van ForFACT-teams geeft aan dat de Horst voortdurend werkt aan kwaliteitsverbetering. We bieden zorg en behandeling op maat. Met ForFACT doen we dit in de wijk waar de patiënt woont, werkt of verblijft. Dit aanbod bestaat naast de reguliere behandeling in de polikliniek. Speerpunt 3 Bijdragen aan verbetering van de continuïteit van zorg Door intensieve samenwerking met ketenpartners probeert de Horst een breuk in het zorgtraject te voorkomen. In 2014 zijn we bijvoorbeeld een samenwerking gestart met het Leger des Heils en spelen we een belangrijke rol in het behandelen van huiselijk geweld in de gemeentelijke veiligheidshuizen. Samen met GGZ Oost Brabant en Novadic Kentron startten we een ForFACT-team, om zo te voorzien in een behoefte en tegemoet te komen aan de vraag naar innovatie en samenwerking tussen meerdere specialistische partijen. De zorg krijgt daarbij een ambulanter karakter en wordt in de omgeving van patiënten geleverd. Een initiatief dat verzekeraars hebben gestimuleerd en waarvoor ze extra middelen beschikbaar hebben gesteld. De Horst heeft nieuwe samenwerkingsverbanden met ketenpartners voorbereid en voert deze uit in 2015. 10
FACT staat voor Functie Assertive Community Treatment. Het is een behandelmethode die in de Verenigde Staten al jaren wordt toegepast op forensisch psychiatrische patiënten. De resultaten zijn positief. In Nederland zijn sinds 2007 verschillende ForFACT-teams (Forensische FACT teams) ontstaan. Doel is het met continuïteit begeleiden, behandelen en ondersteunen in het herstel van de patiënt. Dit gebeurt thuis en dus wordt de kloof tussen justitiële voorzieningen en GGZ-organisaties overbrugd. Daarmee is in veel gevallen een opname te voorkomen. Aanleiding: nog steeds veel (ex-)justitiabelen met ernstige psychiatrische en verslavingsproblematiek vallen buiten bestaande hulpverleningsprogramma s. Bij ForFACT levert een ambulant werkend multidisciplinair team alle zorg en behandeling aan forensisch psychiatrische patiënten. Bij een (potentiële) crisissituatie kan het ForFACT-team de zorg naar behoefte intensiveren en kunnen we de patiënt al naar gelang de noodzaak zelfs meerdere keren per dag thuis bezoeken. Begeleiding, behandeling en ondersteuning vindt in de ForFACT-methodiek voornamelijk plaats bij de patiënt, dus waar hij woont of werkt. De methode gaat uit van een samenhangend netwerk van behandelmogelijkheden, woonvormen, dagbesteding en werkvoorziening. De hulpverleners zoeken indien nodig zorgmijders op. Het forensische hulpaanbod is gericht op alle leefgebieden: Risicogedrag Sociaal Financiën Huisvesting Scholing en/of werk Het is van groot belang om met ketenpartners (reclassering, veiligheidshuizen, ggz-instellingen en huisartsen) samen te werken, zodat we de patiënt snel kunnen helpen, zonder wachttijden. Doelen 2015 Duidelijke scheiding polikliniek en ForFACT-patiënten (meer hierover in hoofdstuk 4) Verder ontwikkelen van ForFACT Rol hoofdbehandelaar vormgeven LS/CMI: aansluiting op database en evaluaties (zie hoofdstuk 4) E-health: ontwikkelen plan van aanpak en vervolgens invoering 11
3. Maatschappelijk ondernemen De forensische psychiatrie heeft een maatschappelijke taak: patiënten behandelen en het voorkomen van recidive. Bij de Horst staat de adequate behandeling van patiënten centraal. Onze doelstelling is het voorkomen van een (nieuw) delict. Op die manier dragen we bij aan een grotere maatschappelijke veiligheid. Ook in 2014 werkten we samen met ketenpartners en keken we verder dan onze eigen organisatie. Samenwerking met politie Een mooi voorbeeld van maatschappelijk ondernemen is onze samenwerking met de politie Venray. Wanneer de politie een schennispleger op heterdaad betrapt, zoekt de politie contact met de Rooyse Wissel. Onze collega s komen meteen in actie en de Horst motiveert deze opgepakte schennisplegers zich te laten behandelen. De resultaten die we boeken zijn goed. Daarom rollen we dit project in 2015 uit over de hele provincie Limburg. Veiligheidshuizen Veiligheidshuizen zijn samenwerkingsverbanden met het doel het terugdringen van overlast, huiselijk geweld en criminaliteit. In 2014 is de Horst een van de samenwerkingspartners in de gemeenten Heerlen, Sittard en Roermond. Doel van onze behandelmodules is om de patiënt direct, dat wil zeggen binnen 48 uur, te zien en zo snel mogelijk met de behandeling te beginnen. Leger des Heils In 2014 is een samenwerking aangegaan met het Leger des Heils in Zuid-Limburg. Onze krachten hebben we gebundeld bij de begeleiding en behandeling van ernstige overlastgevers. Met de samenwerking versterken we elkaar. Het Leger des Heils heeft cliënten die behalve opvang ook behandeling nodig hebben. Sommige patiënten van de Horst hebben geen woonruimte wat een effectieve behandeling in de weg staat. De samenwerking op kleine schaal verloopt naar volle tevredenheid en wordt in 2015 voortgezet. 12
13
4. Kwaliteit In 2014 ontving het ForFACT-team van onze vestiging in Maastricht het CCAF-keurmerk ForFACT. Ook in Tegelen zijn we hard op weg om dit certificaat te behalen. Het is de kroon op ruim een jaar hard werk aan kwaliteit: we kunnen nog betere zorg en behandeling bieden aan onze doelgroep. De positie van de Horst is in de Limburgse zorgketen sterk verankerd. Nieuwe koers De Horst heeft een turbulente tijd achter de rug. Als organisatie zijn we onder meer geconfronteerd met veel wijzigingen in wet- en regelgeving en afnemende financiering. Bijkomend belangrijk aandachtspunt: vroegtijdige uitval en no show van patiënten. Deze ontwikkelingen hebben in 2014 tot concrete en effectieve maatregelen geleid die we in dit hoofdstuk toelichten. Prestatie-indicatoren De Horst geeft via prestatie-indicatoren inzicht in de kwaliteit van de zorg. Het gaat om verschillende indicatoren waarvan een overzicht op pagina 18 en 19 staat. Hierna gaan we in op een aantal kwalitatieve indicatoren van de Inspectie voor de Gezondheidszorg. Delictrisico Eind 2013 startte de Horst met de invoering van de LS/CMI, een nieuw ROM-instrument (Routine Outcome Monitoring). Het risicotaxatie-instrument LS/CMI Level of Service/Case Management Inventory geeft een beeld van het behandeleffect en is daarmee richtinggevend voor de behandeling. Doelstelling voor 2014 was een meetpercentage van 40 procent. De invoering verliep zo voorspoedig dat we halverwege het jaar bij meer dan 80 procent van de nieuwe patiënten de LS/CMI hebben afgenomen. Het instrument is een integraal onderdeel van de behandeling. In 2015 werken we aan de technische aansluiting van de LS/CMI op het elektronisch patiëntendossier. Polikliniek de Horst volgt de ontwikkelingen rondom de landelijke afstemming van de risicotaxatie-instrumenten in de ambulante forensische GGZ op de voet. Eenzijdige beëindiging van de zorg In 2014 had de Horst 791 patiënten in behandeling. Van deze 791 patiënten werd van 280 de behandeling afgesloten, in 66 gevallen betrof dit een eenzijdige beëindiging vanuit de patiënt. Dit is een daling ten opzichte van 2013. Toen waren er 818 patiënten in behandeling en werden 300 behandelingen beëindigd, waarvan 134 eenzijdig door de patiënt. Behandelmodel forensisch FACT In 2013 is onze vestiging Maastricht gestart met een klein ForFACT-team. Tegelen volgde in 2014. In 2014 heeft de Horst zich ten doel gesteld om de bestaande teams om te buigen naar gecertificeerde ForFACT- teams om zo over de hele linie vroegtijdige uitval te voorkomen. Met deze teams kunnen we aan een bijzonder kwetsbare doelgroep optimale zorg bieden in een ambulante setting. Binnen de ForFACT-teams werken verschillende disciplines volgens dezelfde visie. Dat wil zeggen dat de multidisciplinaire teams met behandelaars en begeleiders heel praktisch te werk gaan. 14
Uitgangspunten zijn: outreachende zorg, bij patiënten thuis; doelgroep- en wijkgericht; integrale aandacht voor verslavingsproblematiek; snelle intensivering van de zorg door het hele team (shared caseload) als dat nodig is. In 2015 gaan we een duidelijke scheiding aanbrengen tussen ForFACT- en poliklinische patiënten. De ervaring leert dat de Horst in grote lijnen deze twee groepen behandelt. Certificering Belangrijke mijlpaal in 2014 was de certificering van het ForFACT-team van de Horst in Maastricht. De Stichting CCAF (Centrum Certificering ACT en FACT) kent dit keurmerk toe aan teams die voldoen aan kwaliteitsnormen op veel verschillende gebieden. Namelijk: teamstructuur organisatie zorgaanbod diagnostiek behandeling interventies maatschappelijke zorg monitoring professionalisering In 2015 staat de definitieve certificering van het ForFACT-team in Tegelen op de agenda. Het team heeft nu een voorlopig certificaat dat een jaar geldig is. In september 2015 vindt de hertoetsing plaats. Tevredenheid en klachten De Horst wil graag tevreden patiënten. Zijn er toch klachten, dan kunnen patiënten die melden bij hun behandelaar. We lossen zoveel mogelijk intern de klachten op. We kennen ook een klachtenprocedure en een onafhankelijke klachtencommissie. In 2014 zijn er geen klachten ingediend. What works? Polikliniek de Horst werkt volgens de what works-principes. De what works-principes zijn risk, needs en responsivity. Het Risk-Need-Responsivity (RNR)-model wordt breed aanvaard als grondslag voor effectieve (forensische) behandeling van ernstige persoonlijkheidsstoornissen. Dit model impliceert dat het hoogste risico het meest intensief moet worden behandeld, dat de behandeling wordt afgestemd op de behoeftes en dat de wijze waarop de behandeling wordt aangeboden optimaal aansluit bij de responsiviteit en mogelijkheden van de patiënt. De behandeling duurt daardoor niet langer dan nodig en interventies sluiten aan bij de patiënt. Behalve een effectieve behandeling levert het minder uitval op. 15
5. Medewerkers Alle medewerkers van de Horst hebben zich in 2014 ingezet voor het CCAF-keurmerk ForFACT. Een omvangrijk, intensief en succesvol traject. De ingezette koers heeft ook een andere managementstructuur tot gevolg gehad. Twee teamleiders In 2014 heeft de Horst twee teamleiders ForFACT geworven. Ze werken mee maar sturen de teams ook aan. In 2015 starten we een onderzoek naar de inrichting van de organisatie van de Horst. Dit levert een advies op over de gewenste managementstructuur. Verzuim en mobiliteit Het ziekteverzuim van de Horst is in 2014 gedaald van 4,8% naar 3,68%. In 2014 zijn 4 personen uit dienst gegaan. Dit is gelijk aan het mobiliteitscijfer 2013. 16
17
6. Productie PRODUCTIE VERPLICHT KADER 2014 REALISATIE AFSPRAAK OFZ cumulatief Nieuwe inschrijving F201 153 105 Intakecontact F202 153 105 Psychotherapiecontact F204 102 110 Groepscontact psychotherapie F205 0 250 Behandeling/begeleidingscontact F206 2314 2550 Telefonisch behandeling/begeleidingscontact F225 503 525 Groepscontact behandeling/begeleiding F207 287 225 Toeslag contact buiten de instelling F208 1101 1075 4613 4945 FINANCIEEL (F-contacten) OFZ Afspraak 611.407 Realisatie 573.309 Verschil -38.098 FINANCIEEL (DBBC s) OFZ Afspraak 654.044 Realisatie 685.972 Verschil 31.928 18
PRODUCTIE VRIJWILLIG KADER 2014 Contract DBC 2014 834,612 Omzet DBC 2014 906.930 FORENSISCH RIBW CONTRACT REALISATIE aantal omzet aantal omzet Verblijfsdagen (ZZP4 GGZ C) Dagbesteding (Z-F125B) Verblijfsdagen SGLVG 2738 260.998,19 2408 229.541,14 4200 44.441,88 3778 39.971,24 2190 595.517,79 2232 606.938,68 Verblijf BED6 6 64.247,83 6,60 70.672,51 Dagbesteding (F125A) 3846 40.696,06 1498 15.850,94 19